بازارهای مالی براساس نوع دارایی

بازارهای مالی براساس نوع دارایی

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / بازار چیست؟ همه چیز درباره انواع بازار بر اساس نوع دارایی

بازار چیست؟ همه چیز درباره انواع بازار بر اساس نوع دارایی

بازار چیست؟ شاید در نگاه اول، پاسخ این سوال ساده باشد اما زمانی که صحبت از انواع بازار به میان بی آید توصیف آن کمی پییچیده تر می شود.

هدف ما از انتشار این مطلب تشریح کامل بازار و انواع آن می باشد. بطور خلاصه می توان گفت از گذشته تا کنون افراد برای رفع نیازهای مالی خود و خانواده برای فروش محصولات مازاد خود مکان هایی را تشکیل دادند و در آن به انجام معامله پرداختند.

یکی از مهمترین این مکان ها برای انجام معاملات و فروش محصولات و دارائی ها بازار است. بازار را از جهات مختلف می توان تقسیم بندی کرد که در ادامه مطلب بیشتر به آن می پردازیم.

بازار چیست؟

به مکانی که در آن دو یا چند طرف، کالاها، خدمات و اطلاعات را مبادله می‌کنند بازار گفته می شود. به‌طور ‌کلی، بازار مکانی است که در آن دو یا چند طرف در خرید و فروش دخیل هستند.

دو طرفی که در یک معامله درگیر هستند، فروشنده و خریدار نامیده می‌شوند. فروشنده در ازای دریافت پول، کالا و خدمات را به خریدار می‌فروشد. جهت رقابتی‌شدن بازار، باید بیش از یک خریدار و فروشنده وجود داشته باشد.

جالب است که بدانید واژه بازار از پارسی میانه وازار (wāzār)، از پارسی باستانی واچار (vāčar) سرچشمه می گیرد.

انواع بازار بر اساس نوع دارایی

بازار از نظر نوع دارایی به دو دسته بازار دارایی های فیزیکی (شامل بازار کالا و خدمات) که همه ما با آن آشنایی داریم و برای خرید مواد غذایی و پوشاک و… به بازار های محلی میرویم و اما نوعی دیگر از بازار نیز وجود دارد که به نام بازار دارایی های مالی، که شامل بازار پول و بازار سرمایه می باشد.

اگر قصد سرمایه گذاری در بازار بورس را دارید بهتر است که روش غیرمستقیم را انتخاب کنید و از طریق شرکت های سبدگردان هدف اقدام نمایید.

بازار دارایی های فیزیکی

بازار کالا و خدمات Market for goods and services اولین بازار سازمان دهی شده، بازار کالا و خدمات می باشد. از گذشته تاکنون مکان هایی برای خرید و فروش کالاهایی مورد نیاز خانوارها وجود داشته که قوانین و عرف بر این بازار ها حاکم بوده که رعایت آن ضروری می باشد.

در بازار کالا به ازای دریافت کالا و خدمات، واحد پولی مورد پذیرش هر کشور، به عنوان تسهیل کننده معاملات مورد استفاده قرار می گیرد. در این بازار، ارزش تمام کالاها و تمامی خدمات با واحد پولی تعیین می شود و قاعدتا معاملات در بازار کالا و خدمات، تحت مکانیسم های شناخته شده ای صورت می گیرد.

اشخاص حقیقی و حقوقی می توانند نقدینگی خود را به بازار مربوطه وارد نمایند و به همان راحتی از بازار خارج نمایند. بازاری که مختص کالا و خدمات، به دلیل قدمت زیاد و تامین نیازهای کلی افراد، از وسعت بسیار زیادی برخوردار می باشد. ارزش کالا و خدماتی که در بازار می باشد به طریق عرضه و تقاضا تعیین می شود.

تقاضا متناسب با نیاز افراد جامعه تغییر می کند و در قبال افزایش تقاضا و ثبات عرضه، قیمت کالاها و خدمات افزایش می یابد که امروزه جوامع از این امر به عنوان تورم یاد می کنند و تلاش تمامی دولت های سراسر جهان این است که تورم کشور و جامعه خود را به حداقل برسانند.

تورم باعث ایجاد شغل های کاذب، کاهش تولید و رکود اقتصادی می شود که در نهایت به عدم تمایل تولید و تجارت می گردد.

بازار فیزیکی دارای گونه های متنوعی همچون : بازار محلی ، بازار شهری ، بازار صنایع دستی ، بازار زیارتی و … می باشد.

انواع بازار دارایی های مالی

و اما بازار دارایی های مالی کمی با بازار کالا متفاوت می باشد و بازار پول و بازار سرمایه از زیرمجموعه های این بازار می باشند.

۱. بازار پول Money market

در ابتدا به قصد حفظ نقدینگی و به طور عامیانه،‌ محلی امن برای نگهداری و حفاظت از پول مردم در مقابل سرقت بانک ها را تشکیل دادند و در قبال نگهدارای و محافظت از وجوه نقد مردم، مبلغی را دریافت کردند.

بازار پول بازاری می باشد برای داد و ستد پول و دیگر دارایی های مالی جانشین نزدیک پول (که سررسید کمتر از یکسال دارند) است.

به عبارت دیگر بازار پول، بازار ابزارهای مالی کوتاه‌مدت دارای سه ویژگی مهم زیر است:

• نقدشوندگی بالا
• کم بودن ریسک عدم پرداخت
• ارزش اسمی زیاد

ابزارهای بازار پول شامل اسناد خزانه (اوراق بهادار کوتاه مدت با سه ماه، شش ماه یا یکسال)، پذیرش بانکی (دستور پرداخت مبلغی معین در تاریخی مشخص)، گواهی سپرده (جوانترین و مهمترین)، اوراق تجاری (نوعی اوراق قرضه کوتاه مدت با سررسید ۲۷۰ روز یا کمتر)، قرادادهای بازخرید و دلار اروپایی است.

از مهمترین نهادهای بازار پول می‌توان به بانک مرکزی، واسطه‌های مالی بانکی مانند بانک‌های تجاری و مؤسسات اعتباری غیربانکی، شرکت‌های تجاری، دولت و مؤسسات دولتی، صندوق‌های سرمایه گذاری، کارگزاری‌ها و معامله‌گران و در نهایت سرمایه‌گذاران اشاره نمود.

با بزرگ شدن روابط اقتصادی و بیشتر شدن معاملات و داد و ستد های جوامع، وظایف جدید برای بانک ها تعیین شد. در این مدت، دولت ها منابع مالی بانک ها را به عنوان ابزاری برای کاهش تقاضا در بازار کالا و خدمات بکار گرفتند.

در این زمان بانک ها شروع به تبلیغات و دادن امتیازات مختلف برای جذب وجوه نقد افراد کردند، این امر باعث شد که از سرازیر شدن حجم عظیمی از مبالغ به بازار کالا و خدمات جلوگیری شود که در نتیجه تقاضا و در نهایت تورم در بازار کالا کاهش یابد و کنترل شود.

نقدینگی ای که از این طریق جمع آوری شده از این امر در حساب های بانکی، خود به صورت وام و تسهیلات به بخش های تولیدی و تجارتی داده شد و تولید افزایش یافت.

بانک ها در قبال وام و تسهیلات پرداختی به شرکت ها و موسسات، بهره دریافت می کردند و از طرف دیگر برای سپرده هایی که مردم در اختیار بانک ها قرار می دادند سود سپرده در نظر گرفتند و مبلغی که تفاوت این دو نرخ بود به عنوان سود و درآمد بانک ها شناخته شد.

بازار پول تا مدت ها توانست عرضه و تقاضا در بازار کالا و خدمات را کنترل نماید و بحث کنترل نقدینگی در بازار پول مطرح شد.

با ایجاد این بحران ها مردم با هجوم به بانک ها و طلب سپرده های خود، در این مقطع ضعف اصلی بازار پول نمایان شد. در واقع بازار پول توان کافی برای کنترل و حفظ تعادل بین عرضه و تقاضا در شرایط بحرانی را نداشت.

۲. بازار سرمایه Capital Market

با آشکار شدن ضعف های بازار پول در ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا و تورم و رکود حاصله، بازارسرمایه به عنوان گزینه ای موثر برای تعادل بخشی مطرح شد. سیاست ها مالی و اقتصادی که برای حفظ اعتدال به وجود آمدند که موجب تاسیس بورس و سهام شدند.

سرمایه گذاری در بازار بورس جای خود را در میان مردم باز کرد. بازار سرمایه، به بازارهای مالی جهت خرید و فروش ابزارهای مالی نظیر اوراق قرضه یا اوراق بهادار، با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید، اطلاق می‌شود. بازار سرمایه بزرگ‌تر از بازار پولی است و اهمیت بسزایی در جمع آوری و تامین منابع لازم جهت سرمایه‌گذاری واحدهای مختلف تولیدی دارد.

افرادی که پس انداز های خود را در بازار پول و بانک ها به سپرده گذاری اختصاص می دادند، به سراغ بازار سرمایه امدند و شروع سرمایه گذاری در بازار سرمایه و بورس و شروع به انجام معاملات بورسی و خرید و فروش سهام کردند. به این وسیله شناخت بازار سرمایه در میان مردم بیشتر شد.

در بورس اوراق بهادار که نماد بارزی از بازار سرمایه می باشد، سهام و سرمایه گذاری در شرکت ها مورد معامله قرار می گیرد. این امر باعث سرازیر شدن مازاد نقدینگی افراد به شرکت ها به جای بازار کالا و خدمات و بازار پول شد که در نتیجه شرکت های تامین مالی شده و تولید افزایش می یابد.

بررسی انواع بازار سرمایه

بازار سرمایه از نظر مرحله عرضه اوراق بهادار، خود به دو دسته بازار اولیه (بازار دست اول) و بازار ثانویه (بازار دست دوم) تقسیم می‌شود. که در ادامه به شرح هر یک از آنها می پردازیم.

بازار اولیه در بازار سرمایه به چه معناست؟

بازار اولیه بازاری است که در آن سهام یک شرکت یا واحد اقتصادی برای اولین بار در آن عرضه و منتشر می‌شود. که به آن سهام به اصطلاح عرضه اولیه گفته می شود.

عایدی حاصل از عرضه این سهام منبعی در تامین مالی آن شرکت یا موسسه خواهد بود. از آنجا که در بازار اولیه، سهام برای بار نخست به خریداران و متقاضیان عرضه می‌شود، فروشنده اوراق بهادار در حقیقت همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود.

بررسی بازار ثانویه در بازار سرمایه

با اتمام عرضه اولیه یک سهم در بازار اولیه، برای ادامه معاملات آن سهم بازار دیگری وجود خواهد داشت به نام بازار ثانویه؛ بنابراین بازار ثانویه به منظور ایجاد امکان داد و ستد اوراق منتشره در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقدشوندگی آن، تشکیل شده است.

در این بازار است که طرفین معامله این امکان را پیدا می‌کنند که علاوه بر تجدیدنظر در اوراق خریداری شده، با خرید و فروش دوباره یا چندباره، تعداد آن را افزایش و یا کاهش دهند و یا اوراق دیگری در سهم دیگری تهیه نمایند.

دفعات انجام معامه در بازار ثانویه محدودیتی ندارد، این ویژگی بازار ثانویه است که موجب می‌شود تا نقدشوندگی ابزارهای مالی با جابجا شدن مالکیت آنها، قدرت بیشتری پیدا کند.

تولید بیشتر، عرضه را متعادل می کند و می تواند به تقاضای فزاینده بازار کالا و خدمات پاسخ دهد و مانع افزایش تورم شود. از طرف دیگر شرکت به یک منبع ارزان قیمت تامین مالی دسترسی می یابد که در نتیجه قیمت تمام شده محصولات،‌ افزایش ناگهانی نخواهد داشت.

افراد برای سرمایه گذاری در بازار بورس می توانند به ۲ روش مستقیم و غیر مستقیم اقدام کنند که اصولا روش غیر مستقیم که در آن مدیریت دارایی های شخص توسط یک کارشناس حرفه ای انجام می پذیرد ریسک سرمایه گذاری را به شدت کاهش می دهد.

گاهی مواقع ممکن است اتفاق مهم دیگری در بازار سرمایه رخ دهد، که نقدینگی به محض ورود به بازار سرمایه، وارد بازار تولید می شود و در مواقع بحرانی و ضروری، ‌دولت ها می توانند ورود و خروج نقدینگی از این بازار را کاملا تحت سیاست های خود قرار دهند.

در واقع نقدینگی بازار سرمایه در صورتی می تواند از بازار سرمایه خارج شود که جایگزین داشته باشد و این عامل، نقص بازار پول را پوشش می دهد، به این دلیل که وجوه نقد در بازار پول، می تواند هر موقع که تمایلی برای خارج شدن ایجاد شود بدون هیچ جایگزینی از بازار خارج شده و دولت را در اعمال سیاست های خود بر آن بازار محدود کند.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

تقسیم بندی بازارهای مالی

امروزه بازارهای مالی رشد چشمگیری داشته اند و نام بازارهای مالی معتدد در هر مکانی به گوش می رسد، افراد مختلفی از سرتاسر دنیا در بازارهای سرمایه گذاری کرده اند و در این بازارهای مالی مشغول به فعالیت هستند.اما بسیاری از افراد از بازارهای مالی شناخت کافی ندارند و با این بازارها آشنا نیستند اما می خواهند در این بازارهای مالی فعالیت داشته باشند.

اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که تعریف سرمایه گذاری در بازارهای مالی را از اطرافیان خود شنیده اید و تمایل دارید در این بازارها فعالیت خود را آغاز کنید اما پیش از آن می خواهید به طور کامل با مفهوم انواع بازارهای مالی آشنا شوید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید زیرا در این مقاله به شما تقسیم بندی بازارهای مالی مختلف را ارائه می دهیم.

سرفصل های آموزشی

بازارهای مالی(Financial Markets) یک فضای فیزیکی یا پلتفرم آنلاین هستند که افراد می توانند در این مکان دارایی های مختلف را خرید و فروش کنند که ماهیت افراد و دارایی به نوع بازار مالی بستگی دارد،تقسیم بندی بازارهای مالی به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به شما توضیح خواهیم داد.

بازارهای مالی ( Financial Markets )

امروزه نام بازارهای مالی بین المللی و داخلی معتددی شنیده می شود،اگر بخواهیم مفهوم بازارهای مالی(Financial Markets) را با زبان ساده بیان کنیم بازارهای مالی بستری هستند که افراد حقیقی و حقوقی می توانند در آن ها دارایی های مختلف را معامله کنند.

به دارایی های مختلفی که در بازارهای مالی معامله می شوند دارایی های مالی گفته می شود که شامل اوراق بهادار و اوراق قرضه می شود که این دارایی های مالی براساس قوانین و مقررات تعیین شده از فروشندگان به خریداران یا متقاضیان منتقل می شوند.

به عبارتی می توان گفت بازارهای مالی یک واسطه میان افرادی که می خواهند دارایی را به فروش برسانند(فروشندگان) و افرادی که می خواهند دارایی را خریداری کنند(خریداران) هستند.خریداران و فروشندگان در بازارهای مالی می توانند یکدیگر را به راحتی پیدا کرده و به آسانی با یکدیگر وارد معامله شوند.

بازارهای مالی تنوع بالایی دارند و تقسیم بندی بازارهای مالی باتوجه به عوامل مختلف انجام می شود.به طور کلی بازارهای مالی براساس سررسید تعهدات مالی،نوع دارایی و عرضه اوراق بهادار به سه دسته تقسیم بندی می شوند.

بازارهای مالی کاربردهای فراوانی دارند و می توانند برای نظام اقتصادی کشورها بسیار کمک دهنده باشند،از کاربردهای بازارهای مالی می توان به به جمع آوری منابع کوچک و اختصاص دادن این منابع به سرمایه گذاران،آگاهی از قیمت های منابع به طور غیردستوری و رشد نقدینگی در نظام های مالی اشاره کرد.

همچنین بازارهای مالی در میان ریسک و بازدهی ارتباط برقرار می کنند و راهنمایی نقدینگی به سمت مسیر صحیح و جلوگیری از رشد بازارهای مالی ناسالم و وضوح در فعالیت های اقتصادی و کمک به اعمال سیاست های پولی و مالی بانک های مرکزی و دولت را ایجاد می کند.

بازارهای مالی براساس تعهدات سررسید

بازار سرمایه(Capital Market): بازار سرمایه جزو گروه سررسید تعهدات مالی در تقسیم بندی بازارهای مالی است که در این بازار سررسید تعهدات مالی در این بازار بیش از یکسال می باشد.البته در این بازار دارایی های بدون سررسید نیز وجود دارد.این بازار نسبت به سایر بازارهای مالی سررسید تعهدات مالی بسیار بزرگتر است و این بازار از تنوع بالایی در ابزارهای مالی برخوردار می باشد.

بازار سرمایه به تنهایی به دو دسته بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم بندی می شود.بازار اولیه بازاری است که اوراق بهادار در آن تشکیل شده و سپس معامله می شود اما بازار ثانویه بازاری است که در آن اوراق بهاداری که در بازار اولیه معامله شده اند می توانند مجددا معامله شوند.

بازار سرمایه نیازهای سرمایه گذاری را تامین می کند و توانایی دارد منابع پس انداز بسیار زیادی را فراهم کند.همچنین خریداران و فروشندگان در بازار اولیه بازار سرمایه می توانند یکبار معامله انجام دهند و در بازار ثانویه دوباره می توانند از این قابلیت استفاده کنند به همین دلیل آنها دیگر نگرانی بابت خرید یا فروش نخواهند داشت.

بازار پول(Money Market): بازار پول جزو گروه سررسید تعهدات مالی در تقسیم بندی بازارهای مالی به شمار می رود.این بازار بازاری برای داد و ستد پول و هر دارایی که بتواند به عنوان جایگزین پول به شمار برود می باشد.در این بازار اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از 1 سال معامله خواهد شد.

نهادهای مالی که بازارپول با آنها در ارتباط است شامل بانک مرکزی و موسسات غیربانکی،بانک های تجاری،شرکت های دولتی،صندوق های سرمایه گذاری،کارگزاری های مختلف،سرمایه گذاران و معامله گران هستند.

در بازار پول نقدشوندگی با سرعت بسیار بالایی انجام می شود و در این بازار نرخ بهره در مقایسه بازارهای مالی بسیار کمتر می باشد و افراد می توانند با ریسک کمتری در این بازار مشغول به فعالیت شوند.در کل بازار پول بازاری است که برای ابزارهای مالی کوتاه مدت کاربرد دارد.

ابزارهای مالی در بازار پول شامل اوراق بهادار کوتاه مدت 3ماهه،6 ماهه و 1 ساله،پرداخت مبالغ تعیین شده در یک زمان که تحت عنوان پذیرش بانک شناخته می شود،گواهی سپرده و نوعی اوراق قرضه که تحت عنوان اوراق تجاری شناخته می شود و سررسید آن معمولا 270 روز یا کمتر از آن است می شود.

بازارهای مالی براساس نوع دارایی

بازار سهام(Stok Market): بازار سهام بازاری در تقسیم بندی بازارهای مالی براساس نوع دارایی است که تحت عنوان بازار بورس در میان مردم شناخته می شود،در این بازار سهام از طریق بازارهای مالی که دارای قوانین و مقررات هستند یا در بازارهای مالی که خارج از بورس هستند مبادله خواهند شد.درواقع در بازار سهام دارندگان اوراق بر روی مالکیت شرکت ادعا دارند.

بازار سهام در یک کشور یکی از مهم ترین جنبه های اقتصادی به شمار می رود زیرا این بازار قابلیت دسترسی به سرمایه را فراهم می کند و سرمایه گذاران می توانند مالیکت شرکت را توزیع کنند و از این طریق به محقق شدن درآمدها با فعالیت های خود در آینده کمک کنند.

بازار اوراق بدهی(Market Bond): بازار اوراق بدهی یکی دیگر از بازارهای مالی در تقسیم بندی بازارهای مالی براساس نوع دارایی است که در اقتصاد یک کشور بسیار موثر می باشد.در این بازار انواع اوراق مانند اوراق اسناد خزانه اسلامی،اوراق مشارکت،اوراق رهنی،گواهی سپرده در بازه های زمانی مختلف کوتاه مدت،میان مدت و بلندمدت به افرادی تحت عنوان قرض گیرندگان سپرده می شود.

در بازار اوراق بدهی اوراق قرضه به دو شکل پرداخت دوره ای و بدون پرداخت دوره ای داد و ستد خواهد شد.در این بازار دارندگان اوراق ادعایی بر روی مالکیت شرکت ندارند و سود اوراق بدهی از سود بانکی معمولا بالاتر است و مردم می توانند با ریسک کمتری از آن استفاده کنند.

بازار ابزار مشترقه (Derivative Market): بازار ابزار مشترقه یکی دیگر از انواع بازارهای مالی براساس نوع دارایی در تقسیم بندی بازارهای مالی است که در این بازار دارایی های مالی و دارایی های فیزیکی مانند انرژی،ارز و پول انجام می شود.

در این بازار داد و ستد دارایی ها میان چند طرف انجام می شود،دقت داشته باشید در این بازار دارایی جا به جا نخواهد شد بلکه ارزش این دارایی توسط پشتوانه اصلی آنها تعیین می شود.از ویژگی های مثبت بازار ابزار مشترقه می توان به افزایش یازدهی دارایی،کاهش هزینه تامین دارایی و عدم پرداخت مالیات اشاره کرد.

کار های کلاسی دانشجویان اقتصاد

بازار مالی بازاری است که در آن افراد حقیقی و حقوقی می توانند به معامله اوراق ضمانت مالی، کالا و دیگر دارایی های مثلی (عوض دار) با هزینه مبادلاتی پایین، و در قیمت هایی که تابع عرضه و تقاضا هستند، بپردازند. اوراق ضمانت شامل سهام ، اوراق قرضه و کالاهایی (شامل فلزات گرانبها یا محصولات کشاورزی) می شوند .

دو نوع بازار عمومی (جایی که انواع زیادی از کالاها در آن معامله می شود) و بازار اختصاصی (جایی که تنها یک نوع کالا معامله می شود) وجود دارند. بازارها خریداران و فروشندگان علاقه مند زیادی شامل خانوارها، شرکت ها و آژانس های دولتی را در یک «مکان» جمع می کند، لذا پیدا کردن همدیگر را برای آنها آسان می سازد. اقتصادی که اصولا برای اختصاص منابع بر معاملات میان خریداران و فروشندگان وابسته است، به عنوان اقتصاد بازاری شناخته می شود و این در مقابل اقتصاد دستوری یا ا قتصاد غیر بازاری مثل اقتصاد هدیه محور است .

با تقسیم کل سیستم اقتصاد یک کشور به دو بخش واقعی و مالی، بخش مالی را می‌توان به عنوان زیرمجموعه‌ای از نظام اقتصادی تعریف کرد که در آن وجوه، اعتبارات و سرمایه در چارچوب قوانین و مقررات مشخص از طرف پس‌انداز کنندگان و صاحبان پول و سرمایه به طرف متقاضیان، جریان می‌یابد.

بازارهای مالی نیز بازارهایی هستند که در آنها داراییهای مالی مبادله می شوند. داراییهای مالی داراییهایی مثل سهام و اوراق قرضه هستند که ارزش بازارهای مالی براساس نوع دارایی آنها به ارزش تولیدات وخدمات ارایه شده توسط شرکتهای منتشر کننده آنها وابسته است. تفاوت داراییهای مالی با داراییهای واقعی در این است که داراییهای واقعی ماهیت فیزیکی دارند مانند اتومبیل، املاک و مستغلات، و وسایل منزل.

طبقه بندی بازارهای مالی

بازارهای مالی بر پایه معیارهای متفاوتی قابل طبقه‌بندی هستند:

طبقه‌بندی بر اساس نوع دارایی

طبقه‌بندی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

طبقه بندی بر اساس سررسید تعهدات مالی

بر اساس نوع دارایی، می‌توان بازار اوراق بهادار را به دسته‌های بازارهای مالی براساس نوع دارایی بازارهای مالی براساس نوع دارایی زیر تقسیم‌بندی کرد:

الف- بازار سهام در این بازار، سهام شرکت‌ها که نشانگر مالکیت دارنده آن در شرکت است، دادوستد می‌شود.

ب - بازار اوراق بدهی بازاری است که در آن ابزارهای با درآمد ثابت(اوراق قرضه) دادوستد می‌شوند.

ج - بازار ابزارهای مشتق بازاری است برای معاملات ابزارهایی مبتنی بر دارایی‌های مالی یا فیزیکی که از آن جمله می توان به اختیار معامله و قرارداد آتی اشاره کرد.

طبقه بندی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار:

بازار دست اول (اولیه) شرکت‌ها، مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خود به مبالغ هنگفتی نیاز دارند که اغلب این منابع را در مقابل واگذاری اوراق بهادار خود، به‌دست می‌آورند. واگذاری اوراق بهادار و تأمین اعتبار برای اولین بار در بازار دست اول انجام می‌شود. به عبارت دیگر در بازار دست اول، اوراق بهادار برای نخستین بار منتشر می‌شوند. براین اساس فروشنده اوراق بهادار در واقع همان ناشر اوراق بهادار است.

بازار دست دوم (ثانویه) پس از عرضه اوراق بهادار در بازار اولیه و به منظور آن ‌که این اوراق بتوانند مورد دادوستد قرار گیرند، به بازار دیگری نیاز است که به آن بازار ثانویه اوراق بهادار گفته می‌شود. در این بازار، اوراق قابلیت دادوستد پیدا می‌کنند. وجود بازار دست دوم، صرفاً به این دلیل است که قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار منتشر شده در بازار دست اول را افزایش ‌دهد، ضمن این‌که شرایطی فراهم می‌آورد که قرض‌دهندگان و قرض‌گیرندگان در صورت لزوم به آسانی بتوانند تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را تغییر داده، به فروش اوراق بهادار خریداری شده یا خرید اوراق بهادار دیگر اقدام نمایند.

دادوستد در بازار دست دوم به دفعات نامحدود انجام می‌شود و بنابراین با جابجا شدن مالکیت ابزارهای مالی قابل دادوستد در آن بازار، قدرت نقدشوندگی زیادی ایجاد می‌شود. در این حالت، از نقد شدن پیش از سررسید بدهی واحدهای متقاضی سرمایه یا ناشران اوراق بهادار جلوگیری می‌شود و در نتیجه ضربه‌های کمبود نقدینگی تأثیر محدودتری بر واحدهای سرمایه‌گذار خواهد داشت.

طبقه بندی بر اساس سررسید تعهدات مالی:

الف ) بازار پول

بنا به تعریف، بازار پول بازاری برای دادوستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یک‌سال دارند. همچنین می‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد نام برد. تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاه‌های تجاری این امکان را می‌دهند که به سرعت نقدینگی خود را به میزان مطلوب درآورند.

ب ) بازار سرمایه

برپایه طبقه‌بندی بازار مالی با نگرش به سررسید دارایی‌ها، بازار سرمایه به بازار دادوستد ابزارهای مالی با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید اطلاق می‌شود. این بخش از بازار مالی نقش مهمتری در گردآوری منابع پس‌اندازی و تأمین نیازهای سرمایه‌گذاری واحدهای تولیدی دارد. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده‌تر است و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است.

مهمترین کارکرد بازارهای مالی شامل بازارهای پول، سرمایه و بیمه در اقتصاد ملی، تجهیز منابع پس اندازی و هدایت آن به سوی فعالیتهای مولد اقتصادی است، ضمن آنکه تعیین قیمت وجوه و سرمایه، انتشار و تحلیل اطلاعات و توزیع ریسک اقتصادی نیز اغلب در شمار کارکردهای این بازارهاست.

انواع بازارهای مالی، شناخت و کارکردهای آن

ممکن است با شنیدن نام بازار، ذهنتان به سمت مکان‌هایی برود که برای معامله باید در آن حضور داشته باشید تا بتوانید چیزی را مبادله کنید. از بازار تره‌بار گرفته تا بازار سکه و طلا. در ادامه قصد معرفی بازارهایی را داریم که برای خرید و فروش در آن، نیازی به حضور فیزیکی نیست.

بازارهای مالی چه هستند؟

بازارهای مالی (Financial Markets) بازارهایی هستند که در آن‌ها معامله‌گران، دست به خرید و فروش دارایی‌های مالی می‌زنند. دارایی‌هایی نظیر اوراق‌بهادار، طلا، سهام، کالا و. در این بازارها معامله می‌شوند. قیمت معاملات در این بازارها بر اساس فرایند عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.

بازارهای مالی، یک سیستم باز و منظم ایجاد می‌کنند، تا شرکت‌ها بتوانند به سرمایه مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. این بازارها برای عملکرد صحیح اقتصادهای سرمایه‌داری بسیار حیاتی هستند. به‌طور کلی بازارهای مالی شرایطی را ایجاد می‌کنند تا بین افراد با مازاد منابع و کسانی که با کمبود منابع مالی مواجه هستند، یک ارتباطی شکل گیرد.

زمانی که حرف از بازارهای مالی می‌شود، بیشتر افراد ذهنشان تنها به‌سمت بورس اوراق بهادار متمایل می‌شود. در حالی که بازارهای مالی مختلف، با اهداف متفاوتی وجود دارد که اکثر افراد با آن‌ها آشنا نیستند. بازارهایی مانند بورس کالا، بازار طلا، بازار مسکن و. نمونه‌ای از این بازارها هستند. در این مقاله سعی بر آن است که شما را با برخی از این بازارها آشنا کنیم.

کارکردهای بازار مالی

یکی از کارکردهای بازارهای مالی قیمت‌یابی (Price Discovery process) است. یعنی با توجه به اطلاعاتی که در بازار وجود دارد و بر‌اساس قیمت عرضه و تقاضای موجود، قیمت اوراق بهادار تعیین می‌شود.

هر چه بازار کاراتر باشد، قیمت اوراق بهادار صحیح‌تر تعیین می‌شود، یعنی قیمت ورقه بهادار به قیمت واقعی آن نزدیک‌تر می‌شود.

هر چه بازار کاراتر باشد قیمت اوراق بهادار درست‌تر تعیین می‌شود، یعنی قیمت ورقه بهادار به قیمت واقعی آن نزدیک‌تر می‌شود. علاوه‌بر کارایی بازار، هر‌چه شرایط رقابت کامل در بازار بیشتر فراهم باشد (یعنی تمامی اطلاعات در دسترس عموم قرار داشته باشند و تعداد زیادی معامله‌گر در بازار حضور داشته باشند) قیمت اوراق بهادار بهتر و نزدیک‌تر به قیمت واقعی آن مشخص می‌شوند.

کمک به فرآیند تشکیل و تخصیص سرمایه از دیگر مزایای این بازارها هستند. بازارهای مالی منجر‌به انتقال پول‌های اضافی و بلا‌استفاده سرمایه‌گذاران خرد و کلان به بخش‌هایی از صنایع و خدمات که مستعد رشد هستند و یک مزیت نسبی نسبت به دیگر صنایع دارند، می‌شوند. همچنین این بازار باعث می‌شود که ریسک، بین متقاضیان و دارندگان وجوه تقسیم شود.

در شکل زیر طبقه‌بندی‌های مختلف از بازار‌های مالی را می‌بینید.

تقسیم‌بندی بازارهای مالی

تقسیم‌بندی بازارهای مالی

بازارهای مالی را می‌توان بر‌اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری آن‌ها به چهار طبقه دسته‌بندی کرد.

بازارهای مالی بر‌اساس حق مالی

بازارهای مالی بر‌اساس حق مالی به دو دسته‌ی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم می‌شوند.

بازار بدهی

بازار بدهی، بازاری است که در آن مطالبات ثابت یا ابزارهای بدهی مثل اوراق قرضه معامله می‌شوند.بازارهای مالی براساس نوع دارایی

بازار سهام

بازاری است که در آن سرمایه‌گذاران به مبادله سهام می‌پردازند.

بازار مالی بر‌اساس سررسید ابزار مورد معامله

بازارها بر‌اساس سر‌رسید ابزار قابل معامله به دو دسته بازار پول و سرمایه تقسیم می‌شوند.

بازار پول (Money Market)

بازار پول، بازاری است که در آن اوراق بهادار با سررسید کمتر از یک سال معامله می‌شوند. در این بازار سرعت نقد‌شوندگی بسیار بالا است. نرخ بهره در بازار پول متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق بهادار است. یعنی هر‌چه مدت زمان نگهداری اوراق بهادار بیشتر باشد، نرخ بهره هم افزایش پیدا می‌کند. نرخ بهره بازار پول به دلیل کوتاه‌تر بودن مدت زمان سررسید، کمتر از نرخ بهره بازار سرمایه است. همچنین در این بازار ریسک عدم پرداخت پایین است.

اوراقی مانند اوراق خزانه (اوراق بهادار کوتاه‌مدت با سررسید 3 ماه تا یک سال) و اوراق تجاری شرکت‌ها (اوراق با سررسید 270 روز یا کمتر)، نمونه‌ای از اوراق قابل معامله در بازار پول هستند. از نهادهای مالی مختلف این بازار می‌توان بانک‌های تجاری و واسطه‌های مالی و. را نام برد. برای آشنایی بیشتر با نهادهای مالی می‌توانید به مقاله آشنایی با نهادهای مالی مراجعه کنید.

بازار سرمایه (Capital Market)

در بازار سرمایه اوراق بهادار با سر‌رسید بیشتر از یک ‌سال مورد معامله قرار می‌گیرند. اوراقی نظیر اوراق قرضه بلند‌مدت و سهام از جمله اوراق قابل معامله در این بازار هستند. به‌طور کلی این بازار هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل می‌کند.

بازار سرمایه ابزارهای قابل معامله در خود را از لحاظ چرخه عمرشان در دو بازار مختلف در خود جای داده است.

بازار اولیه (Primary Market)

بازار اولیه، بازاری است که اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله می‌شوند. به‌طور کلی می‌توان گفت که تشکیل سرمایه در بازار اولیه اتفاق می‌افتد.

بازار ثانویه (Secondary Market)

بعد از این‌که اوراق بهادار برای اولین بار (مثل عرضه‌های اولیه) در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفتند، وارد بازار ثانویه می‌شوند. بازار ثانویه این امکان را فراهم می‌آورد تا اوراقی که قبلا در بازار اولیه معامله شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و دارندگان آن‌ها نگرانی از جهت خرید یا فروش اوراق نداشته باشند.تعداد دفعات انجام معامله در بازار ثانویه محدودیتی ندارد. بازار بورس نمونه‌ای از بازارهای ثانویه سازمان‌یافته است.

قیمت اوراق بهادار (مثل سهام) در بازار ثانویه، عملکرد مدیریت شرکت را نشان می‌دهد. اگر قیمت سهامی بالا رود، نشانگر عملکرد خوب واحد مدیریت است که در نهایت منجر‌به افزایش سرمایه و ثروت سهامدارانش می‌شود.

بازار ثانویه می‌تواند به شکل‌های زیر نیز وجود داشته باشد.

بازار مذاکره یا حراج (Auction Market)

در این بازار خریداران و فروشندگان و یا کارگزاران آن‌ها به‌طور مستقیم با هم معامله می‌کنند. معامله زمانی در این بازار انجام می‌شود که بالاترین قیمتی که برای خرید سهم پیشنهاد شده با پایین‌ترین قیمتی که یک شخص حاضر است سهام خود را به‌ فروش برساند، برابر باشند.

بازار کارگزاری (Broker Market)

اگر به تعداد کافی خریدار بازارهای مالی براساس نوع دارایی و فروشنده در بازار مزایده وجود نداشته باشد، معامله‌گران به یک کارگزار مراجعه می‌کنند. کارگزار با دریافت حق کمیسیون، طرف معامله‌ای که حاضر به خرید یا فروش سهامش متناسب با شرایط شما باشد را پیدا می‌کند و از این طریق معامله انجام می‌شود.

بازار دلالی (Dealer Market)

افرادی در بازار وجود دارند که حاضر به پذیرش ریسک ناشی از نوسانات قیمت‌ها هستند. این افراد از تغییرات قیمت در بازار استفاده می‌کنند. نوسان‌گیر‌ها را می‌توان از جمله فعالان این بازار دانست.

بازارهای مالی بر‌اساس ساختار سازمانی

همان‌طور که در جدول بالا می‌بینید. بازارهای مالی از لحاظ قانون‌مندی، نظم و ساختار سازمانی به چهار دسته تقسیم می‌شوند.

بازارهای رسمی

بورس اوراق بهادار از بازارهای رسمی سازمان‌یافته است که شامل تسهیلات فیزیکی مشهود است. قوانین و شرایط سخت‌گیرانه‌ای برای شرکت‌هایی که وارد بورس می‌شوند اعمال می‌شود. این شرکت‌ها از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و. بررسی می‌شوند. به‌طور کلی ریسک شرکت‌های فعال در بورس کمتر از سایر بازارها نظیر فرابورس است. عمده‌ترین اعضای فعال در بورس ایران، عبارت‌اند از: کارگزاران، معامله‌گران و بازارسازان

به این بازار، بازار اول نیز گفته می‌شود و معاملات مربوط به شرکت‌های بورسی در آن انجام می‌شود.

بازار خارج از بورس (Over The Counter)

بازار خارج از بورس (OTC) که به آن بازار مبتنی بر چانه‌زنی نیز می‌گویند، بازاری است که در آن معامله بر روی اوراق بهادار شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته نشده‌اند انجام می‌شود. این بازار دارای یک مکان فیزیکی نیست و شرایط آسان‌تری برای ورود به آن نسبت به بازارهای رسمی وجود دارد.

در ایران بازار فرابورس معادل بازار خارج از بورس است و تنها تفاوتی که در آن‌ها وجود دارد این است که بازار فرابورس دارای یک مکان فیزیکی است. به این بازار می‌توان بازار دوم نیز گفت.

بازار سوم

شامل کلیه بازارهای خارج از بورس است. در این بازار کلیه اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس، در خارج از بورس مورد معامله قرار می‌گیرند. معمولا سازمان‌ها و موسسات بزرگ سرمایه‌گذاری در این بازار به معامله اوراق بهادار می‌پردازند. یکی از دلایل این کار می‌تواند به خاطر حق کمیسیون و کارمزد کمتری که این بازار دارد، باشد.

بازار چهارم

در بازار چهارم معمولا سازمان‌هایی که قصد انجام معاملات خیلی بزرگ دارند، فعالیت می‌کنند. در این بازار برای این‌که کارمزدی پرداخت نشود، طرفین معمولا به‌طور مستقیم و بدون دخالت کارگزار دست به معامله می‌زنند. نوعی سیستم کامپیوتری وجود دارد که موسسات با استفاده از آن می‌توانند مقادیر زیادی از اوراق بهادار و یا سهام را بدون وجود هیچ واسطه‌ای خرید و فروش کنند. معمولا معاملات عمده و بلوکی در این بازار انجام می‌شود.

بازارهای مالی بر‌اساس زمان واگذاری

در آخرین تقسیم‌بندی می‌توان بازار را از نظر زمان واگذاری به دو دسته بازار آتی و بازار نقدی تقسیم‌بندی کرد.

بازار آتی (future market)

بازاری است که اوراق مشتقه در آن مورد معامله قرار می‌گیرند. به‌همین دلیل به این بازار، بازار اوراق مشتقه نیز می‌گویند. اوراق مشتقه، قراردادی است که طی آن دارنده‌اش را موظف یا مختار می‌کند تا در یک تاریخ معین در آینده، دارایی را بخرد و یا بفروشد. قراردادهای مالی و اختیار معامله از اوراق مشتقه هستند که در مقالات بعد راجع‌به آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

بازار نقدی (Spot market)

بازاری است که در آن به محض انجام شدن معامله، تمام مبادلات مالی نیز در همان لحظه اتفاق می‌افتد. یعنی به طور آنی پس از پرداخت مبلغ توسط خریدار، مالکیت آن کالا یا اوراق‌بهادار به خریدار منتقل می‌شود.

بورس کالای ایران

علاوه‌بر بورس اوراق بهادار، بورس کالا نیز در ایران وجود. در بورس کالای ایران، محصولاتی نظیر زعفران، زیره سبز و پسته معامله می‌شوند. این معاملات به‌صورت قرار داد آتی بسته می‌شوند. به‌طور کلی می‌توان گفت بازار آتی یکی از بخش‌های بورس کالا است. قرار داد آتیِ کالا به این صورت است که دو طرف معامله (خریدار و فروشنده) قراردادی تنظیم می‌کنند که طی آن یک کالای خاص، با قیمتی مشخص، در تاریخ معینی در آینده، توسط فروشنده در اختیار خریدار قرار بگیرد. با استفاده از این قرار داد می‌توان ریسک تغییرات قیمت انواع کالا‌ها را پوشش داد.

خرید طلا در بورس کالا

اختصاص بخشی از سپرده‌ی خود به طلا، می‌تواند ریسک سبد سرمایه‌گذاری (پرتفوی) شما را کاهش بدهد. با خرید طلا به این صورت و نه به صورت حضوری، ریسک خرید و نگهداری طلا به حداقل می‌رسد. برای خرید طلا در بورس از سه روش می‌توان استفاده کرد. یکی از این روش‌ها استفاده از صندوق‌های طلا است. علاوه بر آن از طریق گواهی سپرده سکه طلا نیز می‌توان اقدام به خرید طلا کرد. برای خرید شمش طلا می‌توان به بازار فیزیکی بورس کالا مراجعه کرد. در مقالات آینده راجع‌به بورس کالای ایران و خرید طلا و شمش، توضیح داده خواهد شد.

آشنایی با انواع بازار سرمایه در ایران و جهان

آشنایی با انواع بازار سرمایه در ایران و جهان ، به هر بازاری که بتوان در آن به معامله اوراق بهادار و کالاهای مختلف پرداخت، بازار مالی گفته میشه. آشنایی با انواع بازارهای مالی میتونه فرصت های کسب درآمدی مختلفی رو بهتون عرضه کنه؛ به همین دلیل قصد داریم که در این مقاله در مورد بازارهای سرمایه صحبت کرده و شما رو با انواع اون ها آشنا کنیم. توجه داشته باشین که بازار ارزهای دیجیتال هم نوعی از همین بازارهای مالی هستش.

حتما شما هم در بین اطرافیانتون، افرادی رو دیدین که با فعالیت در بازارهای مالی تونستن موفق بشن و ثروت زیادی رو بدست بیارن. شاید با دیدن این دسته از افراد، شما هم بخواین که فعالیت در این بازارها رو شروع کنین؛ اما باید در مورد این بازارها به این نکته توجه داشته باشین که بازیگردان های بزرگی در این حوزه وجود دارن که رقابت با اون ها کار بسیار سختی است.

در ادامه با ما همراه باشین تا بهتون شرح بدیم که منظور از بازار مالی چیست؟ و با انواع بازار سرمایه در ایران و جهان آشنا بشید. همچنین در این مقاله به وظایف بازار سرمایه هم می پردازیم و در مورد کارکرد بازار پول و سرمایه صحبت می کنیم. در صورتی که قصد فعالیت در این حوزه رو دارین، پیشنهاد میدیم که در ادامه مقاله آشنایی با انواع بازار سرمایه در ایران و جهان با ما همراه باشین.

منظور از بازار مالی چیست؟

به طور کلی به بازار هایی که افراد و موسسات مختلف در اون ها به معامله و مبادله اوراق بهادار و دارایی های قابل معامله دیگه می پردازن، بازار مالی گفته میشه. در این نوع بازارها، طبق اصول اولیه اقتصاد قیمت ها بر اساس عرضه و تقاضا و مبادله ای که خریدار و فروشنده ها با هم انجام میدن، مشخص میشه.

هدف اصلی از بوجود آوردن بازار های مالی رو میتونیم آسون تر کردن فرآیند معاملات و مبادلات بین متقاضیان و عرضه کننده ها بدونیم. به این ترتیب خریدار ها و فروشندگان میتونن ساده تر با همدیگه ارتباط برقرار کنن. نکته مهمی که در مورد انواع بازار پول و سرمایه وجود داره اینه که در هر کدوم از بازارهای مالی، خریداران و فروشندگان کالا های مختلفی رو با هم مبادله میکنن که به همین دلیل میشه گفت انواع مختلفی از بازارهای سرمایه بوجود اومدن.

برای تشخیص انواع بازارهای مالی میتونین از ماهیت مبادلاتی که در اون ها انجام میشه و میزان رشد دارایی ها استفاده کنین. در مجموع با توجه به توضیحاتی که دادیم میشه در پاسخ به این سوال که بازار مالی چیست؟ اینطور گفت که، به هر بازاری که در آن مبادلات و تجارت انجام بشه، بازار مالی یا Financial Market گفته میشه. برای مثال به بازارهایی که شامل اوراق بهادار (سهام، اوراق قرضه، ارز)، فلزات و مشتقات اون ها باشه، میتونیم بازار مالی بگیم.

در تمامی بازارهای مالی یک سیستم منظم و باز برای تجارت وجود داره که شرکت های مختلف رو قادر میکنه تا به سرمایه ی مورد نیاز خودشون دسترسی پیدا کنن. وجود این نوع از بازار ها برای عملکرد مناسب اقتصاد ضروری است. مهمترین مشخصه این نوع از بازار ها در اقتصاد اینه که بین افرادی که منابع مازاد دارن و کسانی که به منابع مالی نیاز دارن، به شکل یک پل ارتباطی عمل میکنه.

بسیاری از افراد تصور میکنن که تنها بازار مالی در کشور های مختلف بورس اوراق بهادار است، ولی بازارهای سرمایه ی مختلفی وجود دارن که هر کدوم از اون ها دارای مشخصاتی خاص و اهداف متفاوتی هستن. برای مثال بورس کالا، سهام، طلا، بازار ملک و املاک، ارزهای دیجیتال و. . . از مهمترین بازارهای مالی دنیا هستن که در ادامه در مورد هر کدوم از اون ها بیشتر گفتوگو می کنیم.

انواع بازار سرمایه در ایران و جهان کدامند؟

همونطر که اشاره کردیم بازار های مالی رو بر اساس پارامتر های مختلفی از جمله ماهیت و وظایف بازار سرمایه، به انواع مختلفی تقسیم بندی میکنن. در حال حاضر بازارهای مالی مختلفی در سراسر دنیا وجود داره که هر کشور حداقل در یکی از اون ها فعالیت و مشارکت داره. در این بازارها میزان سرمایه در گردش بسیار متفاوت است و بعضی از مارکت ها با توجه به این ویژگی کوچک تر از موارد دیگه هستن.

در ادامه با ما همراه باشین تا شما رو با 6 نوع از معروف و پرکاربرد ترین بازارهای مالی دنیا آشنا کنیم:

بازار سهام یا Stock Market

در بین انواع بازار پول و سرمایه، بازار بورس یا سهام رو میتونیم به عنوان یکی از شناخته شده ترین انواع بازار سرمایه در جهان معرفی کنیم. ماهیت این نوع بازارها به این شکل است که سهام شرکت هایی که سهامی عام هستن، به وسیله سرمایه گذار ها و معامله گر ها خرید و فروش میشن. در این بازار قیمت هر سهم با توجه به پارامتر های مختلفی از جمله میزان عرضه و تقاضا، ارزش بازار یک شرکت، دارایی ها، درآمد و. . . مشخص میشه.

در شرایطی که قیمت یک سهم به خاطر دلایل اقتصادی یا تجاری تغییر پیدا میکنه و بیشتر میشه، سرمایه گذارها میتونن با فروش اون به درآمد برسن. شاید در نگاه اول خرید سهام، کار بسیار ساده و آسونی به نظر برسه؛ اما پیدا و انتخاب کردن سهام شرکتی که سود ده باشه و از نظر بنیادی قابل اتکا باشه، یکی از بزرگترین چالش هاییه که معامله گر ها با اون روبرو هستن. در واقع استراتژی معاملاتی در این نوع بازارها، خرید سهام با قیمت پایین و فروش اون در قیمت های بالاتر است.

معمولا این دسته از بازارهای مالی شامل دو نوع بازار مختلف هستن که در ادامه هر کدوم از اون ها رو بیشتر توضیح میدیم:

بازار اولیه یا Primary Market: این بازار وقتی شکل میگیره که سهام مربوط به یک شرکت برای اولین بار در بازار عرضه و فروخته میشن. بیشتر شرکت ها برای جذب سرمایه مورد نیاز خودشون وارد بازار سهام میشن، و با استفاده از عرضه اولیه یا IPO سهام خودشون، این کار رو انجام میدن. در این روش سرمایه ی مورد نیاز شرکت به شکل مستقیم با فروش سهام اون تامین میشه.

بازار ثانویه یا Secondary Market: بعد از این که سهام شرکت ها در بازار اولیه لیست شد، معامله گر ها میتونن سهام اون شرکت رو در بازار ثانویه معامله و خرید و فروش کنن. به عبارت ساده تر تمامی معاملاتی که در بازار بورس انجام میشه، در بازار ثانویه اتفاق میفته.

بازار اوراق قرضه یا Bond Market

به بازار اوراق قرضه، بازار درآمد ثابت هم گفته میشه که یکی دیگه از انواع بازار سرمایه در ایران و جهان است. سازمان ها، شرکت ها و حتی دولت ها سعی میکنن که با فروش اوراق قرضه در این بازار میتونن سرمایه مورد نیاز خودشون رو تامین کنن. جالبه بدونین که حتی شهرداری ها هم برای اینکه بتونن بودجه و مخارج مورد نیاز ساخت و توسعه پروژه های خودشون رو بدست بیارن، اوراق قرضه منتشر میکنن.

این اوراق رو میتونیم در دسته بندی انواع بازارهای مالی بر اساس سر رسید تعهدات مالی هم بهتون معرفی کنیم. در این نوع سرمایه گذاری، افرادی که قصد سرمایه گذاری رو دارن با استفاده از خرید این اوراق، سرمایه ی خودشون رو قرض میدن. در مقابل این اوراق شرکت یا نهاد فروشنده متهد میشه که اعتبار دریافتی خودش رو به همراه سود های دوره ای مشخص، باز پرداخت کنه.

در واقع این نوع اوراق رو میتونیم به توافقی بین وام دهنده و وام گیرنده تشبیه کنیم که در اون جزیئیات مختلف وام از جمله مقدار سرمایه، زمان باز پرداخت و میزان سود دریافتی به شکل کاملا واضح مشخص شدن. به همین خاطر ممکنه که این بازار رو به عنوان بازار بدهی یا بازار اعتباری هم بشناسین.

بیشتر معاملات مربوط به این بازار در بازار اولیه انجام میشه که در آن سرمایه گذارهای اوراق قرضه رو به شکل مستقیم از فروشنده ها (گیرندگان وام) دریافت میکنن. همچنین امکان اوراق بهاداری که قبلا در این بازار وجود داشته هم با استفاده از بازار ثانویه امکان پذیر است. این بازار رو به عنوان یکی از کم ریسک ترین بازارهای مالی جهان میدونن که امکان کسب سود مشخص و بدون ریسکی رو برای معامله گر ها فراهم میکنه.

بازار ارزهای دیجیتال یا Cryptocurrency Market

گسترش و توسعه فناوری بلاک چین در سال های گذشته باعث شده که از رمز ارزها به عنوان یک دارایی ارزشمند یاد بشه و دارایی های دیجیتالی بتونن خودشون رو به عنوان یک بازار ارزشمند به اثبات برسونن. از سال 2018 تا به الان بازار ارزهای دیجیتال تونسته که رشد سریعی رو از نظر حجم بازار در بین سایر بازارهای مالی داشته باشه. در حال حاضر این بازار از 14 هزار ارز مختلف و 500 پلتفرم معاملاتی تشکیل شده که آمار قابل توجهی هستش.

البته ماهیت و بستر پیچیده و کمتر شناخته شده ارزهای دیجیتال باعث شده که از این بستر به عنوان پلتفرمی مناسب برای کلاهبرداری و طرح های پانزی استفاده بشه. پلتفرم های معاملاتی و خرید و فروش ارزهای دیجیتال به دو دسته صرافی های متمرکز (CEX) و غیر متمرکز (DEX) تقسیم میشن. پلتفرم های متمرکز همونطور که از اسم اون ها هم مشخصه، ماهیت متمرکزی رو دارن. در مقابل صرافی های غیر متمرکز بدون هیچ مرجع مرکزی فعالیت میکنن و امکان مبادله و معامله ارزهای دیجیتال رو به شکل غیر متمرکز، بدون واسطه و همتا به همتا (P2P) فراهم کردن.

با اینکه بازار ارزهای دیجیتال به عنوان یک مارکت نسبتا جوان شناخته میشه، اما در سال های گذشته به طور قابل توجهی گسترش و توسعه پیدا کرده. برخی از سرمایه گذارهای سنتی فکر میکنن که عدم وجود یک سیستم مرکزی برای نظارت روی این بازار، یکی از بزرگترین ایرادان اون محسوب میشه، در حالی که سرمایه گذاران علاقه مند به این حوزه، از بازارهای مالی براساس نوع دارایی بازارهای مالی براساس نوع دارایی این موضوع به عنوان یک مزیت یاد می کنن.

بازار کامودیتی ها یا Commodity Market

یکی دیگه از انواع بازار سرمایه در جهان و ایران، بازار کامودیتی ها است که تولیدکننده ها و مصرف کننده ها برای معامله کالاهای اساسی در این بازار می پردازن. به عبارت ساده تر کامودیتی به کالاهایی گفته میشن که میتونیم اون ها رو با کالاهای مشابه دیگه ای معامله کنیم. در بازارهای جهانی کالاهایی که در این بازار به فروش میرسن رو به دو گروه تقسیم میکنن:

کامودیتی سخت:

کالاهای مربوط به انرژی مثل نفت، گاز، فلزات گرانبها از جمله طلا، نقره و پلاتین رو در این گروه قرار میدن. فلزات اساسی مثل آلومینیوم، روی، مس و آهن هم در این گروه قرار گرفتن.

کامودیتی نرم:

کالاهای کشاورزی مثل گندم، سویا، ذرت و محصولات مختلفی مثل پنبه، قهوه و شکر رو در گروه کامودیتی های نرم قرار میدن.

نحوه انجام معاملات در این بازار هم به دو دسته معاملات اسپات (Spot) و معاملات فیوچرز (Future) تسیم میشن. در بازار اسپات این داریی ها با پول مبادله میشن ولی در بازار فیوچرز، از قراردادهایی با تاریخ و قیمت از پیش تعیین شده، معامله این گروه از دارایی ها انجام میشه. جالبه بدونین که بیشتر معاملات این بازار به شکل کالاهای اساسی در بازارهای مشتقه و به شکل معاملات اسپات انجام میشه.

بازار فارکس یا Forex

در این بازار امکان معامله 170 جفت ارز مختلف برای معامله گر ها فراهم شده. این بازار با توجه به اینکه مارکت کپ وحجم معاملات روزانه ای اون بیشتر از مجموع بازارهای مختلفی مثل سهام، بازار ارزهای دیجیتال و بازارهای مشتقه است، به عنوان یکی از مجبوبترین بازارهای مالی دنیا شناخته میشه. از فارکس به عنوان یک بازار مالی گسترده یاد میشه که به واسطه اتصال کامپیوتر ها مختلف و تشکیل یک شبکه کامپیوتری گسترده، بوجود اومده.

این بازار رو میتونیم به دو بخش بازار بین بانکی یا Interbank Market (OTC) و بازار خارج بورس (OCT) تقسیم کنیم. بازار بین بانکی رو میتونیم مثل یک شبکه جهانی در نظر بگیریم که بانک ها و موسسات مالی با استفاده از اون به مبادله ارزها و مشتقات ارزی بین خودشون می پردازن. همچنین معامله گر ها و سرمایه گذاران خرد میتونن با کمک کارگزاری یا بروکرهای مختلف در بازار خارج از بورس فاارکس به فعالیت بپردازن.

جالبه بدونین که در این بازار، کارگزار های فارکس میتونن به عنوان بازار ساز (Market Maker) هم عمل کنن و با پیشنهاد دادن قیمت های خرید و فروش یا بید (Bid) و اسک (Ask)، با رقبای خودشون در این بازار مقابله کنن.

جمع بندی و نتیجه

آشنایی با انواع بازارهای مالی ایران و جهان میتونه بهتون کمک کنه که بهترین بازار پول و سرمایه رو برای فعالیت خودتون انتخاب کنین. همونطور که اشاره داشتیم از اصلی ترین وظایف بازار سرمایه میتونیم به تخصیص درامد و دارایی های کارامد برای اقتصاد اشاره کنیم. این بازارهای مالی بازارهای مالی براساس نوع دارایی با توجه به اینکه به بازارهای آزاد برای ایجاد جریان سرمایه و تعهدات مالی و پول، به ایجاد اقتصادی روان تر در جهان کمک میکنن.

امیدواریم که مطالب این مقاله برای اشنایی با انواع بازار سرمایه جهان و ایران براتون سودمند بوده باشه. توجه داشته باشین که فعالیت در هر کدوم از بازارهایی که بهتون معرفی کردیم، به دانش و تجربه بالایی نیاز داره که مستلزم شرکت در دوره های آموزشی پیشرفته و فعالیت متداوم در این بازارهاست.