بازدهی سود نقدی

ریسک کلی که به یک سرمایه‌گذار تحمیل می‌شود، مجموع دو ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک است.

بازدهی سود نقدی

اشخاص هنگام سرمایه گذاری در بازار سرمایه انتظار کسب بازده را خواهند داشت . این بازده متناسب با افق زمانی سرمایه گذاری فرد می باشد.

فرد درابتدا یک بازده مورد انتظار برای خود محاسبه می نماید .این بازده با توجه به بازده بدون ریسک که براساس بازده اسناد خزانه می باشد و متناسب با ریسک پذیری شخص می باشد (مدل CAPM) . در نهایت فرد به بازده واقعی خواهد رسید که شامل دومورد است :

1- بازده از محل افزایش قیمت سهام (capital gain): این بازده با توجه به اختلاف قیمت خرید و فروش اوراق می باشد . (درصورتی که فرد سهامی را به قیمت پایین خریداری و به قیمت بیشتر به فروش رساند.)

2-سود نقدی سهام (dividend) : شرکت ها در طول یکسال با توجه به فعالیتشان سود خالص کسب می نمایند . سود تقسیمی با توجه به سود پایه هر سهم اندازه گیری می شود . سود پایه هرسهم (EPS: earning per share) از تقسیم سود خالص قابل انتساب به سهامداران عادی به میانگین موزون تعداد سهام عادی دوره محاسبه خواهد شد. درصورت سود ده بودن شرکت ، شرکت موظف است حداقل 10% از eps را تقسیم و پرداخت نمایند . پرداخت بیشتر از 10 % با توجه به سیاست های تقسیم سود در هر شرکت متفاوت خواهد بود .

خرید سهام شرکت ها قبل از مجامع

خرید سهام شرکت ها قبل از مجامع همواره به عنوان یکی از سوالات سرمایه گذاران می باشد که آیا باید سهام شرکت ها را قبل از مجامع خرید و در مجامع شرکت کرد یا خیر. در این مقاله قصد داریم این نکته را توضیح دهیم که سهام چه شرکت هایی را قبل از مجمع خریداری کنیم و در چه مجامعی هم شرکت نکنیم و در هنگام شركت در مجامع ، چه نكاتي را حتما بايد مد نظر قرار دهيم و آيا شرايط بازار سرمايه در هنگام برگزاري مجمع مي تواند به عنوان يك عامل تعيين كننده براي حضور در مجمع باشد يا خير. همانطور که در مقالات قبل توضیح دادیم سرمایه گذاران با سرمایه گذاری در بورس به دو روش می توانند بازدهی کسب کنند که شامل سود سرمایه ای یا سود حاصل از خرید و فروش سهام در بورس و سود نقدی می باشد. با من در اين مقاله همراه باشيد تا همه سوالات احتمالي در خصوص مجمع عمومي عادي ساليانه سهام را پاسخ دهم.

سود نقدی چیست و چرا در مجامع بورسی سود نقدی تقسیم میکنند.

قبل از توضیح این موضوع که ایا قبل از مجامع سهام شرکت ها را خریداری کنیم یا خیر باید ایتدا به این سوال پاسخ دهیم که سود نقدی چیست و چرا در مجامع سود نقدی بین سرمایه گذاران تقسیم میکنند. همه شرکت ها در طول یک سال مالي که فعالیت دارند در کنار تولید و فروش محصولات خود، سود و یا زیان را شناسایی میکنند (میزان تغییرات حاشیه سود ناخالص می تواند سوددهی شرکت را تحت تاثیر قرار دهد) که در صورت سود ده بودن بخشی یا کل سود را بین سرمایه گذاران تقسیم میکنند. به این سودی که بین سرمایه گذارن تقسیم می شود سود نقدی می گویند. مقدار سود نقدی هم در مجمع عمومی عادی سالیانه صاحبان سهام که حداکثر 4 ماه بعد از پایان سال مالی شرکت ها تشکیل می شود؛ توسط هیئت مدیره شرکت پیشنهاد و در مجمع به تصویب می رسد. طبق قانون تجارت شرکت ها موظف به پرداخت سود نقدی حداقل به میزان 10 درصد می باشند و باز هم طبق قانون باید 8 ماه بعد از مجمع سود نقدي تصويب شده را بین سهامداران توزیع کنند؛يعني اگر سال مالي شركتي ١٣٩٧/١٢/٢٩ باشد اين شركت موظف است حداكثر تا تيرماه مجمع خود را برگزار كند و حداكثر تا پايان اسفند سال ٩٨ سود نقدي را بين سهامداران توزيع كند.

سود نقدی سهام به چه کسانی تعلق میگیرد.

سود نقدی سهام برای تقسیم در مجامع شرکت ها به سرمایه گذارانی تعلق میگیرد که در هنگام برگزاری مجمع سهامدار شرکت باشند. بنابراین فرقی ندارد که شما یک روز سهام شرکت را خریداری کرده اید و یا از یک سال پیش سهام شرکت را داشته اید؛ در هر صورت سود نقدی تقسیم شده در مجمع به شما تعلق می گیرد چرا كه در زمان تشكيل مجمع سهامدار شركت بوده ايد. به عنوان مثال فرض کنید که سال مالی شرکتی 1397/12/29 باشد. طبق قانون این شرکت باید حداکثر 4 ماه پس از پایان سال مالی مجمع خود را برگزار کرده و سود نقدی را بین سرمایه گذار تقسیم کند. شرکت اطلاعیه ای منتشر میکند و زمان برگزاری مجمع را 25 اردیبهشت اعلام میکند. بنابراین تمامی سرمایه گذارانی که در تاریخ 25 اردیبهشت سهامدار شرکت باشند مشمول دریافت سود نقدی می شوند.

دلایل خرید سهام شرکت ها قبل از مجامع

حال سوال این است که دلیل خرید سهام شرکت ها قبل از مجامع چه چیز می تواند باشد. به طور کلی شرکت ها به دو دسته رشدی و ارزشی در بازار سرمایه تقسیم می شوند. شرکت های رشدی به شرکت هایی گفته می شود که درآمدهای آن نسبت به گذشته با نرخ بالاتری در حال افزایش می باشد و لذا انتظار سودآوری آن در آینده بالا است. این شرکت ها معمولا سودهای سالیانه خود را تقسیم نمی کنند و در پروژه های جدید سرمایه گذاری میکنند. بنابراین خرید سهام شرکت هایی که سود آنها در حال افزایش می باشد ولی تقسیمی ندارند به لحاظ سرمایه گذاری جذابیت لازم را برای سرمایه گذار ندارد. از طرفی شرکت های ارزشی به شرکت هایی گفته می شود که سودآوری آنها مناسب بوده و در نتیجه درصد تقسیم سود نقدی آنها در مجامع نیز بالا می باشد. شرکت های ارزشی برای سرمایه گذاری میان مدت و بلند مدت هم بسیار مناسب می باشد.

آیا در مجامع شرکت های بورسی شرکت کنیم؟

همیشه در بین سرمایه گذاران بورسی این سوال وجود دارد که آیا در مجامع شرکت های بورسی شرکت کنیم یا خیر. البته شرکت در مجامع بورسی به استراتژی سرمایه گذار بستگی دارد. به عنوان مثال سرمایه گذارانی که به فکر خرید و فروش های کوتاه مدتی و یا نوسان گیری هستند عموما در مجامع شرکت نمی کنند اما سرمایه گذارانی که دیدگاه میان مدت و بلند مدت در سهم دارند یعنی کوتاه مدتی معامله نمی کنند در مجامع شرکت هاد حضور پیدا کرده و سود نقدی دریافت میکنند. اما یک سری از عوامل که هر سرمایه گذاری باید آن را برای شرکت در مجامع مد نظر قرار دهد شامل موارد زیر می باشد.

1/ نسبت سود نقدی به سود هر سهم: به طور کلی هر چقدر نسبت سود نقدی تقسیمی در مجمع نسبت به سود ساخته شده آن سال بیشتر باشد در مرحله اول سهم جذابیت بالایی را دارا می باشد. به عنوان مثال فرض کنید که سود ساخته شده هر سهم برای سال 97 حدود 100 تومان باشد و در مجمع تصمیم گرفته شود که بالای 80 درصد از سود محقق شده را در مجمع بین سرمایه گذاران تقسیم کنند. این یعنی شرکت سود تقسیمی مناسبی را دارا می باشد

3/مدت زمان واریز سود بعد از مجمع: طبق قانون شرکت ها موظف هستند حداکثر 8 ماه بعد از برگزاری مجمع سود نقدی را بین سرمایه گذاران توزیع کنند که هر چه مدت زمان ذکر شده کمتر باشد سهم جذابیت بالاتری برای شرکت در مجمع دارد. فرض کنید شما مالک 100000 سهم از شرکتی هستید و با فرض تصویب سود 100 تومانی در مجمع، شرکت باید 10 میلیون سود به حساب شما واریز کند. بنابراین تا زمانی که این سود به حساب شما واریز نشده؛ این پول بلوکه است. بنابراین هر چقدر زمان واریز سود نقدی کمتر باشد سهم جذابیت بیشتری برای خرید دارد. بنابراین اگر قصد خرید سهام شرکت ها قبل از مجامع را دارید حتما سه نکته ذکر شده در مطلب بالا را مد نظر قرار دهید و سپس اقدام به معامله کنید چرا که قادرید معاملات بهتری داشته باشید.

آيا شرايط كلي بازار را بايد به هنگام شركت در مجامع مد نظر قرار داد

از ديگر معيارهاي خريد سهام شركت ها قبل از مجمع شرايط كلي بازار سرمايه مي باشد به گونه ای که اگر بازار در هنگام برگزاری مجامع صعودی باشد انتظار افزایش قیمت سهام شرکت ها را در هنگام بازگشایی نماد داریم ولی اگر وضعیت بازار نزولی و راکد باشد باید با توجه به نسبت سود نقدی به سود هر سهم و از طرفی P/E سهم اقدام به تصمیم گیری در خصوص شرکت در مجامع کرد. پس شرط وجود نقدينگي در بورس در هنگام برگزاري مجامع ميتواند به عنوان يكي از عوامل تاثيرگذار در تصميم گيري سرمايه گذار براي شركت در مجمع باشد.

پرداخت سود سهام به سهامداران چگونه است؟

زمانی که شما در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنید (منظور خرید سهام شرکت‌هاست) از دو محل می‌توانید سود بدست آورید:

1. افزایش قیمت سهام

مثلا سهام را در قیمت 1000 تومان خریداری کرده‌اید و پس از چندماه به قیمت هر سهم به 1800 تومان رسیده است. در این صورت شما حدود 80 درصد سود کرده‌اید. می‌توانید کل یا بخشی از سهام خود را از طریق پنل معاملاتی‌تان بفروشید و مبلغ حاصل شده را در حساب بانکی دریافت کنید.

2. سود نقدی سالیانه

شرکت‌های سهامی عام که سودده هستند سالیانه یکبار اقدام به توزیع سود نقدی می‌کنند. این سود نقدی، حاصل از عملکرد شرکت است.

مثلا شرکتی که سهام آنرا خریده‌اید یک شرکت پتروشیمی است. این شرکت در طول یک‌سال مالی با تولید و فروش محصولات پتروشیمی و شیمیایی، توانسته به ازای هر سهم 250 تومان سود بدست آورد (اصطلاحا محقق کند).

در مجمع عمومی عادی سالیانه که یکبار در سال برگزار می‌شود، هیئت مدیره شرکت پیشنهاد تقسیم 210 تومان از سود حاصل شده را می‌دهد و مورد تصویب قرار می‌گیرد.

اما در چه صورت سود سهام به سهامداران پرداخت می‌شود؟

در این شرکت‌ها پرداخت سود سهام، مشروط به وجود سود قابل تقسیم و تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام در مورد تقسیم سود است.

اگر شرکت نتوانسته باشد هیچ سودی بدست آورد (شرکت زیان‌ده باشد) طبیعتا سودی نیز برای تقسیم وجود نخواهد داشت.

همچنین ممکن است حتی با وجود سودآور بودن فعالیت شرکت در سال مالی، هیچ سودی تقسیم نشود که این موضوع دلایل زیادی دارد. در اینجا می‌توانید دلایل عدم تقسیم سود توسط شرکت‌ها را بخوانید.

برای اطلاع از نحوه دریافت سود نقدی هر سهم شرکت (DPS)، به کجا باید مراجعه کرد؟

برای اطلاع از مبلغ و نحوه دریافت سود نقدی هر شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، می‌توانید اطلاعیه شرکت را در سایت codal.ir پیدا کنید و یا با امور سهام شرکت مربوطه ارتباط برقرار کرد.

شرکت‌های اطلاعیه پرداخت سود را همراه با شیوه دریافت در سایت کدال ارسال می‌کنند.

در تصویر زیر یک نمونه از این اطلاعیه را مشاهده می‌کنید:

در اطلاعیه‌ها روش دقیق دریافت سود مشخص است، از جمله تاریخ دریافت و بانک موردنظر.

اگر نیاز به ارسال شماره حساب به شرکت باشد، این موضوع در اطلاعیه ذکر می‌شود.

البته با پیشرفت سامانه سجام، انتظار می‌رود در ماه‌ها و سال‌های آتی، کلیه شرکت‌ها سود نقدی را از طریق سامانه سجام پرداخت کنند.

مطلب مرتبط: سامانه سجام چیست؟

سود شرکت‌ها چه زمانی پرداخت می‌شود؟

طبق قانون تجارت، در صورتی که در مجمع عمومی عادی سالیانه، تقسیم سود تصویب شود، شرکت باید حداکثر ظرف 8 ماه از تاریخ تصویب، سود نقدی را به سهامداران پرداخت کند.

سود نقدی هر سهم شرکت به چه افرادی تعلق می‌گیرد؟

سود هرسهم به افرادی تعلق می‌گیرد که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی سالیانه شرکت، مالک آن سهم باشد.

بنابراین زمان خرید یا فروش سهام ملاک نیست. شما حتی اگر دو روز قبل از برگزاری مجمع، سهام شرکت را بخرید و در زمان برگزاری مجمع، سهامدار شرکت باشید، سود نقدی به شما تعلق می‌گیرد (حتی اگر آنرا فورا پس از بازگشایی سهم بفروشید)

نرخ بازده ناشی از دریافت سود سهام چیست؟

برای محاسبه نرخ بازده ناشی از دریافت سود سهام،‌ سود تقسیمی سالانه را بر قیمت جاری هر سهم تقسیم می‌کنند.

آیا به سهام جایزه سود مجمع تعلق می‌گیرد؟

اگر قبل از مجمع عمومی عادی سالیانه، افزایش سرمایه شرکت ثبت شود به سهام جایزه نیز سود نقدی سهام تعلق می‌گیرد.

اطلاعات کامل‌تر در مورد تعلق گرفتن سود به حق تقدم یا سهام جایزه را از امور سهام شرکتی که سهام آنرا دارید بپرسید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

نحوه محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری

فعالیت در بازار پُرنوسان بازار سرمایه به دانش، تخصّص و البته زمان کافی نیاز دارد. صندوق ‌های سرمایه گذاری برای افرادی که می‌خواهند مدیریت دارایی خود را به دست متخصصان بسپارند، گزینه مطلوبی به شما می آید.

اختصاصی آگاه پرس – روش‌ های مختلفی برای تبدیل نقدینگی وجود دارد که بورس و بازار سرمایه یکی از محبوب ‌ترین آن ها است. فعالیت در این بازار پُرنوسان به دانش، تخصّص و البته زمان کافی نیاز دارد. صندوق ‌های سرمایه گذاری برای افرادی که می‌ خواهند مدیریت دارایی خود را به دست متخصصان بسپارند، گزینه مطلوبی به شما می آید.

در یادداشت قبل تحت عنوان «با انواع صندوق های سرمایه گذاری آشنا شوید»، کلیات سازوکار این صندوق ها تشریح شد. در یادداشت پیشِ رو، به بررسی «نحوه محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری» می‌پردازیم.

سود صندوق های سرمایه گذاری چگونه محاسبه می شود؟

صندوق سرمایه گذاری در حقیقت شرکتی است با یک کادر متخصّص که سرمایه را از مردم جمع و در ترکیبی از سهام، سپرده بانکی و اوراق بهادار سرمایه گذاری می‌کند. بسته به ترکیب دارایی ‌های هر صندوق، سود و البته ریسک آن متفاوت است. همان طور که می‌ دانید، ریسک و سود مهمترین فاکتورهای تصمیم ‌گیری در هنگام سرمایه‌ بازدهی سود نقدی گذاری هستند. صندوق ‌های سرمایه‌ گذاری در سهام، سود بالاتر و البته ریسک بالاتری دارند؛ صندوق‌ های درآمد ثابت، سود کمتر و ریسک کمتری دارند و صندوق ‌های مختلط از نظر ریسک و سود، در بین دو گزینه قبلی قرار می‌ گیرند.

نحوه محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری

بازده به سودی اشاره دارد که از سرمایه گذاری نصیب افراد می ‌شود. در هنگام سنجش عملکرد هر نوع سرمایه گذاری، افراد معمولاً از نرخ بازده استفاده می‌ کنند که به صورت درصدی بیان می‌ شود. این نرخ از تقسیم سود سرمایه ‌گذاری بر سرمایه اولیه، ضرب در ۱۰۰ به دست می ‌آید. به طور مثال اگر شما دو میلیون تومان سرمایه گذاری کرده باشید و پس از مدتی ۲۰۰ هزار تومان سود به دست آورید، بازده ۱۰ درصدی نصیبتان شده است.

برای محاسبه بازده و سود صندوق های سرمایه گذاری نیز از همین فرمول استفاده می ‌شود. محاسبه بازده صندوق‌ ها به صورت دوره ‌ای انجام می‌ شود و قیمت ابطال یا فروش واحدها در فرمول به کار می ‌رود.

برای مثال تصور کنید تعدادی واحد صندوق را با قیمت ابطال ۲۰۰ هزار تومان خریداری کرده ‌اید. پس از یک ماه، قیمت ابطال هر واحد به ۲۲۰ هزار تومان رسیده است؛ یعنی در این مدت ۲۰ هزار تومان افزایش قیمت داشته است. بنابراین طبق فرمول بالا، بازدهی یک ماهه این سرمایه گذاری ۱۰ درصد بوده است. همین محاسبات را می ‌توان برای بازدهی، هفتگی، چند ماهه یا سالانه نیز انجام داد.

در مورد صندوق‌ هایی که پرداخت سود نقدی دوره ‌ای دارند، باید رقم سود نقدی را نیز در فرمول در نظر گرفت. تصور کنید ۲۰۰ واحد از یک صندوق را خریداری کرده ‌اید و در سررسید یک ماهه، به هر واحد ۲۰ هزار تومان سود نقدی تعلّق می ‌گیرد. قیمت ابطال هر واحد در زمان خرید ۱۰۰ هزار تومان بوده است و پس از یک ماه به ۱۱۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است. در این حالت، شما هم از افزایش قیمت واحد سود برده‌اید و هم سود نقدی دریافت کرده‌اید. محاسبه بازدهی در این شرایط، به شکل زیر انجام می‌گیرد:

با این حساب، شما در دوره یک ماهه، ششصد هزار تومان بازده نقدی داشته ‌اید.

بازده روزانه سالانه ‌شده چیست؟

علاوه بر گزارش بازدهی‌ های دوره ‌ای، در وبسایت صندوق ‌های سرمایه گذاری یک گزارش دیگر نیز به نام بازده روزانه سالانه‌ شده مشاهده می‌ شود. در این گزارش، بازده یک روز خاص در نظر گرفته می‌ شود و بر اساس آن محاسبه می‌ شود که اگر صندوق در سال هر روز به اندازه روز موردنظر بازدهی داشته باشد، بازده سالانه چقدر خواهد بود. فرمول بازده روزانه سالانه‌ شده به این شکل است: در این فرمول Rt بازدهی روز مورد نظر و RA بازدهی سالانه ‌شده است.

روش پرداخت سود در صندوق ‌های مختلف

سود صندوق های سرمایه گذاری از دو طریق در اختیار مردم قرار می‌گیرد:

• پرداخت نقدی دوره ‌ای
• سود حاصل از افزایش قیمت واحدها صندوق

صندوق‌ های مختلف طبق آن چه در امیدنامه ذکر شده است، به سرمایه‌ گذاران سود می‌ دهند. اگر روش پرداخت نقدی باشد، دوره‌ های پرداخت نیز مشخص هستند. معمولاً دوره‌ ها یک، سه یا شش ماهه در نظر گرفته می‌ شوند. در این شرایط، مدیر موظف است طی دو روز کاری پس از پایان هر دوره سود را به حساب سهامداران واریز کند.

پرداخت نقدی بیشتر در صندوق ‌های درآمد ثابت دیده می‌ شود. این صندوق ‌ها برای افرادی که ریسک ‌پذیری پایینی دارند، مناسب هستند و پرداخت سود دوره ‌ای برای بازدهی سود نقدی این گونه افراد، جذابیّت بسیاری دارد. از این جهت، صندوق ‌های درآمد ثابت به سپرده‌ های بانکی شباهت دارند. پس از پرداخت سود نقدی، ارزش واحدهای صندوق به قیمت مبنا برمی‌ گردد. البته همه صندوق ‌های درآمد ثابت سود نقدی پرداخت نمی‌ کنند. برای نمونه صندوق یاقوت آگاه از نوع درآمد ثابت است اما سود آن از طریق افزایش قیمت واحدها به مشتریان می ‌رسد و پرداخت نقدی ندارد. در میان صندوق‌ های درآمد ثابت که در حال حاضر فعال هستند، ۵۱ مورد به صورت ماهانه سود نقدی پرداخت می ‌کنند.

سود صندوق های سرمایه گذاری در سهام معمولاً به صورت نقدی پرداخت نمی ‌شود. در میان صندوق‌ های سرمایه گذاری در سهام که فعلاً در بازار فعال هستند، تنها دو مورد تقسیم سود ماهانه دارند. اساساً قیمت سهام نوسانی است و نمی‌توان در مورد آن رقم سود مشخصی را تضمین کرد. سود سرمایه ‌گذاری در این صندوق‌ ها معمولاً از طریق افزایش قیمت واحدها به دست می‌آید.

در پایان هر دوره می ‌توانید بازده آن دوره را طبق فرمولی که در بالا ارائه شد محاسبه کنید. اگر واحدها را بفروشید سود به صورت نقدی در اختیارتان قرار می ‌گیرد و اگر نفروشید، ممکن است سود بیشتری به دست آورید. برای نمونه می‌توان به صندوق مشترک آگاه اشاره کرد که «پُربازده‌ترین صندوق سرمایه گذاری در بورس تهران» است و از زمان تأسیس تاکنون بیش از ۱۰ هزار درصد بازدهی داشته است.

صندوق هستی بخش آگاه نیز از نوع صندوق‌های سهامی قابل معامله است و با نماد آگاس شناخته می‌شود. این صندوق نیز سود نقدی پرداخت نمی‌کند، اما از آغاز فعالیت در سال ۹۴ تاکنون بیش از ۶۵۰ درصد بازدهی داشته است.

صندوق ‌های سرمایه گذاری مختلط نیز شرایطی مشابه صندوق ‌های سهامی دارند و در بیشتر موارد، سود آن‌ها از طریق افزایش بهای واحدها محاسبه می‌شود. البته صندوق نیکوکاری یکم آگاه از نوع مختلط است و در دور‌ه‌های سه ماهه، سود نقدی نیز پرداخت می‌کند. این صندوق از زمان تأسیس در سال ۹۰ تاکنون، در حدود ۱۷۴۳ درصد بازدهی داشته است.

گزارش بازدهی صندوق ‌های سرمایه گذاری

مدیر هر صندوق موظف است بازده را در طول دوره ‌های زمانی مختلف محاسبه و روی وبسایت منتشر کند. به این ترتیب تمامی سرمایه ‌گذاران به صورت شفاف به اطلاعات عملکرد صندوق دسترسی خواهند داشت. این داده‌ ها باید حداکثر تا ساعت ۱۴ روز کاری بعد از اتمام دوره منتشر شده باشد. در گزارش بازدهی هر صندوق موارد زیر را مشاهده خواهید کرد:

• بازدهی سالانه صندوق از ابتدای تأسیس تا پایان آخرین سال به تفکیک هر سال
• بازدهی سالانه صندوق از ابتدای تأسیس تا پایان آخرین سال مالی به تفکیک هر سال
• بازدهی روزانه صندوق از ابتدای تأسیس به صورت ساده و سالانه‌ شده
• بازدهی صندوق در یک هفته، یک ماه، سه ماه و یک سال گذشته
• نمودار بازدهی صندوق در هر هفته

در این گزارش‌ ها، سال مالی و سال شمسی از هم جدا در نظر گرفته شده ‌اند. موعد سال مالی هر صندوق در تاریخ تأسیس آن صندوق سر می‌رسد، اما منظور از سال شمسی، سال تقویمی است. معمولاً در پنل کاربری سرمایه‌ گذاران هر صندوق، امکان محاسبه بازده به صورت شخصی نیز وجود دارد؛ یعنی هر کاربر می‌ تواند بازده سرمایه گذاری خود را با توجه به تعداد روزهایی که از زمان خرید گذشته محاسبه کند.

علاوه بر گزارش‌ هایی که در وبسایت هر صندوق منتشر می‌ شود، سرمایه‌ گذاران به گزارش ‌های کلّی نیز دسترسی خواهند داشت. مثلاً وب سایت fipiran.com اطلاعات کاملی از همه صندوق‌ ها ارائه می ‌دهد و امکان مقایسه بین صندوق ‌ها را فراهم می ‌کند. در این وبسایت، نوع صندوق‌ ها تفکیک شده و بازدهی دوره‌ ای هر یک اعلام شده است. این فهرست را می‌ توان بر اساس بازدهی کم یا زیاد مرتب و با مقایسه همه موارد، بهترین گزینه را برای سرمایه گذاری انتخاب کرد.

جمع بندی

بازدهی و سود مهمترین فاکتوری است که در هر گونه فعالیت اقتصادی در نظر گرفته می ‌شود. در زمان انتخاب صندوق سرمایه گذاری نیز نوع عملکرد و بازدهی مهمترین معیار تصمیم‌ گیری است. به همین دلیل، دانستن نحوه محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری اهمیت بسیاری دارد. در وب سایت مربوط به هر صندوق، گزارش عملکرد دوره ‌ای را می ‌توان مشاهده کرد. وب سایت فیپیران نیز اطلاعات تمامی صندوق ‌ها را به نمایش می‌ گذارد و امکان مقایسه عملکرد و میزان سوددهی صندوق‌ ها را برای کاربران فراهم می‌ کند. شما می توانید با مراجعه به وبسایت آگاه اینوست اطلاعات کامل تری در این مورد کسب کنید.

ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس

ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس یکی از موضوعات مهم در زمینه سرمایه‌گذاری است. اگر قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارید، باید در مورد آن اطلاعات کافی داشته باشید. بازار بورس در عین حال که می‌تواند شما را به سود برساند، ممکن است سرمایه شما را به خطر بیندازد. اما منظورمان از خطر چیست؟

فراگیر شدن بورس باعث شده تا افراد زیادی بدون داشتن آگاهی کافی از بازار و قواعد آن، وارد بورس شده و متضرر شوند. یا اینکه رفتار توده‌ای در پیش بگیرند و موجب به هم ریختن نظم بازار شوند. اما رفتار توده‌ای یعنی چه؟

منظور از رفتار توده‌ای در بورس، معامله با تقلید از دیگران است.

بسیاری از افراد کم اطلاع، وقتی ببینند عده زیادی یک سهم را خریده‌اند به پیروی از آن ها خرید می‌کنند یا به پیروی از دیگران دست به فروش سهام می‌زنند. این رفتار هیجانی باعث شکل‌گیری صف های خرید و فروش می‌شود. همین مسئله ممکن است باعث شود قیمت یک سهم بیش از ارزش واقعی آن افزایش یا کاهش یابد. رفتار توده‌ای باعث می‌شود تا در بازار حباب شکل بگیرد.

در ادامه این مقاله به توضیح دو مفهوم ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس خواهیم پرداخت.

حفظ ارزش پول در بازار بورس و منتفع شدن از آن مسئله‌ای است که این روزها ذهن بسیاری را به خود درگیر کرده. بورس هزارتوی پیچیده‌ای است که موفقیت در آن مستلزم شناخت ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های این بازار است. مسیری که برای رسیدن به مقصد مطلوب آن باید دانش، تجربه، شناخت خود و مهارت‌های مالی رفتاری را توشه راه کرد.

بازده چیست؟

بازده، پاداشی است که سرمایه‌گذار در ازای سرمایه‌گذاری به دست می‌آورد. سه عامل قیمت خرید، قیمت فروش و سود دریافتی در بازدهی تاثیر دارد. در واقع بازده میزان عایدات خالصی است که از نگهداری یک دارایی در طول زمان برای سرمایه‌گذار حاصل می‌شود.

بازدهی قابل قبول یک سرمایه‌گذاری حداقل باید بتواند نرخ تورم را پوشش دهد. یعنی اگر نرخ تورم 25 درصد باشد، سرمایه‌گذاری باید ما را به بازده بیشتر از 25 درصدی برساند. اینگونه می‌توانیم ادعا کنیم که توانسته‌ایم ارزش پول خود را حفظ کنیم. بازدهی کمتر از 25 درصد برای سرمایه‌گذار سود واقعی به همراه نخواهد داشت.

در هر سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذار از دو جهت منتفع خواهد شد:

1- افزایش قیمت سهام (بازده سرمایه‌ای): یعنی بازدهی که سرمایه‌گذار از محل تغییر قیمت سهام کسب می‌کند. به طور مثال اگر سهامی را 20000 ریال خریداری کرده باشید و آن را 25000 ریال بفروشید، 5000 ریال سود ناشی از تغییر قیمت سهام، یعنی معادل 25 درصد قیمت خرید، به دست می‌آورید.

2- کسب سود نقدی (بازده نقدی): سودی که از جریانات نقدی دوره سرمایه‌گذاری به دست می‌آید. اگر در سهام سرمایه‌گذاری کرده باشید، بازده نقدی شما به شکل سود نقدی است. اگر در اوراق قرضه سرمایه‌گذاری کرده باشید، بازده نقدی به شکل بهره خواهد بود.

بازده کل جمع بازده نقدی و بازده سرمایه‌ای است.

ریسک چیست؟

ریسک تفاوت بین بازده تحقق یافته و بازده پیش‌بینی شده یا همان بازده موردانتظار ما است. ریسک به زبان ساده یعنی ندانیم چند درصد احتمال دارد که بتوانیم به سودی که هدف ما است، دست پیدا کنیم.

اگر پیش‌بینی شود که یک دارایی دقیقا سود 20 درصدی دارد، در این صورت ریسک بازدهی صفر است. چون بابت درصد بازدهی و سودی که خواهیم داشت مطمئن هستیم. مثل اسناد خزانه ی اسلامی که با خرید آن ها از ابتدا میدانید که قرار است سود چند درصدی داشته باشید. اما اگر در نظر داشته باشیم که بازده دارایی بین 10 تا 20 درصد باشد، بازده ریسکی تلقی می‌شود؛ چون درصد دقیق آن را نمی‌دانیم.

وقتی سهام شرکتی را خریداری می‌کنید، عوامل مختلفی روی قیمت آن تاثیر می‌گذارند. بخشی از این عوامل غیرقابل پیش‌بینی هستند. هیچ قطعیتی وجود ندارد که بتوان گفت 6 ماه دیگر سهام شما چه قیمتی خواهد داشت.

ریسک به دو دسته تقسیم می‌شود: 1- سیستماتیک و 2- غیر سیستماتیک

ریسک سیستماتیک

ریسک سیستماتیک، ریسک غیر قابل کنترل است. منظور از ریسک غیر قابل کنترل، ریسکی است که توسط جو بازار، شرایط سیاسی و اقتصادی جامعه به ما تحمیل می‌شود بازدهی سود نقدی و راهی برای فرار از آن نداریم.

ریسک غیر سیستماتیک

ریسک غیر سیتماتیک یا همان ریسک قابل کنترل، ریسکی است که کنترل آن در دستان سرمایه‌گذار است. از آنجایی که هر سرمایه‌گذار ریسک کمتر را به بیشتر ترجیح میدهد، سعی دارد این ریسک را کم کند.

اما سوال اینجاست که چطور ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهیم؟ هرچه سبد سهام شما متنوع‌تر باشد، ریسک سیستماتیک کمتر است. برای مثال فرض کنید شما همه پول خود را صرف خرید سهام صنایع فلزات کرده باشید. در این حال اگر افت جهانی قیمت فلزات اتفاق بیفتد، پیرو آن قیمت فلزات در ایران کاهش پیدا کرده و همه سرمایه شما به خطر می‌افتد. اما اگر دارایی خود را بین سهام شرکت‌های بانکی، دارویی، فلزات، شیمیایی و خودروسازی تقسیم کرده باشید، مسلما کاهش قیمت فلزات ضربه ضعیف‌تری به شما می‌زند.

ریسک کلی که به یک سرمایه‌گذار تحمیل می‌شود، مجموع دو ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک است.

انواع ریسک

ریسک دسته‌بندی‌های متفاوتی دارد. می‌توان از جهت منابع ریسک را به دو دسته: ریسک مالی و غیرمالی تقسیم‌بندی کرد.

ریسک مالی به طور مستقیم بر سودآوری شرکت‌ها اثر می‌گذارد. انواع ریسک مالی شامل: ریسک نوسان نرخ بهره، ریسک نرخ ارز، ریسک نکول، ریسک نقدینگی، ریسک تورمی، ریسک بازار، ریسک سرمایه‌گذاری مجدد و ریسک مرتبط با درجه اهرم مالی ست که در ادامه به تعریف موارد مهم آن می‌پردازیم.

ریسک نوسان نرخ بهره

این ریسک بیشتر صاحبان اوراق قرضه را تهدید می‌کند. به طور مثال فرض کنید شما دارنده اوراق قرضه هستید و قرار است که در زمان مشخص بهره ثابت 10 درصدی دریافت کنید. اما اگر نرخ بهره بازار افزایش پیدا کند(بیشتر از 10 درصد شود)، شما همچنان تا زمان سررسید و دریافت نرخ بهره 10 درصدی، پایبند به اوراق قرضه خود هستید. پس در این صورت ارزش اوراق قرضه شما کم شده است.

ریسک نکول یا ریسک اعتباری

این ریسک هنگامی رخ می‌دهد که وام گیرنده به علت عدم توان یا تمایل، به تعهدات خود در مقابل وام دهنده در تاریخ سررسید عمل نکند. یعنی شرکتی که اوراق آن را خریداری کرده‌اید در تاریخ سررسید سود وعده داده شده را به شما پرداخت نکند.

ریسک نقدینگی

ریسکی است که بابت عدم اطمینان در راحتی و سرعت خرید و فروش اوراق بهادار، به بازدهی سود نقدی دارنده تحمیل می‌شود. اگر سهام شما به راحتی به فروش برسد، یعنی ریسک کمتری به شما تحمیل شده. چون شما را زودتر به وجه نقد رسانده. اما سهامی که روزها در صف فروش می‌ماند، نقدشونگی کمتر و ریسک بیشتری دارد .

ریسک نقدینگی اوراق خزانه تقریباً صفرو ریسک نقدینگی سهام مربوط به بازارهای خارج از بورس زیاد است.

ریسک سرمایه‌گذاری مجدد

اگر سرمایه‌گذار افق سرمایه‌گذاری بیشتری نسبت به سررسید اوراق داشته باشد، با ریسک سرمایه‌گذاری مجدد مواجه است. مثلا اگر شما قصد سرمایه‌گذاری 10 ساله داشته باشید و دارایی خود را صرف خرید اوراق قرضه با سررسید3 ساله کنید، در پایان سال سوم باید بار دیگر دارایی خود را با نرخ بهره جدید سرمایه گذاری کنید. به همین دلیل دارنده اوراق قرضه کوتاه مدت در مقایسه با دارنده اوراق قرضه بلندمدت، ریسک سرمایه گذاری مجدد بیشتری را متحمل خواهد شد. چون باید هربار با نرخ جدیدی سرمایه گذاری کند.

ریسک درجه اهرم مالی

ریسکی است که بر اثر وام گرفتن شرکت و ایجاد بدهی بر سرمایه‌گذار تحمیل می‌شود. هرچه شرکت بیشتر از طریق وام تامین مالی کرده باشد، این ریسک بیشتر است. برای کاهش ریسک درجه اهرم مالی به شما توصیه می‌کنیم تا پیش از سرمایه‌گذاری، ترازنامه شرکت را بررسی کنید تا از میزان بدهی و دارایی‌های آن اطلاعات کافی داشته باشید.

ریسک های غیر مالی به وجود آورنده ی ریسک های مالی هستند. مثل: ریسک سیاسی، تجاری، ریسک صنعت و ریسکی که قوانین و مقررات بر شرکت ها تحمیل می‌کنند؛ که در مجموع باعث نوسانات عرضه و تقاضا و در نتیجه تغییر قیمت می‌شوند.

چه ترکیبی از ریسک و بازده را انتخاب کنم؟

تا به اینجا با ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس آشنا شدیم . دو مساله مهم ذهن هر سرمایه‌گذار را مشغول می‌کند. اول اینکه با سرمایه‌گذاری در آینده به چه منفعتی خواهیم رسید؟ و دوم اینکه با این سرمایه‌گذاری چقدر دارایی‌های فعلی خود را به خطر انداخته‌ایم؟ این دو مسئله تداعی‌کننده دو مفهوم بازده و ریسک است. لازم است بدانید که در این باره دو فرض رکودستیزی و ریسک‌گریزی وجود دارد.

رکود ستیزی و ریسک‌گریزی یعنی چه؟

فرض کنید سرمایه‌گذار بخواهد بین دو دارایی با ریسک یکسان یکی را انتخاب کند. احتمالا او دارایی‌ای را انتخاب می‌کند که بازدهی بالاتری داشته باشد. به این فرض رکودستیزی یا سیری ناپذیری گفته می‌شود. برای مثال فرض کنید دو سهم «الف» و «ب» داریم. سهم «الف» با احتمال 30 درصد بازدهی 40 درصدی داشته باشد.اگر سهم “ب” با همان احتمال 30 درصدی ،بازدهی 50 درصدی داشته باشد.؛ مسلما شما سهم “ب” را انتخاب خواهید کرد. چون در هر صورت متحمل ریسک 30 درصدی هستید و سود بیشتر را به کمتر ترجیح می‌دهید.

فرض ریسک گریزی چیست؟ فرض کنید سرمایه‌گذار دو انتخاب برای سرمایه‌گذاری دارد. این دو دارایی سود یکسان دارند و بازدهی یکسانی ایجاد می‌کنند. در این حالت، فرد احتمالا دارایی را انتخاب می‌کنند که ریسک کمتری داشته باشد. مثلا فرض کنید بانک و بورس هر دو می‌توانند بازدهی ۲۰ درصد یکساله برای شما ایجاد کنند. در این حالت مسلما شما سرمایه‌گذاری در بانک را که اطمینان بیشتری از آن دارید انتخاب خواهید کرد.

اغلب ما از خدماتی نظیر بیمه عمر، ماشین، مسکن و… استفاده می‌کنیم. این موضوع نشان میدهد که سعی داریم برای خود حاشیه ی امنی از لحاظ مالی ایجاد کنیم. به این ترتیب می‌توانیم ریسک را به حداقل برسانیم. این مسئله ثابت می‌کند که ما ریسک گریز هستیم.

هر چقدر ریسک یک سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، سرمایه‌گذار به ازای تحمل ریسک بیشتر، بازده بیشتری مطالبه خواهد کرد.

پیشنهاد

در این مقاله ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس را توضیح دادیم. توصیه ما به شما این است که با در نظر گرفتن مبلغ دارایی خود، افق زمانی سرمایه‌گذاری و هدف خود از سرمایه گذاری میزان محافظه کاری یا جسارت خود را در نظر بگیرید تا بتوانید به حد متناسبی از ریسک و بازده برسید.