تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا

اصطلاحات بورس

تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا

دریافت لینک صفحه با کد QR

افزایش ۱۰ تا ۳۰ درصدی قیمت لوازم‌التحریر

روزنامه شرق , 7 شهريور 1401 ساعت 11:41

گروه اقتصادی: رئیس اتحادیه فروشندگان نوشت افزار و لوازم مهندسی از افزایش۱۰ تا ۳۰ درصدی قیمت لوازم التحریر نسبت به سال گذشته به دلیل افزایش هزینه‌های تولید خبر داد.موسی فرزانیان با اشاره به کاهش فروش لوازم التحریر در سال‌های گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مدارس، اظهار کرد: در سال‌های قبل همکاران با ۲۰ تا ۳۰ درصد ظرفیت فعالیت می‌کردند، اما امسال وضعیت بهتر شده هم مردم و هم بنکداران، در حال خرید لوازم تحریر هستند، چرا که لوازم التحریر‌های قبلی عموما تمام شده است؛ البته هنوز بازار داغ نشده، اما تقاضا در بازار هست.

وی در پاسخ به سوالی درباره تغییرات قیمت لوازم التحریر، با بیان اینکه قیمت‌ها بر اساس تغییرات نرخ ارز و ورود برخی کالا‌ها به بازار تغییرکرده، تصریح کرد: اکثر کالا‌ها در این حوزه تولید داخل است. واردات برخی کالا‌ها از جمله مداد، خودکار، پاک کن و تراش ممنوع است که در این موارد تولید داخل هم به اندازه کافی است و مشکلی وجود ندارد. اما در برخی از این کالا‌ها از جمله ماژیک تولید داخل کافی نیست؛ بنابراین عرضه کم شده، تقاضا زیاد است و افزایش قیمت بیشتری داشته است.

فرزانیان از افزایش تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا ۱۰ تا ۳۰ درصدی قیمت لوازم التحریر نسبت به سال گذشته به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه، دستمزد و به طور کلی هزینه‌های تولید خبر داد و گفت: در مورد دفتر هم مشکل کاغذ است که وارداتی است و با کاهش عرضه گران می‌شود. اما اگر عرضه ثابت بماند، قیمت تغییر نخواهد کرد. اوایل امسال وضعیت بازار کاغذ خوب بود، اما در حال حاضر کمبود‌هایی وجود دارد که امیدواریم رفع شود و قیمت‌ها تا پایان شهریور تغییر نکند.

کمبود ماژیک در بازار
به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان نوشت افزار و لوازم مهندسی با وجود تنوع زیاد در محصولات ماژیک، درحال حاضر فقط تولید ماژیک وایت برد از سال گذشته در ایران آغاز شده و چند واحد تولیدی در این حوزه کار می‌کنند. اما در حوزه ماژیک وایت برد هم فقط ۲۰ تا ۳۰ درصد بازار را تامین می‌کنند. ماژیک‌های هایلایتر، نقاشی و انواع دیگر ماژیک که به ۲۰ قلم می‌رسد، در کشور تولید نمی‌شود و واردات آن‌ها نیز ممنوع است؛ بنابراین نبود تعادل بین عرضه و تقاضا باعث افزایش قیمت شده است.

وی با بیان اینکه برخی از انواع ماژیک‌ها به صورت قاچاق به کشور وارد می‌شود، گفت: برخی از ماژیک‌ها هم که استفاده از آن‌ها تخصصی‌تر است، به راحتی در دسترس نیست و به صورت قاچاق هم وارد نمی‌شود و در سطح عرضه کمبود وجود دارد.فرزانیان در ادامه از رایزنی با وزارت صمت برای آزادسازی واردات این محصول خبر داد و گفت: البته معمولاً دریافت این مجوز‌ها زمان زیادی می‌برد و به نظر می‌رسد در کوتاه مدت این مشکل حل نشود.

بحران اوکراین؛ قیمت نفت به ۱۰۶ دلار رسید

این نرخ، بالاترین قیمت نفت در هفت سال اخیر - از تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا سال ۲۰۱۴ میلادی تا کنون- بوده است.

قیمت نفت در حالی افزایش دارد که بگفته وزیر صنایع ژاپن، اعضای آژانس بین‌المللی انرژی توافق کرده‌اند مجموعا ۶۰ میلیارد بشکه از ذخایر خود را روانه بازار کنند تا قیمت نفت را در بازار کاهش دهند.

سهم آمریکا از این حجم نفت حدود ۳۰ میلیارد بشکه است.

آژانس بین‌المللی انرژی ۳۱ عضو دارد که عمدتا کشورهای صنعتی هستند و امروز اجلاسی ویژه برگزار کردند.

با وجود این تصمیم، افزایش قیمتها در بازار نفت ادامه یافت.

منبع تصویر، Getty Images

پس از معرفی تحریم‌های گسترده کشورهای غربی علیه روسیه به دلیل حمله به اوکراین، بعضی از خرید نفت از روسیه خودداری می‌کنند هر چند نفت فعلا مشمول تحریمها نیست.

با افزایش تقاضای جهانی نفت و از سرگیری فعالیتهای صنعتی پس از کرونا، عرضه نفت در شرایط فعلی جوابگوی تقاضا نیست که بحران اوکراین به وخامت اوضاع افزوده است.

روسیه یکی از تولیدکنندگان بزرگ نفت در جهان است که روزانه بین ۴ تا ۵ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند؛ اختلال در عرضه نفت روسیه می‌تواند به افزایش بیشتر قیمت نفت هم منجر شود.

آژانس بین‌المللی که در سال ۱۹۷۴ میلادی تاسیس شد، یک نهاد نظارتی بر بازار انرژیست و بر اساس اساسنامه خود، هماهنگی و پاسخ جامع به اختلال در عرضه نفت در بازار، یکی از وظائف آن است.

منبع تصویر، Getty Images

از ابتدای سال جاری میلادی نرخ نفت شاهد افزایش بوده است که علت بالا رفتن تقاضای جهانی این کالا، تنش روسیه و اوکراین، اختلال در عرضه کشورهایی نظیر لیبی و افزایش تولید کشورهای موسوم به اوپک پلاس بوده است.

با آغاز همه‌گیری شیوع کرونا در سال ۲۰۲۰ و کاهش تقاضای جهانی که به افت قیمت نفت منجر شد، کشورهای عضو اوپک و تولیدکنندکان بزرگ غیر عضو تصمیم گرفتند تولید روزانه خود را حدود ۱۰ میلیون بشکه کاهش دهند که با بهبود تقاضا، تولید این کشورها بصورت تدریجی افزایش یافت.

بعضی پیش‌بینی‌ها حتی پیش از آغاز جنگ روسیه با اوکراین حاکی از افزایش قیمت نفت به بالای صد دلار بود؛ گلدمن ساکس، موسسه خدمات مالی و بانک آمریکایی پیش‌بینی کرده بود ذخایر نفتی تا تابستان امسال به کمترین میزان از سال ۲۰۰۰ میلادی برسد.

این در حالی بود که آژانس بین‌المللی انرژی در گزارشی گفته بود که به زودی عرضه نفت از تقاضا پیشی خواهد گرفت و روند افزایش بهای نفت متوقف یا معکوس خواهد تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا شد که با شرایط کنونی فعلا چشم‌انداز آنی برای آن نیست.

عرضه و تقاضا ( Supply and demand )

در همه بازارها یکی از مهم ترین عوامل تایید قیمت عرضه و تقاضا است که در آن عرضه کنندگان حاضرند و می توان کالای مورد نظر را بخرند. تعادل بازار خود نقطه ای است که در آن عرضه و تقاضا برابر باشند. یک مدل اقتصادی است که اثر قیمت را بر روی مقدار در بازار رقابتی بررسی می‌کند. قیمت بر روی مقدار تقاضا از طرف مصرف‌کنندگان و مقدار تولید از طرف عرضه‌کنندگان اثر می‌گذارد.

اصول بنیادی عرضه و تقاضا

مدل عرضه و تقاضا در واقع برای بازار رقابتی تنظیم شده‌است که در آن هیچ‌یک از خریداران و فروشندگان نمی‌توانند اثر زیادی بر روی قیمت بگذارند، و قیمت به صورت یک داده‌است. عرضه و تقاضا

قانون عرضه می‌گوید که در ثابت بودن سایر شرایط مقدار عرضه وابسته به قیمت است و در قیمت بالاتر، عرضه بیشتر و در قیمت پایین تر، عرضه کمتر خواهد بود.

قانون تقاضا نیز می‌گوید با ثابت بودن سایر عوامل در قیمت‌های بالا، تقاضا کمتر و در قیمت‌های پایین، تقاضا بیشتر خواهد بود.

در بازار رقابتی قیمت تعادلی و مقدار تعادلی یک کالا با عرضه و تقاضای بازار برای آن کالا تعیین می‌شود. قیمت تعادلی یک کالا دقیقاً برابر با قیمتی است که مصرف‌کنندگان مقدار کالایی را که حاضرند در یک دوره زمانی خاص بخرند برابر با مقداری است که تولیدکنندگان آن کالا حاضرند عرضه کنند.

مازاد عرضه عرضه و تقاضا

در قیمت‌های بالاتر کمبود تقاضا اتفاق و باعث مازاد عرضه می‌شود. این اضافه عرضه به قیمت فشار می‌آورد و باعث می‌شود که قیمت دوباره به سطح تعادلی بازگردد. در قیمت‌های تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا پایین‌تر نیز، مقدار تقاضا از مقدار عرضه بیشتر می‌شود و باعث مازاد تقاضا می‌شود.

مازاد تقاضا عرضه و تقاضا

این مازاد تقاضا باعث افزایش قیمت و در نتیجه بازگشت قیمت به اندازه قبل خود (قیمت تعادلی) می‌شود. پس از اینکه قیمت به تعادل رسید، این قیمت میل به استمرار و باقی‌ماندن دارد.

عرضه (Supply)

عَرضه عبارتست از جریان کالا – خدمات به بازار برای برآوردن تقاضا. همچنین می‌توان گفت:مقدار کالا و خدماتی است که تولیدکنندگان حاضرند در قیمتهای مختلف در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهند.

عرضه بستگی به دو عامل دارد: عرضه و تقاضا

قانون عرضه عرضه و تقاضا عرضه و تقاضاعرضه و تقاضا

قانون عرضه نشان‌دهنده‌ی مقادیری است که با قیمتی مشخص به فروش می‌رسد. اما بر خلاف قانون تقاضا، رابطه‌ی عرضه یک شیب رو به بالا را به نمایش می‌گذارد، یعنی هر چه قیمت بالاتر برود، مقدار عرضه بیشتر می‌شود. تولیدکنندگان در قیمت‌های بالاتر عرضه را بیشتر می‌کنند، زیرا فروش تعداد زیاد محصول در قیمتی بالاتر درآمد آنها را بیشتر می‌کند.

انتقال تابع عرضه عرضه و تقاضا

در تعریف منحنی عرضه بعضی عوامل مثل تعداد و اندازه بنگاه‌های تولیدی، فناوری تولید،قیمت عوامل تولید و قیمت دیگر کالاهای مرتبط ثابت در نظر گرفته شده‌است. در صورت افزایش تعداد و اندازه بنگاه‌ها یا بهبود فناوری یا کاهش قیمت عوامل تولید یا قیمت کالاهای مرتبط منحنی عرضه به سمت پایین و راست منتقل می‌شود. در این صورت قیمت تعادلی کاهش و مقدار تولید افزایش می‌یابد و بلعکس.

منحنی عرضه عمودی عرضه و تقاضا

بعضی وقتها منحنی عرضه عمودی است. یعنی عرضه ثابت است و امکان افزایش عرضه در کوتاه مدت وجود ندارد. چون عوامل تولید مانند سرمایه و نیروی کار در کوتاه مدت ثابت هستند. در این مواقع قیمت و مقدار تقاضا اثری بر روی میزان عرضه ندارد. مانند مقدار زمین بر روی دنیا که ثابت است. قیمت بالاتر نمی‌تواند باعث شود که زمین بیشتری به وجود آید؛ و حتی اگر تقاضا کننده‌ای برای زمین نباشد باز زمین وجود دارد. در واقع کشش منحنی عمودی عرضه برابر با صفر است.

زمان و عرضه

بر خلاف رابطه‌ی تقاضا، رابطه‌ی عرضه عنصری از زمان به حساب می‌آید. زمان در عرضه اهمیت دارد، زیرا تأمین‌کنندگان باید به سرعت به تغییر در عرضه یا قیمت واکنش نشان بدهند اما نه همیشه. بنابراین فهم این موضوع مهم است که آیا یک تغییر قیمتی در نتیجه‌ی تغییر در تقاضا، موقتی است یا دائم.

تقاضا (Demand)

مقدار کالا و خدماتی که تقاضا کنندگان با توجه به قیمت کالا درخواست می‌کنند تابع تقاضا را تشکیل می‌دهد.

تعادل

وقتی عرضه و تقاضا برابر باشند (یعنی زمانی که تابع عرضه و تابع تقاضا یکدیگر را قطع می‌کنند) به نقطه‌ی برخورد دو منحنی در اقتصاد تعادل می‌گویند. در این نقطه، تخصیص کالاها در کارآمدترین حالت خود قرار دارد، زیرا مقدار کالاهای عرضه‌شده دقیقاً برابر با مقدار کالای مورد تقاضاست؛ بنابراین، همه در این شرایط اقتصادی خشنود هستند.

در یک قیمت مشخص، عرضه‌کنندگان همه‌ی کالاهای تولیدشده را به فروش می‌رسانند و مصرف‌کنندگان همه‌ی کالای مورد تقاضای خود را به دست می‌آورند.

انتقال منحنی تقاضا

در صورتی که مصرف‌کنندگان به ازای هر قیمت مشخص مقادیر بیشتری (کمتری) از کالا را درخواست کنند، منحنی تقاضا به سمت راست (چپ) منتقل می‌شود. این مسئله می‌تواند منجر به افزایش (کاهش) قیمت در نقطه تعادل گردد. حرکت روی منحنی تقاضا را تغیر در مقدار مورد تقاضا و حرکت منحنی به چپ و راست را تغییر در تقاضا می‌نامند. قاضا می‌تواند در اثر دلایل مختلف مانند تغییر در سلایق مصرف یا تغییر در عرضه کالاهای جایگزین تغییر کند .

قانون تقاضا

قانون تقاضا بیان می‌کند در صورت برابر بودن سایر عوامل، هر چه قیمت یک کالا بالاتر باشد، افراد کمتری متقاضی آن کالا خواهند بود. مقداری از کالا که خریداران با قیمتی بالاتر می‌خرند کمتر است، زیرا با بالا رفتن قیمت یک کالا، هزینه‌ی فرصت خرید آن کالا نیز بالا می‌رود.

قانون عرضه و تقاضا در بازار سرمایه

قانون عرضه و تقاضا در بازار سرمایه هم تاثیری مشابه بر سایر بازارها دارد. یعنی عرضه و تقاضا با تعیین قیمت، تمامی سهم‌ها را در بازار تحت تاثیر قرار می‌دهند. به‌طور کلی عرضه و تقاضا از عوامل اصلی تعیین‌کننده قیمت سهام و سایر اوراق بهادار هستند.

چگونه عرضه و تقاضا باعث ایجاد یک قیمت تعادلی می‌شوند؟

قیمت تعادلی قیمتی است که در آن، تولیدکننده می‌تواند همه محصولاتی که قصد فروش دارد را بفروشد و خریدار می‌تواند همه محصولاتی که می‌خواهد را بخرد. برای درک چگونگی کارکرد عرضه و تقاضا برای موازنه قیمت، تصور کنید یک کسب و کار، محصولی جدید را ارائه کرده است.

قیمت بالاتری برای محصول در نظر گرفته می‌شود ولی خریداران کمی آنرا خریداری می‌کنند. آن کسب و کار پیش‌بینی کرده که تعداد بیشتری از محصول را خواهد فروخت ولی به دلیل کمبود علاقه خریداران، انبارهایش پر از محصول می شود.

به خاطر وجود عرضه زیاد، آن کسب و کار قیمت محصول را پایین می‌آورد. تقاضا بالا می‌رود ولی با کاهش تدریجی عرضه، کسب ‌و کار قیمت را افزایش می‌دهد. تا زمانی که یک قیمت خوب و تعادلی برای تنظیم میزان عرضه محصول و تقاضای مشتری بیابد.

عرضه و تقاضا در بورس اوراق بهادار چه تاثیری می‌گذارد؟

عرضه در بورس، توسط سهامداران یک سهام که می‌خواهند آن را با قیمت‌های مختلف بفروشند مشخص می‌شود. و تقاضا را خریداران آن سهم که می‌خواهند آن را با قیمت‌های مختلف بخرند،مشخص می‌کنند. طبیعتا در هنگام فروش یک نفر خواهان بیشترین قیمت ممکن است. در خرید هم، خریدار می‌خواهد به کمترین قیمت ممکن آن کالا را تهیه کند.

پس هرچه قیمت یک سهم بالاتر برود، عرضه آن بیشتر می‌شود و هرچه قیمت یک سهم پایین‌تر بیاید تقاضا برای خرید آن بیشتر می‌شود. وقتی قیمت یک سهم بالا می‌رود، سهامداران سهم خود را می‌فروشند که باعث افزایش عرضه می‌شود.

افزایش عرضه باعث کاهش قیمت سهم می‌شود که در نتیجه کاهش قیمت باعث افزایش تقاضا می‌شود. این چرخه عرضه و تقاضا باعث تغییرات قیمت در بازارهای مالی مختلف از جمله بورس شود. می‌توان گفت یکی از دلایل اصلی تغییر قیمت در بازار سرمایه، همین اصل عرضه و تقاضا است.

عوامل تاثیر روی قیمت سهام

الف) عوامل محیطی:

1. وضعیت اقتصادی و سیاسی: ثبات یا عدم ثبات در وضعیت اقتصادی و سیاسی در عرصه داخلی و خارجی می تواند بر روی وضعیت بازار تاثیر گذار باشد.
2. سیاست های کلان پولی، مالی و ارزی: نحوه مخارج و در آمدهای ارزی یک شرکت اهمیت زیادی داردبرای مثال افزایش نرخ ارز برای شرکت های صادراتی باعث افزایش سودآوری می شود و در نقطه مقابل شرکت هایی که مواد اولیه خود را از خارج تامین می کنند، با افزایش هزینه ها و کاهش سودآوری مواجه خواهند شد.
3. قوانین و مقررات: به طور کلی وجود ثبات در قوانین و مقررات امکان تصمیم گیری بهتر و دقیق تر برای سرمایه گذاران را فراهم میکند.
4. بودجه سالیانه کشور: نشان دهنده ی میزان توجه دولت به صنایع مختلف است.

ب) عوامل مرتبط با صنعت:

۱-نحوه قیمت گذاری محصولات: نحوه ی قیمت گذاری محصولات در شرکت های بورسی متفاوت است.

برای مثال می تواند بر اساس نرخ های جهانی که این نرخ های جهانی شامل هزینه انتقال آن کالا به کشور مربوطه، تعرفه های گمرکی، مالیات بر مصرف، هزینه های انبارداری و توزیع به مصرف کننده نهایی، سود شرکتهای وارد کننده، سود شرکت های حمل و نقل و توزیع و ….. میشود یا توسط شورای رقابت مشخص شود. رصد نحوه قیمت گذاری و تغییرات بسیار مهم است و می تواند قیمت سهام شرکت را تحت تاثیر قرار دهد.

۲-میزان عرضه و تقاضا برای محصولات: در بازه های زمانی مختلف بسته به شرایط ممکن است تقاضا برای محصولات صنعت خاصی افزایش یابد.

۳-رقابتی یا انحصاری بودن صنعت: برخی از شرکت ها محصولات انحصاری تولید می کنند و بازار تضمین شده ای دارند، اما برخی دیگر برای فروش محصولات و خدمات خود در بازار رقابت می کنند. شرکت های دارای بازار انحصاری معمولا برای فروش خوود مشکلی نداشته و سودآوری مناسبی نیز دارند.

۴-حجم سرمایه گذاری در صنعت: هر چه حجم سرمایه گذاری در یک صنعت بیشتر باشد، نشان دهنده انتظار سوددهی مناسب آن در آینده خواهد بود.

۵-وضعیت صنایع مرتبط: رونق یا رکود یک صنعت می تواند بر روی صنایع مرتبط دیگر هم اثرگذار باشد.

۶-تحولات فناوری: سالانه پیشرفت و تحول فناوری سرعت بسیاری دارد، صنایعتی که بتوانند از این تحولات بیشتر بهره ببرند قطعا در بلند مدت رشد خوبی خواهند تجربه کرد.

ج) عوامل تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا درونی

۱-میزان سوداوری و ثبات آن: برای سرمایه‌گذاران مهم است که شرکت مورد نظر چه میزان سود را در هر سال به دست می‌آورد. همه عواملی که تا پیش از این نیز در مورد آن‌ها بحث شد تاثیر خود را ابتدا در سودسازی شرکت و نهایتا در قیمت سهام آن نشان می‌دهند.

دیگر عامل مهم، تداوم روند سودآوری و چشم‌انداز مناسب شرکت در آینده است. همچنین بررسی وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت نیز می‌تواند کمک شایانی به پیش‌بینی وضعیت شرکت در آینده نماید.

۲-نسبت قیمت به درآمد: این نسبت نشان دهنده دوره بازگشت سرمایه سهام شرکت است.

۳-قابلیت نقدشوندگی سهام: در بازار بورس هر چه تعداد معاملات و حجم سهام معامله شده یک شرکت بیشتر باشد، نشان دهنده قابلیت نقد شوندگی بالای آن سهم می باشد.

۴-طرح های توسعه کشور: برنامه ریزی شرکت برای اجرای طرح های توسعه می تواند نشان دهنده رشد و پویایی آن شرکت و ارزنده بودن سهام آن باشد.

البته که سرمایه گذار باید هدف و اثرات انجام سرح توسعه را کاملا مورد بررسی قرار دهد، زیرا تاثیر همه سرح های توسعه مشابه یکدیگر نیست.

۵-سهام شناور: به معنای بخشی از سهام شرکت که در اختیار عموم مردم و سهامداران خرد قرار دارد است.

۶-ترکیب سهامداران شرکت: در واقع تصمیم گیرندگان اصلی یک شرکت هستند.

شورای رقابت چیست؟

شورای رقابت با هدف تسهیل کنندگی فعالیت بخش خصوصی و به طور کلی تر عرصه اقتصادی و نوعی عامل برای کاهش ریسک در این بخش شکل گرفت تا بخش خصوصی با ورود به بازار نگران انحصارات و رقبای انحصارگر خود نباشند.

تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا

برای همه ما پیش آمده که کلمه “حباب” را قالب عباراتی چون “حباب قیمت”، “حباب سکه” “حباب بورس” و دیگر بازارهای مالی شنیده‌ایم. اما منظور از این عبارات چیست؟ برای دریافت درک کامل از این موضوع، ابتدا به مفهوم کلمه “حباب” در اقتصاد می‌پردازیم.

حباب اقتصادی

حباب اقتصادی که با عناوین دیگری چون حباب سوداگرانه، حباب بازار، حباب قیمت، حباب مالی و گاهی بالون قیمت شناخته می‌شود، به رواج معاملات در مورد کالا (کالاهایی) با قیمت بسیار فراتر از ارزش ذاتی دارایی، در یک بازه زمانی خاص گفته می‌شود. در اقتصاد حبابی، قیمت ها شدیدا نوسانی هستند و بر اساس عرضه و تقاضا (بدون توجه به ارزش اصلی) تعیین می گردند. اقتصاددانان نظرات متفاوتی در رابطه با وجود، عدم وجود و یا چگونگی حباب ارائه می دهند؛ گرچه عموما عده ای آن را پیش‌بینی می‌کنند (پیش بینی حباب تنها از جانب اقصاددانان رخ نداده و بسیار مشاهده شده که عوامل ایجاد آن، به پیش‌بینی در رابطه با رخ دادنش می‌پردازند)، عده دیگری نیز به بررسی حباب ایجاد شده و تخمین زمان اتمام آن پرداخته و سعی در شفاف سازی برای عموم را دارند؛ اما بدیهی است که پس از ترکیدن حباب، وجود آن و ارزش حقیقی دارایی بر همگان مشخص خواهد شد. گفتنی است که ویژگی اصلی حباب، موقتی بودن و ترکیدن آن است و در صورتی که این اتفاق رخ ندهد، افزایش قیمت اعمال شده را نمی‌توان حباب دانست.

دلایل رخ دادن حباب

تاکنون دلایل مختلفی برای رخ دادن حباب اقتصادی بیان شده که معروف‌ترین آن‌ها با عنوان “نقدینگی” شناخته می‌شود. بدین معنی که در یک بازه زمانی، نقدینگی مردم افزایش یافته و متعاقباً تقاضا در بعضی بازارها نیز گسترش می‌یابد. از طرفی امکان گسترش عرضه در کوتاه مدت ممکن نبوده و این محدودیت موجب ایجاد تورم و حباب اقتصادی می‌گردد.

از دلایل دیگر رخ دادن حباب می‌توان به “تئوری احمق بزرگتر” اشاره کرد. در این تئوری افراد (با علم به ارزش تقریبی واقعی یک دارایی)، اقدام به خرید آن با ارزش بالاتری می‌کنند؛ با این امید که بتوانند آن را مجددا با قیمت بالاتر به فروش برسانند. این چرخه آن قدر ادامه می‌یابد تا دیگر خریداری با قیمت بالاتر وجود نداشته باشد و در نهایت حباب ایجاد شده، از بین خواهد رفت و دارایی مذکور دچار کاهش قیمت خواهد شد.
مورد دیگری که بعضی سرمایه گذاران به آن می‌پردازند، بررسی نرخ افزایش قیمت کالا یا سهامی خاص در بازه‌های زمانی (کوتاه مدت یا بلند مدت، بسته به نوع دارایی) است. سپس با در نظر گرفتن این نرخ اقدام به تهیه دارایی (حتی با ارزش بیشتر و غیر واقعی آن) کرده تا بتوانند در آینده پس از افزایش قیمت پیش‌بینی شده، دارایی مذکور را به فروش برسانند.

ایراد این روش مشخص نبودن دلایل تعیین نرخ است؛ به عبارتی زمانی که ارزش یک دارایی رشد می‌کند، مجموعه‌ای از دلایل و رخدادهای اقتصادی منجر به تعیین نرخ می‌گردد. بدیهی است که این دلایل و رخدادها به مرور زمان دچار تغییر خواهند شد و در نتیجه نرخ مذکور نیز مشمول تغییرات می‌شود. در روش پیش‌بینی آینده، تنها نرخ رشد مورد بررسی قرار گرفته و به دلایل و تغییرات آن توجه نمی شود؛ لذا امکان زیان‌ده بودن این روش بسیار محتمل است.

آخرین دلیلی که در این بخش می‌توان به آن اشاره کرد “ تفکر توده ای (رفتار قبیله ای) ” است. این نوع تفکر باعث می‌شود که اکثر افراد جامعه با علم به تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا اشتباه بودن عملی دست به آن بزنند؛ چرا که افراد دیگر آن کار را انجام داده‌اند! گرچه ممکن است این مورد برای شما خنده دار به نظر آید، ولی در عمل می‌توان رواج آن را در رخدادهای مختلف جامعه مشاهده نمود. در بازار اقتصادی نیز بارها سرمایه گذاری های اشتباهی توسط توده ای از مردم (بر روی کالایی خاص، سهام شرکت و …) انجام شده و نهایت منجر به ضررهای شدید و غیر قابل جبرانی برای سرمایه گذاران گردیده؛ بیشتر این سرمایه گذاران نیز اعلام کردند که تنها دلیل آن‌ها برای پیوستن به بازار مذکور هجوم افراد و جو حاکم بر جامعه بوده و دلایل منطقی چون تحقیقات بازار، بررسی اخبار موثق و از این قبل وجود نداشته است.

در مقاله دانش مالی رفتاری چیست؟ به بررسی بیشتر رفتارهای مالی افراد پرداخته شده است.

حباب قیمتی در بورس

روی دادن حباب اقتصادی تنها محدود به بازار کالا نبوده و در بازار سهام نیز قابل مشاهده است و زمانی رخ می‌دهد که فعالان حوزه بورس قیمت سهامی را بیشتر از مقدار واقعی آن ارزش گذاری می‌کنند. شکل گیری حباب در این بازار بیشتر به دلیل “تفکر توده ای” رخ داده و منجر به گسترش درخواست‌ها و متعاقبا روند افزایشی یا کاهشی قیمت آن سهام خواهد شد. همان‌طور که در قبل اشاره شده در “تفکر توده ای” منطقی جهت افزایش درخواست وجود ندارد و بازار بورس نیز از این قاعده مستثنا نیست. به صورت منطقی نرخ بازده سهام، ارزش اصلی آن را تعیین کرده و موجب جذب بیشتر سرمایه گذاران خواهد شد؛ ولی عملا چنین اتفاقی رخ نداده و بررسی مکرر قیمت ها، پیگیری مداوم اخبار آن و پیش‌بینی نوسانات آینده، موجب تصمیم گیری سرمایه گذاران جهت تمرکز بر روی سهام مختلف می‌گردد.

گفتنی است این مورد می‌تواند از طرف شرکت ارائه دهنده سهام رخ دهد، بدین ترتیب که ارزش سهام آن شرکت (با توجه به سود تقسیمی) نتواند در طولانی مدت روند صعودی داشته باشد. در چنین شرایطی افزایش قیمت سهام آن می‌تواند روش جایگزینی جهت حفظ سرمایه تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا گذاران قدیمی و جذب افراد جدید باشد.

مثال بالا تنها یک دلیل برای رخ دادن رفتار جمعی و تشکیل حباب بورس است. توجیه دیگری که می‌توان برای آن در نظر گرفت، میزان احتیاط مردم در این بازار است. معمولا افراد زمان سرمایه گذاری در بورس تا حد ممکن به کاهش میزان ریسک توجه کرده و تمایل به حضور در محیط های امن دارند.

در این وضعیت دلالان بورس وارد عمل شده و با هدف وسوسه افراد به افزایش میزان ریسک پذیری، اقدام به گسترش خرید سهام خاص کرده و منجر به ایجاد این تفکر می‌شوند که سودی در پس این افزایش قیمت نهفته است؛ لذا با افزایش میزان تقاضا، قیمت آن نیز بدون توجیه منطقی روند رو به رشد خواهد داشت و در اصطلاح، حباب قیمتی رخ می‌دهد. از طرفی پس از مدتی برعکس این روند اتفاق می‌افتد و با گسترش صف فروش، قیمت آن سهام سیر نزولی داشته و سرمایه گذاران از ترس کاهش بیشتر قیمت، منجر به طولانی‌تر شدن صف مذکور می‌گردند و در نهایت با شکستن حباب قیمت ارزش واقعی سهام مشخص می‌شود.

مقاله استراتژی معاملاتی معکوس چیست؟ می تواند توضیحات بیشتری را در رابطه با مثال های ذکر شده در اختیار شما قرار دهد.

سخن آخر

اگرچه وجود نوسانات در بازار بورس امری عادی تلقی می‌شود و توجه بیش از حد به آن موجب تفکر ریسک گریزی و از دست دادن موقعیت‌ها با امکان رشد بالا خواهد شد، ولی این موضوع را در نظر داشته باشید که تحلیل ها و گزارشات کارشناسان، از اخبار بی پایه دلالان اهمیت بیشتری دارد. در این راستا آموزش های ارائه شده جهت شناخت بیشتر بازار بورس، می‌تواند شما را در تشخیص سودهای واقعی از حباب های ممکن یاری دهد. با تمرکز بر افزایش آگاهی و شناخت بازار، بی شک شما درگیر تفکر جمعی و حباب بازار نخواهید شد و می‌توانید سرمایه گذاری با توجیه اقتصادی صحیح را تجربه کنید.

۱۴ اصطلاحات بورسی مهم و کاربردی که باید بدانید!

بورس تنها یک بازار نیست، بلکه نمادی از یک علم بزرگ به نام اقتصاد است. شما هرچقدر هم که ازنظر آکادمیک در اقتصاد قوی باشید و بدانید که مفاهیم اصلی آنچه معنایی دارند درنهایت عیار اصلی سنجش دانش شما بورس خواهد بود. بورس جایی است که به‌صورت عملی می‌توانید علم خودتان از اقتصاد و بازارهای سرمایه‌ای را آزمایش کنید. پس نمی‌شود انتظار داشت که در این آزمایشگاه بزرگ و خطرناک اقتصاد بدون دانستن اصطلاحات بورس موفق شد.

به‌طورکلی هر علم و هر فنی برای خود اصطلاحاتی دارد. این اصطلاحات بیشتر برای ساده‌تر کردن مکالمه و راحت‌تر کردن انتقال پیام استفاده می‌شود. بورس به‌عنوان یک زمینه تخصصی نیز از این داستان مستثنا نیست. اتفاقاً بورس محلی است که اصطلاحات فنی و تخصصی در آن می‌توانند تأثیرگذار باشند. ازاین‌رو لازم است که اصطلاحات بورس را یاد بگیریم و کم‌کم از آن‌ها استفاده کنیم.

بسیاری از مفاهیم در آموزش‌ها، معامله گری ها، سرمایه‌گذاری و از همه مهم‌تر در اخبار مربوط به بازار سرمایه‌بر اساس همین اصطلاحات بورس بیان می‌شود. پس شما باید این اصطلاحات را به‌خوبی بدانید و از آن‌ها در این زمینه تخصصی استفاده کنید. ما در ادامه سعی می‌کنیم مهم‌ترین اصطلاحات بورس را کاربری زیادی هم دارند معرفی کنیم و توضیحی هم برای آن داشته باشیم.

شاخص کل از مهم‌ترین اصطلاحات بورس

شاخص کل یک تب‌سنج برای بازار محسوب می‌شود. شما زمانی می‌توانید در بازار سرمایه‌ای مانند بورس تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا موفق باشید که بتوانید روند کلی آن را درک کنید. شاخص بورس به شما نشان می‌دهد که این روند در چه سمتی قرار دارد.
توجه داشته باشید که صعودی یا نزولی بودن شاخص کل نشان‌دهنده این نیست که تمامی سهم‌ها صعودی یا نزولی هستند، بلکه بیشتر این موضوع را نشان می‌دهد که رفتار سهامداران عمده و بزرگ در بازار به چه صورت است. بزرگان دنیای بورس بر اساس همین شاخص می‌توانند میزان ورود و خروج پول به بازار را تخمین بزنند و بر اساس پیگیری رد پای این پول‌ها تصمیم بگیرند که حرکت بعدی آن‌ها در بورس چه باشد.

همت در بورس چیست

تحلیل تکنیکال و بنیادی

از مهم‌ترین اصطلاحات بورس را می‌توان مربوط به تحلیل تکنیکال و بنیادی دانست. بسیاری از شما با این مفاهیم سروکار دارید و به‌نوعی غیرحرفه‌ای‌ترین فرد در بازار سرمایه نیز می‌داند تحلیل تکنیکال و بنیادی چیست؛ اما مسئله این است که این دانش برای بسیاری از کاربران و معامله گران سطحی است. آن‌ها تصور می‌کنند که تحلیل تکنیکال یعنی استفاده از اندیکاتورها و شاخص‌های مختلف بورسی و به‌نوعی معتقدند تنها باید نمودار و چارت را جراحی کرد. این افراد همچنین معتقد هستند که تحلیل تکنیکال می‌تواند بهترین نقاط ورود و خروج را به ما نشان بدهد؛ اما یک سؤال می‌تواند تمامی این تصورات را به هم بزند.

اگر تحلیل تکنیکال و دانش استفاده از آن بر اساس این تعریف می‌توانست تا این اندازه مفید و کارآمد باشد، پس چرا همه در این بازار موفق نیستند؟ تمام آموزش‌ها از صفرتا صد این نوع تحلیل به‌صورت رایگان در سطح اینترنت وجود دارد، اگر قرار بود استفاده از چند اندیکاتور و شاخص و … شمارا موفق می‌کرد امروز بازنده کمتری در بازار سرمایه‌ای داشتیم. آیا این ناشی از عدم توانایی تحلیل تکنیکال است؟ خیر. این موضوع ناشی از عدم فهم درست از مفهوم تکنیکال است.

تکنیکال به معنی پیش بینی آینده نیست. تکنیکال یعنی شما روند سهم از گذشته تا امروز را موردبررسی قرار دهید و بر اساس اتفاقات مختلف سعی کنید شخصیت این سهم را بشناسید. تحلیل تکنیکال یعنی یک نوع روانشناسی سهم.

اما تحلیل بنیادی که کمتر کسی سراغ آن می‌رود نیز معنای دیگری برای خود دارد. بر اساس تعریف اقتصادی، تحلیل بنیادی تحلیلی است که سعی می‌کند چشم‌انداز بلندتری به بازار سرمایه داشته باشد و روند بازار را به‌صورت کلی‌تر و اساسی‌تر نگاه کند. مسلماً برای این کار نیاز به تجربه و دانش بالا مانند دانش حسابداری و اقتصاد است.

اصطلاحات تابلو بورس

پرتفوی یکی دیگر از اصطلاحات بورس

از اصطلاحات بورس که بسیار هم پرکاربرد است می‌توانیم به پرتفوی اشاره‌کنیم. این اصطلاح به معنی سبد سهام است. درواقع این اصطلاح بر این اساس پایه‌گذاری شده است که شما بتوانید سبد سهام متنوعی تشکیل بدهید. پرتفوی یک کلمه فرانسوی به معنی کیف پول چرم است. آیا شما در کیف پول خودتان از یک نوع اسکناس استفاده می‌کنید؟ سبد سهام نیز درست چیزی شبیه به این معنی و مفهوم را دارد. شما باید بتوانید بر اساس استراتژی خودتان سبدی متنوع را تشکیل دهید. البته در این مسیر نیاز به دانش و تجربه و البته شناخت بالا از بازار دارید.

یکی از جالب‌ترین اصطلاحات بورس را می‌توان معنی همت در بورس بدانیم. همت در بورس یعنی چه؟ اصطلاح همت در بورس درواقع نه علمی و نه عملی است. این اصطلاح یک نوع مخفف است. همت مخفف هزار میلیارد تومان است. ازآنجایی‌که بازار بورس معاملات گسترده انجام می‌گیرد و معمولاً ارزش معاملات هزار میلیارد تومان را هم رد می‌کند عملاً از همت استفاده می‌کنیم. مثلاً به‌جای این‌که بگوییم ارزش بازار فلان سهم ۲۰ هزار میلیارد تومان است می‌گوییم ارزش بازار فلان سهم ۲۰ همت است! راحت‌تر بیان نمی‌شود؟ همت را به خاطر داشته باشید.

در کل اگر بخواهیم بگوییم هر همت چقدر است؟ جواب آن هر همت هزار میلیارد تومان است. اگر میخواهید بدانید اصطلاح گین در بورس چیست این مقاله به شما کمک خواهد کرد.

همت در اقتصاد چیست – همت در اقتصاد یعنی چه

اصطلاحات تابلو بورس

اصطلاحات تابلو بورس را شاید بتوانیم مهم‌ترین و پر چالش ترین اصطلاحات بورس تغییرات قیمت بر اساس عرضه و تقاضا بدانیم. برخی از این اصطلاحات عبارت‌اند از:

دامنه نوسان: بر اساس قانون بورس ایران نمادهای سهم روزانه نمی‌توانند بیش از درصد مشخصی تغییر قیمت داشته باشند. این کار برای حفظ امنیت سرمایه سهامداران خرد است. بر اساس آخرین قانون دامنه نوسان غالب سهم‌ها +۵ تا -۵ است. این دامنه برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری + ۱۰ تا منفی ده در نظر گرفته‌شده است.

صف خرید – صف فروش: زمانی که در بازار تقاضا بسیار زیاد باشد و عملاً فروشنده‌ای حاضر نباشد در آن دامنه نوسان برگه سهم خود را برای فروش عرضه کند، صف خرید تشکیل می‌شود. زمانی هم که عرضه در بازار زیاد باشد و خریداری دراین‌بین وجود نداشته باشد عملاً صف فروش تشکیل می‌شود.

آخرین قیمت: بازار بورس ایران تا ساعت ۱۲ و نیم در روزهای کاری فعالیت خود را انجام می‌دهد. قیمت آخرین معامله‌ای که ثبت می‌شود را آخرین قیمت می‌گویند.

حجم‌مبنا: برای این‌که قیمت سهم راحت جابه‌جا نشود و چند فروشنده یا خریدار بزرگ نتوانند به‌سادگی قیمت سهم را دست‌کاری کنند، حجم‌مبنا تعریف می‌شود. حجم‌مبنا در هر قیمتی که پر شود نشان می‌دهد که این قیمت مورد تائید بسیاری از سهامداران است و این قیمت را به‌عنوان قیمت پایانی (صفرتابلوی فردا) معرفی می‌کند.

قیمت صفر تابلو فردا: آخرین قیمت هیچ‌گاه به‌عنوان مبنای تابلو فردا استفاده نمی‌شود. زمانی که حجم‌مبنا بر روی قیمتی سرریز شود عملاً آن قیمت را قیمت پایانی و قیمت صفر تابلو فردا می‌نامند.
EPS: ای پی اس مقدار سود پیش‌بینی‌شده برای دوره مالی است. این مقدار ممکن است تغییر کند. اگر تغییر ای پی اس بیش از ده درصد باشد نماد بسته می‌شود تا سهامداران از این تغییر مطلع شوند. توجه کنید ای پی اس می‌تواند نشان دهد یک نماد یا شرکت تا چه اندازه می‌تواند سود ساز باشد.

همت در بورس یعنی چه – معنی همت در اقتصاد

NAV، یکی دیگر از اصطلاحات بورس

از اصطلاحات بورس که بسیار هم اهمیت دارد NAV یا ارزش خالص دارایی است. نام دیگر این مفهوم را ارزش ذاتی گذاشته‌اند. وارن بافت معتقد است که ارزش ذاتی مانند راهبر یک سهم است درنهایت قیمت سهم را به سمت خود می‌کشد. توجه داشته باشید که ارزش ذاتی با مفهوم قیمت متفاوت است.
قیمت بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود حال این‌که ارزش ذاتی به فاکتورهای بسیاری ازجمله صورت‌های مالی، دارایی‌ها و هزاران چیز دیگر وابسته است.

می‌توانیم از پرکاربردترین اصطلاحات بورس را عرضه اولیه بدانیم که حتی کسانی هم که در بورس حضور ندارند درگیر کرده است. عرضه اولیه درواقع اولین حضور یک نماد یا شرکت در بازار بورس یا فرابورس است. در این عرضه درصد مشخصی از این شرکت به فروش گذاشته می‌شود و خریداران با ثبت درخواست خرید و سفارش گذاری تعدادی از این برگه سهام را خریداری می‌کنند. توجه داشته باشید که سرمایه جذب‌شده در عرضه اولیه متعلق به شرکت مذکور است اما در بازار ثانویه و خریدوفروش برگه سهام دیگر سرمایه‌ای سمت شرکت مذکور نمی‌رود.

اصطلاحات بورس

سؤالات متداول

۱- چند مورد از اصطلاحات بورس وجود دارد؟
شاید هزاران اصطلاحات بورس را بتوان پیدا کرد. کتاب‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد.

۲- کاربرد اصطلاحات بورس چیست؟
این اصطلاحات به شما اجازه می‌دهد که مفاهیم را سریع درک کنید و منظور خودتان را نیز سریع به دیگران منتقل کنید.

۳- آیا لازم است اصطلاحات بورس را یاد بگیریم؟
سعی کنید از این اصطلاحات استفاده کنید. به‌هرحال در بازار برای هر کلمه یا اصطلاح زیرنویس قرار نداده‌اند و اگر شما این کلمات را نتوانید به‌درستی بفهمید شاید درجایی متضرر شوید.
توصیه میکنم در ادامه مقاله لیست شرکت های فرابورس ، فیبوناچی در بورس و انتقال دیتای بورس ایران به متاتریدر را مطالعه نمایید تا اطلاعات بیشتری کسب کنید.