واگرایی یا نوسان غلط در RSI

معامله در خلاف جهت بازار، روشی است که خیلی از معامله‌گران نامدار، به آن علاقه‌مند هستند.هرچند کسب سود به این روش، نیازمند مهارت‌های تکنیکال و بنیادی است. یکی از ابزارهایی که به این منظور استفاده می‌شود، اندیکاتور RSI است.

اندیکاتور Stochastic RSI در تحلیل تکنیکال

امروزه تحلیل تکنیکال در میان معامله‌گران و تحلیلگران از محبوبیت بالایی برخوردار است. به همین منظور، آموزش ابزارهای تحلیل تکنیکال بسیار مهم و کاربردی است. یکی از ابزارهای کاربردی در این حوزه، اندیکاتورها هستند. در این مقاله از سری مقاله‌های آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار، اندیکاتور استوکاستیک RSI و جزئیات آن را بررسی می‌کنیم.

برای درک بهتر مفاهیم اندیکاتور استوکاستیک RSI در تحلیل تکنیکال ابتدا باید دو اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Indicator) و اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index) را جداگانه بررسی کرده و سپس به بررسی اندیکاتور استوکاستیک RSI می‌پردازیم که به عبارتی ترکیبی از این ۲ اندیکاتور است.

اندیکاتور شاخص قدرت نسبی ( (RSI

شاخص RSI که یکی از پر کاربردترین اندیکاتورهای تحلیل‌ تکنیکال در بازار‌های مالی می‌باشد، در اواخر دهه ۱۹۷۰ معرفی شد و به سرعت در بین تحلیلگران و تریدر ها، به ابزاری کلیدی در تشخیص عملکرد بازار مالی در مدت زمان مشخص تبدیل شد. این شاخص اساسا یک ابزار نوسانی با 2 محدوده بالا و پایین و یک اندیکاتور روندی مابین این محدوده ‌است که میزان و شتاب نوسانات قیمتی را اندازه‌گیری و به طور کلی گرایش مومنتوم بازار (Momentum) را تجزیه و تحلیل می‌کند. شاخص آر اس آی می‌تواند ابزار بسیار سودمندی باشد.واگرایی یا نوسان غلط در RSI

اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Indicator)

اندیکاتور استوکاستیک در اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی توسط جرج لین به دنیای تحلیل تکنیکال معرفی شد. اندیکاتور استوکاستیک با سنجش ارتباط میان قیمت پایانی (بسته شدن) سهم و بازه قیمتی آن‌ را در طی تایم فریم مشخص، شتاب روند قیمتی بازار یا سهم مورد نظر را بررسی می‌‌کنند.

اندیکاتور RSI Stochastic

اندیکاتور استوکاستیک RSI در بازه‌ بین صفر تا یک یا صفر تا صد نوسان و حرکت می‌کند. زمانی که برای فرمول‌های شاخص‌های قدرت نسبی (RSI) از فرمول اسیلاتور استوکاستیک (Stochastic) بهره بگیریم، این اندیکاتور به‌ وجود می‌آید.

اندیکاتور استوکاستیک RSI ، اندیکاتوری حساس‌تر نسبت به تغییرات است. چرا که ساختار این اندیکاتور استوکاستیک به گونه‌ای تنظیم شده است که بجای بررسی کلی تغییرات قیمت، به عملکرد تاریخی یک سهم توجه کند و همین فاکتور باعث می‌گردد سیگنال‌های بیشتری نسبت به دیگر اندیکاتور‌ها صادر شود.

در همین راستا برخی از تحلیل‌گران از استوکاستیک RSI میانگین متحرک می‌گیرند تا این حساسیت بیش از حد و ناپایداری را کم و کارایی اندیکاتور استوکاستیک RSI را افزایش دهند. برای مثال گرفتن میانگین متحرک ۱۲ روزه از استوکاستیک RSI باعث می‌شود اندیکاتور هموارتر و ثابت‌تری را داشته باشیم. لازم به ذکر است که پلتفرم‌ معاملاتی اقتصاد بیدار امکان اعمال یک اندیکاتور روی اندیکاتور دیگر را در اختیار معامله‌گران قرار داده است.

فرمول محاسبه RSI Stochastic

می‌توان گفت هنگامی که ۲ بار از قیمت مشتق بگیرید، Stochastic RSI خواهید داشت. به زبانی دیگر، خروجی Stochastic RSI دو مرحله از قیمت سهم مورد نظر فاصله دارد. این باعث می‌شود که استوکاستیک RSI در زمان‌هایی با قیمت اصلی سهام همخوانی نداشته باشد. با توجه به تعداد بالای سیگنال‌های تولید شده توسط استوکاستیک RSI ، اگر آن را به همراه سایر اندیکاتور‌ها استفاده کنید، کارایی‌اش افزایش خواهد یافت.

MIN و MAX کمترین و بیشترین مقدار RSI در ۱۴ دوره اخیر است.

روش‌های معاملاتی با اندیکاتور RSI Stochastic

به منظور انتخاب اندیکاتور Stochastic RSI در پلتفرم کارگزاری اقتصاد بیدار (مطابق شکل زیر) باید از قسمت اندیکاتورها ، اندیکاتور Stochastic RSI را انتخاب کنید.

در گام بعدی قبل از اقدام به خرید یا فروش باید به مقادیر این اندیکاتور که در پایین چارت قرار دارد، دقت شود. اندیکاتور استوکاستیک RSI برای تعیین نقاط ورودی و خروجی بالقوه و همچنین برای شناسایی نقاط بازگشتی قیمتی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیگنال خرید

زمانی که مقدار اندیکاتور استوکاستیک RSI ، 0.8 یا 80 و بالاتر باشد (در برخی از پلتفرم‌ها بازه 0 تا 1 و در بعضی دیگر 0 تا 100 است )، در تحلیل تکنیکال این‌ را سیگنال خرید تلقی کرده و انتظار دارید سهم یا بازار با روند صعودی همراه باشد.

سیگنال فروش

زمانی که مقدار اندیکاتور استوکاستیک RSI 0.2 ، یا 0 2 و پایین‌تر باشد (در برخی از پلتفرم‌ها بازه 0 تا 1 و در بعضی دیگر 0 تا 100 است ) ، در تحلیل تکنیکال این‌ را سیگنال فروش تلقی کرده و انتظار دارید سهم یا بازار با روند نزولی همراه باشد.

تحلیل خط میانگین در اندیکاتور RSI Stochastic

اعداد نزدیک به 50 یا 0.5 می‌توانند نگرش مفیدی به معامله‌گران دهند. برای مثال هنگامی که خط میانگین در بازه انتخابی مثل حمایت عمل می‌کند و خط استوکاستیک RSI به‌تدریج افزایش یافته و به 80 نزدیک می‌شود، در این حالت میتوان انتظار روندی مثبت را برای سهم مورد نظر داشت.

در مقابل هنگامی که خط میانگین در بازه انتخابی مثل مقاومت عمل می‌کند و خط استوکاستیک RSI به تدریج کاهش یافته و به 20 نزدیک می‌شود، در این حالت می‌توان انتظار روندی منفی را برای سهم مورد نظر داشت.

یکی دیگر از کاربرد‌های اندیکاتور استوکاستیک RSI ، شناسایی واگرایی (Divergence) است. حرکت قیمت یک سهم در خلاف جهت اندیکاتور یا سایر داده‌ها را واگرایی می‌نامیم. واگرایی نشان‌دهنده ضعیف‌شدن خط واگرایی یا نوسان غلط در RSI روند فعلی قیمت و در بعضی زمان‌ها بیانگر تغییر جهت قیمت است.

تفاوت RSI و RSI Stochastic

اندیکاتور RSI نسبت به استوکاستیک RSI ، اندیکاتور کندتری است و حساسیت کمتری دارد، در نتیجه سیگنال‌های معاملاتی کمتری صادر می‌کند.

حساس‌تر بودن استوکاستیک RSI دارای فواید و مضراتی هست. گاهی اوقات این سیگنال‌های خرید و فروش متعدد باعث می‌شوند تحلیلگران تصمیمات هیجانی بگیرند که همراه با سیگنال‌های اشتباه است. همان طور که بیان شد می‌توان برای اندیکاتور Stochastic RSI، میانگین متحرک اعمال کرد تا این حساسیت بیش از حد را کم کند و کارایی اندیکاتور استوکاستیک RSI را افزایش داد.

جمع‌بندی

اندیکاتور Stochastic RSI از دقیق‌ترین و کاربردترین ابزارها در تحلیل تکنیکال است که تحلیلگران برای تشخیص روند پیش‌رو از آن استفاده می‌کنند. در این مقاله به بررسی جزییات اندیکاتور استوکاستیک RSI و نحوه استفاده از آن پرداختیم. به طور کلی در تحلیل تکنیکال هنگام استفاده از اندیکاتور‌ها بهتر است به سایر الگوها و اندیکاتورها نیز توجه شود تا تحلیل صورت گرفته قابل اعتمادتر و کم ریسک‌تر باشد. شما می‌توانید برای آشنایی با سایر الگوها و اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال، مقالات موجود در سایت اقتصاد بیدار را مطالعه بفرمایید.

هر آنچه که لازم است درباره واگرایی در تحلیل تکنیکال بدانید

بسیاری از معامله‌گران یا از اهمیت واگرایی بی اطلاع هستند یا نمی‌توانند مفهوم واگرایی در تحلیل را با اندیکاتور نوسانگر به طور دقیق اعمال کنند. ما در مقاله حاضر، شما را با مفهوم Divergence در تحلیل آشنا می‌کنیم و یکسری قوانین ساده را برای شناسایی این معیار ارائه می‌دهیم.

واگرایی چیست؟

واگرایی (Divergence) زمانی است که قیمت دارایی در جهت مخالف آنچه یک شاخص فنی نشان می‌دهد، حرکت می‌کند. هنگامی که یک سهام در حال واگرایی است، نشان دهنده روند ضعیف‌تر قیمت و شروع یک معکوس است.

به طور کلی دو نوع واگرایی وجود دارد که عبارتند از:

• واگرایی صعودی زمانی است که قیمت به سمت پایین حرکت می‌کند اما اندیکاتور می‌چرخد و به سمت بالا می‌رود
• واگرایی نزولی زمانی است که قیمت در حال حرکت بالاتر است اما نشانگر به سمت پایین می‌رود

منطق پشت Divergence در تحلیل قیمت بازار این است که این اندیکاتور، کاهش سرعت حرکت قیمت را نشان می‌دهد. بنابراین حرکت قیمت، اغلب قبل از خود قیمت تغییر می‌کند. به این فکر کنید که اگر یک بشقاب پرنده را در یک باد شدید بیندازید، بشقاب برای مدتی خلاف باد می‌رود، سپس سرعتش کم می‌شود و در نهایت تغییر جهت می‌دهد و همراه با باد پرواز می‌کند.

منظور از واگرایی در تحلیل تکنیکال چیست؟

در طول تجزیه و تحلیل تکنیکال واگرایی شاخصی از حرکت مثبت یا منفی قیمت است. برای واگرایی مثبت، قیمت یک دارایی به پایین‌ترین سطح جدید کاهش می‌یابد، در حالی که شاخصی که این دارایی را ردیابی می‌کند، الگوهای صعود را نشان می‌دهد.

از سوی دیگر، واگرایی منفی زمانی است که قیمت دارایی به بالاترین سطح جدید صعود می‌کند، در حالی که اندیکاتور، مانند یک نوسان ساز، یک اوج پایین‌تر را تشکیل می‌دهد یا شروع به نشان دادن علائمی از کند شدن می‌کند، مانند شروع یک روند نزولی.

به طور کلی، معامله‌گران از واگرایی در تحلیل برای دو هدف استفاده می‌کنند:

• ارزیابی تحرکات قیمت دارایی
• ارزیابی احتمال وقوع یک معکوس

اگر قیمت سهام و ابزار تجزیه و تحلیل تکنیکال – مانند شاخص قدرت نسبی (RSI) – در یک جهت حرکت کنند، نشان دهنده افزایش تحرکات قیمت است. با این حال، اگر قیمت سهام در حال افزایش باشد اما RSI کندتر افزایش پیدا کند – واگرایی منفی خواهد بود – این سیگنالی است که نشان می‌دهد روند صعودی همراه با پتانسیل برگشت، شروع به تضعیف کرده است.

از آن زمان به بعد، معامله‌گر احتمالا تعیین می‌کند که چه زمانی توقفات ضرر یا محدودیت‌هایی را برای خروج از موقعیت خود تعیین کند. برای واگرایی مثبت، قیمت سهام پایین می‌آید، در حالی که ابزار تجزیه و تحلیل تکنیکال پایین‌ترین سطح را نشان می‌دهد، که ممکن است نشانه‌هایی از بازگشت بالقوه روند صعودی را ابراز کند. از چنین نقطه‌ای، معامله‌گران احتمالا تصمیم می‌گیرند که چه زمانی وارد یک موقعیت شوند، قبل از اینکه تکانه شروع به افزایش کند.

منظور از تحرکات قیمت چیست؟

حرکت قیمت با طول نوسانات قیمت اندازه‌گیری می‌شود. هر نوسان قیمت توسط یک محور ایجاد می‌شود که می‌تواند منجر به نوسانات بالا یا پایین شود. یک نوسان تکانه قوی با یک شیب تند با مدت طولانی مشخص می‌شود، در حالی که یک حرکت ضعیف به سمت بالا می‌تواند با شیب کم عمق با مدت زمان کوتاه‌تر نشان داده شود.

نوسانات طولانی‌تر به سمت بالا نشان می‌دهد که حرکت در حال افزایش است، در حالی که نوسانات کوتاه‌تر به سمت بالا، نشانه حرکت و قدرت ضعیف‌تر است.

کدام شاخص برای Divergence در تحلیل تکنیکال بهتر عمل می‌کند؟

هیچ شاخص مطلقی برای واگرایی معاملات وجود ندارد. هر شاخص فنی مزایا و مشکلات خاص خود را دارد. ما در ادامه سه شاخص محبوب را پوشش خواهیم داد: RSI، MACD و Stochastic.

استراتژی معاملات RSI برای واگرایی در تحلیل

اندیکاتور RSI یک اندیکاتور مومنتوم است که به عنوان یک نوسانگر بین ۰ تا ۱۰۰ در زیر نمودار کندل استیک ترسیم شده است و به عنوان اندیکاتور زیرین شناخته می‌شود. RSI با میانگین سود و زیان قیمت در ۱۴ دوره قبل محاسبه می‌شود. این اندیکاتور توسط جی.ولز وایلدر جونیور در کتاب خود با عنوان «مفاهیم جدید در سیستم‌های تجاری فنی» ایجاد شد.

این اندیکاتور یک خط صاف ایجاد می‌کند که تمایل به ردیابی روند قیمت دارد و به خوبی به معاملات واگرایی کمک می‌کند. وقتی روی تنظیم پیش‌فرض ۱۴ دوره تنظیم می‌شود، نشانگر RSI مقادیر کمی از خرید و فروش بیش از حد را نشان می‌دهد. این بدان معنا است که وقتی صحبت از کاربرد واگرایی به عنوان سیگنال معاملاتی می‌شود، سیگنال‌های کمتری وجود دارد؛ اما زمانی که رخ می‌دهند قابل اعتمادتر هستند.

استراتژی معاملاتی MACD برای واگرایی در تحلیل

MACD یک شاخص تکانه‌ای است که در محیط‌های دنبال‌کننده روند به بهترین شکل استفاده می‌شود. نشانگر روند یک خط سیگنال و همچنین یک هیستوگرام را ترسیم می‌کند که تفاوت بین دو میانگین متحرک را نشان می‌دهد. میانگین‌های متحرک با پیشرفت روند و در نهایت معکوس شدن، همگرا و واگرا می‌شوند.

هیستوگرام بصری به خوبی به واگرایی معاملات کمک می‌کند، اما وقتی یک «نقطه نوسان» جدید ایجاد شده باشد، کمتر قابل تفسیر است. هیچ منطقه از پیش تعریف شده‌ای برای خرید و فروش بیش از حد در MACD وجود ندارد، بنابراین تصمیم‌گیری در مورد اینکه کدام سیگنال‌های تجاری روند به اندازه کافی قابل اعتماد هستند، دشوارتر است. این را می‌توان با استفاده از پیک‌های قبلی در MACD به عنوان استفاده موثر از آنها به عنوان مناطق حمایت و مقاومت برطرف کرد. از آنجایی که MACD به بهترین وجه در محیط‌های پرطرفدار استفاده می‌شود، سیگنال‌های نادرست زیادی را تولید می‌کند.

استراتژی معاملاتی Stochastic برای واگرایی در تحلیل

Stochastic یک اندیکاتور تکنیکی مومنتوم است که با واگرایی یا نوسان غلط در RSI مقایسه آخرین قیمت بسته شدن با محدوده قیمت‌های قبلی در ۱۴ دوره گذشته کار می‌کند.

استوکاستیک شاخص حساس‌تری است، به این معنی که سیگنال‌های بیشتری از Divergence در تحلیل را ارائه می‌کند و در نتیجه فرصت‌های معاملاتی بیشتری را ارائه می‌دهد، اما این به معنای سیگنال‌های نادرست بیشتری نیز می‌باشد.

آیا واگرایی معاملات سودآور است؟

بله، اما نه همیشه! ما باید به یاد داشته باشیم که اندیکاتورها عملکرد قیمت را فیلتر می‌کنند. این فیلتر می‌تواند به ما کمک کند تا بسته به تنظیم معاملات خود، بر روی آنچه مهم است تمرکز کنیم یا آنچه مهم است را از دست بدهیم.

مزیت اصلی استفاده از واگرایی به عنوان یک سیگنال معاملاتی برای نحوه زمان‌بندی ورود معاملات این است که قبل از تغییر روند قیمت، سیگنال را ارائه می‌دهد. این سیگنال اولیه، قیمت ورودی بهتری برای تجارت به معامله‌گر می‌دهد.

نقطه ضعف استفاده از واگرایی به عنوان بخشی از یک سیستم معاملاتی خوب این است که می‌تواند «سیگنال‌های نادرست» بدهد. همانطور که از نام آن پیدا است، این زمانی است که اندیکاتور تغییر جهت می‌دهد اما روند قیمت همانطور که نشانگر پیشنهاد می‌کند معکوس نمی‌شود. این اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که اندیکاتور در منطقه اشباع خرید یا اشباع فروش باشد. به این ترتیب خواهیم دید که حرکت روند تضعیف خواهد شد اما روند همچنان در تدبیر باقی می‌ماند.

واگرایی در مقابل تأیید

تفاوت بین واگرایی و تأیید در این است که واگرایی در تحلیل به معامله‌گر می‌گوید که قیمت سهام و اندیکاتور فنی سیگنال‌های مخالف ارائه می‌دهند، در حالی که تأیید زمانی است که اندیکاتور و قیمت دارایی سیگنال‌های یکسانی را نشان می‌دهند.

هر دو در دوره‌های زمانی مختلف در طول معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرند. تایید زمانی مهم است که یک معامله‌گر وارد موقعیتی شود تا اطمینان حاصل کند که تصمیم آنها با تجزیه و تحلیل فنی مناسب اثبات شده است. همچنین، از آن برای تعیین اینکه آیا حرکت قیمت احتمالا ادامه خواهد داشت یا خیر استفاده می‌شود.

محدودیت‌های Divergence در تحلیل

هنگام تعیین یک روند معکوس، استفاده از واگرایی به عنوان یک شاخص مستقل، پیشنهاد نمی‌شود. مهم است که شاخص‌ها را با سایر تکنیک‌های تحلیل تکمیل کنید تا الگوهای برگشت را مجدداً تأیید کنید. حتی اگر الگوهای واگرا شروع به رخ دادن کنند، این تضمین نمی‌کند که قیمت به زودی معکوس شود.

از آنجایی که واگرایی می‌تواند در یک دوره زمانی طولانی مدت اتفاق بیفتد، اگر قیمت دارایی طبق پیش‌بینی حرکت نکند، استفاده از آن به عنوان یک ابزار مستقل برای پیش‌بینی موقعیت خروج یا ورود می‌تواند منجر به بسیاری از فرصت‌های از دست رفته و زیان‌های تحقق نیافته یا تحقق یافته شود.

چگونه می‌توان بروز یک واگرایی در تحلیل تکنیکال را تایید کرد؟

برخی از تکنیک‌های آزمایش شده برای کاهش تعداد سیگنال‌های غلط و بهینه سازی تعداد معاملات سودآور وجود دارد. فراتر از واگرایی، برای کمک به تصمیم‌گیری معاملاتی، باید از موارد زیر برای تایید یک معکوس استفاده کرد:

• خطوط روند
• سطوح پشتیبانی
• سطوح مقاومت

سیگنال‌های Divergence در تحلیل را فقط در جهت روند بلند مدت یا به طور متناوب در یک بازار جانبی محدود اتخاذ کنید. به عنوان مثال در یک بازار نزولی، فقط سیگنال‌های RSI نزولی را دریافت کنید و در بازار صعودی فقط سیگنال‌هایی را برای خرید از RSI دریافت کنید.

همیشه منتظر بمانید تا شمعی که واگرایی را تایید می‌کند، بسته شود. نشانگرها با توجه به وضعیت فعلی شمع، سیگنالی را ارائه می‌دهند. اگر شمع به طور متفاوت بسته شود، سیگنال معاملاتی ناشی از واگرایی، می‌تواند به همان سرعتی که ظاهر شد ناپدید شود.

از اندیکاتورهای دیگر برای تأیید سیگنال مانند سطوح حمایت و مقاومت، اعداد گرد، نقاط محوری یا الگوی معاملاتی اقدام قیمت استفاده کنید.

۹ قانون برای تشخیص واگرایی در تحلیل تکنیکال

معامله‌گران در تلاش برای تعیین اینکه آیا روند ضعیف‌تر می‌شود یا نه، از واگرایی‌ها استفاده می‌کنند که ممکن است منجر به معکوس شدن یا ادامه روند معاملات‌شان شود. قبل از اینکه به سراغ پلتفرم معاملاتی‌تان بروید و شروع به جستجوی واگرایی‌های احتمالی کنید، به این ۹ قانون جالب برای واگرایی‌های معاملاتی نگاهی بیندازید. به شما اطمینان می‌دهیم که با آموزش طرز استفاده از آنها، تصمیمات معاملاتی بهتری خواهید گرفت.

۱. از موجود بودن واگرایی اطمینان حاصل کنید

برای اینکه واگرایی وجود داشته باشد، قیمت باید یکی از موارد زیر را تشکیل دهد:

• ایجاد قله‌ای بالاتر از قله قبلی
• ایجاد دره‌ای پایین‌تر از دره قبلی
• تشکیل دو قله
• تشکیل دو دره

با رخ دادن یکی از این ۴ سناریو، حتی احتیاج ندارید که زحمت نگاه کردن به یک اندیکاتور را هم به خود بدهید. اگر متوجه شدید که این شرایط مهیا نیست، بدانید که شما در حال معامله یک واگرایی نیستید.

۲. روی اوج و فرودهای متوالی خطوطی بکشید

بسیار خوب، حالا که اقدامی انجام دادید (اقدام قیمت اخیر) به آن نگاه کنید. به یاد داشته باشید، شما فقط یکی از چهار چیز را می‌بینید: یک قله بالاتر، یک قله هم سطح بالا، یک دره پایینتر، یا یک دره هم سطح پایین. حالا یک خط از آن اوج یا فرود به سمت قله یا دره قبلی بکشید. این خط باید در قله/ دره اصلی به صورت متوالی قرار بگیرد. اگر بین دو اوج/ فرود بزرگ، برآمدگی یا شیب کوچکی دیدید، بهتر است آن را نادیده بگیرید.

۳. فقط قله‌ها و دره‌ها را به هم متصل کنید

برای تشخیص واگرایی در تحلیل، هنگامی که مشاهده کردید دو قله ایجاد شده است، کافی است که آنها را به هم وصل ‌کنید. اگر دو دره ساخته شده بود، شما دره‌ها را به یکدیگر وصل می‌کنید.

۴. مراقب عکس‌العمل‌های قیمت باشید

بنابراین شما یا دو قله یا دو دره را با یک خط روند به هم وصل کرده اید. اکنون به اندیکاتور فنی ترجیحی خود نگاه کنید و آن را با عملکرد قیمت مقایسه کنید. از هر شاخصی که استفاده می‌کنید، به یاد داشته باشید که صعود و نزول آن را با هم مقایسه می‌کنید. فراموش نکنید که برخی از شاخص‌ها مانند MACD یا Stochastic دارای خطوط متعددی هستند که همگی روی یکدیگر قرار دارند.

۵. با نوسانات بالا و پایین خود، سازگار باشید

اگر خطی را رسم می‌کنید که دو اوج را روی قیمت به هم وصل می‌کند، باید خطی بکشید که این دو اوج را نیز روی نشانگر به هم متصل می‌کند. همینطور برای فرود نیز اگر خطی را رسم می‌کنید که دو نقطه پایین را در قیمت به هم وصل می‌کند، باید خطی بکشید که دو پایین روی نشانگر را به هم متصل می‌کند. آنها باید با همدیگر مطابقت داشته باشند!

۶. نوسانات قیمت و نشانگر را در تراز عمودی نگه دارید

اوج یا فرودهایی که در نشانگر شناسایی می‌کنید، باید آنهایی باشند که به‌طور عمودی با اوج یا فرودهای قیمت در یک راستا قرار گیرند. تراز عمودی را با صعود و نزول‌های نوسانی قیمت و اندیکاتور مورد استفاده‌تان حفظ کنید.

۷. برای تشخیص واگرایی در تحلیل، شیب‌ها را تحت نظر داشته باشید

Divergence در تحلیل فقط در صورتی وجود دارد که شیب خط اتصال دهنده بالا/پایین نشانگر با شیب قیمت اتصالات خط بالا/پایین متفاوت باشد. شیب باید به صورت یکی از این موارد باشد: صعودی (بالا رفتن) نزولی (پایین آمدن) صاف (هم سطح).

۸. اگر واگرایی رخ داده است، واگرایی بعدی را زیر نظر بگیرید

اگر واگرایی را مشاهده واگرایی یا نوسان غلط در RSI کردید اما متوجه شدید که قیمت از قبل معکوس شده است و برای مدتی در یک جهت حرکت کرده است، واگرایی باید انجام شده تلقی شود. شما این دفعه قایق را از دست داده اید. اکنون تنها کاری که می‌توانید انجام دهید این است که منتظر بمانید تا یک نوسان دیگر بالا/پایین شکل بگیرد و جستجوی واگرایی خود را از نو شروع کنید.

۹. یک قدم به عقب برگردید

سیگنال‌های Divergence در تحلیل که در بازه‌های زمانی طولانی‌تری رخ می‌دهند، از دقت بیشتری برخوردار هستند. به این ترتیب سیگنال‌های غلط کمتری دریافت می‌کنید. این به معنای معاملات کمتر است، اما اگر تجارت خود را به خوبی ساختار دهید، پتانسیل سود شما می‌تواند بسیار بزرگ باشد.

واگرایی در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر، بیشتر اتفاق می‌افتد اما کمتر قابل اعتماد هستند. ما توصیه می‌کنیم فقط در نمودارهای ۱ ساعته یا بیشتر به دنبال واگرایی باشید. معامله‌گران دیگر از نمودارهای ۱۵ دقیقه‌ای یا حتی سریع‌تر استفاده می‌کنند. در آن بازه‌های زمانی، سروصدای زیادی در بازار معاملات وجود دارد، بنابراین ترجیح ما این است که از آن دور بمانیم.

اگر می‌خواهید به طور جدی معاملات‌تان را با استفاده از واگرایی در تحلیل در نظر بگیرید، باید این ۹ قانون را رعایت کنید. با پیروی از این قوانین، شانس ایجاد واگرایی که منجر به معاملات سودآور می‌شود را برای خود به طور چشمگیری افزایش خواهید داد.

اکنون می‌توانید نمودارها را اسکن کنید و ببینید آیا می‌توانید برخی از واگرایی‌هایی را که در گذشته اتفاق افتاده است، به عنوان یک راه عالی برای شروع به ارتقای مهارت‌های واگرایی خود ببینید یا نه!

واگرایی روشی است که در تحلیل تکنیکال زمانی که جهت یک اندیکاتور فنی، معمولا نوعی نوسانگر از روند کلی قیمت «واگرا» می‌شود، استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، اندیکاتور در جهت مخالف قیمت شروع به حرکت می‌کند و نوسانگر معاملاتی سیگنال احتمالی معکوس شدن روند را ارائه می‌دهد.

الگوهای واگرایی در واگرایی یا نوسان غلط در RSI تحلیل نشان می‌دهد که یک معکوس به زودی در راه است و احتمال آن بیشتر می‌شود، اما این یک تغییر فوری نیست. هرچه واگرایی بیشتر قابل مشاهده باشد، احتمال برگشت آن بیشتر می‌شود. در اینجا چند دستورالعمل وجود دارد که توصیه می‌کنیم آنها را مد نظر قرار دهید:

اسیلاتور Derivative چیست؟ – آکادمی هلاکوئی

اسیلاتور derivative یک شاخص تکنیکال است که برای ایجاد نسخه پیشرفته تر از اندیکاتور RSI ، یک هیستوگرام همگرایی – واگرایی (MACD) متحرک را به یک شاخص مقاومت نسبی هموار (RSI) اعمال می کند .

نوسان ساز derivative توسط كنستانس براون ساخته شده و در كتاب تجزیه و تحلیل تکنیکال برای ترید حرفه ای منتشر شده است .

نکات کلیدی

• اسیلاتورderivative اغلب به عنوان هیستوگرام نشان داده می شود .
• کراس اوورهای صفر خط یکی از روش های تولید سیگنال های ترید با اندیکاتور است . از واگرایی نیز ممکن است استفاده شود .

شناخت اسیلاتور derivative

اسیلاتور تکنیکال نسخه پیشرفته تری از شاخص قدرت نسبی (RSI) است که اصول میانگین همگرایی – واگرایی (MACD) متحرک را به یک شاخص RSI دو صاف (DS RSI) اعمال می کند . این واگرایی یا نوسان غلط در RSI شاخص با محاسبه تفاوت بین RSI دو صاف و میانگین متحرک ساده (SMA) DS RSI بدست می آید . هدف این شاخص ارائه سیگنال های خرید و فروش دقیق تر از محاسبه استاندارد RSI است .

MACD با کم کردن میانگین متحرک نمایی 12 دوره (EMA) از EMA 26 دوره بدست می آید . از این طریق است که اسیلاتور derivative از اصول MACD استفاده می کند ، زیرا اسیلاتور derivative نیز از تفریق SMA از RSI هموار حاصل می شود .

شاخص می تواند در هر بازه زمانی استفاده شود .

استفاده از اسیلاتور derivative

اسیلاتور derivative به همان روش هیستوگرام MACD استفاده می شود . قرائت مثبت صعودی ، قرائت منفی نزولی در نظر گرفته می شود و ضربدرهای بالای و زیر سیگنال خط صفر نشان دهنده فرصت های بالقوه خرید و فروش است . معامله گران همچنین ممکن است به دنبال و اگرایی با قیمت دارایی باشند ، که می تواند نشانه ای از تغییر روند آتی در روند غالب باشد . این اتفاق می افتد زمانی که شاخص کاهش و قیمت افزایش می یابد و یا زمانی که قیمت کاهش می یابد و شاخص ادامه می یابد .

معامله گران باید با استفاده از اسیلاتور derivative همراه با سایر اشکال تجزیه و تحلیل تکنیکال ، مانند تجزیه و تحلیل پرایس اکشن و الگوهای نمودار ، در نظر بگیرند .

نمونه ای از نحوه استفاده از اسیلاتورderivative

نمودار هفتگی زیر شرکت اپل (AAPL) دارای یک اسیلاتور derivative بر روی آن است . کراس اوورهای خط صفر با خطوط و فلش های عمودی مشخص شده اند . سیگنال های خرید و فروش در اواخر روزی که سیگنال رخ می دهد یا در حالت باز شده در زیر رخ می دهد .

معامله گران باید با استفاده از اسیلاتور derivative همراه با سایر اشکال تجزیه و تحلیل تکنیکال ، مانند تجزیه و تحلیل پرایس اکشن و الگوهای نمودار ، در نظر بگیرند .

این شاخص تعدادی معامله تولید می کند که برخی از آنها تنها چند هفته ادامه دارد . نمودار نشان می دهد که این استراتژی معاملات می تواند معاملات سودآوری و زیان دهی ایجاد کند . این استراتژی بیشترین حساسیت را به تعداد زیادی از دست دادن معاملات دارد ، زمانی که قیمت در یک طرف حرکت می کند و سهام، ارز ( یا دارایی دیگر ) فاقد جهت است .

یک تغییر در استراتژی این است که به جای انتظار برای کراس اوور خط صفر ، هنگام روشن شدن اسیلاتور خرید کنید و هنگامی که اسیلاتور کاهش می یابد ، بفروشید . در این مثال ، اسیلاتور هنگامی که بالاتر می رود سبز و هنگامی که پایین می آید قرمز است . این موارد باعث ورود زودتر به تجمعات و خروج زودتر از زمان کاهش می شود . در حالی که این روش وقتی قیمت در حال تغییر و تحولات بزرگ است و به خوبی پیش می رود ، این روش مستعد ابتلا به بسیاری از سیگنال های غلط و از دست دادن معاملات است ، در حالی که پرایس اکشن متلاطم یا غیرروند است .

تفاوت بین اسیلاتور derivative و اسیلاتور تصادفی

اسیلاتور تصادفی قیمت فعلی را با دامنه قیمت در یک بازه زمانی مشخص مقایسه می کند . این نشان می دهد سهام یا دارایی دیگر نسبت به محدوده قیمت اخیر خود قوی یا ضعیف است . اندیکاتور بین صفر تا 100 محدود شده است .

با وجود محاسبات مختلف ، اسیلاتور تصادفی ، RSI و اسیلاتور derivative معمولاً در یک جهت حرکت می کنند ، هرچند دقیقاً در یک زمان یا با همان اندازه نیستند .

محدودیت های اسیلاتور derivative

اسیلاتورderivative می تواند تعداد زیادی سیگنال تجاری را تولید کند ، به ویژه در شرایط معاملاتی متلاطم که بیشترین حساسیت به ارائه سیگنالهای کاذب یا از دست دادن است .

خرید بیت کوین در پایین تر سطح به کمک شاخص RSI

خرید بیت کوین در پایین تر سطح به کمک شاخص RSI

از اخبار و تخفیف های لحظه ای با عضویت در خبر نامه ها بلافاصله خبر شوید .

تشخیص زمان برگشت بازار به حالت صعودی و زمان خریداری به موقع غیر ممکن است. در چنین زمانی شاخص RSI به کمک شما می آید.

به کمک شاخص RSI در سیر نزولی خرید کنید.

وقتی بازار وارد فاز خرسی می شود، تمامی عناوین خبری نیز منفی می شوند. در چنین موقعیتی تحلیل گران روند نزولی بیشتری را پیش بینی می کنند. از این رو تمامی امیدها برای بازار صعودی، ناامید می شود. تمامی احساسات خوب و خوش بینی های معامله گران به سمت تاریکی سوق پیدا می کند. معامله گران در این وضعیت به جای خرید، تمامی دارایی های خود را در سیر نزولی به فروش می رسانند.

یک معامله گر چگونه خلاف جریان شنا کند؟ او چگونه این شجاعت را داشته باشد که در بازار خرسی خرید کند؟ تصمیم سختی است. اگر آنها برای خرید زود اقدام کنند ممکن است به ضررشان تمام شود. از طرف دیگر اگر دست روی دست بگذارند احتمال اینکه روند صعودی بعدی را از دست بدهند وجود دارد.

خرید در بازار خرسی ریسک بزرگی است و کمتر کسی چنین کاری را انجام می دهد. در این موقعیت ریسک پذیر باید از شاخص RSI کمک بگیرید. این شاخص ها کف بازار را شناسی می کنند. علاوه بر این، بهترین نقاط خرید را نیز به شما معرفی می کنند.

در ادامه برخی از تحلیل های بازار خرسی و زمان مناسب خرید در این بازار را بررسی می کنیم.

به دنبال سطوح اشباع فروش باشید.

بیت کوین در دسامبر سال ۲۰۱۷ تا ۲۰ هزار دلار افزایش پیدا کرد و وارد بازار گاوی شد. بعد از آن در دسامبر ۲۰۱۸ تا ۳،۳۰۰ دلار کاهش قیمت داشت. در واقع بازار بیت کوین در عرض یک سال از گاوی به خرسی تبدیل شد. در این دوره شاخص RSI پنج مرتبه وارد مرحله اشباع فروش (سطح ۳۰) شد. (به صورت بیضی شکل نمایش داده شده است.)

در چهار مرتبه اول، شاخص RSI نزدیک به سطح ۳۰ یا پایین تر از آن سقوط کرد. اما در پنجمین مرتبه، RSI به ۱۰ و ۵۰ نزول پیدا کرد. این نشانه کاپیتولاسیون است. این اصطلاح به این معنی است که معامله گرانی که در گذشته از کف بازار خرید می کردند اکنون ترسیده اند. آنها قبلا موقعیت خود را در بازار خرسی حفظ کرده بودند اما در این شرایط مجبور به حذف دارایی های خود هستند.

بازارهای خرسی طولانی اغلب زمانی به پایان می رسند که فروش های طولانی از سر ترس در بازار اتفاق بیفتد. در چنین شرایطی معامله گران باهوش وارد میدان می شوند. آنها زمانی که بازار در سطح اشباع فروش باشد، خرید خود را ثبت می کنند. سطح اشباع فروش زمانی است که سطح RSI زیر ۲۰ باشد.

بررسی شاخص های RSI در دوسال اخیر

نگاهی به سال های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ بیندازید. در این سال ها RSI در دو نوبت به زیر ۲۰ رفت. همچنین در ۱۲ مارس ۲۰۲۰ به سطح ۱۵.۰۴ نیز کاهش پیدا کرد.

اولین مرتبه در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۹ اتفاق افتاد. این شاخص در این زمان به سطح ۱۹.۶۰ کاهش پیدا کرد. البته این معامله با ضرر همراه بود زیرا قیمت در هفته های بعد، در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۹ به سطح های پایین تری نیز رسید. این شاخص ها حاکی از آن است که معامله گران باید موقع توقف در شاخص ها، خرید و فروش های خود را کامل کنند. اگر آنها این کار را انجام ندهند ممکن است ضررهای بیشتری شامل حالشان بشود.

شاخص RSI در ۲۴ نوامبر سال ۲۰۱۹ به سطح ۲۲.۳۲ کاهش پیدا کرد. البته این کاهش از سطح ۲۰ بالاتر بود. معامله گرانی که در چنین شرایطی توقف کردند یک معامله ضرر بخش داشتند. از این جهت یک معامله ضر بخش بود که در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹ سطح RSI باز هم پایین آمد. هرچند تمامی این ضررها ناچیز و کم بودند. این ضررها آسیبی به پرتفولیو نمی زنند مگر اینکه معامله گران از اهرم فشار سنگینی استفاده کنند.

RSI در ۱۲ مارس ۲۰۲۰ به سطح ۱۵.۰۴ سقوط کرد. معامله گرانی که با وجود این سقوط قیمت خرید کردند، سود زیادی به دست آوردند. این معامله گران حتی در بازار گاوی نیز خریدهای خود را نگهداری کردند. قیمت بیت کوین در ۱۴ آوریل ۲۰۲۱ تا ۶۴،۸۵۴ هزار دلار نیز رسید. این نشان می دهد که چگونه بعد از دو مرتبه سقوط قیمت، معامله گران صبور و شجاع در نهایت صاحب تمام پول ها شدند. البته آنها این کار را با کمک این شاخص ها انجام دادند.

ترکیب شاخص RSI با میانگین های متحرک

ترکیب RSI با میانگین های متحرک، سیگنال های بهتری را تولید می کند. در طول بازار خرسی سال ۲۰۱۸ شاخص RSI چهار مرتبه به زیر سطح و یا نزدیک به سطح ۲۰ سقوط کرد. اولین مرتبه بهترین موقعیت بازگشت برای معامله گران بود. ۲ مرتبه بعدی ضرر بخش بود.

جهت جلوگیری از این ضررها معامله گران ممکن است فیلترهای بیشتری اضافه کنند. آنها با این کار قصد دارند که ضرر کمتری را در معاملات خود متحمل شوند. برای مثال معامله گران زمانی که شاخص به سطح پایین ۲۰ رسید خرید خود را انجام نمی دهند. آنها صبر واگرایی یا نوسان غلط در RSI می کنند که قیمت به بالای میانگین متحرک نمایی ۲۰ روزه نزدیک شود. معامله گران قبل از خرید ۳ روز متوالی صبر می کنند.

آموزش اندیکاتور RSI + تصاویر

معامله در خلاف جهت بازار، روشی است که خیلی از معامله‌گران نامدار، به آن علاقه‌مند هستند.هرچند کسب سود به این روش، نیازمند مهارت‌های تکنیکال و بنیادی است. یکی از ابزارهایی که به این منظور استفاده می‌شود، اندیکاتور RSI است.

در این مقاله، تمام مواردی که باید در مورد RSI بدانید را پوشش می‌دهیم:

• اندیکاتور (RSI) چیست؟
• چگونه بدانیم که بازار در محدوده اشباع فروش و یا اشباع خرید قرار دارد؟
• اندیکاتور RSI چه چیزی را نشان می‌دهد؟
• چرا معامله‌گران از RSI استفاده می‌کنند؟
• چگونه از RSI استفاده کنیم؟
• تنظیمات RSI
• RSI چقدر خوب است؟
• جمع‌بندی

اندیکاتور RSI چیست؟

اندیکاتور RSI نوعی اندیکاتور مومنتوم است. این اندیکاتور، سرعت و تغییر حرکات قیمت را اندازه‌گیری می‌کند که از آن به عنوان شاخص قیمت نسبی نیز یاد میشود. شاخص RSI بین 0 تا 100 حرکت می‌کند و به معامله‌گران سیگنال‌هایی در مورد مومنتوم قیمت صعودی یا نزولی می‌دهد.

امروزه شاخص RSI توسط میلیون‌ها معامله‌گر استفاده می‌شود و اساس بسیاری از استراتژی‌ها است. یکی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت آن، پیوستگی و قابل اطمینان بودن آن است.

چگونه بدانیم که یک بازار در محدوده اشباع فروش و یا اشباع خرید قرار دارد؟

برای پاسخ به این سوال، ابتدا نیاز داریم تا مشخص کنیم که اشباع فروش و اشباع خرید، دقیقا چه چیزی هستند:

اشباع خرید، دوره‌ای از بازار را نشان می‌دهد که قیمت بدون اصلاح نزولی، به حرکات صعودی ادامه داده است. این حرکت صعودی، یک سویه و افراطی است و از این رو، هر لحظه امکان برعکس شدن بازار وجود دارد.اصطلاح متضاد اشباع خرید، اشباع فروش است که نشانگر دوره‌ای از بازار است که قیمت با شیب تند و بدون اصلاح، سقوط کرده است.

اندیکاتور RSI چه چیزی را نشان می‌دهد؟

همانند هر اندیکاتور دیگری، شاخص RSI ساخته شده است تا به معامله‌گران بگوید چه زمانی اقدام به خرید یا فروش کنند.

به طور سنتی، شاخص RSI در بالای سطح 70، اشباع خرید، و در زیر سطح 30, اشباع فروش در نظر گرفته می‌شود. سیگنال‌ها می‌توانند به دنبال واگرایی‌ها و یا نوسانات ناقص تولید شوند. RSI همچنین می‌تواند روند عمومی را مشخص کند.

سطوح سنتی 30 و 70 می‌توانند در صورت نیاز تنظیم شوند . برای مثال اگر قیمت به طور مکرر به محدوده 70 می‌رسد، می‌توانید این سطح را به 80 تغییر دهید.زمانی که قیمت در محدوده اشباع خرید قرار دارد، معامله‌گر منتظر شکست این سطح و فرصت فروش خواهد بود و بالعکس.این سطوح در ادامه بیشتر توضیح داده میشوند.

چرا معامله‌گران از RSI استفاده می‌کنند؟

همانطور که گفته شد، اندیکاتور RSI به دلیل اعتبار و قابلیت اطمینان آن، محبوب است. اما این تنها ویژگی مثبت RSI نیست. RSI برای موقعیت‌ها و استراتژی‌های مختلف، به شدت قابل تنظیم است در ترکیب با سایر اندیکاتور ها هم میتوانید از این اندیکاتور به عنوان تاییدی برای سییگنال های خود استفاده کنید.

سطوح 30 و 70،سطوح توصیه شده‌اند. هرچند هر بازار با بازار دیگر، و هر معامله‌گر با معامله‌گر دیگر تفاوت دارد. معامله‌گرانی با میل به ریسک‌های بزرگ، ممکن است حتی سطوح RSI را به 40 و 60 تغییر دهند.

چگونه از اندیکاتور RSI استفاده کنیم؟

روش سنتی استفاده از اندیکاتور RSI، انتظار برای ورود شاخص آن به محدوده‌های اشباع خرید یا فروش است. سپس، بعد واگرایی یا نوسان غلط در RSI از برگشت شاخص RSI از سطح اشباع خرید، سیگنال فروش، و بعد از برگشت این شاخص از سطح اشباع فروش، سیگنال خرید دریافت می‌کنید.تصویر زیر را در نظر بگیرید:

همانطور که در تصویر بالا میبینید با برگشت از سمت اشباع فروش (قسمت سبز رنگ ) سیگنال خرید و با برگشت از سمت اشباع خرید(قسمت قرمز ) سیگنال فروش صادر میشود.روش گفته شده،ساده‌ترین راه استفاده از RSI می‌باشد. شما همچنین می‌توانید از واگرایی RSI برای دریافت تایید سیگنال استفاده کنید. واگرایی در بازارهای مالی، به این معنی است که قیمت یک دارایی، در خلاف جهت یک اندیکاتور نظیر RSI حرکت کند. واگرایی به معامله‌گر هشدار می‌دهد که روند فعلی در حال تضعیف است و جهت روند، هر لحظه ممکن است تغییر کند.

.در شکل بالا یک نمونه از واگرایی با اندیکاتور RSI را مشاهده میکنید.در این شکل نمودار قیمت قله بالاتر میزند اما نمودار RSI قله پایین تر میزند و هشدار کاذب بودن قله بالاتر در نمودار قیمت را به معامله گر بیان میکند.

البته می‌توان با اندیکاتور RSI، صدها استراتژی ساخت. گاهی ترکیبی از RSI با یک یا چند اندیکاتور استفاده می‌شود. شما نیز می‌توانید با این اندیکاتور، استراتژی منحصر بفرد خود را بسازید و با تمرین و معامله با اکانت دمو، قابل اعتماد بودن استراتژی خود را بسنجید.

تنظیمات اندیکاتور RSI

در این قسمت نحوه تنظیمات RSI در تریدینگ ویو نشان داده میشود.در سایر پلتفرم های معاملاتی هم این تنظیمات تا حد زیادی مشابه هستند.

تنظیمات RSI به دو بخش Inputs و Style تقسیم می‌شوند.

بخش inputs در تنظیمات اندیکاتور RSI:

در بخش Inputs، شما می‌توانید Length یا همان تعداد کندل‌های مورد محاسبه RSI را تعیین کنید که به صورت پیشفرض، 14 می‌باشد. همچنین در قسمت Source، می‌توانید نوع متغیر مورد محاسبه را انتخاب نمایید که به صورت پیشفرض، close، یعنی قیمت بسته‌ شدن کندل است.همچنین می‌توانید در این بخش، قیمت باز شدن کندل، حداکثر و یا حداقل کندل را نیز انتخاب کنید.

در قسمت style امکان تغییرات ظاهری و تغییر سطوح RSI وجود دارد که به صورت پیشفرض، مقادیر 30 و 70 را اختیار می‌کند.

اندیکاتور RSI چقدر خوب است؟

این که یک اندیکاتور خوب است یا بد، به کلی به شخص معامله‌گر و روحیات، تفکرات و اولویت‌های او بستگی دارد. شاخص RSI، مدت‌های طولانی توسط معامله‌گران مورد استفاده قرار گرفته است و به قابل اطمینان بودن شهرت دارد.این اندیکاتور به معامله‌گر این امکان را می‌دهد که تصمیمات بهتری گیرد. اما اینکه چه مقدار سود می‌توان با آن به دست آورد، کاملا به معامله‌گر بستگی دارد.

به طور قطع، RSI همانند هر اندیکاتور دیگری سیگنال‌های درست و غلط خواهد داشت. در بازارهای مالی، هیچ اندیکاتور و استراتژی وجود ندارد که به طور 100% تمام سیگنال‌های آن سودده باشند. اما با تمرین، تجربه، بهینه‌سازی و اصلاح استراتژی خود، می‌توانید از RSI برای گرفتن تصمیمات بهتر و منطقی‌تر استفاده کنید.

امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد. اگر نقطه نظر یا سوالی وجود دارد، آن را کامنت کنید.