ارتباط اتریوم با DeFi چیست ؟

ارتباط اتریوم با DeFi چیست ؟

برای جستجو شروع به تایپ نمایید

اکس اونیکس

خطای 404

فروش و خرید ارزهای دیجیتال

فروش و خرید ارزهای دیجیتال

اکس اونیکس

آکادمی و اخبار

تماس باما و شبکه های اجتماعی

درباره اکس اونیکس

پلتفرم معاملاتی صرافی اکس اونیکس سال‌ ها است که به خدمت رسانی به هزاران کاربر خود در سراسر ایران افتخار می‌کند. این صرافی در عین داشتن امکانات بالا و پیشرفته برای معامله‌ گران حرفه‌ ای، بسیار ساده طراحی شده تا هر کسی با هر شغل و دانشی بتواند به معامله و یا سرمایه گذاری روی ارزها و خرید ارز دیجیتال بپردازد. در پلتفرم معاملاتی اکس اونیکس امکان خرید و فروش بیشتر از ده ارز دیجیتال از جمله بیت کوین، اتریوم، تتر، بایننس، شیبا، ترون، کاردانو و … با ارز رایج کشور یعنی تومان، امکان دسترسی به بخش بزرگی از بازار ارزهای دیجیتال را با کمترین کارمزد در میان رقبا فراهم کرده است. این تیم تمام تلاش خود را به کار می گیرد تا تجارب شما در این پلتفرم را تا حد امکان راحت و ایمن کند. مشتریان ما افتخارمان هستند و سوالاتتان را پاسخ می‌دهیم چرا که کاربرانمان را عضوی از خانواده بزرگ اکس اونیکس می‌دانیم.ما در صرافی آنلاین اکس اونیکس با کمترین نرخ و کارمزد به خرید و فروش ارز های دیجیتال می پردازیم. در ادامه درباره اکس اونیکس بیشتر بدانید. در صورت نیاز به پشتیبانی با ما در ارتباط باشید و برای اطلاعات بیشتر به قوانین و مقرارت صرافی اکس اونیکس مراجعه کنید. شاید سوال عمومی داشته باشید که در صفحه سوالات متداول کاربران EXONYX می توانید جواب خود را به سادگی دریافت کنید.

تمامی حقوق برای صرافی آنلاین ارز دیجیتال اکس اونیکس محفوظ است .

دیفای (DeFi) چیست ؟

دیفای (DeFi) مخفف کلمه Decentralized Finance و به معنای سیستم مالی غیرمتمرکز است، که شامل دارایی‌های دیجیتال، پروتکل‌ها، قرارداد‌های هوشمند و نرم‌افزار‌های غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین است. با توجه به انعطاف‌پذیری و مقدار پیشرفت و توسعه، اتریوم در حال حاضر بهترین گزینه برای پیاده سازی DeFi است. البته اتریوم تنها پلتفرم بلاک چین قادر به پیاده‌سازی DeFi نیست.
دیفای – DeFi را یک اکوسیستم مالی باز تصور کنید، که در آن می‌توانید ابزار و سرویس‌های مالی ریز و درشتی را به صورت غیرمتمرکز بر بستر بلاکچین توسعه دهید. از آنجایی که این برنامه بر بستر Blockchain است، شما به راحتی قادر به ترکیب، اصلاح و یکپارچه کردن این سرویس‌ها خواهید بود، دقیقا مانند سر هم کردن یک لِگو! به عنوان مثال، در حال حاضر شبکه بلاکچین اتریوم برنامه‌های جذابی را مانند سیستم بانکی غیرمتمرکز، سیستم پرداختی غیرمتمرکز، سیستم وام‌دهی غیرمتمرکز و …. در خود جای داده و همه آن‌ها به هم متصل هستند!

هر کجا برای توصیف هر کوینی کلمه دیفای را دیدید بدانید که برای غیر متمرکز سازی امور مالی در حال فعالیت است و هدف اصلی این کوین ها حذف بانک ها و واسطه هایی است که برای ارسال پول به سایر وجود دارد. دیفای یک کوین خاص نیست بلکه یک اکوسیستم از تمام کوین هایی است که هدف نهایی آن ها ارائه فعالیت های مالی غیر متمرکز است.

مزیت‌های اصلی DeFi چیست ؟

سیستم مالی سنتی فعلی، نیازمند وجود نهادهای متمرکز مانند بانک است. اما پلتفرم‌های حوزه دیفای به چنین واسطه‌هایی نیاز ندارند. این پلتفرم‌ها، کد‌های کامپیوتری هستند که هرگونه اختلاف احتمالی را حل و فصل کرده و کنترل و نظارت بر دارایی را برای کاربران خود به ارمغان می‌آورند. این امر باعث می‌شود هزینه‌ها و کارمزدهای استفاده از سرویس‌های مالی کاهش یابد و ایجاد یک سیستم مالی بدون اصطکاک را ممکن سازد.

اما مزیت استفاده از بلاک چین در DeFi چیست؟ از آنجایی که دیفای بر بستر بلاک چین پیاده‌سازی می‌شود، بسیاری از مشکلات مربوط به امنیت دیگر معنا نخواهند داشت. تمام داده‌های مربوط به این اکوسیستم روی Blockchain ثبت شده و برای هزاران گره شبکه ارسال می‌شوند. بنابراین، سانسور دستکاری و یا حتی خطر متوقف شدن سرویس‌های این اکوسیستم دیگر وجود نخواهند داشت.
یکی دیگر از مزیت‌های مهم اکوسیستم آزادی مانند دیفای، سهولت دسترسی به آن برای افرادی است که در حال حاضر به هر دلیلی (مانند تحریم‌ها) برای دسترسی به سرویس‌های مالی محدودیت دارند. از آنجایی که سیستم مالی سنتی فعلی، متکی به واسطه‌هایی است که از این طریق کسب سود می‌کنند، خدمات آن‌ها معمولا در مکان‌های دارای قشر کم‌درآمد، وجود ندارد. اما در مقابل، DeFi منجر به کاهش قابل توجه هزینه‌ها می‌شود و دست واسطه‌ها را کوتاه می‌کند. به همین دلیل، طیف گسترده‌ای از مردم به راحتی می‌توانند از خدمات این حوزه استفاده کنند.

دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز چیست؟

با پیدایش بیت کوین و عرصه کریپتوکارنسی، همه چیز به سرعت تغییر کرد. به لطف فناوری بلاک چین، تکنولوژی در مسیری جدید قدم گذاشت و بسیاری از ایده ها و پروژه های خارق العاده و نو، به بازار اضافه شد. یکی از این ایده های هیجان انگیز عرصه دیفای (DeFi)، است که تاریخچه آن به سال 1980، بر می گردد. امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، یکی از پرطرفدار ترین پروژه های دنیای ارز دیجیتال است که در سال های اخیر با موجی از تقاضای جوامع گوناگون، مواجه شد. اما به راستی دیفای (DeFi) چیست و سرمایه گذاری در دیفای چگونه است؟ با ما همراه باشید تا پاسخ این سوال ها را با یک دیگر بررسی کنیم.

DEFI (امور مالی غیر متمرکز) چیست؟

اصطلاح DeFi، مختصر شده عبارت "decentralized finance" است كه به معني «امور مالي غير متمركز» مي باشد. ديفای یک ایده نو آورانه است که با تکیه بر فناوری بلاک چین، سیستم مالی جدیدی را به وجود آورده که ویژگی اصلی آن «تمرکز زدایی» به شمار می رود. در واقع اگر بخواهیم به زبان ساده توضیح دهیم، در حالت عادی امور مالی هر دولتی بر عهده نهاد های نظارتی آن دولت، مانند بانک ها یا سایر نهاد های مالی است. این نهاد ها بر تمامی امور مالی نظارت می کنند و می توانند در پروسه هایی هم چون اخذ بیمه، سود، بهره و یا انتقال پول مردم دخالت کنند. اما تصور کنید بانک های مرکزی و سایر نهاد های ذینفع، هیچ کنترلی بر امور مالی نداشته و تنها مردم بتوانند بر دارایی خود کنترل داشته باشند. این دقیقا کاری است که سیستم مالی دیفای (DeFi)، انجام می دهد.
در واقع سیستم های مالی سنتی، بسیار متمرکز هستند و توسط دولت ها و بانک ها اداره می شوند. اما دنیای غیر متمرکز دیفای، سیستمی را به تمام مردم از سراسر جهان ارائه می دهد که می توانند از طریق آن، امور مالی خود را به طور کامل در دست بگیرند و نیازی به واسطه های متمرکز نداشته باشند. این امر باعث می شود مردم تنها صاحب، دارایی های خود باشند.

نحوه استفاده از دیفای

برنامه های مالی در دیفای، مبتنی بر بلاک چین و از طریق قرارداد های هوشمند اجرا می شوند. قرارداد هوشمند نوعی پروتکل پیشرفته در بلاک چین است که از طریق آن، هر شخصی در هر کجای دنیا، تنها از طریق اینترنت می تواند به شبکه بلاک چین متصل شود. شبکه اتریوم یکی از بهترین بلاک چین ها برای ساخت برنامه های دیفای را ارائه می دهد و اغلب برنامه های این سیستم مالی بر روی بلاک چین اتریوم ساخته می شود. اما بستر های دیگری نیز برای این کار وجود دارد که سعی در رقابت با اتریوم دارند. پروژه DeFi، متشکل از برنامه ها و پروتکل های همتا به همتا است که برای تجارت، نیاز به حق دسترسی ندارند.
به همین دلیل دیفای به یکی از سیستم های مالی کامل، از برنامه ها و پروتکل های کاربردی تبدیل شده است که اکوسیستمی قوی و جذاب را به میلیون ها کاربر ارائه می دهد. اما این تنها کاربرد دیفای نیست و این سیستم غیر متمرکز پروژه های شگفت انگیز زیادی را در بر می گیرد که در ادامه ارتباط اتریوم با DeFi چیست ؟ به آن ها اشاره کرده ایم.

برنامه ها و پروژه های دیفای

یکی از اصلی ترین بخش های عرصه دیفای، محصولات مالی DeFi و پروژه های محبوب آن محسوب می شود که خدمات گوناگونی را به کاربران ارائه می دهد. در واقع دیفای یک اکوسیستم مالی کامل است که به واسطه برنامه های غیر متمرکز(Dapps) و پروژه هایی که دارد، به سرعت در ارتباط اتریوم با DeFi چیست ؟ حال رشد می باشد. در دیفای (DeFi)، تراکنش های مالی به صورت همتا به همتا، در بلاک چین تکمیل می شوند. به همین دلیل است که خدمات دیفای کاملا غیر متمرکز می باشد. همچنین هدف اصلی دیفای حذف واسطه ها است. DeFi با استفاده از نرم افزار های منبع باز و چهارچوب های قابل ترکیب، به هر فردی در جهان اجازه می دهد تا از خدمات مالی به روشی غیر قابل اعتماد و شفاف استفاده کند. دیفای این کار را از طریق خدمات غیر متمرکز خود انجام می دهد. در ادامه این مقاله از تتر ایران، برخی از مهم ترین برنامه ها و پروژه های دیفای را شرح داده ایم که به واسطه این خدمات، دیفای از همیشه محبوب تر شده است.

استقراض وام (Lending) در دیفای

همه ما می دانیم یکی از اصلی ترین خدمات سیستم های مالی، وام دهی یا استقراض وام است. به همین دلیل نمی توان تصور کرد اکوسیستم مالی کاملی مانند دیفای(DeFi)، از این نوع خدمات برخوردار نباشد. اما باید بدانید دیفای یک اکوسیستم پیشرفته است که با ساختار پیچیده ای که دارد، عمل وام دهی و استقراض وام را کاملا غیر متمرکز ارائه می دهد. DeFi به تمامی افراد از هر نقطه جهان اجازه می دهد از طریق Lending در دیفای، بدون نیاز به تایید شخص ثالث، وام دریافت کنند و یا وام ارائه دهند. فرآیند Lending از طریق پلتفرم های گوناگون انجام می شود و به این شکل است که کاربران می توانند از طریق وثیقه گذاری از طریق ارز های دیجیتال به پلتفرم، وام بگیرند.

صرافی های عرصه دیفای (DeFi DEXs)

صرافی های غیر متمرکز یکی دیگر از خدمات جذاب در دیفای است که این صرافی ها بدون نیاز به تایید شخص یا نهاد ثالث، دارایی های خود را مبادله کنند. هدف صرافی های غیر متمرکز، ارائه معاملات شفاف و قابل تعامل در طیف گسترده ای از ارز های معاملاتی است. درواقع این نوع صرافی ها، پلتفرم هایی هستند که کاربران را مستقیما به یک دیگر متصل می کنند تا مبادلات خود را بدون نیاز به ارائه وثیقه و یا اجازه نهاد های مالی، انجام دهند. از این روی نقدینگی هر صرافی غیر متمرکز، بستگی به تعداد کاربرانی که از آن استفاده می کنند دارد و هر چه تعداد این کاربران بیشتر باشد، ارائه نقدینگی صرافی نیز بیشتر می شود. در ادامه برخی از DEX های محبوب دیفای را نام برده ایم:
• یونی سواپ (Uniswap)
• وان اینچ (1inch)
• بانکور (Bancor)
• دی وای دی ایکس (DYDX)
• اوپن سی (OpenSea)
صرافی هایی که در بالا نام برده شد کاملا غیر متمرکز هستند و به صورت آنلاین فعالیت می کنند. این پروژه ها از صرافی های محبوب دیفای هستند که کاربران زیادی از آن ها برای مبادلات ارزی خود استفاده می کنند. به همین ترتیب ارائه نقدینگی در این صرافی ها بسیار بالا است.

استیبل کوین ها (stablecoin)

یکی دیگر از خدمات DeFi، صدور استیبل کوین ها است. همان طور که تمامی فعالان عرصه کریپتوکارنسی می دانند، ارزهای دیجیتال با نوسانات قیمتی شدید همراه هستند. به همین دلیل اغلب افرادی که حاضر به پذیرفتن ریسک در سرمایه گذاری های خود نیستند، ترجیح شان دوری از بازار ارز دیجیتال است. سپس استیبل کوین ها راه حلی برای مشکل نوسانات شدید ارز های دیجیتال ارائه دادند. استیبل کوین ها، ارزهای دیجیتال را به پول فیات مانند دلار آمریکا، متصل می کنند تا قیمت را تحت کنترل نگه دارند. درواقع استیبل کوین ها برای ایجاد ثبات قیمتی در حوزه رمز ارز ها، به وجود آمده اند. به همین ترتیب، افرادی که به دنبال ریسک های کمتر در این عرصه هستند، می توانند از استیبل کوین های دیفای بهره مند شوند.

بیت کوین و دیفای

می توان گفت همه چیز با بیت کوین شروع شد. همه ما می دانیم بیت کوین اولین ارز دیجیتال است که در سال 2009، ابداع شد و سپس سایر پروتکل ها و ارز های رمز نگاری شده به وجود آمدند. به همین ترتیب می توان گفت بیت کوین از بسیاری جهات، اولین برنامه DeFi محسوب می شود که راه اندازی و به بازار ارائه شد. زیرا بیت کوین به تمام مردم از سراسر جهان این امکان را می دهد تا بدون نیاز به اشخاص و نهاد های ثالث، از طریق فناوری بلاک چین و شبکه ای همتا به همتا تراکنش های خود را کاملا غیر متمرکز انجام دهند. طبق این تفاسیر باید بگوییم میان بیت کوین و دیفای، ارتباط عمیقی وجود دارد و این دو از کاربرد های مشابهی برخوردار می باشند. با این تفاوت که دیفای تبدیل به یک عرصه مالی غیر متمرکز پیشرفته و مجزا شده است ارتباط اتریوم با DeFi چیست ؟ که خدمات مالی گوناگونی را ارائه می دهد.

مزایا و معایب دیفای (DeFi)

دیفای یک سیستم مالی منبع باز و جهانی است که برای بهره وری بیشتر از اینترنت و خدمات مالی ایجاد شده است. این پروتکل با هدف جایگزینی سیستم های متمرکز که به شدت کنترل می شود، راه اندازی شد. محصولات DeFi، ارائه خدمات مالی را برای هر شخصی که به اینترنت متصل است تسهیل می کند. جالب است بدانید تاکنون ده‌ ها میلیارد دلار ارز دیجیتال، از طریق برنامه‌ های DeFi در جریان بوده است و هر روز نیز در حال افزایش می باشد. مواردی که ذکر شد از زیرساخت های اصلی دیفای محسوب می شود، اما در ادامه می خواهیم برخی از مزایای دیفای و چالش هایی که پیش روی آن است را شرح دهیم:

مزایا:
1. ایجاد ارتباط مستقیم میان مردم و یک پارچه سازی خدمات مالی
2. افزایش سرعت امور مالی و ارائه یک سیستم ارزان نسبت به سیستم های متمرکز
3. ارائه یک سیستم غیر متمرکز در قالب جهانی و بین المللی
4. انجام معاملات به صورت شفاف
5. قابلیت استقراض وام به صورت غیر متمرکز
6. ارائه توکن های تجاری و قرارداد های مشتق
7. امکان رشد سبد های پورتفولیو (portfolio)
8. تبادل ارز های دیجیتال بدون نیاز به واسط
9. مدیریت امور مالی شخصی
10. از بین رفتن خطا های انسانی و تکمیل فرآیند های مالی به بهترین شکل
معایب:
1. دیفای با چالش مقیاس پذیری مواجه است
2. نگرانی هایی در رابطه با نقدینگی در دیفای وجود دارد ارتباط اتریوم با DeFi چیست ؟
3. مسئولیت تمام سرمایه گذاری و مبادلات در دیفای بر عهده خود سرمایه گذار است

آیا سرمایه گذاری در دیفای امن است؟

همان طور که در قسمت قبل نیز اشاره شد، عرصه دیفای (DeFi) عاری از نقص نیست. با آن که این سیستم مالی هوشمند، مزایای بسیاری را ارائه می دهد و واسطه ها را از امور مالی حذف می کند، اما همیشه نمی تواند امنیتی که در سیستم های مالی متمرکز وجود دارد را ارائه دهد. همان قدر که تمرکز زدایی در این عرصه برای بسیاری از سرمایه گذاران جذاب است، همان قدر نیز خطرناک محسوب می شود. زیرا در صورت مواجه شدن با کلاهبرداری، مسئولیت تمام و کمال از دست رفتن دارایی ها بر عهده خود سرمایه گذاران است. با این حال پروژه دیفای یکی از محبوب ترین پروتکل های ارز دیجیتال است و روز به روز بر تعداد کاربران فعال در این حوزه، اضافه می شود. درست است که در صورت مواجه شدن سرمایه گذاران با خطر، نجات دادن سرمایه شان بر عهده خودشان است. اما به دلیل استفاده دیفای از تکنولوژی امن بلاک چین و قرارداد های هوشمند، احتمال ایجاد خطا بسیار کم است. ما به لطف عرصه دیفای، در حال مشاهده به وجود آمدن سیستمی جدید و پیشرفته در خصوص امور مالی هستیم. به همین دلیل است که می توان گفت با وجود تمام چالش هایی که در این عرصه وجود دارد، آینده آن روشن است و ایده ای نو آورانه را به جهان ارائه می کند.

دیفای 2 (DeFi 2.0) چیست؟

اکوسیستم دیفای فعالیت اصلی خود را از اتریوم و سپس از پلتفرم های وام دهی از جمله کامپاند (Compound) و آوه (Aave) شروع کرد. پروژه دیفای با صرافی های غیر متمرکز مانند سوشی سواپ و یونی سواپ و همچنین با بازار سازهای خودکار قوت گرفت و تغییرات چشمگیری را پشت سر گذاشت. به طوری که باعث افزایش بهره وری و کارایی عملکرد دیفای و رشد تمرکز زدایی در آن شد. البته وجود مشکلات امنیتی، کمبود نقدینگی و حریم خصوصی باعث شد که توسعه دهندگان به دنبال رفع این مشکلات از طریق ایجاد نسخه های بهتر باشند. در این مقاله قصد داریم به معرفی دیفای 2 به عنوان راهکاری برای رفع مشکلات نسل اول دیفای بپردازیم.

دیفای 2.0 (0.DeFi 2) چیست؟

دیفای 2 به عنوان نسل دوم اکوسیستم دیفای، به دنبال حذف محدودیت های نسل قبلی و تسهیل فرآیندهای مالی مانند تامین نقدینگی و کشت سود می باشد. توانمند سازی سازمان های مستقل غیر متمرکز و ایجاد نقدینگی پایدار از جمله اهدافی می باشد که دیفای 2 به دنبال آنهاست. در ادامه به بررسی تحولات ایجاد شده در این دو مورد می پردازیم.

نقدینگی پایدار

بازارها و استخرهای نقدینگی در پروتکل اولیه دیفای، به صورت پراکنده در بلاک چین ها و پلتفرم های مختلف وجود دارند که این امر باعث تقسیم و توزیع نقدینگی موجود در کل بازار به صورت پراکنده می شود. بنابراین دسترسی معامله گران به نقدینگی کاهش می یابد و نمی توان از دارایی های استخرهای نقدینگی به صورت موثر استفاده کرد، در نتیجه باعث ناکارآمدی سرمایه موجود در بازار می شود. همچنین در دیفای 1.0 انگیزه جذب نقدینگی چندان قدرتمند نیست. در دیفای 2، پروتکل ها در تلاشند تا برای کاربران خود، نقدینگی پایداری را از طریق ایجاد شیوه های جدید و متنوع کسب درآمد مانند کشت سود ایجاد کنند و میزان وفاداری تامین کنندگان سرمایه را به پلتفرم خود افزایش دهند. در اکوسیستم دیفای 2، میزان اتکای این حوزه تامین کنندگان نقدینگی شخص ثالث کاهش می یابد و ارتباط با امور مالی سنتی و اقتصاد جهانی بهبود می یابد.

پلتفرم اولیمپوس دائو ( OlympusDAO)، از جمله پلتفرم‌های برتر نسل دوم دیفای در زمینه تأمین نقدینگی پایدار می باشد که به دنبال ایجاد ارز ذخیره‌ای غیر متمرکز است. اولیمپوس دائو با ایجاد شرایط برد-برد از طریق ترکیبی از استراتژی‌های مختلف مانند ارائه اوراق قرضه با تخفیف‌های ویژه و سهام‌گذاری توکن بومی اُهم (OHM)، توانسته جامعه‌ کاربران را به این پروتکل وفادار نگه دارد. پلتفرم توکِمَک (Tokemak) نیز یکی دیگر از پلتفرم های برتر دیفای 2 در زمینه تأمین نقدینگی پایدار است که با استفاده از توکن‌ حاکمیتی و ارائه حق رأی برای مدیریت جریان نقدینگی به کاربران خود، توانسته برای پروتکل سرمایه پایدار جذب ‌کند.

توانمندسازی دائوها

نسل دوم دیفای از طریق شیوه‌های مختلف می تواند سازمان‌های غیر متمرکز را توانمندتر کند و به این ترتیب با وجود حفظ استقلال امور مالی غیر متمرکز، باعث مستحکم تر شدن پیوند دائوها با اقتصاد جهانی می شوند. افزایش نقدینگی، گسترش پایگاه کاربری و توسعه اپلیکیشن‌ های کارآمد، هدف نهایی این شیوه‌های نوین می باشد.

تفاوت‌های دیفای 1.0 و دیفای 2.0

دیفای 1.0 و دیفای 2.0 با ایده و هدف نهایی یکسانی ایجاد شده اند و هر دو به دنبال ایجاد اکوسیستم مالی غیر متمرکز مبتنی ‌بر بلاک چین می باشند. هر دو نسل دیفای برای تسهیل امور مالی غیر متمرکز، از قراردادهای هوشمند، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Dapp) و شبکه‌های اوراکل استفاده می کنند. از آن جایی که نسل دوم دیفای به دنبال ایجاد اصلاحات و تغییراتی کاربردی در دیفای 1.0 می باشد، تفاوت هایی با نسل پیشین خود دارد که در ادامه به بررسی این تفاوت ها می پردازیم.

1- ارتباط و تعامل موثرتر بین کاربران

دیفای 2 اپلیکیشن‌ غیر متمرکزی می باشد که کاربران را به یکدیگر از طریق شبکه‌ای همتا به‌ همتا متصل می کند. تمرکز اصلی این ارتباط، پایداری تعامل میان کاربران و همچنین سود بردن طرفین معامله‌ها می باشد. در پروتکل‌های نسل دوم دیفای تمرکززدایی با کاهش مدیریت مستقیم پروتکل و افزایش ارتباط کاربران مرتبط است.

2- استفاده از الگوهای حاکمیتی بهینه

پروتکل‌های نسل دوم دیفای در زمینه گرفتن قدرت و حاکمیت از نهادهای مرکزی و سپردن آن به افراد جامعه، امکانات و گزینه‌های بهتری برای تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری را در مقایسه با دیفای اولیه در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

3- مشوق‌های کاربرپسند

از طریق تأمین نقدینگی موثر و پایدار، پروتکل دیفای می‌تواند دوام بیاورد. بنابراین پروتکل‌های نسل دوم دیفای برای کسب و حفظ سرمایه کافی، به‌دنبال به‌ کارگیری برنامه‌های خلاقانه و تشویقی هستند. این مشوق‌ها علاوه بر این که مشکل نقدینگی دیفای 1.0 را حل می کنند، با هدف ایجاد جوامع تعاونی و بهبود ارتباط بین کاربران ارائه می‌شوند.

4- اکوسیستمی پایدارتر

ترکیب تعامل و حاکمیت غیر متمرکز با نقدینگی پایدار، می تواند اکوسیستم‌ مالی غیرمتمرکز را تداوم بخشد. پایداری نسل دوم دیفای این امکان را به پروژه‌ها می‌دهد تا با جذب کاربر بیشتر، بتوانند در مقیاسی وسیع‌ تر امور مالی غیرمتمرکز را تعریف کنند.

مزایای دیفای 2.0

1- بهره‌برداری بیشتر از سرمایه

دیفای 2 شیوه‌های متنوعی مانند استراتژی‌های کاهش لیکوئیدشدن و بیمه ‌های مبتنی ‌بر قراردادهای هوشمند را برای افزایش بهره‌مندی کاربران از سود بهینه سرمایه به‌کار می‌گیرد. پروژه‌های نسل دوم دیفای در زنجیره‌هایی مانند آولانچ، سولانا و پا‌لیگان ضمن استفاده از نقدینگی تأمین‌شده در پروتکل‌های دیگر، قسمتی از سود این فرایند را به تأمین‌کننده می دهد.

2- کاهش وابستگی به استیبل کوین‌های مبتنی‌ بر دلار

دیفای 1.0 مبتنی بر استیبل کوین‌ ها، به ویژه کوین‌های مبتنی ‌بر دلار ایالات متحده می باشد. در این زمینه، پروتکل‌هایی از جمله فِی (Fei)، الکِمیکس و اولیمپوس دائو، توکن‌های بومی خود را با نوآوری و خلاقیت به‌ کار گرفته ‌اند تا دیفای 2 برای استیبل کوین‌ها جایگزین پایدارتری عرضه کند.

3- تجربه کاربری برتر و مقرون ‌به ‌صرفه

دیفای 2 با کاهش کارمزد تراکنش و ارائه تجربه کاربری ارتقا یافته، باعث گسترده تر شدن پذیرش این حوزه و ورود سرمایه بیشتر به آن شده است.

4- حسابرسی امنیتی

تأمین‌کنندگان بیمه و جوامع متن ‌باز در دیفای 2 با در نظر گرفتن راهکارهایی برای حسابرسی مکرر و منظم به این اطمینان می رسند که قراردادهای هوشمند به‌ درستی در این اپلیکیشن‌ها کار می‌کنند. جبران ضرر و زیان کاربرانی که سرمایه‌ خود را در این بازار از دست داده‌اند، یکی از اهداف این حسابرسی‌ها می باشد.

خطرها و معایب دیفای 2.0

1- چالش با ضعف‌های قراردادهای هوشمند

اگر چه قراردادهای هوشمند و پروتکل‌های دیفای تاکنون پیشرفت های چشمگیری داشتند اما احتمال دارد که کاربران همچنان با باگ ‌ها و ضعف ‌های امنیتی و هک Dappها روبرو شوند. حسابرسی‌های دقیق هم نمی‌تواند باعث کاهش ریسک ناشی از کاستی‌های احتمالی قراردادهای هوشمند شود.

2- قانون‌گذاری‌های جدید

دخالت مقام‌های قانون‌ گذار و تغییر قوانین، تاثیرات متعددی را می تواند بر سیاست‌ها و سرویس‌های ارائه‌شده دیفای بگذارد.

3- زیان غیر دائمی

اگر چه پروتکل‌ های جدید دیفای با ارائه خدماتی مانند بیمه زیان غیر دائمی در جهت کاهش خطرهای مربوط به استخراج نقدینگی تلاش می کنند، اما باید در نظر داشت که هیچ گاه احتمال وقوع این ضررها به صفر نمی‌رسد.

4- چالش در هنگام برداشت دارایی

کاربران در هنگام برداشت دارایی خود ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند. در صورتی که وب‌سایت پروتکل به هر دلیلی از کار افتاد، کاربر ممکن است نتواند اقدام به برداشت دارایی‌های خود کند.

کاربردهای دیفای 2.0

1- وام‌های خود باز پرداخت

در پلتفرم ‌های مبتنی ‌بر دیفای 2، کاربران می‌توانند با استفاده از مزیت وام‌های خود باز پرداخت‌ (Self-Repaying Loan) وام هایی را در ازای ارائه دارایی‌های دیجیتال دریافت نمایند و بدهی وام را به صورت خودکار از سودی که از سرمایه‌گذاری وام خود به‌دست می‌آورند، پرداخت کنند. در این حالت افراد می توانند علاوه بر این که پاداش استخر نقدینگی را دریافت کنند، از مزایای وام نیز بهره‌مند شوند.

2- نقدینگی بین‌ زنجیره‌ای

در پروتکل‌های جدید دیفای، قراردادهای هوشمند می توانند به توزیع نقدینگی در بلاک چین‌های مختلف کمک ‌کنند. بنابراین می توان با مبادله دارایی‌های استخرهای نقدینگی یک زنجیره با سایر زنجیره‌ها، کمبود نقدینگی در یک شبکه را جبران کرد.

3- قفل ‌نبودن ارزش دارایی‌های سهام‌گذاری‌ شده

در نسل اول دیفای، در ازای سپردن دارایی‌های خود به استخرهای نقدینگی، به کاربران توکن‌ های نقدینگی ارائه می شود که سپس می‌توانند از طریق استراتژی فارمینگ از آن‌ها مجددا سود به دست آورند. در این مورد، دیفای 2 یک گام فراتر بر می دارد و این اجازه را به توکن‌های نقدینگی فارمینگ و کشت سود می‌دهند که برای ایجاد توکن‌هایی مانند DAI مورد استفاده قرار بگیرند و یا به‌ عنوان وثیقه عمل کنند. در واقع می توان گفت در پروتکل‌های نسل دوم دیفای، کاربرد و سود توکن ‌های نقدینگی بیشتر است.

4- بیمه قراردادهای هوشمند

عملکرد دیفای با تکیه بر زیر ساختی شفاف و متن ‌باز صورت می گیرد اما باز هم ممکن است که برای سرمایه‌گذاران تازه ‌وارد، تحلیل و ارزیابی میزان ریسک پروتکل‌ها دشوار باشد. دیفای 2 جهت رفع این مشکل، برای برخی از قراردادهای هوشمند بیمه در نظر گرفته است. به این ترتیب پروژه بیمه ‌شده این ضمانت را به کاربر می‌دهد که درصورت هک ‌شدن قرارداد هوشمند هم بتواند دارایی خود را با پرداخت کارمزد از پروتکل برداشت کند.

5- بیمه زیان غیر دائمی

زمانی که دارایی‌ سرمایه‌ گذاری ‌شده در استخرهای نقدینگی با افت قیمت روبرو می شوند، سرمایه گذار با زیان غیر دائمی مواجه می شود. دیفای 2 راه حلی را برای کاهش این ضرر در نظر گرفته است. بسیاری از پروتکل‌ها برای بیمه کردن سپرده سرمایه‌گذاران در مقابل ضرر ناپایدار، بخشی از کارمزد مبادله توکن در استخرهای نقدینگی را مورد استفاده قرار می دهند. همچنین ممکن است مدت ‌زمان سهام‌گذاری در پرداخت خسارت نیز در نظر گرفته شود. مثلا در پروتکل Bancor به‌ ازای هر 1 روز سرمایه‌گذاری، به پوشش بیمه کاربر نیز ۱ درصد اضافه می ارتباط اتریوم با DeFi چیست ؟ شود و به این ترتیب کاربران پس از ۱۰۰ روز می توانند از ۱۰۰ درصد پوشش بیمه بهره‌مند شوند. بنابراین پروتکل Bancor با این روش علاوه ‌بر ارائه خدمات بیمه به کاربران خود می تواند پایداری نقدینگی پلتفرم و وفاداری کاربران پلتفرم را نیز تضمین ‌کند.

نحوه سرمایه گذاری در دیفای 2.0

1- کشت سود

یکی از نوآوری‌های مهم دیفای 1.0، کشت سود می باشد که به کاربران برای تأمین نقدینگی کمک می‌کرد. دیفای 2 از طریق کارآمدتر کردن کشت سود، توانسته جذب و حفظ سرمایه بیشتری را به دنبال داشته باشد. در دیفای 2، کشت سود از طریق افزایش سیاست‌های تشویقی این امکان را به کاربران می‌دهد تا برای دریافت وام، از توکن‌های حاصل از سرمایه‌گذاری خود به‌ عنوان وثیقه استفاده کنند.

2- سهام‌گذاری

کاربران می توانند از طریق سهام‌ گذاری، درآمد منفعل برای خود داشته باشند. سهام گذاری به کاربران زنجیره‌های مبتنی ‌بر PoS (اثبات سهام) کمک می‌کند تا بتوانند از طریق ارائه دارایی خود، تبدیل به اعتبار سنج بلاک شوند. بنابراین کاربران می توانند پاداش بلاک را از طریق قفل‌ کردن دارایی در یک زنجیره کسب کنند.

3- وام‌دهی

وام‌های خود باز پرداخت، برای وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان فرصت‌هایی مناسب و برابری ایجاد می‌کنند. پروتکل‌های دیفای و کشت سود، به وسیله باز پرداخت وام از طریق بهره حاصل از دریافت وام، جذاب‌تر از همیشه شده‌اند.

4- استخراج نقدینگی

روش استخراج نقدینگی (تأمین نقدینگی) به دارندگان ارزهای دیجیتال برای کسب سود از راهی آسان کمک می کند. سرمایه‌گذاران در این روش باید بخشی از دارایی‌های دیجیتال خود را به یکی از استخر‌های نقدینگی انتقال دهند تا سایر کاربران بتوانند مبادلات خود را به وسیله آن کوین ها انجام دهند. سرمایه‌گذاران از طریق این تراکنش‌ های دو سربرد و ساده، می توانند از سود کارمزد معاملات بهره ببرند، همچنین میزان جذب نقدینگی در پروتکل‌ها افزایش می یابد.

5- معامله در صرافی‌ های غیر متمرکز

صرافی‌های غیر متمرکز به کاربران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به سازمان‌های واسط، تراکنش‌های ارز دیجیتال خود را انجام دهند. این صرافی‌ها تحت‌ تأثیر قوانین و مقررات مناطق جغرافیایی مختلف قرار نمی گیرند، زیرا ماهیت آنها کاملا غیر متمرکز می باشد. کارمزد تراکنش ها در این صرافی‌ها در مقایسه با سایر صرافی ها کمتر است و کاربران می‌توانند به خدماتی همچون معاملات مارجین و سایر تراکنش در این پلتفرم‌های غیر متمرکز دسترسی داشته باشند.

6- مشارکت در دائوها

سرمایه‌گذاران با خرید توکن‌های دائو، می توانند به سازمان‌های دائو بپیوندند و نقشی را در مدیریت و حاکمیت آن‌ها ایفا کنند. افزایش تمایل افراد جهت مشارکت در این سازمان‌ها، می تواند برای یادگیری بیشتر استراتژی‌ های سرمایه‌گذاری دیفای 2 به عنوان یک انگیزه نیرومند تاثیرگذار شناخته شود.

دیفای DeFi چیست؟

بی شک همه مردم، مخصوصاً کاربران حوزه ارز دیجیتال، اسم و ماهیت بلاک چین را می دانند و می شناسند. مقالاتی را در رابطه با مزایای این بستر به خدمت شما عزیزان ارائه داده ایم. به نسبت سیستم های سنتی، به قدری این بستر قابلیت و مزایا دارد که نمی توان به سادگی از آن گذر کرد. در این مقاله تیم توکن باز قصد دارد به مقوله امور مالی غیر متمرکز یا همان DeFi بپردازید. پس با ما همراه باشید.

مفاهیم کلی:

دیفای (DeFi) چیست؟

لفظ یا کلمه ی دیفای از ادغام واژه ی انگلیسی Decentralized Finance اتخاذ شده که به معنی امور مالی غیرمتمرکز می باشد. این لفظ، صرفاً جهت توصیف هر نوع خدمات مالی غیرمتمرکز، از رمز ارزها گرفته تا بلاک چین، کاربرد دارد که مقصود اصلی آن، حذف واسطه های گوناگون در معامله ‎‌های دنیای رمز ارزهاست.
پس می توان اینگونه بیان کرد که دیفای مجموعه ‌ای از برنامه‌های کاربردی است که در راستای انجام امور مالی غیرمتمرکز به کمک سرمایه‌گذاران می‌ آید تا آنان بتوانند دسترسی بهتری به سرمایه‌ها و دارایی های خود داشته باشند.

کاربردهای DeFi

باید بدانیم امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای، هم اکنون گام های نخست پیشرفت را بر می دارد و هنوز به شکوفایی کامل نرسیده است. اما با این حال، بر مبنای خصوصیت و پتانسیل‌های درونی یا ذاتی این اکوسیستم، قادر خواهیم بود تا به ارزیابی کاربردها و عملکردهایش در آینده ای نه چندان دور بپردازیم. معطوف شدن به این خصیصه ها موجب جذابیت بیشتر دیفای برای اشخاص، نهادها و … شده است و توسعه ی آن به سرعت انجام می شود.

سهولت وام‌ دهی و استقراض

یکی از جاذبه ها و محبوبترین پروتکل پروژه بستر دیفای، وام‌دهی می باشد. برای وام‌دهی شفاف، در قیاس با سیستم‌های اعتباری سنتی که در حال حاضر استفاده می شوند، قادر خواهیم بود مزایای گوناگونی را برای آن برشماریم. به عنوان مثال می توان، به توافق فوری و بی دردسر، عدم نیاز به ضامن یا چک های اعتباری و همچنین بهره وری از سایر دارایی‌ها و اندوخته های دیجیتال تحت عنوان وثیقه، نام برد. فرض کنید اندوخته ی اتریوم شما، به وثیقه‌ای برای اخذ وام در قالب یک رمز ارز دیگر مبدل شود!

ضمن آنکه باید بدانیم سیستم ‌های ارائه دهنده ی وام بر بستر Block chain عمومی سوار شده و تمامی مراحل اعتمادسازی لازم برای کاربران توسط کلید‌های دیجیتالی تامین خواهد شد، در نتیجه مستلزم به ارائه مدارک ادله های خاص، برای جلب اعتماد کاربران نخواهد بود.

توسعه و بهبود خدمات بانکی

بر مبنای تعریف، برنامه‌های پروتکل و اکوسیستم DeFi در گروه سرویس‌های مالی جای گرفته‌اند. به همین جهت خدمات بانکی و پولی، از جمله زمینه‌های کاربردی را می توان به این اکوسیستم اطلاق و قلمداد کرد. این سرویس‌ها مانند صادر کردن استیبل کوین‌ها ، رهن و بیمه می باشند.

با در نظر گرفتن وضعیت فعلی تکنولوژی عنوان شده، نیاز وافر و شدیدی به وجود رمز ارزهای با ثبات، احساس می‌شود. این رمز ارزها عموماً به صورت یک به یک از طریق اندوخته ‌های دنیای واقعی حمایت و پشتیبانی می‌شوند.

با علم به این مبحث که قیمت رمز ارزها با نوسان نسبتاً شدید همراه است، استیبل کوین ارتباط اتریوم با DeFi چیست ؟ ‌های الکترونیکی همانند تتر تحت عنوان پول نقد( از نوع رمزنگاری شده) در خرید و فروش های روزمره مورد بهره وری قرار می گیرند. لازم است بدانیم نکته مهم درباره این دارایی (استیبل کوین)، عدم نظارت هیچ گونه نهاد متمرکزی بر روی آنهاست. از وجهه دیفای DeFi، این خصوصیتی بسیار ایده آل و فوق‌العاده‌ای محسوب می شود.

بازار غیرمتمرکز دیفای

این برنامه های سوار بر بستر دیفای توانایی بررسی وضعیت های چالش برانگیز را دارد. زیرا این بخش از دیفای، پتانسیل فراوانی به جهت نوآوری در حوزه مالی را در بر می گیرد. صرافی ‌های غیرمتمرکز (DEX) را می توان جزو اصلی ترین برنامه‌های سیستم مالی غیر متمرکز دانست. ضمن اینکه این پلتفرم‌ها به کاربران خود دسترسی ای مبنی بر مبادله دارایی‌های دیجیتالی خود را به صورت بی واسطه برای تامین اعتماد( همانند صرافی‌ها)، می دهند و تریدها به گونه ای مستقیم بین کیف پول های اشخاص، توسط قرارداد هوشمند، صورت می‌ پذیرد.

باید این موضوع را بدانیم که صرافی‌های غیر متمرکز به علت داشتن ساختاری بی مانند و منحصر به ‌فرد، کارمزد پایین تری از تراکنشات در مقیاس با صرافی‌های متمرکز اخذ می‌ نماید. همچنین باید خاطر نشان شویم که به جهت پتانسیل این برنامه‌ ها، دور از ذهن نخواهد بود که شاهد ترید سهام شرکت‌ها در آتیه ای نچندان دور توسط این صرافی‌ها، در بین اشخاص، باشیم.

چالش‌های پیش روی دیفای

باید به این موضوع واقف شویم که این پروتکل به علت نوپا بودن، با چالش های زیادی دست و پنجه نرم می کند. سه مورد از مهم‌ترین چالش‌هایی ارتباط اتریوم با DeFi چیست ؟ که دیفای با آن مواجه است را شرح می دهیم که عبارت‌اند از:

دانستن این موضوع که بلاک چین‌ها در مقطع حال حاضر خود کمی کندتر از رقیب های متمرکز خود عمل می کنند و این موضوع تاثیر بسزایی بر روی کار برنامه‌های غیرمتمرکز دارد.
به طور مثال: اتریوم، که از رایج ترین و عمده ترین میزبان پروژه‌های دیفای محسوب می شود، در حال حاضر تنها قادر است 14 تراکنش در ثانیه را پردازش کند.
البته با ایجاد راهکارهای مقیاس‌پذیری مختلف و پیشرفت‌های روزافزون آن، محتملاً این اشکالات در آینده نچندان دور بر طرف خواهند شد. ضمن آنکه گفتن این مسئله خالی از لطف نیست، بدانیم که اکنون ده‌ها پروژه دیفای روی بستر بلاک چین‌های آهسته و کند هم، به‌ خوبی کار خود را انجام می دهند.

احتمال خطا از سوی کاربر؛ مسئول بودن دارایی خود

همان‌طور که در سطور قبلی بدان اشاره کردیم، دیفای با حذف واسطه‌های مالی، تمامی مسئولیت را به خود کاربران و سرمایه گذاران واگذار می‌کند.
به طور مثال: اگر فردی رمز حساب بانکی خود را گم کند، قادر خواهد بود با مراجعه به بانک، حساب خود را مجدد بازیابی کند، اما این اصل در بلاک چین‌ امکان پذیر نخواهد بود. زیرا در بلاک چین های باز همانند اتریوم،‌ هویت کاربران با یک رشته متنی از اعداد و حروف تحت عنوان (Private Key) مشخص می‌ کنند که اگر کاربر آن را گم کند، دسترسی به دارایی های کیف پول شخصی خود را برای همیشه از دست خواهد داد.
ضمن آنکه، تراکنشات بلاک چین‌های باز غیرقابل برگشت محسوب می شوند و این بدان معنی می باشد که اگر مبلغی را به کیف پول اشتباه واریز کنند، محتملاً دیگر دسترسی به آن مبلغ را نخواهند داشت. به‌همین‌ علت، کاربرانی که دچار اختلال حواس یا حواس‌پرتی هستند در هنگام کار با دیفای، عملاً در دایره ی خطر از دست رفتن سرمایه قرار می گیرند.

تجربه کاربری نامطلوب

هم اکنون بهره جویی از حوزه دیفای برای کاربران تازه‌کار به عرصه دیجیتال کمی پیچیده تلقی می شود و برنامه‌های حال حاضر آن، هنوز آن‌طور که باید و شاید ارتباط کاربری مناسبی ندارند. باید این موضوع را یادآور شویم که برای یک کاربر عادی صرف حریم‌ خصوصی و عدم ‌تمرکز، اولویت اول محسوب نمی شود. سهولت کار با این حوزه قادر خواهد بود تا به ایجاد انگیزه‌‌ برای کاربران منجر شود تا آنان بتوانند از سیستم‌های متمرکز دست شسته و آنها را رها سازند.
اما عدم یک رابط کاربری مطلوب و سهولت دسترسی، برنامه‌های غیرمتمرکز را از نظر و دید کاربران به گونه ای جلوه دارد که قادر نخواهند بود تا حرفی برای سخن گفتن داشته باشند.

محبوب‌‌ترین برنامه‌های دیفای

1. مبادله های غیرمتمرکز (DEX): مبادله های آنلاین به کاربران این امکان را می دهند که رمز ارزها را به رمز ارزهای دیگر مبدل کنند. چه ارز فیات(دلار) به BTC و چه ETH به DAI.
   دی ای اکس DEX نوعی صرافی می باشد که کاربران را بی واسطه و به طور مستقیم به همدیگر متصل می‌کند تا آنان قادر باشند، به تبادل رمز ارزها با یکدیگر بپردازند، بی آنکه نیاز به واسطه‌ای داشته باشند. کاربران می توانند با خیالی آسوده به سپردن پولشان اعتماد حاصل کنند.
2. استیبل کوین: رمز ارزی محسوب می شود که برای ثابت نگه داشتن قیمت، به دارایی خارج از ارز رمز پایه (ارزهای فیاتی چون دلار یا یورو) پیوند خورده است.
3. زمینه های اعطای وام: این سیستم عامل‌ها از Smart contracts برای استقرار واسطه‌هایی همچون بانک‌ها که وام را مدیریت می‌کنند، بهره جویی می‌کنند.
4. بیت کوین های پیچیده (WBTC): روشی برای فرستادن BTC به شبکه اتریوم می باشد تا بیت کوین قادر باشد به صورت مستقیم در سیستم defi اتریوم مورد بهره وری قرار گیرد. سیستم این امکان را به کاربران می‌دهد که سود بیت کوین‌های مقروض را توسط سیستم عامل‌های وام غیرمتمرکز کسب و به دست آورد.
5. بازارهای آینده نگری: بازارهایی به جهت شرط بندی بر روی نتایج و رخدادهای آتی همانند انتخابات. مقصود این نسخه‌های دیفای در بازارهای پیش‌بینی یا آینده نگری، ارائه کارکرد یکسان اما بی واسطه می باشد.

چگونگی درآمدزایی از طریق دیفای

لازم است بدانیم که ارزش نهفته در پروژه‌های دیفای اتریوم رو به انفجار می باشد زیرا بر طبق گزارشات، کاربران درآمد فراوانی از این طریق کسب می‌کنند.
با بهره جویی از برنامه‌های وام بر پایه اتریوم، کاربران قادر خواهند بود با وام دادن دارایی خود و به وجود آوردن سود از بهره وام‌ها، “درآمد منفعل” یا ناکارآمد تشکیل دهند. ابداع محصولی که در بالا به آن اشاره شد، امکان بهره وری حتی بیشتر، اما با ریسک بیشتر را دارا می باشد.
پروتکل دیفای این امکان را برای کاربران به ارمغان می آورد که از استحقاق وام دهی دیفای بهره وری کنند تا دارایی‌های رمز ارز خود را برای خلق بهترین بازده ممکن تحت اختیار بگیرند. با این حال، این سیستم‌ها پیچیده می باشند و عموماً دارای عدم شفافیت هستند.

امنیت در سرمایه گذاری دیفای وجود دارد؟

به طور قطع سرمایه گذاری در دیفای پر ریسک خواهد بود. بسیاری از کاربران بر این عقیده اند که دیفای آینده مالی دنیا محسوب می شود و اختصاص سرمایه و سرمایه گذاری هرچه زودتر در این تکنولوژی غیر متمرکز قادر خواهد بود کاربران را به دستاوردهای بزرگی برساند.
اما لازم است بدانیم که تشخیص پروژه‌های مطلوب از نامرغوب برای کاربران تازه وارد امری بس دشوار خواهد بود. ضمن آنکه در این تکنولوژی پروژه‌های نامرغوب فراونی نیز وجود داشته است.
با بالا رفتن فعالیت و محبوبیت دیفای تا سال گذشته یعنی سال 2020، اغلب برنامه‌های دیفای، همانند YAM meme coin، خراب شده‌اند و سرمایه بازار را از 60 میلیون دلار به 0 دلار در تنها 35 دقیقه رسانده‌اند. دیگر پروژه‌های دیفای از جمله: هات داگ و پیتزا نیز به همین سرنوشت تلخ دچار گشتند و خیل عظیمی از سرمایه گذاران دارایی خود از دست دادند.