نقدینگی چیست؟

جریان نقدینگی چیست؟

در این مطلب می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که جریان نقدینگی چیست؟ در واقع جریان نقدینگی (Cash flow) به ورود و خروج پول در یک تجارت، کسب و کار، پروژه و دیگر موارد گفته می‌‌شود و معمولا در یک دوره زمانی محدود (به عنوان مثال یک ماهه) محاسبه می‌‌گردد. وضعیت جریان نقدینگی نشان می‌‌دهد که یک شرکت چگونه سرمایه خود را هزینه می‌کند و این سرمایه از کجا به شرکت وارد می‌‌شود. شرکت‌ها از این موضوع برای تجزیه و تحلیل وضعیت مالی خود و آمادگی برای آینده استفاده می‌کنند، چرا که نمایانگر کلیه مبالغی است که یک شرکت از طریق فعالیت‌های تجاری و منابع سرمایه‌ گذاری خود به دست می‌آورد و همچنین هزینه ای است که برای فعالیت‌های کسب ‌و کار و یا سرمایه‌ گذاری در یک بازه مشخص پرداخت ‌شده است. در این مطلب بیشتر در این باره و همچنین انواع نقدینگی توضیح خواهیم داد.

اهمیت جریان نقدینگی چیست؟

جریان نقدینگی پولی است که در حال ورود و خروج در کسب و کار، تجارت و یا پروژه شماست. یکی از منابع مهم پروژه که در روند اجرایی آن تاثیر زیادی دارد، پول است. کمبود نقدینگی از جمله عواملی است که در طول اجرای یک پروژه می‌تواند منجر به کاهش روند اجرایی پروژه ‌شود. یکی از مهم ترین دلایل شکست شرکت‌ها، کمبود نقدینگی و تمام شدن پول است. این موضوع به ویژه در شرکت‌های کوچک و استارت آپ‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و در موارد زیادی دلیل اصلی عدم موفقیت آن‌ها محسوب می‌شود.

جریان نقدینگی مقدار پول نقد و غیر نقدی است که وارد یک سیستم شده یا نقدینگی چیست؟ از آن خارج می‌‌شود. این موضوع که روزانه چقدر درآمد و چقدر هزینه دارید و یا اینکه طی یک دوره کوتاه مدت زمانی (به عنوان مثال یک ماهه) چه مقدار پول به حساب کسب‌ و کار شما وارد شده و چقدر از آن خرج می‌‌شود، مثال‌های ساده‌ای از جریان نقدینگی هستند.

می‌توان گفت که جریان نقدینگی یک نوع بازی با پول است. افرادی که هوش مالی خوبی دارند، متوجه شده‌اند که امروزه قواعد این بازی تغییر کرده است. اگر در گذشته، پس انداز کردن اهمیت زیادی داشت، اکنون سرمایه‌ گذاری و ایجاد جریان وجه نقد اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

از این رو، کسب مهارت در مدیریت جریان نقدینگی یکی از مهم ترین مباحثی است که لازم است برای افزایش دانش خود در زمینه مالی یاد بگیرید. از این مهارت می‌‌توانید در مدیریت کسب ‌و کارتان، به ویژه کسب‌ و‌ کارهای پر ریسک، بهره ببرید یا در ساده‌ترین حالت در امور مالی شخصی خود از آن نقدینگی چیست؟ استفاده کنید.

عدم کنترل جریان نقدینگی عامل شکست کسب و کارها!

پول برای بیزنس مثل خون برای بدن آدم است، برای همین عامل شکست بسیاری از کسب و کارها جریان نقدینگی است. این عامل می‌تواند در نقش‌های گوناگونی برای مدیران یک کسب و کار نمایان شود.

گاهی عدم کنترل جریان نقدینگی، گاهی عدم برآورد صحیح از جریان وجوه نقد آینده، کسری بودجه در مواقع بحرانی و غیره از جمله چهره‌های جریان نقدینگی است.

مفهوم نقدینگی یا لیکوئیدیتی در ارز دیجیتال چیست؟

نقدینگی به این مفهوم است که می توان یک دارایی را به سرعت به پول نقد یا دارایی دیگر تبدیل کرد. به طور نمونه در نظر بگیرید شما مالک یک کتاب کمیاب ارزشمند قدیمی هستید و تصمیم دارید این کتاب را بفروش برسانید. مشکلی که وجود دارد این است که شما در یک جزیره بسیار دور به تنهایی زندگی می کنید. بنابراین هرچقدر کتاب شما دارای ارزش باشد اما خریداری برای آن وجود ندارد. حال در نظر بگیرید تصمیم به خرید بیت کوین به اندازه 100 هزار تومان دارید. شما می توانید این کار را به راحتی انجام داده و از طریق یکی از صرافی های ارز دیجیتال خرید خود را به آسانی انجام دهید. این خرید تاثیری روی قیمت این دارایی نخواهد داشت. بنابراین وجود نقدینگی در مورد دارایی های مالی اهمیت زیادی دارد.

نقدینگی چیست؟

یکی از معیارهای مهم برای بررسی امکان تبدیل آسان یک دارایی به دارایی دیگر بدون تاثیر روی قیمت آن دارایی را نقدینگی یا Liquidity می گویند. به عبارت دیگر نقدینگی نشان دهنده این است که آیا یک دارایی را می توان سریعا خرید و فروش کرد یا خیر. بر این اساس نقدینگی خوب، به معنی سرعت خرید و فروش یک دارایی بدون تغییر قیمت آن است. اما زمانی می گوییم نقدینگی یک دارایی کم است که امکان خرید و فروش آن به سرعت وجود ندارد. یا حتی در صورت معامله سریع آن، قیمت آن تغییر زیادی خواهد کرد.

یکی از نقد شونده ترین دارایی ها را می توان وجه نقد یا معادل های آن مانند کارت عابر بانک را دانست. دلیل آن این است که پول نقد به راحتی قابل تبدیل به دیگر دارایی هاست. در دنیای ارزهای دیجیتال نیز ارزهای با ثبات مانند تتر مشابه پول نقد عمل می کنند.

با وجود اینکه هنوز رمزارزها به عنوان بخشی از استانداردهای پرداخت روزمره تبدیل نشده اند، اما طولی نخواهد کشید که این اتفاق در میان عموم مردم پذیرفته شده و به عنوان روشی برای پرداخت به کار گرفته شود. با این وجود هم اکنون نیز ارزهای دیجیتال با ثبات حجم زیادی از بازار رمزارزها را به خود اختصاص داده اند و به یک دارایی نقد شونده مناسب تبدیل شده اند. اما از سوی دیگر برخی از کالاها مانند اتومبیل های خاص، املاک و مستغلات و. به دلیل اینکه خرید و فروش سختی دارند از نقدشوندگی پایینی برخوردارند. حتی در صورتی که شما یک اثر هنری گران قیمت در اختیار داشته باشید پیدا کردن خریدار با قیمت مناسب کار سختی خواهد بود.

مثلا شما تصمیم دارید اثر هنری خود را با یک خودرو گران قیمت تعویض کنید. یافتن شخصی که مالک چنین خودرویی باشد و قبول کند در ازای هزینه خودرو خود آن اثر هنری را دریافت نقدینگی چیست؟ کند تقریبا امکان پذیر نیست. در چنین حالتی پول نقد بهترین گزینه خواهد بود.

در حالت کلی می توان گفت میزان نقدشوندگی دارایی ها و کالاهای فیزیکی به دلیل ملموس بودن در مقایسه با دارایی های دیجیتال کمتر است. علاوه بر این دارایی های فیزیکی همراه با هزینه های اضافی دیگر مانند تعمیر و نگهداری و مالیات بوده و احتمال دارد خرید و فروش آنها در مدت زمان طولانی تری انجام شود. اما در رابطه با رمزارزها مبادلات و خرید و فروش کار بسیار راحتی است و در واقع تنها یک بازی انتقال بیت میان رایانه هاست.

آشنایی با انواع نقدینگی

• نقدینگی بازار
  امکان خرید و فروش دارایی ها با قیمتی منصفانه را نقدینگی بازار می نامند. قیمت تعیین شده در این نوع نقدینگی بسیار نزدیک به ارزش ذاتی یک دارایی است. به عبارت دیگر ارزش ذاتی یک دارایی را می توان چیزی میان کمترین قیمتی که یک فروشنده حاضر است آن را بفروشد و بیشترین قیمتی که یک خریدار حاضر است آن را بخرد دانست. هر چقدر میزان این اختلاف قیمت(شکاف قیمت) به وجود آمده کمتر باشد نقدینگی بازار بیشتر بوده و در نهایت احتمال خرید یا فروش یک دارایی افزایش می یاید.
• نقدینگی دارایی
  در بسیاری از متون تجاری و ترازنامه های کسب و کار از این اصطلاح استفاده می گردد. معنی آن توانایی پرداخت بدهی های یک شرکت از طریق محاسبه دارایی و گردش مالی اش است. هر چقدر نقدینگی دارایی یک شرکت بیشتر باشد تضمین کننده تراز مالی آن است.

شکاف قیمت چیست؟

شکاف یا اختلاف قیمت در واقع میزان تفاوت میان بیشترین قیمتی که یک خریدار حاضر است بابت یک دارایی پرداخت کند و کمترین قیمتی که فروشنده حاضر به فروش دارایی مورد نظر می شود. کمتر بودن میزان این شکاف قیمت نشان دهنده نقدینگی بیشتر و احتمال فروش بیشتر آن است. اما اگر شکاف قیمت بالا باشد یعنی نقدینگی بازار کمتر و احتمال انجام معامله نیز کمتر است. پس می توان نتیجه گرفت شکاف بالا به معنی راکد بودن بازار و شکاف پایین به معنی افزایش درخواست برای خرید و پویا بودن بازار است.

اهمیت نقدینگی چیست؟

در واقعیت تعدادی از رمزارزها از نقدینگی بهتری نسبت به دیگر رمزارزها برخوردارند. علت آن حجم معاملات بیشتر و بازدهی بالاتر آنهاست. به طور مثال میزان حجم معاملات برخی رمزارزها میلیاردها دلار بوده اما برخی دیگر فقط چندین هزار دلار است. به همین خاطر برخی از رمزارزها به دلیل نقدینگی پایین در بازار دچار مشکل خواهند شد.

اهمیت نقدینگی برای خرید و فروش آلت کوین ها بسیار مهم است. زیرا زمانی که شما اقدام به خرید یک رمزارز با نقدینگی پایین می کنید برای فروش آن با مشکل مواجه می شوید و فروش آن به آسانی فروش رمزارزهای دارای نقدینگی بالا نخواهد بود. به همین دلیل ترجیحا پیشنهاد می شود رمزارزهایی را انتخاب کنید که دارای نقدینگی بالایی هستند.

در شرایط مختلف بازار معمولا نقدینگی دچار تغییر می شود. به طور مثال یک بحران مالی می تواند تاثیر منفی روی نقدینگی بازار داشته باشد. زیرا در چنین شرایطی افراد فعال در بازارهای مالی به منظور پرداخت بدهی های خود تصمیم می گیرند از بازار خارج شوند.

بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟

نحوه محاسبه نقدینگی ارز دیجیتال

1.میزان حجم معاملات

منظور از حجم معاملات در واقع تعداد کوین های فروخته شده در یک بازار را نشان می دهد. با استفاده از این گزینه می توانید روند حرکت بازار را تشخیص دهید. زمانی که حجم معاملات افزایش پیدا کند یعنی میزان خرید و فروش بیشتر شده است. در صورتی که مسیر قیمت از نظر حجم پشتیبانی نگردد به این مفهوم است که مردم کمی از این روند قیمت پشتیبانی می کنند. در نتیجه قیمت مورد نظر تنها برای مدت زمان کوتاهی پایدار خواهد ماند. به عبارت دیگر بالا رفتن قیمت در معاملات با حجم پایین نشان دهنده دستکاری شدن قیمت است.

2.شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش

هر کدام از صرافی های ارز دیجیتال یک دفتر سفارش(Order book) دارند که در آن کلیه سفارشات خرید و فروش نشان داده می شود. در واقع می توان گفت یکی از شاخص های بسیار خوب برای بررسی میزان نقدینگی دفتر سفارش است. دلیل آن این است که امکان ارزیابی نقدینگی کوین یا رمزارز مورد نظر وجود دارد. با بررسی میزان تفاوت میان کمترین قیمت پیشنهادی فروش و بیشترین قیمت پیشنهادی خرید در دفتر سفارش امکان تخمین اختلاف قیمت خرید و فروش وجود دارد. در بازارهایی که میزان نقدینگی آنها کمتر است میزان اختلاف قیمت میان قیمت پیشنهادی خرید و فروش خیلی زیادتر است.

استخر نقدینگی چیست؟

مفهوم دیفای جزو مفاهیم مهم در بازار رمزارزهاست که توانست در این حوزه یک تحول بزرگ ایجاد کند. این مفهوم منجر به افزایش حجم مبادلات ارزهای دیجیتال شد. تا حدی که به وجود یک منبع نقدینگی در بازار برای بالا بردن سرعت مبادلات نیاز پیدا شد. به همین منظور استخر نقدینگی به وجود آمد.

در واقع استخر نقدینگی یک منبع از توکن های مختلف است که توسط قراردادهای هوشمند در صرافی های غیرمتمرکز مختلف قفل شده و هدف آن برطرف نمودن مشکلاتی است که به دلیل کم بودن میزان نقدینگی رخ می دهد.

بسیاری از صرافی های غیرمتمرکز نظیر یونی سواپ به وجود استخرهای تامین کننده نقدینگی برای ادامه دار بودن فعالیت های خود نیاز پیدا می کنند. به عبارت دیگر استخرهای نقدینگی تشکیل دهنده هسته اصلی صرافی های غیرمتمرکز هسصتند. برای اینکه معاملات و وام دهی بهتر و آسان تر انجام شود از این استخرها استفاده می گردد.

سرمایه گذاران قادر هستند مقداری از سرمایه خود را وارد این استخرها کرده و از این طریق میزان نقدینگی مورد نیاز برای انجام معاملات را تامین نمایند. پس از اینکه تراکنش انجام شد یک مبلغ به عنوان کارمزد از دو طرف معامله دریافت شده که مقداری از آن به عنوان پاداش به تامین کنندگان نقدینگی داده می شود. وجود استخرهای نقدینگی باعث افزایش تعداد معاملات در بازار رمزارزها شده است.

جمع بندی

در این مطلب با مفهوم نقدینگی در ارزهای دیجیتال آشنا شدیم و دانستیم نقدینگی چیست و انواع نقدینگی کدام است. در حالت کلی می توان گفت انجام معامله در بازارهایی با نقدینگی بالا مطلوب تر به نظر می رسد. زیرا در موقعیت های بهتر می توان در این بازارها ورود یا خروج کرد. به بیان دیگر در صورت بالا بودن نقدینگی یک دارایی، سرمایه گذار قادر است در کوتاه ترین زمان ممکن دارایی خود را تبدیل به پول نقد کند. اما زمانی که نقدپذیری یک دارایی کم باشد، تبدیل کردن آن به پول نقد کار سختی بوده و مشکلاتی را به همراه دارد. در این حالت لازم است برای یافتن یک خریدار مناسب قیمت دارایی مورد نظر از قیمت منصفانه آن کم شود. این موضوع نشان می دهد نقدینگی یک دارایی اهمیت زیادی دارد.

نقدینگی چیست؟

نقدینگی یا به عبارت صحیح تر، حجم پول، مجموع پول و شبه‌پول است. نقدینگی در یک کشور به معنای مجموع اسکناس‌ها و مسکوکات و سپرده‌های دیداری در یک کشور است. تفاوت نقدینگی با حجم پول یک کشور، در سپرده‌های غیر دیداری افراد نزد بانک هاست.

تورم با افزایش نقدینگی

چون میزان کالا و خدمات در جامعه محدود است، پس باید میزان نقدینگی به اندازه‌ای باشد که با کالا و خدمات برابری کند. اگر میزان نقدینگی افزایش یابد، کالا و خدمات در جامعه کم شده و قیمت‌ها افزایش می‌یابد (تورم)

Liquidity یا نقدینگی چیست ؟

کنترل نقدینگی از مهم‌ترین خواسته‌های کشورها است و سیاست‌های گوناگونی را بدین منظور تدوین می‌کنند. برای نمونه افزایش فناوری و تولید درون‌مرزی، که با گردآوری کالای کافی و بسنده، از تورم جلوگیری می‌کند درصورت رشد متناسب نقدینگی و سطح تولید در جامعه، می‌توان تا حدود زیادی از بروز تورم در اقتصاد جلوگیری کرد، این موضوع توسط نظریه مقداری پول (نظریه مبادله‌ای) که بصورت ساده MV=PY مطرح می‌شود و در آن M نشان دهنده حجم نقدینگی، V سرعت گردش پول، P سطح قیمتها و بالاخره Y سطح تولید در اقتصاد است، توجیه می‌شود.

در رابطه فوق فرض بر این است که تولید بر مبنای رشد بهره‌وری، با یک نسبت معینی در طول یکسال مالی رشد می‌کند، درصورتیکه رشد حجم نقدینگی متناسب با رشد تولید باشد، با فرض ثبات سرعت گردش پول در طول دوره مالی، سطح قیمت ها نیز ثابت می‌ماند اما چنانچه نقدینگی بیشتر از رشد تولید رشد داشته باشد، برای برقراری تساوی در معادله فوق می‌بایست این نابرابری از طریق رشد قیمتها رفع شود و در صورت کمتر بودن رشد نقدینگی از رشد تولید، با توجه به کمبود منابع مالی لازم تقاضا کاهش یافته و بدنبال آن برای جلوگیری از کاهش عرضه می‌بایست سطح قیمت ها کاهش یابد تا تساوی برقرار باشد. بدیهی است که در چنین حالتی با افزایش معین سرعت گردش پول در اقتصاد می‌توان بازهم بدون ایجاد تورم تولید را افزایش داد.

مدیریت نقدینگی

مدیریت نقدینگی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که سیستم بانک‌داری با آن روبرو است. دلیل اصلی این چالش این است که بیشتر منابع بانک‌ها از محل سپرده‌های کوتاه‌مدت تأمین مالی می‌شود. علاوه بر این تسهیلات اعطایی بانک‌ها صرف سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی می‌شود که درجه نقدشوندگی نسبتاً پایینی دارند.

وظیفه اصلی بانک ایجاد توازن بین تعهدات کوتاه‌مدت مالی و سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت است. نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی بانک را با خطر عدم توانایی در ایفای تعهدات و در نتیجه ورشکستگی قرار می‌دهد. نگهداری مقادیر فراوان نقدینگی، نوع خاصی از تخصیص ناکارآمد منابع است که باعث کاهش نرخ سوددهی بانک به سپرده‌های مردم و در نتیجه از دست دادن بازار می‌شود.

نمودار حجم نقدینگی از سال 1384 تا 1397

مدیریت نقدینگی چیست ؟ به معنی توانایی بانک برای ایفای تعهدات مالی خود در طول زمان است. مدیریت نقدینگی در سطوح مختلفی صورت می‌گیرد. اولین نوع مدیریت نقدینگی به صورت روزانه صورت پذیرفته و به صورت متناوب نقدینگی مورد نیاز در روزهای آتی پیش‌بینی می‌شود. دومین نوع مدیریت نقدینگی که مبتنی بر مدیریت جریان نقدینگی است، نقدینگی مورد نیاز را برای فواصل طولانی‌تر شش‌ماهه تا دو ساله پیش‌بینی می‌کند. سومین نوع مدیریت نقدینگی به بررسی نقدینگی مورد نیاز بانک در شرایط بحرانی می‌پردازد.

ریسک نقدینگی چیست ؟

ریسک نقدینگی دارای دو گونه «ریسک نقدینگی دارایی» و «ریسک نقدینگی تأمین مالی» می‌باشد.

ریسک نقدینگی دارایی:

ریسک نقدینگی دارایی، که با نام ‘ریسک نقدینگی بازارمحصول’ هم شناخته می‌شود، زمانی ظاهر می‌شود که معامله با قیمت پیش‌بینی‌شده قابل انجام نباشد (به دلیل تغییر وضعیت نسبت به زمان معامله عادی) این ریسک در بین گونه‌های دارایی‌ها و در زمان وابسته به شرایط بازار تغییر می‌کند. بعضی دارایی‌ها مانند ارزهای اصلی یا اوراق قرضه، بازارهای عمیقی دارند و در اغلب مواقع به راحتی با نوسان کمی در قیمت، نقد می‌شوند اما این امر در مورد همه دارایی‌ها صادق نیست.

در مورد بانک‌ها، ریسک نقدینگی به دلیل کمبود و عدم اطمینان در میزان نقدینگی بانک ایجاد می‌شود. حالت دیگری که باعث افزایش ریسک نقدینگی می‌شود این است که بازارهایی که منابع بانک در آن‌ها قرار دارد دچار کمبود نقدینگی شوند. ریسک نقدینگی با سایر ریسک‌های مالی مختلط است و به همین دلیل سنجش و کنترل آن با دشواری روبرو است.

ریسک نقدینگی تأمین مالی:

ریسک نقدینگی تأمین مالی، که ریسک جریان وجه نقد هم نامیده می‌شود، به عدم توانایی در پرداخت تعهدات برمی‌گردد. این موضوع مخصوصاً برای پرتفوهایی که متوازن شده‌اند و متعهد به پرداخت حاشیه سود به طلب‌کاران هستنند معضل مهمی است. در واقع اگر ذخیره وجه نقد کافی نباشد، ممکن است در شرایط سقوط ارزش بازار نیاز به پرداخت وجه نقد وجود داشته باشد که منجر به نقد کردن اجباری پرتفو در قیمت پایین می‌شود. این چرخه ضررها که با حاشیه سود تعهدشده شدیدتر می‌شود، گاهی به مارپیچ مرگ تعبیر می‌شود.

در انتهای مقاله «نقدینگی چیست» توجه داشته باشید که ریسک تأمین مالی با برنامه‌ریزی مناسب جریان وجه نقد کنترل می‌شود. محدود نقدینگی چیست؟ کردن شکاف جریان وجه نقد، متنوع کردن و در نظر گرفتن منابع مالی جدیدی برای پر کردن کسری نقدینگی نقش مهمی در کنترل ریسک نقدینگی دارند.

جریان نقدینگی چیست؟ (همراه با نمونه‌ای از گزارش جریان نقدینگی)

جریان نقدینگی یکی از بخش‌های مهم در سرپا نگه داشتن هر کسب‌وکاری است. حسابداران و سایر کارشناسان اقتصادی باید نظارت دقیقی بر گردش پول داشته‌باشند تا منافع شرکت حفظ شود. یادگیری درمورد جریان نقدینگی به شما کمک خواهد کرد تا درک بهتری از عملکرد کسب‌وکار داشته‌باشید. در این مطلب، توضیح خواهیم داد که جریان نقدینگی چیست، انواع مختلف آن را شرح می‌دهیم و مثالی از گزارش جریان نقدینگی ارائه می‌کنیم.

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.

جریان نقدینگی چیست؟

جریان نقدینگی به معنای وارد کردن یا خارج کردن پول به کسب‌وکار است. سازمان‌ها از جریان نقدینگی برای تحلیل موقعیت مالی خود و آمادگی برای آینده استفاده می‌کنند؛ به طور کل، می‌توان گفت که نوعی برقراری تعادل است.

سپرده‌ای دارید یا پولی به حساب شما واریز شده‌است، همچنین برداشت‌هایی از حساب داشته‌اید یا پولی از حسابتان خارج شده‌است. برای افراد و شرکت‌ها جریان نقدینگی مثبت به این معناست که بدون این‌که نیازی به برداشت اضافه از حساب خود داشته‌باشند، برای پوشش هزینه‌ها یا پرداخت وام‌ها پول کافی دارند.

چرا جریان نقدینگی مهم است؟

جریان نقدینگی نه‌تنها شرکت را سرپا نگاه می‌دارد، بلکه کمک می‌کند که سازمان برای هزینه‌ها و تغییرات موقعیت‌های اقتصادی آماده باشد. گزارش جریان نقدینگی در تصمیم‌گیری فعالیت‌های آینده، مانند خرید کسب‌وکار دیگر، استخدام کارمند یا مزایای اضافی برای شرکت، به سازمان کمک می‌کند.

انواع جریان نقدینگی

جریان نقدینگی بخشی از گزارش مالی شرکت است.

در ادامه، انواع جریان نقدینگی مشاهده‌شده در گزارش مالی را خواهیم دید:

• ارزش فعلی خالص: ارزش یک کسب‌وکار با استفاده از تنزیل جریان نقدی (discounted cash flow).
• نقدینگی فعلی: برای تعیین وضعیت شرکت در پرداخت تعهدات مالی خود است.
• جریان نقدینگیدر هر سهام: درآمد شما پس از کسر مالیات، تقسیم بر سهام موجود می‌شود.
• نرخ تبدیل پول نقد: این مورد فاصله زمانی پرداخت هزینه‌ی اقلام توسط شرکت و دریافت آن از مشتری را مشخص می‌کند.
• جریان نقدینگیفعالیت‌های اجرایی: هزینه‌ی به‌دست‌آمده از فعالیت‌های اصلی شرکت است و شامل درآمد سرمایه‌گذاری نمی‌شود.
• کسری بودجه: مقداری را مشخص می‌کند که شرکت برای جبران کسری نیاز دارد.
• پرداخت سود سهام: نوعی از جریان نقدینگی که برای پرداخت سود سهام به سرمایه‌داران استفاده می‌شود.
• هزینه‌های سرمایه‌گذاری: گردش مالی موردنیاز برای سرمایه‌گذاری مجدد روی کسب‌وکار خود را مشخص می‌کند.
• جریان نقدینگیمستقل سرمایه‌داری: تفاوت گردش مالی فعالیت‌های اجرایی و هزینه‌های سرمایه‌گذاری است.
• جریان نقدینگی مستقل شرکت: این پارامتر فرض می‌کند شرکت هیچ وامی ندارد و برای ارزش‌گذاری شرکت استفاده می‌شود.
• تغییرات نقدینگی خالص: تفاوت گردش مالی در یک دوره‌ی حسابداری و دوره‌ی دیگر را تعیین می‌کند.

نمونه‌ای از گزارش جریان نقدینگی

در زیر نمونه‌ای از گزارش جریان نقدینگی و همچنین چگونگی استفاده از آن برای گزارش مالی کلی را بیان کرده‌ایم:

شرح	هزینه (دلار)
جریان نقدی حاصل از فعالیت‌ها	۷۰۰
فروش	۱۰۰۰
مالیات	(۳۰۰)
جمع کل
جریان نقدی حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها	(۲۰۰)
سرمایه‌‌ی خریداری‌شده	(۲۰۰)
جریان نقدینگی کارهای مالی	۱۵۰۰
وام (خروجی)	(۵۰۰)
وام (ورودی)	(۲۰۰۰)
کل	۲۰۰۰

در ادامه، توضیحات اضافیِ مربوط به گزارش جریان نقدینگی که در ۳ بخش خلاصه می‌شود را آوردیم:

۱. توضیحات گزارش جریان نقدینگی: فعالیت‌های اجرایی

این نوع فعالیت‌ها هسته‌ی اصلی فعالیت‌های کسب‌وکار هستند؛ برای مثال، اگر شما محصولی را می‌فروشید، تولید، فروش و تحویل محصول به عنوان فعالیت‌های اجرایی در نظر گرفته می‌شوند؛ همچنین، شامل پرداخت مشتری، خرید اقلام، حساب‌های پرداختی و صورت‌پرداخت شرکت نیز می‌شود. سایر موارد شامل استهلاک تجهیزات یا دارایی‌های مشهود دیگر، استهلاک دارایی‌های نامشهود و مالیات معوقه هستند.

۲. توضیحات گزارش جریان نقدینگی: فعالیت‌های سرمایه‌گذاری

این نوع از جریان نقدینگی شامل خرید و فروش سرمایه‌هایی مانند زمین، ساختمان، تجهیزات یا اوراق بهادار قابل‌فروش است؛ همچنین، می‌تواند مواردی مانند وام به تأمین‌کنندگان یا دریافتی از مشتریان و پرداختی ادغام‌شده‌ها یا تملکات را نیز شامل شود.

۳. توضیحات گزارش جریان نقدینگی: فعالیت‌های مالی

شامل وجه نقد سرمایه‌گذاران و وجه نقد سهام‌داران به صورت سود سهام است؛ همچنین، می‌تواند فعالیت‌هایی مانند فروش یا خرید مجدد سهام شرکت را شامل شود که بر بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام بلندمدت یک سازمان تأثیر بگذارد.

سؤالات متداول درمورد جریان نقدینگی

بعضی از سؤالاتی که به طور مکرر بیان می‌شوند:

• تفاوت بین جریان نقدینگی و درآمد خالص چیست؟
• فرمول تبدیل سود به جریان نقدینگی چیست؟
• چه راه‌هایی برای حفظ جریان نقدینگی وجود دارند؟
• آیا لازم است بدانم جریان نقدینگی آینده‌ام چقدر است؟
• جریان نقدینگی مثبت و منفی چیست؟
• مثالی از نمونه‌های معادل نقدی بزنید.

تفاوت بین جریان نقدینگی و درآمد خالص چیست؟

درآمد خالص، کسر هزینه‌های یک دوره‌‌ی حسابداری از درآمد ناخالص است. جریان نقدینگی به تفاوت بین موجودی نقدی از این بازه تا بازه‌ی بعدی اشاره دارد.

فرمول تبدیل سود به جریان نقدینگی چیست؟

سود خالص +‌ استهلاک - حساب‌های دریافتی - افزایش موجودی کالا + حساب‌های دریافتی - کاهش وام‌های بانکی/ مالی = نقدینگی خالص

چه راه‌هایی برای حفظ جریان نقدینگی وجود دارند؟

این موارد بهترین نکاتی هستند که برای حفظ نقدینگی وجود دارند:

• بیش‌تر از آن‌چه خرج کرده‌اید، محصول یا سرویس بفروشید.
• اطمینان حاصل کنید که تعادل را برقرار کرده‌اید.
• راه‌هایی را برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها از طریق خرده‌فروشی، فروش تجهیزات منسوخ و دیگر دارایی‌ها پیدا کنید تا بتوانید ذخیره کنید.

آیا لازم است بدانم جریان نقدینگی آینده‌ام چقدر است؟

دانستن جریان نقدینگی آینده‌تان به شما کمک می‌کند که از سودمندی کسب‌وکار خود اطمینان حاصل کنید. با تعیین هزینه‌ها و درآمدهای آتی می‌توانید بفهمید که فعالیت‌های آینده‌تان چقدر ماندگار هستند یا برای افراط نکردن چه هزینه‌هایی را باید بپردازید.

تحلیل‌گران مالی از این ۴ گام برای تحلیل جریان نقدینگی استفاده می‌کنند:

۱. فرضیاتی را مانند افزایش قیمت برای کسب‌وکارها و همچنین فروشندگان و تأمین‌کنندگان محاسبه می‌کنند. آن‌ها فروش‌های آینده، چرخه‌های فروش، افزایش پرداختی و دیگر هزینه‌های عمومی را نیز پیش‌بینی می‌کنند.

۲. فروش‌های آینده را با نگاهی به فروش سال‌های گذشته و ترند پیش‌بینی‌شده در صنعت تعیین می‌کنند.

۳. هزینه‌های آتی شامل پرداختی‌ها، هزینه‌ی انجام کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری‌های مالی را مشخص می‌کنند.

۴. اطلاعات را تحلیل می‌کنند تا متوجه شوند که کجا به کاهش هزینه یا سرمایه‌گذاری‌های جدید نیاز دارند تا از رشد کسب‌وکار خود مطمئن شوند.

جریان نقدینگی مثبت و منفی چیست؟

جریان نقدینگی مثبت به معنای این است که کسب‌وکار برای ادامه‌ی انجام فعالیت و پرداخت وام‌ها پول کافی دارد. جریان نقدینگی منفی به معنی این است که شما بیش از فروش خرج می‌کنید و حتی ممکن است برای پرداخت وام خود نیاز داشته‌‌باشید که قرض کنید.

مثالی از معادل نقد بزنید

معادل‌ِ نقد سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدتی هستند که نقدینگی بالایی دارند و از زمان خرید سررسید سه‌ماهه یا کم‌تر دارند. برخی از این نمونه‌ها شامل سند خزانه‌ی کوتاه‌مدت ایالات متحده، حساب‌ سپرده‌های سودآور، اوراق تجاری یا اوراق قرضه کوتاه‌مدت دولت است.

در این مطلب سعی کردیم تا مفهوم جریان نقدینگی را به‌خوبی توضیح دهیم و زوایای مختلف آن را بررسی کنیم. لطفا شما هم اگر پیشنهادی برای تکمیل این مطلب دارید با ما به‌اشتراک بگذارید.

راهکار مهار سیل نقدینگی چیست؟

بر اساس گزارشات بیش از ۵۰ درصد از کل نقدینگی تاریخ ایران در سه سال اخیر خلق شده است. این اتفاق تبعات سنگینی بر اقتصاد کشور تحمیل و سفره خانوار‌های ایرانی را کوچک کرده است، اما راهکار حل این بحران چیست؟

_ روزنامه حمایت نوشت: دهه نود شمسی به‌اذعان بسیاری از کارشناسان یکی از چالشی‌ترین دوره‌های اقتصاد ایران بود. در این دهه شاهد دو جهش ارزی و تورمی بودیم که عمده‌ترین دلیل آن رشد نامتعارف نقدینگی بوده است. بر اساس تازه‌ترین آمار رسمی بانک مرکزی، نرخ رشد نقدینگی در سال ۹۹ به ۴۰.۶ درصد رسید که بالاترین نرخ رشد نقدینگی طی ۴۳ سال اخیر است. به دلیل عدم نظارت درست بر ترازنامه نظام بانکی و اعطای تسهیلات غیرهدفمند و غیرشفاف و کسری بودجه، رشد نقدینگی در سال‌های اخیر با جهش بی سابقه و تاریخی خود به ۳،۵۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است؛ به این صورت که بیش از ۵۰ درصد از کل نقدینگی تاریخ ایران، در سه سال اخیر خلق شده است.

نقدینگی اصطلاحاً نوعی از پول است که شامل اسکناس و مسکوک نزد مردم، سپرده‌های جاری و پس‌انداز و سرمایه‌گذاری‌های مدت‌دار می‌شود، در واقع نقدینگی شامل اسکناس و مسکوک و سپرده‌های مردم در بانک‌ها است، اما به‌خلاف تصور عموم، سهم اسکناس و مسکوک از این پول، بسیار ناچیز است. بر اساس آمار‌های بانک مرکزی در پایان مرداد ۱۳۹۷ تنها ۲.۶۵ درصد از نقدینگیِ ۱۶۴۶ هزار میلیارد تومانی به‌صورت اسکناس و مسکوک بوده است و مابقی پول مردم به‌صورت سپرده‌های بانکی است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در دوره‌هایی که اقتصاد ایران با شوک تحریم‌های اقتصادی آمریکا مواجه شده است شاهد رشد افسارگسیخته نقدینگی نیز بوده‌ایم، به‌عنوان مثال در سال ۱۳۹۱ در حالی که نقدینگی به ۴۶۰ هزار میلیارد تومان رسید میزان نقدینگی چیست؟ رشد نقدینگی حدود ۳۱ درصد بوده است، این درحالی است که در سال قبل از آن یعنی ۱۳۹۰ رشد نقدینگی تنها ۱۹ درصد بود.

همچنین در سال ۱۳۹۹ که به‌نوعی رکورد رشد نقدینگی شکسته شد، رقم نقدینگی به ۳۴۷۵ هزار میلیارد تومان رسید و رشد نقدینگی نیز حدود ۴۱ درصد بود. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که در سال ۱۳۹۸ نیز رشد نقدینگی بالاتر از متوسط بلندمدت و حدود ۳۰ درصد بوده است که عمده دلیل آن کاهش درآمد‌های نفتی بوده است.

افزایش نقدینگی تبعات سنگینی بر اقتصاد کشورمان تحمیل کرده و سفره خانوار‌های ایرانی را کوچک کرده است. رشد نقدینگی موجب نقدینگی چیست؟ افزایش تورم شده است.

همچنین رشد نقدینگی نرخ بهره واقعی (تفاضل نرخ سود بانکی و نرخ تورم) را منفی و به تبع آن بازار‌های نامولد مثل ارز و سکه و طلا را به محلی برای سفته بازی صاحبان نقدینگی بدل کرده است.

این مساله همچنین ارزش پول ملی و متعاقباً نرخ ارز را نقدینگی چیست؟ با بی سابقه‌ترین جهش تاریخی خود به ویژه در سه سال اخیر مواجه کرده است.

همچنین بازار کالا‌هایی نظیر خودرو که ماهیتاً کالا‌های مصرفی محسوب می‌شوند به دلیل هجوم نقدینگی به این بازار‌ها با هدف ذخیره ارزش، به بازار‌های سرمایه‌ای و محلی برای سفته بازی تبدیل شده اند به گونه‌ای که حتی بخش‌هایی از حوزه تولید در کشور را هم به دلیل به صرفه نبودن تولید با تعطیلی و خروج سرمایه از اقتصاد مواجه کرده است که آثار آن را در کاهش نسبت تشکیل سرمایه به موجودی سرمایه در این سال‌ها به وضوح می‌توان دید.

از سویی دیگر به دلیل کاهش ارزش پول ملی ناشی از رشد فزاینده نقدینگی نسبت به رشد تولید در کشور، نظام بانکی کشور که وظیفه اصلی تأمین مالی تولید در ایران را به عهده دارد به جای حمایت از بخش‌های واقعی اقتصاد به سمت بنگاه داری‌های نامولد و تأسیس شرکت‌هایی در حوزه‌های املاک و مستغلات و مال‌ها و نیز شرکت‌هایی در حوزه‌های واردات سوق پیدا کرده اند.

راهکار مهار سیل نقدینگی

براساس نظر کارشناسان، کنترل جریان خسارت آفرین نقدینگی ابزار‌هایی دارد که مهمترین آن‌ها عبارتند از: اصلاح ساختاری در نظام بانکی و اصلاح ساختار بودجه. اصلاح ساختاری در نظام بانکی مستلزم مدیریت مقتدرانه بانک مرکزی است که با استفاده از ابزار‌های سیاست‌های پولی از جمله تنظیم نرخ سود بانکی، شفاف سازی و نظام مندی اعطای تسهیلات و خلق اعتبار، نرخ ذخیره قانونی و نیز نرخ سپرده گذاری بانک‌ها نزد بانک مرکزی و نیز بهره گیری درست از عملیات بازار باز قابل انجام است.

اما در سال‌های اخیر به دلیل بهره گیری نابجا از این ابزار‌ها از جمله عدم نظارت درست بر ترازنامه نظام بانکی و اعطای تسهیلات غیرهدفمند و غیرشفاف، رشد نقدینگی نه تنها کنترل نشد بلکه با جهش بی سابقه رو به رو شده است.

ابزار دوم برای کنترل نقدینگی اصلاح ساختار بودجه است که مهمترین رکن این ابزار تأمین منابع درآمدی پایدار برای تأمین هزینه‌های دولت است.

از جمله مهمترین این منابع درآمدی عبارتند از: توسعه پایه‌های مالیاتی از جمله اعمال مالیات بر فعالیت‌های سفته بازی در بازار‌های ارز و سکه و طلا و مسکن و زمین و خودرو با بهره گیری از مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر زمین، مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر خانه‌های اضافی نقدینگی چیست؟ و نیز مالیات بر افزایش جهشی درآمد‌های اشخاص حقیقی که بنابر اظهار برخی کارشناسان اقتصادی می‌تواند تا مرز ۴۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد پایداری برای کشور فراهم آورد که نه تنها مانع تولید نخواهد بود بلکه با از بین بردن صرفه اقتصادی سفته بازی در بازار‌های نامولد، سرمایه‌های کلان را به سمت تولید هدایت خواهد کرد. همچنین جلوگیری از فرار‌های مالیاتی نیز راهکار‌های دیگر در این باره است. طبق برخی برآورد‌ها و نیز اظهارات نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس فرار مالیاتی در کشور تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که برخی از مشاغل پردرآمد از جمله وکلا و پزشکان را می‌توان به عنوان مهمترین عناصر فرار مالیاتی به آن‌ها اشاره کرد. اصلاح عادلانه نظام پرداخت یارانه هم دیگر راهکاری است که کارشناسان به آن اشاره ‌

حذف تدریجی ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی هم یکی دیگر از اقداماتی است که می‌توان در این زمینه انجام داد. این اقدام بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان عدم النفع برای دولت در سال ۱۴۰۰ خلق خواهد کرد و حذف تدریجی آن به همین میزان منابع جدید در اختیار دولت برای تأمین مالی پایدار بودجه عمومی خواهد گذاشت، به علاوه اینکه ادامه این روند خسارت آفرین منجر به رکود در تولیدکننده‌های کالا‌های اساسی، رانت برای واردکننده‌ها و فساد و … می‌شود و در نهایت مصرف کننده هم کالا را به قیمت آزاد باید خریداری کند. اصلاح تدریجی حقوق ورودی گمرک از رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی، مبتنی بر ارز سامانه نیما نیز راهکاری دیگر در جهت جبران کسری بودجه و مهار نقدینگی ناشی از این مساله است.

طبق برآورد‌های آماری بر حسب حجم و میزان واردات، اصلاح نرخ حقوق ورودی با احتساب مالیات بر ارزش افزوده، بیش از ۱۶۰ هزار میلیارد تومان درامد برای دولت خلق می‌کند علاوه بر اینکه این اقدام با خارج کردن واردات بی رویه از صرفه اقتصادی، می‌تواند تولیدکننده کالا‌های داخلی را رقابت پذیر کند. در یک جمع بندی می‌توان گفت، خلق پول در نظام نقدینگی چیست؟ بانکی کشور یکی از اشکالات مهم دراقتصاد ایران محسوب می‌شود و باید برای این عارضه چاره اندیشی کرد، اما شواهد نشان می‌دهد در برهه‌های جهش نرخ ارز و سال‌های کسری بودجه، نقدینگی به صورت جهشی رشد کرده و اتفاقا در همین سال‌ها بود که اقلام مصرفی مثل خودرو و مسکن جهش‌های چند صد درصدی را تجربه کردند.

به عبارت دقیقتر، اگر در سالی مثل ۱۳۹۸ و یا ۱۳۹۹ سهم کسری بودجه در نقدینگی حدود ۷۰ و سهم سیستم بانکی ۳۰ درصد بوده، اما در سال‌های عادی دیگر شاید این نسبت معکوس باشد. انتظار‌ می‌رود دولت سیزدهم برنامه جدی برای اصلاح این روند غلط داشته باشد.