الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
برای تحلیل سهام در بازار سرمایه، ابزارهای متفاوتی وجود دارد که هرکدام کارایی خاص خود را در تعیین موقعیت سهام و انتقال داده‌های مؤثر به تحلیلگران دارد. به طور معمول د ر تحلیل تکنیکال باید از ابزارهای تکنیکالی و الگوهای مهم بهره برد تا با بررسی و ارزیابی نمودار سهم، بتوان تحلیل دقیق و مناسبی نسبت به وضعیت انواع سهام داشت. در بین الگوهای تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه بسیار مورد توجه زمان تکمیل الگوی بازگشتی سر و شانه تحلیلگران بازار قرار می‌گیرد. مشاهده این الگو در نمودار، از جهات مختلفی حائز اهمیت می‌باشد. الگوی سر و شانه دارای ویژگی‌های خاصی است که در این مقاله قصد داریم تا به بررسی آن بپردازیم و مطالبی که در ادامه شرح خواهیم داد:
الگوی سر و شانه چیست و چه کاربردی دارد؟
الگوی سر و شانه کف و سقف
الگوی سر و شانه ادامه دهنده
آموزش رسم الگوی سر و شانه
نحوه انجام معامله با الگوی سر و شانه
فیلتر الگوی سر و شانه
الگوی سر و شانه چیست و چه کاربردی دارد؟
الگوی سر و شانه که ج زو معتبرترین الگوهای تکنیکالی است، از الگوهای بازگشتی محسوب می‌شود. همانطور که از نام این الگو پیداست، دارای سه قله می‌باشد که قله وسطی شبیه سر و دو قله کناری، شبیه شانه‌های انسان به نظر می‌رسند. قله وسط باید بلندتر از دو قله کناری باشد و به نوعی سر و شانه‌های انسان را تشکیل دهد. زمانی که این الگو تشکیل شود، باید منتظر تغییر روند از صعودی به نزولی یا از نزولی به صعودی باشید.
الگوی سر و شانه دارای کاربردهای ویژه‌ای است که برای اغلب تحلیلگران و معاملهگران بازار، از اهمیت بالایی برخوردار است. وقتی شانه اول و سپس سر، در الگو شکل می‌گیرد، احتمالاً میزان فروشندگان بالاتر می‌رود و استراتژی معاملاتی به سیو سود می‌انجامد. تشکیل خط گردن بعد از عبور از سر الگو، می‌تواند نقطه حمایتی خوبی به حساب بیاید که در آن ناحیه معمولاً میزان خریداران افزایش پیدا می‌کند. بنابراین تعیین نقاط ورود و خروج، ناحیه‌های حمایتی و مقاومتی، تخمین قدرت فروشندگان و خریداران، در الگوی سر و شانه از کاربردهای اساسی این الگو محسوب می‌شوند. همچنین تعیین نقاط حد ضرر و حد سود، در استفاده از الگوی سر و شانه بسیار مهم هستند.
انواع الگوی سر و شانه
شکلگیری الگوی سر و شانه می‌تواند در سقف قیمت و یا کف قیمتی اتفاق بیفتد. زمانی‌که قبل از تشکیل الگوی سر و شانه، با روند صعودی مواجه شوید، در ادامه الگوی سر و شانه سقف تشکیل می‌شود و بالعکس، زمانی که قبل از تشکیل الگو، با روند نزولی مواجه شوید، به الگوی سر و شانه کف خواهید رسید که در ادامه به شرح ساختار آنها می‌پردازیم.
الگوی سر و شانه کف یا الگوی سر و شانه معکوس
الگوی سر و شانه کف در انتهای یک روند نزولی تشکیل می‌شود و بعد از تکمیل الگو، شاهد یک روند صعودی قدرتمند خواهید بود. همانطور که ملاحظه می‌شود، سر در الگو به پایین‌ترین سطح می‌رسد و شانه‌ها بالاتر از سر، قرار گرفته‌اند. با توجه به این شرایط، الگوی سر و شانه صعودی در انتها روند نزولی شکل می‌گیرد و بعد از اتمام الگو، روند صعودی تشکیل خواهد شد، بنابراین بهترین زمان ورود در این الگو، هنگامی است که الگو در حال تشکیل سر، در کف قیمتی می‌باشد. چرا که بعد از اتمام آن می‌توان پیش‌بینی روند صعودی در سهم را داشت.
الگوی سر و شانه سقف
الگوی سر و شانه سقف در انتهای یک روند صعودی تشکیل می‌شود و بعد از تکمیل الگو، شاهد یک روند نزولی قدرتمند هستید. به همین علت الگوی سر و شانه نزولی تشکیل می‌شود. سر در الگوی سرو شانه سقف، در بالاترین سطح قرار می‌گیرد و دو شانه کناری پایین‌تر از آن قرار می‌گیرند، بنابراین بهترین زمان برای ورود در خط گردن و نقاط حمایتی مشخص شده می‌باشد و بهترین زمان خروج در زمان شکلگیری سر، خواهد بود. هر چه به انتهای الگو نزدیک‌تر می‌شویم، می‌بایست منتظر تشکیل روند نزولی در ادامه باشیم پس بهتر است قبل از شکلگیری روند نزولی، از سهم خارج شوید.
الگوی سر و شانه ادامه‌دهنده
الگوی سر و شانه به طور معمول جزو الگوهای نمودار معکوس روند در نظر گرفته می‌شود. همچنین الگوی سر و شانه نیز می‌تواند به عنوان یک الگوی ادامه‌دهنده عمل کند. الگوی سر و شانه ادامه دهنده به صورت طبیعی شباهت زیادی به الگوی سر و شانه معمولی دارد اما دارای چند تفاوت می‌باشد:
- الگوی سر و شانه ادامه دهنده پس از رشد شارپ یا افت شدید، تشکیل می‌شود. وقتی از منظر گسترده‌ای به آن نگاه می‌شود، بیشتر شبیه یک الگوی تلفیقی و ادامه‌دار دیده می‌شود تا صرفاً یک زمان تکمیل الگوی بازگشتی سر و شانه الگوی معکوس.
- در الگوی سر و شانه ادامه دهنده، نمودار بیشتر شبیه به الگوی مستطیل است.
- اگر این الگو در روند صعودی اتفاق بیفتد، پایین‌ترین سطح الگو، یعنی کف میانی، نسبت به دو کف کناری، عمیق‌تر می‌باشد. اگر این الگو در روند نزولی اتفاق بیفتد، بالاترین سطح الگو یعنی قله میانی، نسبت به دو قله کناری با ارتفاع بیشتری نمایان می‌شود.
آموزش رسم الگوی سر و شانه
به منظور رسم الگوی سر و شانه می‌بایست از پلتفرم معاملاتی اقتصاد بیدار استفاده کرده و مراحل زیر را طی کنید.
- قسمت رسم خط را انتخاب می‌کنیم.
- با انتخاب گزینه رسم خط، شروع به رسم خطوط الگوی سر و شانه می‌نماییم.
با بالا و پایین کردن نشانگر، می‌توان به‌راحتی الگوی موردنظر را مطابق شکل زیر ترسیم کرد. هرکدام از این خط ها را به‌عنوان نوسانات و حرکات قیمتی در نظر می‌گیریم.
باید توجه کرد که در ترسیم الگوی سر و شانه، دو شانه کناری در یک سطح قرار دارند. در واقع الگوی ایده‌آل، الگویی است که این دو شانه هم تراز باشند.
خط گردن، باید در بین کف‌های پایین قرار بگیرد که از لحاظ ظاهری، دقیقاً در موقعیت گردن انسان واقع شده است. خط گردن می‌تواند به‌عنوان یک معیار مهم برای ارزیابی و تشخیص روند بعدی نمودار، در نظر گرفته شود. هنگامی که قیمت، خط گردن را به سمت پایین بشکند، سیگنال روند جدید نزولی ایجاد می‌شود که معمولاً معاملهگران در این نقاط اقدام به خروج از سهم می‌کنند. در مقابل زمانی‌که در الگوی سر و شانه کف، قیمت، خط گردن را به سمت بالا رد می‌کند و پس از آن سیگنال روند نزولی صادر می‌گردد که معاملهگران معمولاً در این نقاط اقدام به ورود می‌کنند.
نحوه انجام معامله با الگوی سر و شانه
همانطور که در قسمت‌های قبلی اشاره کردیم، در صورت تشکیل الگوی سر و شانه در نمودار، شاهد تغییر روند خواهیم شد. به این معنی خواهد بود که در صورت تشکیل الگوی سر و شانه سقف قبل از افت قیمت از قله الگو، اقدام به فروش سهم کنید و در تشکیل الگوی سر و شانه کف، قبل از عبور از خط گردن به سمت بالا، اقدام به خرید سهام نمایید. همچنین به منظور هدف‌گذاری با استفاده از الگوی سر و شانه، به فاصله خط گردن تا سر الگو، توجه کنید.به این صورت در الگوی سر و شانه سقف، امکان دارد قیمت سهام بعد از شکلگیری روند نزولی، به میزان خط گردن تا راس الگو، افت قیمت داشته باش. در مقابل، پس از شکلگیری روند صعودی در الگوی سر و شانه کف، قیمت سهام، به اندازه خط گردن تا سر الگو، افزایش قیمت داشته باشد که هدف اول نمودار در روند جدید محسوب می‌شود. در تصویر زیر، الگوی سر و شانه را در نماد یکرمان مشاهده می‌کنید.
در انجام معامله با الگوی سر و شانه، نقاط حمایتی و مقاومتی اهمیت بسیاری دارند. در الگوی سر و شانه سقف، خط گردن به‌عنوان حمایت مهم سهم در نظر گرفته می‌شود که در صورت شکست آن، سیگنال فروش صادر می‌گردد. همچنین در الگوی سر و شانه کف، خط گردن به‌عنوان نقطه مقاومتی محسوب می‌شود که در صورت عبور از این خط، سیگنال خرید صادر می‌گردد.
استراتژی دیگری وجود دارد که نسبت به حرکت شانه‌ها و سر الگو معامله کنید. به این صورت که قبل از تشکیل شانه، در نقطه پایینی، ورود و در نقطه شانه، خروج را انتخاب نمایید و در ادامه دوباره در نزدیکی خط گردن اقدام به خرید و در راس الگو اقدام به فروش کنید.
در تصویر زیر، الگوی سر و شانه معکوس را در نماد حریل مشاهده می‌کنید.
فیلتر الگوی سر و شانه
فیلترنویسی در بورس این امکان را فراهم می‌کند تا سهم‌هایی که در یک بازه زمانی، درگیر الگوهای تکنیکالی هستند را شناسایی کنید و بر اساس آنها، اقدام به خرید یا فروش سهم نمایید. استفاده از فیلترنویسی و بررسی اندیکاتور در پلتفرم معاملاتی، باعث می‌شود تا زمانی که سهم درگیر الگوی سر و شانه می‌شود یا ویژگی‌های آن را دارد، به‌عنوان یک هشدار یا یک سیگنال، آن را معرفی کند. بنابراین بدون نیاز به بررسی مداوم نمودار و تلاش زیاد برای شناسایی الگو، این امکان برای معاملهگران و تحلیلگران بازار فراهم می‌شود.
جمع‌بندی
الگوی سر و شانه یکی از معتبرترین الگوهای بازگشتی است که در صورت مشاهده در نمودار سهام، می‌بایست انتظار تغییر روند در نمودار را داشت. بررسی دقیق و شناخت این الگو در نمودار کمک می‌کند تا نسبت به انجام معاملات خود، آگاهانه‌تر و منطقی‌تر رفتار کرد و استراتژی مناسبی برای معامله اتخاذ نمایید. از همین رو، در این مقاله به بررسی ساختار و ویژگی الگوی سر و شانه پرداختیم و تا حدی نحوه انجام معامله توسط این الگو را شرح دادیم. کسب مهارت و افزایش دانش در حوزه تحلیل تکنیکال و الگوهای آن از اهمیت بالایی برخوردار است، به همین منظور می‌توانید مقالات آموزشی سایت کارگزاری اقتصاد بیدار را مطالعه بفرمایید.
آموزش الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال به زبان ساده
این روزها برای موفقیت در انجام معاملات بازار مالی استفاده از تحلیل تکنیکال امری بسیار مهم است. به دلیل توسعه ابزارهای تحلیل تکنیکال در چندین سال اخیر روش های گوناگون تحلیل تکنیکال در اختیار تحلیلگران قرار دارد. یکی از روش های تحلیل تکنیکال، الگوهای نمودار قیمت دارایی ها هستند که در پیش بینی روند در بازار نقش مهمی دارند. از پرکاربردترین الگوها می‌توان به الگوی سر و شانه اشاره کرد که به طور جدی مورد توجه تحلیلگران تکنیکال قرار دارد. در این مقاله به بررسی الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال می‌پردازیم.
الگوی سر و شانه چیست؟
یکی از پرکاربردترین الگوهای مورد استفاده تحلیلگران ارز دیجیتال و بازار بورس ایران ، الگوی سر و شانه یا Head And Shoulders می‌باشد. شکل ظاهری این الگو از سه قله تشکیل شده است که بطور مداوم پشت سر هم قرار دارند. قله وسط این الگو بالاتر از دو قله دیگر قرار می‌گیرد. دلیل نامگذاری الگوی سر و شانه شکل ظاهری آن می‌باشد که شبیه به سر و قله های کناری شبیه به شانه هستند. الگوی سر و شانه نوعی الگوی قیمتی بازگشتی است. در الگوی بازگشتی روند قیمت پس از تشکیل الگو در آن تغییر قیمت می‌دهد. این الگو یکی از مورد اعتمادترین الگوی برگشتی می‌باشد که نشان دهنده پایان روند صعودی یا نزولی است.
تحلیلگران مبتدی به راحتی میتوانند الگوی سروشانه در تحلیل تکنیکال را شناسایی کنند. یکی از نشانه های مهم تشخیص الگوی سر و شانه یک خط مبنا است که اصطلاحا خط گردن گفته می‌شود. با توجه به شکل بالا که نشان دهنده یک روند صعودی در قیمت است و احتمالا از حالت صعودی وارد فاز نزولی می‌شود.
انواع الگوهای سروشانه در تحلیل تکنیکال
در این بخش به دو حالت الگوی سر و شانه به اسم «الگوی سر و شانه سقف» و «الگوی سر و شانه کف یا معکوس» می‌پردازیم.
1- الگوی سر و شانه سقف
الگوی سر و شانه سقف در پایان حرکت صعودی اتفاق میوفتد و باعث تغییر بازار از صعود به نزول قیمت می‌شود. در این الگو ابتدا شانه چپ ایجاد می‌گردد. پس از تشکیل قله قیمتی روند کاهشی اتفاق می‌افتد سپس دوباره روند کاهشی به روند افزایشی تغییر می‌کند. این حالت تا تشکیل شدن یک قله بالا تر از شانه سمت چپ ادامه می‌یابد. بعد از تشکیل قله وسط دوباره روند، کاهشی خواهد بود سپس روند کاهشی رو به افزایش حرکت می‌کند و قله سمت راست یا همان شانه سمت راست را تشکیل می‌دهد. پس از تشکیل شدن قله سمت راست روند نزولی شدیدی ایجاد می‌شود. در این الگو مانند تصویر زیر سه قله تشکیل شده است که قله وسط بلندتر از دو قله سمت چپ و راست می‌باشد. برای انجام معاملات خود با استفاده از این الگو باید بعد از پیدا کردن حالت کلی الگو، منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. در زمان تشکیل این الگو امکان دارد بین تشکیل سر و کتف ها حرکات دیگری نیز دیده شود که در اصل قضیه تاثیر گذار نیستند.
خلاصه شکل گیری الگوی سر و شانه سقف
- شانه چپ: ابتدا افزایش قیمت، ایجاد یک قله و سپس کاهش قیمت
- سر: ابتدا افزایش مجدد روند و شکل گیری قله بالاتر از قله اول، کاهش مجدد قیمت
- شانه راست: ابتدا افزایش قیمت برای ایجاد قله راست، و در آخر افت شدید قیمت
2- الگوی سر و شانه کف یا معکوس
الگوی سر و شانه کتف یا معکوس پس از یک حرکت نزولی اتفاق می‌افتد و شروع به تشکیل شانه سمت چپ می‌کند. این شانه یک دره قیمتی بوده و پس از آن روند حالت صعودی پیدا می‌کند. بعد از مدتی روند از حالت صعودی به حالت نزولی برمیگردد. این روند تا زمان تشکیل یک دره بزرگتر از دره قبلی ادامه پیدا می‌کند و سر یا دره اصلی شکل می‌گیرد. سپس روند افزایش قیمت آغاز می‌شود. در ادامه این فرایند برای تشکیل دره سمت راست دوباره حالت صعودی به نزولی تغییر می‌کند. به این دره تشکیل شده، شانه راست می‌شود. در آخر روند صعودی نسبتا تندی شکل می‌گیرد. در زمان تشکیل این الگو امکان دارد بین تشکیل سر و کتف ها حرکات دیگری نیز دیده شود که در اصل قضیه تاثیر گذار نیستند.
خلاصه شکل گیری الگوی سر و شانه کتف یا معکوس
- شانه چپ: ابتدا کاهش قیمت، ایجاد یک دره و بعد از آن افزایش قیمت
- سر: کاهش قیمت، این کاهش تا زمانی اتفاق می افتد که پایین ترین دره تشکیل شود و سپس افزایش روند
- شانه راست: کاهش قیمت و تشکیل دره سمت راست
هنگامی که گفته می‌شود الگوی سر و شانه یک الگوی بازگشتی است، چه معنایی دارد؟
نمودار قیمت در الگوهای بازگشتی در انتها دچار تغییر می‌شود. برای مثال نمودار که در حال افزایش می‌باشد را در نظر بگیرید این نمودار زمانی که قدرت فروشنده از خریدار بیشتر شود روند قیمتی تغییر کرده و یک الگوی بازگشتی را ایجاد می‌کند. یعنی روند از حالت صعودی به نزولی تغییر می‌کند. به همین دلیل به این الگوها، الگوی بازگشتی می‌گویند. این نوع الگوی بازگشتی مناسب برای حالت «فروش» است.
نوع دیگر نمودارهای هستند که روند نزولی را طی می‌کنند. روند نزولی در این الگوها تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که قدرت خریدار از فروشنده بیشتر شود در این حالت روند قیمتی تغییر کرده و الگوی بازگشتی اتفاق می‌افتد. یعنی نمودار از حالت نزولی به حالت صعودی تغییر حالت می‌دهد. این نوع الگوی بازگشتی مناسب برای حالت «خرید» است. تشخیص الگوهای بازگشتی کمک بسیار به معامله گر برای ورود یا خروج از یک معامله را می‌کند.
نکته مهم دیگری که باید توجه کنید این است که در زمان تحلیل تکنیکال به الگوهای شکل گرفته توجه کرده و فقط روند قیمت را پیش بینی می‌کنیم که آیا روند صعودی خواهد بود یا نزولی. اما در زمان معامله و سرمایه گذاری علاوه بر تحلیل نمودار به بررسی موارد دیگر هم می‌پردازیم و قطعا حساسیت ما بیشتر از قبل می‌شود. اگر قصد دارید معاملات خود را به صورت حرفه ای انجام داده و کسب سود کنید حتما اطلاعات خود را در زمینه تحلیل تکنیکال و اصول معامله گری حرفه ای بیشتر کنید.
مفهوم خط گردن(neckline)
پس از آشنایی نسبی با انواع الگوهای سر و شانه در تحلیل تکنیکال در این بخش به توضیح کامل خط گردن می‌پردازیم. تا هیچ ابهامی برای کاربران درباره خط گردن وجود نداشته باشد. خط گردن سطح حمایتی و مقاومتی است. این خط در الگوی سر و شانه سقف خط حمایتی به حساب می‌آید و در الگوی سر و شانه کتف یا معکوس نوعی خط مقاومتی است. خط گردن یک راهنما برای تشخیص ورود یا خروج در یک معامله می‌باشد. برای مشاهده خط گردن و رسم آن حتما باید تا زمان تشکیل شانه راست و چپ منتظر ماند. برای ترسیم خط گردن در الگوی سر و شانه سقف، کف قیمت در شانه سمت چپ را به کف قیمت پس از تشکیل سر را به هم وصل کرده و خط گردن ایجاد می‌شود. همچنین در الگوی سر و شانه کتف اوج قیمت بعد از شانه چپ را به اوج قیمت پس از تشکیل سر وصل می‌کنیم و خط گردن این الگو تشکیل می‌شود.
نحوه انجام معامله با الگوی سر و شانه
مهمترین نکته در استفاده از الگوی سر و شانه و تصمیم گیری درباره خرید و فروش در بازار صبر کردن تا تشکیل شدن کامل الگو می‌باشد. زیرا ممکن است الگو اصلا تکمیل نشود. زمان تشکیل شانه سمت چپ و سر نسبت به نمودار حساس باشید و آن را زیر نظر بگیرید و بعد از تشکیل شده شانه سمت راست تصمیم گیری برای انجام معامله بستگی به میزان ریسک‌پذیری فرد دارد. معاملات خود را از قبل برنامه ریزی کنید و حتما نقاط ورود، حد سود و حد زیان را مشخص کنید. رایج‌ترین و معمول‌ترین نقطه ورود به معامله در محدودهٔ تقاطع خط گردن و روند شکل می‌گیرد. یک نقطه دیگر برای ورود به معامله، نیاز به حوصله و صبر دارد. این حالت که یک روش محتاطانه تر است پس از قطع شدن خط گردن، باید منتظر روند بازگشت مجدد بود و با اطمینان کامل وارد معامله شد. اگر قیمت در جهت شکست ادامه یابد، ممکن است فرصت به طور کامل برای معامله گر از دست برود.
تعیین حد ضرر با استفاده از الگوی سر و شانه
هر معامله گری برای ورود به بازار مالی باید حد ضرر را تعیین کند. الگوی سر و شانه نقش مهمی در تعیین حد ضرر دارد. برای تعیین حد ضرر در هر دو الگوی سر و شانه، شانه سمت راست را در نظر می‌گیریم. برای تعیین حد ضرر در الگوی سر و شانه کتف معمولا حد ضرر را بالاتر از شانه راست و برای تعیین حد ضرر در الگوی سر و شانه کتف حد ضرر را پایین تر از شانه راست در نظر گرفته می‌شود. در بعضی مواقع شانه راست با سر الگو در یک ارتفاع قرار می‌گیرند که در این صورت حد ضرر مطمئن را حوالی قیمت سر الگو قرار می‌دهند.
تعیین حد سود با استفاده از الگوی سر و شانه
همانطور که در تصویر زیر مشخص است پس از تشکیل شدن کامل الگوی سر و شانه حد سود بین فاصله سر و خط گردن تعیین می‌شود. در الگوی سر و شانه کتف یا معکوس زمانی که شانه راست تشکیل می‌شود و شروع به حرکت صعودی می‌کند، خط گردن قطع می‌شود. در این صورت پیش بینی می‌شود که قیمت دارایی به اندازه فاصله بین سر و خط گردن افزایش می‌یابد.
در الگوی سر و شانه سقف زمانی پس از شکسته شدن خط گردن پیش بینی می‌شود که به اندازه فاصله سر با خط گردن افت قیمت اتفاق بیفتد و در این صورت مانند تصویر زیر حد سود دوم را به اندازه قیمت ابتدایی موج ورودی در نظر می‌گیریم.
مزایای الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
هیچ الگویی بدون ایراد و کامل نیست. تجربه نشان می‌دهد که این الگوها در شرایط مختلف رفتارهای متفاوتی نشان می‌دهند. در زیر به تعدادی از دلایل کارآمدی و مفید بودن این الگو می‌پردازیم.
- در الگوهای سر و شانه کتف و کف، شانه راست پایه و اساس معتبری برای تعیین حد ضرر در معاملات می‌باشد.
- در معاملات بازار بورس خط گردن یکی از پایه های تصمیم گیری برای ورود و خروج در یک معامله است. و معمولا افزایش حجم معاملات در این نقاط رخ می‌دهد.
معایب الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
الگوی سر و شانه علاوه بر مزایا، معایبی هم دارد.
- برای تشخیص این الگو نیاز به زمان زیادی است و برای استفاده از این الگو باید صبر داشته باشید.
- این الگو مانند هر الگوی دیگری امکان دارد که به درستی عمل نکند. ممکن است در الگوی سر و شانه خط گردن چند بار شکسته شود و نتیجه مورد انتظار شخص اتفاق نیفتد.
- در تعیین حد سود علاوه بر توجه به فاصله خط گردن و سر به دیگر شرایط هم باید توجه کرد.
کلام آخر
الگوی سر و شانه از الگوی معتبر بازگشتی می‌باشد که در صورت تشخیص انتظار تغییر روند را داریم. سر و شانه در بازه های مختلفی اتفاق می‌افتد و قابل مشاهده است. اما زمانی که این الگو به طور کامل تشکیل شود می‌توانیم زمان ورود، خروج، حد ضرر و حد سود را مشخص کنیم و معاملات خود را به راحتی انجام دهیم. این الگو کامل و بدون ایراد نیست اما روش هایی را برای معاملات در بازار بر اساس حرکات قیمتی ارائه می‌دهد. بعد از تشکیل کامل الگوی سر و شانه، در الگوی سر و شانه سقف انتطار زمان تکمیل الگوی بازگشتی سر و شانه ریزش و در الگوی سر و شانه کتف انتظار رشد قیمت را داریم.
سوالات متداول
الگوی سر و شانه چیست؟
الگوی سر و شانه نوعی الگوی قیمتی بازگشتی است. در الگوی بازگشتی روند قیمت پس از تشکیل الگو در آن تغییر قیمت می‌دهد. این الگو یکی از مورد اعتمادترین الگوی برگشتی می‌باشد که نشان دهنده پایان روند صعودی یا نزولی است.
الگوی سر و شانه از چه بخش هایی تشکیل شده است؟
این الگو از سه دره یا سه قله تشکیل شده است که قسمت میانی که بلندتر از بقیه قرار دارد «سر» و دو قسمت دیگر که در سمت راست یا چپ قرار داد «شانه» نامیده می‌شود. همچنین خطی که حاصل از برخورد سر با شانه ها می‌باشد «خط گردن» نامیده می‌شود.
نقش خط گردن در الگوی سر و شانه چیست؟
این خط در الگوی سر و شانه سقف خط حمایتی به حساب می‌آید و در الگوی سر و شانه کتف نوعی خط مقاومتی است. از این خط برای تعیین حد سود و حد ضرر کمک گرفته می‌شود.
صرافی بینگ ایکس
صرافی آبان تتر
صرافی تبدیل
صرافی نوبیتکس
این مقاله به کوشش سمانه اطراف و دیگر اعضای تیم نظارت تولید شده است. تک‌تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در بهبود کیفیت وب فارسی داشته باشیم.
الگوی قیمتی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
ما در پارسیان بورس و در مقالات قبلی هفت الگوی کلاسیک در بازارهای سرمایه را معرفی کرده ایم. الگوی سر و شانه به دلیل استفاده زیاد کاربران از آنها از اعتبار بالایی برخوردار هستند، این الگوها در بازار سرمایه زمان تکمیل الگوی بازگشتی سر و شانه به‌راحتی قابل‌تشخیص هستند. ولی لازمه آن شناخت درست و صحیح الگوها است.همچنین این الگوها در تایم فریم‌های(دوره‌های زمانی) مختلفی تشکیل می‌شوند. از بسیاری جهات، الگوهای قیمتی را می‌توان نوع پیچیده‌تری از خطوط روند به شمار آورد. مهم است که قبل از ادامه مبحث الگوهای قیمتی، ابتدا مفاهیمی مانند حمایت و مقاومت، خطوط روند و سایر مفاهیم ابتدایی تحلیل تکنیکال را یاد بگیرید. برای یادگیری مباحث یاد شده می توانید مقالات قبلی آموزش تحلیل تکنیکال که توسط آکادمی پارسیان بورس تهیه و گردآوری شده است را مطالعه کنید :
نکته مهم: یکی از بهترین شیوه‌های تحلیل تکنیکال که تحلیل‌های درستی ارائه می‌دهد و استفاده از آن توسط تمام تحلیلگران حرفه‌ای پیشنهاد می‌شود، پرایس اکشن است. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم بعد از یادگیری تحلیل تکنیکال کلاسیک، با شرکت در دوره آموزش صفر تا صد پرایس اکشن، این سبک معامله‌گری را یاد بگیرید.
الگوی سرشانه
این الگو یکی از الگوهای برگشتی کلاسیک به‌حساب می‌آید، هنگامی‌که نمادی در مسیر صعودی قرار دارد، اگر این الگو تشکیل زمان تکمیل الگوی بازگشتی سر و شانه شود، تغییر مسیر داده و به سمت پایین حرکت می‌کند (الگوی سر و شانه سقف) حالت برعکس آن به این صورت است که سهم در یک‌روند نزولی قرار دارد و سپس الگوی برگشتی سرشانه تشکیل می‌شود و روند نزولی تغییر مسیر داده و به سمت بالا برمیگردد (الگوی سر و شانه سقف) ، برای تشکیل این الگو شرایطی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌شود.
الگوی سر و شانه سقف
همانطور که از نام آن مشخص است، الگوی سر و شانه سقف از یک شانه چپ، یک سر، یک شانه راست و یک خط گردن تشکیل می‌گردد. سایر فاکتورهای دخیل در الگو شامل حجم معاملات، شکست خطوط، هدف قیمتی و تغییر نقش حمایت به مقاومت هستند. در ادامه به هر بخش بطور جداگانه می‌پردازیم.
شناسایی الگوی سر و شانه سقف
- روند قبلی : قبل از تشکیل یک الگوی معتبر سر و شانه سقف، وجود یک روند صعودی لازم است. به عبارت دیگر اگر روند صعودی وجود نداشته باشد، عملا نباید به دنبال تشخیص الگوی سر و شانه سقف بود. (هر الگوی بازگشتی دیگر نیز چنین است و می‌بایست قبل از آن یک روند تشکیل شده باشد، وجود الگویی بازگشتی بدون وجود روند بی‌معناست)
- شانه چپ: روند صعودی است و شانه چپ در بالاترین نقطه روند تشکیل می‌شود. بعد از تشکیل این سقف، یک نزول رخ می‌دهد تا شانه چپ کاملا شکل بگیرد. کف تشکیل شده پس از شانه چپ معمولا بالای خط روند صعودی است و چنین به نظر می‌رسد که روند صعودی ادامه دارد.
- سر : از کف شانه چپ افزایش قیمت شروع می‌شود، از قله قبلی نیز عبور می‌کند و سر را تشکیل می‌دهد. بعد از این سقف، کف دوم نیز شکل می‌گیرد که نقطه دوم خط گردن است. این کف معمولا خط روند را می‌شکند و اخطار پایان روند را صادر می‌گردد.
- شانه راست: بعد از تشکیل نقطه دوم خط گردن، قیمت مجددا به سمت بالا حرکت می‌کند ولی نمی‌تواند به سقف قبلی برسد و کمی پایین‌تر (نزدیک به سقف شانه چپ) قله دیگری شکل می‌دهد که در این الگو به شانه راست معروف است.
- خط گردن: خط گردن از وصل کردن دو نقطه پایینی ۱ و ۲ شکل می‌گیرد. نقطه ۱ نشانگر نقطه پایین شانه چپ و آغازگر سر، و نقطه ۲ نیز نشان‌دهنده پایان سر و شروع شانه راست است.
- حجم معاملات : در حین تشکیل الگوی سروشانه سقف، حجم معاملات نقش مهمی در تایید این الگو بازی می‌کنند. حجم معاملات را می‌توان از طریق یک اندیکاتور (مثلا Chaikin Money Flow یا OBV) یا به سادگی با بررسی سطوح حجم بررسی نمود. در حالت ایده‌آل ( و نه همیشه ) حجم معاملات در طول تشکیل شانه چپ باید بیشتر از زمانی باشد که “سر” تشکیل می‌شود. کاهش حجم در زمان تشکیل سر که به عنوان یک سقف جدید است، یک اخطار برای شکست روند به شمار می‌روند. اخطار بعدی زمانی صادر می‌شود که حجم معاملات در زمان کاهش قیمت از “سر” افزایش می‌یابد.
هدف و شکست الگوی سر و شانه
- شکست خط گردن : تا زمانی که حمایت خط گردن شکسته نشده است، الگوی سر و شانه سقف هنوز کاملا نشده و روند نیز به نزولی تبدیل نشده است. در حالت ایده‌آل شکست خط گردن باید بصورتی قاطعانه (با حجمی زیاد) رخ دهد.
- تبدیل حمایت به مقاومت : وقتی حمایت شکسته می‌شود، معمولا به خط مقاومت تبدیل می‌گردد. گاهی اوقات قیمت به حمایت شکسته شده بر می‌گردد (پولبک می‌زند) و یک شانس فروش به معاملهگران می‌دهد تا از بازار خارج شوند.
- هدف قیمت :پس از شکست حمایت خط گردن، میزان کاهش قیمت از طریق محاسبه فاصله بین خط گردن و سقف سر بدست می‌آید. این فاصله از زیر خط گردن تا پایین محاسبه می‌شود تا هدف قیمت مشخص گردد. هر هدف قیمتی را می‌بایست یک قیمت تخمین‌زده شده دانست و باید موارد دیگر را نیز برای تشخیص تارگت در نظر داشت. سایر فاکتورهای دخیل در هدف قیمتی را می‌توان شامل سطح حمایت قبلی، فیبوناچی اصلاحی و میانگین متحرک بلندمدت دانست.
نکات مهم در الگوی سر و شانه سقف
- ترجیح این است که دو شانه بصورت متقارن باشند و نزول قیمت از شانه راست، شکست خط گردن را در پی داشته باشد
- بسته به رابطه بین دو نقطه پایین، خط گردن می‌تواند شیب نزولی یا صعودی داشته باشد یا اینکه کاملا افقی شود. شیب خط گردن روی درجه نزولی بودن الگوی سر و شانه سقف اثر می‌گذارد؛ یک خط گردن با شیب نزولی، نشان‌دهنده الگویی نزولی‌تر است.
- گاهی اوقات بیش از ۲ نقطه پایین را می‌توان در خط گردن رسم شده مشاهده کرد.
- همچنین تایید دیگر این الگو زمانی است که افزایش حجم معاملات را در زمان کاهش قیمت از سقف شانه سمت راست، شاهد باشیم.
- الگوی سر و شانه سقف یکی از متداول‌ترین الگوهای بازگشتی است که شکل می‌گیرند. مهم است که به یاد داشته باشید این الگو بعد از یک روند صعودی تشکیل می‌شود و اگر الگو تایید شود یک نزول بزرگ در انتظار قیمت خواهد بود.
الگوی سر و شانه کف
الگوی سر و شانه کف با الگوی سروشانه سقف شباهت‌های زیادی دارد اما این الگو برای معتبر بودن، به مقدار زیادی روی حجم معاملات وابسته است. به عنوان یک الگوی بزرگ بازگشتی، سر و شانه کف بعد از یک روند نزولی شکل می‌گیرد و باعث تغییر روند به صعودی می‌شود. الگو شامل سه کف یا دره است و دره وسطی (سر) عمیق‌ترین دره و دو دره کناری آن که به عنوان دره (شانه) سمت راست و شانه سمت چپ نامیده می‌شوند عمق کمتری دارند.
در حالت ایده‌آل دو شانه یا دو دره در این الگو در ارتقاع و عرض یکسان هستند. با اتصال برخوردهایی که به عنوان سطح یا محدوده مقاومت‌اند خط گردن شکل می‌گیرد.
حرکات قیمت در الگوهای سر و شانه سقف و سر و شانه کف تقریبا شبیه هم ولی بالعکس هستند. نقش قیمت در الگوی سر و شانه کف، تفاوت این دو الگوست. گرچه افزایش حجم در زمان شکست خط گردن در “الگوی سر و شانه سقف” نشانه‌ای قوی برای تایید الگوست ولی در الگوی سر و شانه کف، این مورد برای تایید الگو کاملا لازم و حیاتی است.
شناسایی الگوی سر و شانه کف
در ادامه به بخش‌های مختلف الگوی سر و شانه کف بطور جداگانه می‌پردازیم و سپس در یک مثال این الگو را نشان می‌دهیم.
- روند قبلی : مانند همه روندهای بازگشتی، برای بودن یک الگوی سر و شانه کف، ابتدا باید روندی نزولی وجود داشته باشد. بدون یک روند نزولی قبلی، نباید انتظار تشکیل یک الگوی معتبر سر و شانه کف را داشت.
- شانه چپ : در حین روند نزولی، شانه سمت چپ یک دره شکل می‌دهد که یک کف پایین در روند محسوب می‌شود و به نظر می‌رسد روند نزولی بدون مشکل در حال ادامه است. بعد از تشکیل این دره، یک افزایش قیمت، شانه چپ را کامل می‌کند.
- سر : از نقطه بالایی و مقاومت شانه چپ، یک نزول رخ می‌دهد و تا پایین‌تر از کف قبلی نیز ادامه می‌یابد؛ این نقطه پایین‌ترین نقطه الگو و به عنوان سر وارونه‌ی الگو است. بعد از تشکیل این کف، یک افزایش قیمت متعاقبا نقطه دوم خط گردن را شکل می‌دهد و سر کامل می‌شود. در اینجا گاهی اوقات خط روند نزولی شکسته می‌شود و ادامه‌دار بودن روند نزولی زیر سوال می‌رود.
- شانه راست : قیمت از نقطه بالایی سر (خط گردن) شروع به نزول و تشکیل شانه راست می‌کند. این کف همیشه بالاتر از کفی است که سر تشکیل داده و معمولا با کف شانه چپ در خطی افقی قرار می‌گیرد. گرچه ترجیح این است که خط گردن افقی باشد، گاهی شانه‌ها میتوانند پایین‌تر، بالاتر یا پهن‌تر و نازک‌تر باشند. پس از اینکه قیمت از کف شانه راست حرکت کرده و خط گردن (مقاومت) را به سمت بالا قطع می‌کند، الگوی سروشانه کف تکمیل می‌گردد.
- خط گردن : این خط از وصل کردن دو نقطه‌ی ۱ و ۲ بالای این الگو نشان مشخص می‌شود. نقطه ۱ در واقع انتهای شانه چپ و شروع سر، و نقطه ۲ پایان سر و شروع شانه راست است. بسته به رابطه بین این ۲ نقطه بالایی، خط گردن می‌تواند افقی یا دارای شیب نزولی و یا صعودی باشد. شیب خط گردن، مشخص کننده میزان صعودی بودن الگوست: یک خط گردن با شیب صعودی، الگوی صعودی قوی‌تری نسبت به خط گردن صاف یا نزولی است.
- حجم معاملات : در الگوی سر و شانه کف، حجم معاملات نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. بدون وجود حجم مناسب، به شکست خطوط همواره با تردید نگاه می‌شود. حجم می‌تواند توسط اندیکاتورهایی مانند OBV و یا Chaikin Money Flow یا با مشاهده سطوح حجم مورد بررسی قرار گیرد.
هدف و شکست الگوی سر و شانه
- شکست خط گردن : الگوی سروشانه کف تا زمانی که خط گردن شکسته نشود و روند نزولی کاملا نقض نشود تایید نمی‌شود. همانطور که گفته شد، زمانی الگو مورد تایید است که مقاومت خط گردن همراه با حجم بالای معاملات شکسته شود.
- تبدیل مقاومت به حمایت : پس از اینکه مقاومت خط گردن شکسته شد، اغلب اوقات به حمایت تبدیل می‌شود و گاهی قیمت یک پولبک به خط گردن می‌زند، در این هنگام یک فرصت خرید دیگر فراهم شده است و می‌توان از آن استفاده کرد.
- هدف قیمتی : بعد از شکست خط گردن که به عنوان مقاومت عمل می‌کند، هدف قیمتی آینده معادل فاصله بین کف سر و خط گردن خواهد بود. این فاصله از خط گردن شکسته شده به سمت بالا به قیمت اضافه می‌شود و هدف قیمتی بدست می‌آید.
نکات مهم در الگوی سر و شانه کف
- حجم معاملات در زمان تشکیل نصف اول الگو از اهمیت کمتری نسبت به نصف دوم برخوردار است. در زمان افت قیمت برای تشکیل شانه چپ، حجم معاملات و همچنین فشار فروش معمولا زیاد است. فشار فروش حتی می‌تواند زمانی که قیمت در حال نزول است تا کف سر را تشکیل دهد بسیار زیاد باشد. بعد از کف سر، الگوهای بعدی حجم باید مشاهده شود تا افزایش حجم آتی در آینده را مشاهده کرد.
- بعد از کف سر، می‌بایست شاهد افزایش در حجم معاملات باشید. بعد از اینکه نقطه دوم خط گردن تشکیل شد، خط نزولی تشکیل دهنده شانه راست، می‌بایست با حجم کم همراه باشد.
- در پولبک که به خط گردن زده می‌شود، اندیکاتورهایی مانند CMF و OBV باید قدرتمند باقی بمانند.
- مهمترین لحظه برای حجم معاملات زمانی است که قیمت از کف شانه راست به سمت خط گردن حرکت می‌کند تا آنرا بشکند.
- برای یک شکست معتبر لازم است قیمت در حین حرکت به سمت خط گردن با حجم زیاد بوده و شکست خط با قدرت صورت بگیرد.
سروشانه‌های کف مانند سروشانه سقف از الگوهایی هستند که در بازار به تعداد زیاد دیده می‌شوند.
در نظر داشته باشید که فقط بعد از یک روند نزولی این الگو شکل می‌گیرد و وقتی تکمیل شود یک تغییر بزرگ در روند در پی دارد.
“گاهی ممکن است بنا به دلایلی همچون حمایت‌های پیشین و سایر حمایت‌ها یا مقاومت‌ها هدف قیمتی الگو شما تکمیل نشود”
این الگو زمانی که بتواند از خط گردن با حجم معاملات بالا یا گپ معاملاتی یا به همراه یک کندل تو خالی این خط را رد کند و بتواند سه روز معاملاتی بالای آن معامله کند، به‌منزله شکست خط گردن تلقی خواهد شد.
ولی این الگو در این سهم هیچ‌گاه محقق نشده، چراکه خط گردن با شرایطی که توضیح داده شد، شکسته نشده است! ( به دو عکس زیر دقت کنید )
سؤال: آیا در نمودار زیر ما یک الگوی سرشانه صعودی می‌بینیم؟
با توجه به شکل بالا دو نکته حائز اهمیت است، ابتدا اینکه روند قبل از الگو نزولی است، ولی بسیار کوچک‌تر از خود الگو است، نکته دوم این است که خط گردن‌شکسته نشده است
آشنایی با الگوی سر و شانه در بورس و تحلیل تکنیکال
اگر به تازگی وارد بازارهای مالی مانند بورس، فارکس، کریپتو و …. شده باشید، حتماً به‌شدت به دنبال این هستید که دانش مالی خود را ارتقا دهید. یکی از اصول اولیه‌ای که هر تریدر مبتدی باید آن را فرا بگیرد، دانش تحلیل تکنیکال است. تحلیل تکنیکال در هر بازار مالی می‌تواند اصلی‌ترین راهنمای تریدرها باشد، چراکه اساس این نوع تحلیل، توجه به روند قیمت و نمودارها است. اما تحلیل تکنیکال خود مباحث متنوعی را شامل می‌شود که یکی از مباحث اصلی و قابل توجه آن، الگوی سروشانه در تحلیل تکنیکال است که در ادامه به تعریف و بررسی آن خواهیم پرداخت. الگوی سر و شانه در تحلیل‌های نموداری جایگاه خاصی دارد و یکی از مباحث پایه‌ی تحلیل تکنیکال به شمار می‌آید که هر تریدر باید قادر به تشخیص آن باشد. اگر شما نیز می‌خواهید بدانید که این الگو چرا و چگونه زمان تکمیل الگوی بازگشتی سر و شانه زمان تکمیل الگوی بازگشتی سر و شانه تشکیل می‌شود، با ما همراه باشید.
الگوی سر و شانه چیست؟
الگوی سروشانه «Head and shoulders» یک الگوی نموداری است که از سه قله تشکیل شده است. قله‌ی وسط این الگو به نسبت دو الگوی کناری خود، ارتفاع بالاتری دارد که اگر به آن نگاه می‌کنیم، همانند سر و دو شانه کناری هیکل یک انسان به نظر می‌رسند (قله وسط سر انسان و دو قله کناری نیز شانه‌های او هستند)، همین تشابه شکلی سبب شده تا الگوهایی با این شکل را الگوی سر و شانه بنامند. این الگو یکی از قابل اعتمادترین الگوهای بازگشتی در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود؛ الگوهای بازگشتی به الگوهایی گفته می‌شود که یک نوسان یا توقف در روند قیمت ایجاد می‌کنند و سپس در ادامه، مسیر حرکت روند را تغییر می‌دهند. برای مثال، وقتی در یک روند صعودی توقف ایجاد شود، در نهایت آن روند وارد مسیر نزولی می‌شود و برعکس. الگوهایی که سبب می‌شوند تا چنین بازگشت‌هایی در مسیر روند قیمت‌ها ایجاد شود، الگوهای بازگشتی هستند که الگوی سروشانه یکی از آنها است.
در برابر الگوهای بازگشتی، الگوهای ادامه دهنده قرار دارند که تنها یک اصلاح و توقف کوچک در مسیر روند ایجاد می‌کنند و سپس روند حرکت قبلی خود را در پیش می‌گیرد. الگوی سروشانه به عنوان یک الگوی بازگشتی، انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی موردی هریک از آنها نیز خواهیم پرداخت.
الگوی سر و شانه چگونه شکل می‌گیرد؟
همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، الگوی سروشانه از سه قله تشکیل شده است که این سه قله به‌صورت زیر تشکیل می‌شوند:
این قله در شرایط افزایش قیمت، به دنبال اوج قیمت یک دارایی یا در نهایت به دنبال اُفت قیمت یک دارایی در بازار تشکیل می‌شود.
این قله در اثر افزایش دوباره قیمت پس از قله شانه چپ، در اوج تشکیل می‌شود و نشان از هجوم دوره بازاریان برای خرید دارد.
این قله نیز زمانی تشکیل می‌شود که پس از شکلگیری قله سر، یک بار دیگر اُفت قیمت اتفاق بیفتد و به دنبال آن دوباره شاهد افزایش قیمت در بازار باشیم.
پس از شکلگیری هر سه قله است که می‌توانیم شاهد الگوی سروشانه باشیم. در غیر این‌صورت اگر اُفت و افزایش قیمت‌های پی‌در‌پی ایجاد نشود، این الگو تشکیل نخواهد شد. گاهی این الگو به راحتی در نمودارها قابل تشخیص نیست و برای دیدن آنها به دقت و تأمل نیاز است. الگوی سروشانه سقف به الگوی معمولی سروشانه گفته می‌شود که در آن قله سر در وسط و در ارتفاع قرار می‌گیرد. اگر دو قله کناری این الگو را به هم وصل کنیم، خطی با عنوان «خط گردن» شکل می‌گیرد. با شکسته شدن خط گردن، الگو تکمیل می‌شود.
الگوی سر و شانه نشانه چیست و چگونه می‌توان از روی آن به تحلیل پرداخت؟
با توجه به اینکه الگوی سر و شانه یک الگوی بازگشتی است، طبیعتاً با تکمیل شدن خط گردن و تکمیل شدن الگوی سروشانه، باید منتظر یک حرکت بازگشتی باشیم و با توجه به شرایط شکلگیری این الگو، گاهاً باید انتظار داشته باشیم که نزول‌های وحشتناکی در بازار اتفاق بیفتد. الگوهای بازگشتی همگی از وارونه شدن قیمت پس از تکمیل شدن الگوها خبر می‌دهند که همین امر می‌تواند به تحلیلگران کمک کند تا آینده بازار را پیش‌بینی کنند. البته بحث کردن تئوری در مورد این الگوها نمی‌تواند کمک چندانی به تریدرها نماید، مگر اینکه تریدرها به‌صورت عملی چنین الگوهایی را در نمودارها مشاهده کرده و سپس بعد از تکمیل شدن الگو، شاهد بازگشت قیمت‌ها باشند. به همین خاطر ضمن اینکه به‌صورت تئوری با این الگو آشنا می‌شوید، باید بر روی نمودار به دنبال چنین الگوهایی باشید و در دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال شرکت نمایید تا بتوانید به‌صورت عملی این بخش از تحلیل تکنیکال را فراگرفته و از آن در معاملات خود بهره بگیرید.
انواع الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
الگوی سر و شانه همیشه به یک صورت خاص نیست و اشکال متنوعی دارد که اگر دقت کنیم، همگی آنها بر روی نمودارهای قیمت قابل تشخیص هستند. انواع این الگو شامل نمونه‌های زیر است:
الگوی سر و شانه معکوس به الگویی گفته می‌شود که در جهت عکس و رو به پایین تشکیل می‌شود؛ به صورتی که قله سر در عمق قرار می‌گیرد. از الگوی سر و شانه معکوس جهت پیش‌بینی رشد قیمت دارایی‌ها در بازارهای مالی استفاده می‌شود. به این الگو، الگوی سر و شانه کف نیز می‌گویند.
گفتیم که الگوی سر و شانه کلاً یک الگوی بازگشتی است، اما در شرایط خاص می‌توان انتظار داشت که در صورت شکلگیری این الگو، روند ادامه پیدا کند که این خود یک استثنا برای الگو بازگشتی سر و شانه است. در الگوی سر و شانه ادامه دهنده، نقطه کف میانی از عمق بیشتری برخودار است.
الگوی سروشانه مرکب به ندرت در نمودارها وجود دارد، اما در هر صورت باید امکان بروز آن را نیز بررسی کنیم. این الگو شبیه به الگوی سر و شانه سقف است، با این تفاوت که در سمت راست و چپ قله سر، دو شانه راست و دو شانه چپ تشکیل می‌شود. وقتی الگوی سر و شانه مرکب ایجاد می‌شود، می‌توانیم نتیجه بگیریم که بازار تمایل به حفظ تناسب دارد.
الگوهای نامبرده همگی در زیرمجموعه‌ی الگوهای بازگشتی سر و شانه قرار دارند و میتوانند برای تحلیل بازار و پیش‌بینی قیمت از روی آن تصمیم‌گیری نمایند. با کمی دقت در نمودارها و با ترسیم خطوط کمکی، می‌توان انواع الگوهای سروشانه را در مورد دارایی‌های مختلف تشخیص داد.
سخن نهایی
با فراگیری الگوهای سروشانه در تحلیل تکنیکال، یکی از بخش‌های مهم این نوع تحلیل را گذرانده‌اید و باید به دنبال دیگر بخش‌ها و الگوهای موجود در تحلیل تکنیکال باشید. چراکه یکی از بهترین و مهمترین شیوه‌های تحلیل در تمام بازارهای مالی اعم از بورس، فارکس، ارزهای دیجیتال، طلا و …. است که می‌تواند ابزار اصلی دست تریدرها برای فعالیت در این بازارها باشد. برای اینکه بتوانید به این الگوها مسلط شوید و همچنین دیگر استراتژی‌های تحلیل تکنیکال را نیز فرا بگیرید، در دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال دلفین وست شرکت نمایید.
برای یادگیری “تحلیل تکنیکال” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
شناخت و تشخیص الگو های قیمتی در جهت کسب سود از بازارهای مالی، می‌تواند برای زمان تکمیل الگوی بازگشتی سر و شانه معامله‌گر بسیار کارآمد و در معاملات تاثیر گذار باشد و هر فردی که قصد فعالیت به صورت تکنیکالی در این بازار را دارد، لازم است با این الگوهای قیمتی کلاسیک آشنایی داشته باشد.
این الگوهای کلاسیک در تحلیل تکنیکال، میتوانند به دو بخش تقسیم شوند، که عبارتند از: الگوهای ادامه دهنده که در هر دو روند میتوانند تشکیل شوند نشانه‌ای از ادامه دار بودن روند را به ما نشان دهند و دسته دوم، الگوهای بازگشتی می‌باشند، که در پایان یک روند صعودی و یا نزولی به وجود می‌آیند و نشانه‌ای از تغییر جهت روند می‌باشند.
در این مقاله قصد داریم تا با یکی از الگوهای بازگشتی، به نام الگوی سر و شانه آشنا شویم.
این الگو یکی از الگوهای پرتکرار و محبوب در تحلیل تکنیکال به شمار می‌رود و هنگامی که روی نمودار پدیدار می‌شود باید منتظر بازگشت روند باشیم.
در این مقاله، ابتدا به طور کامل با الگوی سر و شانه و الگوی سر و شانه معکوس (صعودی) آشنا خواهیم شد و پس از آن، نحوه انجام معامله به کمک این الگوها را توضیح خواهیم داد.
مشاهده بیشتر: آموزش رایگان فارکس
الگوی سر و شانه چیست
- الگوی سر و شانه (Head And Shoulders) یکی از اصلی‌ترین و پر تکرارترین الگوها، در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی به شمار می‌رود.
- الگوی سر و شانه یک الگوی بازگشتی در نمودار قیمتی می‌باشد و هشداری از تغییر روند را نشان می‌دهد و وقتی این الگو به صورت کامل تشکیل شود تأیید بسیار خوبی، برای معامله گران می‌باشد.
- از نظر ظاهری این الگو یکی از آسان‌ترین الگوها در نمودار به شمار می‌رود و برای بیشتر معاملهگران، به راحتی قابل تشخیص است.
- این الگو از یک خط مبنا به نام (خط گردن) با سه قله (در روند صعودی) یا سه کف ( در روند نزولی) تشکیل شده است.
- الگوی سر و شانه را می‌توان در تمام بازه‌‌های زمانی (تایم فریم‌ها) و در هر نوع بازاری یافت.
- توسط این الگو نموداری، معامله گر می‌تواند سطوح حائز اهمیتی همچون نقاط ورود به معامله، حد ضرر و اهداف قیمت را مشخص کند.
- الگوی سر و شانه را می‌توان با توجه به محل تشکیل آن به دو نوع صعودی و نزولی تقسیم کرد.
پیشنهاد مطالعه: فارکس
سر و شانه نزولی
الگوی سر و شانه نزولی یا سقف در انتهای یک روند صعودی پدیدار می‌شود و پس از تشکیل باعث نزولی شدن روند و افت چشم گیر قیمت در نمودار می‌شود. به یاد داشته باشید، چون این الگو یک نوع الگوی بازگشتی می‌باشد، باید قبل این الگو یک روند صعودی قابل قبولی شکل گرفته باشد، بنابراین هنگام شناسایی این الگو به روند پشت آن هم دقت کنید.
مراحل تشکیل شدن الگوی سر و شانه نزولی به این صورت می‌باشد که در ابتدا در شانه چپ شاهد افزایش قیمت و سپس کاهش قیمت هستیم که باعث تشکیل اولین قله می‌شود پس از آن، با افزایش بیشتر قیمت و پس از آن کاهش قیمت، قله‌ی وسط یا سر تشکیل می‌شود و در نهایت با مقداری افزایش قیمت، قله راست الگو (با ارتفاعی کمتر از قله سر) تشکیل می‌شود و با شکست خط گردن، الگو کامل می‌شود.
یکی از نکاتی که در اعتبار الگو تاثیر گذار می‌باشد میزان شیب خط گردن آن می‌باشد که یک خط گردن با شیب نزولی، الگوی نزولی قوی‌تری نسبت به خط گردن صاف یا صعودی می‌باشد و نشان دهنده قدرت بیشتر فروشندگان می‌باشد.
موضوع مهم بعدی میزان حجم معامله در این الگو می‌باشد به این صورت که می‌توان به راحتی توسط بررسی سطوح حجم آن را بررسی کرد، در حالت ایده‌آل و معمولی در الگوی سروشانه نزولی یا سقف، حجم معاملات در طول تشکیل شانه چپ باید بیشتر از زمانی باشد که “سر” تشکیل می‌شود، کاهش حجم در زمان تشکیل سر که به عنوان یک سقف جدید است، یک اخطار برای شکست خط روند به شمار می‌روند و اخطار بعدی هنگامی صادر می‌شود که حجم معاملات در زمان کاهش قیمت از “سر” افزایش می‌یابد.
سر و شانه صعودی
الگوی سر و شانه صعودی یا سرو شانه معکوس در انتهای یک روند نزولی تشکیل می‌شود و نشانه ای برای صعودی شدن روند و رشد قیمت می‌باشد. به یاد داشته باشید که چون این الگو، یک الگوی بازگشتی صعودی می‌باشد، پس لازم است که یک روند نزولی پشت این الگو باشد.
مراحل تشکیل شدن الگوی سر و شانه صعودی، کاملا بر عکس سر و شانه نزولی می‌باشد، به این صورت که در ابتدا در شانه چپ شاهد کاهش قیمت و سپس افزایش قیمت هستیم که باعث تشکیل اولین کف می‌شود پس از آن، با کاهش بیشتر قیمت و پس از آن افزایش قیمت، کف وسط یا سر تشکیل می‌شود و در نهایت با مقداری کاهش قیمت، کف راست الگو (با ارتفاعی کمتر از سر) تشکیل می‌شود و با شکست خط گردن، الگو کامل می‌شود.
پیشنهاد ویژه: سیگنال سهام خارجی
یکی از نکاتی که در اعتبار الگو تاثیر گذار می‌باشد میزان شیب خط گردن آن می‌باشد و شیب خط گردن، مشخص کننده میزان صعودی بودن الگو می‌باشد و در الگوی سروشانه صعودی، یک خط گردن با شیب صعودی، الگوی صعودی قوی‌تری نسبت به خط گردن صاف یا نزولی است.
موضوع مهم بعدی میزان حجم معامله در این الگو می‌باشد به این صورت که می‌توان به راحتی توسط بررسی سطوح حجم آن را بررسی کرد، در حالت ایده‌آل و معمولی در الگوی سروشانه صعودی یا کف، همانند الگوی قبلی باید در هنگام تشکیل شانه چپ حجم معامله بیشتر از زمانی باشد که “سر” تشکیل می‌شود، کاهش حجم در زمان تشکیل سر که به عنوان یک کف جدید است، یک اخطار برای شکست خط روند به شمار می‌روند و اخطار بعدی هنگامی صادر می‌شود که حجم معاملات در زمان افزایش قیمت از “سر” افزایش می‌یابد.
نحوه معامله با الگوی سر و شانه
در ابتدا برای استفاده این الگو، حتماً باید تا کامل شدن الگو صبر کرد، چون ممکن است الگو به صورت کامل تشکیل نشود و هنگامی این الگو کامل می‌شود که خط گردن آن شکسته شود، پس در نتیجه باید تا زمان تشکیل شدن الگو، آن را زیر نظر داشت.
نکته بعدی که باید برای به دست آوردن بیشترین سود از هر الگویی، در نظر داشته باشید، شناسایی نقاط امن ورود، بعد از تشکیل الگو می‌باشد و در الگوی سر و شانه 2 نقطه امن وجود دارد که با شناسایی آنها می توان وارد معامله شد.
نقطه امن ورودی اول بلافاصله بعد از شکست خط گردن و نقطه امن ورود دوم که اندکی نیز محتاطانه‌تر می‌باشد، بعد از بازگشت (Pull back) به خط گردن شکسته شده می‌باشد. نحوه معامله در این الگو به این صورت است که، پس از مشاهده سر و شانه روی نمودار، باید منتظر بود تا پس از رسیدن قیمت به شانه سمت راست، از آن عبور کند و خط گردن را شکست دهد.
مشاهده بیشتر: آموزش اقتصاد کلان
پس از آن باید مهم ترین فاکتور یعنی حد ضرر را مشخص کرد که در این الگو، حد ضرر درست پشت شانه راست قرار می‌گیرد، همچنین، از محدوده ی سر الگو نیز می‌توان به عنوان حد ضرر استفاده کرد اما در نظر داشته باشید که این سطح، ریسک بیشتری به همراه دارد و نسبت سود به زیان الگو را کاهش می‌دهد.
پس از تکمیل شدن الگوی سر و شانه یا الگوی سر و شانه معکوس، نوبت به گذاشتن حد سود در این الگو می‌رسد، به صورت کلی می‌توان گفت که در الگوی سر و شانه، قیمت می‌تواند به اندازه فاصله بین سر تا خط گردن کاهش یا افزایش یاید.
جمع بندی نهایی
الگوی سر و شانه یک الگوی بازگشتی مهم در نمودار به شمار می‌رود، اما این را باید در نظر داشت که، هیچ الگویی بدون ایراد نیست و هر نوع الگویی ممکن است پس از تشکیل شدن عمل نکند.
در این الگو به صورت کلی، محل‌های قرارگیری حد ضرر و حد سود گفته شد، اما باید در نظر داشته باشید که برای گذاشتن حد سود یا ضرر باید چندین فاکتور و سیگنال مهم تکنیکالی داشته باشیم تا با خیال راحت تری وارد معامله شویم.
بنابراین توصیه می‌شود، جهت انجام معاملاتی مطمئن تر و کسب سود با ریسک کمتر، حتما به سایر سیگنال‌های تکنیکالی توجه شود.
سوالات متداول
الگوی سر و شانه از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟
این الگو از یک خط مبنا به نام (خط گردن) با سه قله (در روند صعودی) یا سه کف ( در روند نزولی) تشکیل شده است.
الگوی سر و شانه در چه روند هایی تشکیل می شود؟
الگوی سر و شانه یک نوع الگوی بازگشتی می‌باشد و می‌تواند در پایان هر دو روند صعودی و نزولی تشکیل شود.
دیدگاه شما