رفتار هیجانی در بازارهای مالی
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که به عنوان مثال از ترس اینکه از یک بازار خاص عقب نمانید، بدون تحلیل و آموزش و تنها از روی هیجان، به همراه دیگران وارد آن بازار شده باشید. به عنوان مثال وقتیکه شاخص بورس به محدوده 2 میلیون واحد در مرداد 99 رسید، خیلی از مردم از ترس اینکه دارایی های ریالی آن ها کم ارزش تر نشود و یا اینکه از سود این بازار جا نمانند، بدون شناخت بازار یا داشتن تحلیل اقدام به خرید سهام کردند. بعد از مدتی آن ها متوجه شدند که در جایی وارد این بازار شدند که به اصطلاح "سقف قیمتی" بازار بوده است و پس از آن بورس وارد یک روند ریزشی طولانی مدت شد و این افراد یا با زیان های بزرگ از بازار خارج شدند و یا اینکه آن بخش از سرمایه خود که وارد ضرر شده است را با دید سرمایه گذاری بلندمدت رها کردند. اینگونه رفتارها را تحت عنوان رفتار هیجانی در بازارهای مالی می شناسند.
رفتار هیجانی در بازارهای مالی از کجا ایجاد می شود؟
امکان رخ دادن عکس رفتار گفته شده در بالا نیز وجود دارد. به این معنی که افراد در کف قیمتی و درست زمانی که شرایط یک بازار چه از نظر تکنیکال و چه از نظر بنیادی آماده صعود می باشد، از ترس زیان بیشتر دارایی خود را حراج می کنند.
مثال های زیادی از این مدل رفتارها می توانید در ذهنتان از تجربه شخصی یا چیزهایی که از دیگران شنیده اید، به یاد بیاورید. رفتار هیجانی در بازارهای مالی به این معنا است که یک سری از مردم بنا به دلایلی که گفته شد، بدون شناخت و تحلیل و تنها از روی احساسات در سقف قیمتی وارد بازار شده و یا در کف از آن خارج می شوند.
عموما رفتار هیجانی در بازارهای مالی به این دلیل است که مردم یک اصل مهم را نمی دانند. این اصل می گوید که بازار همیشه وجود دارد. براساس این اصل، همواره می توانیم از بازارهای مالی سود بگیریم و سرمایه خودمان را با سرمایه گذاری آگاهانه افزایش دهیم. متاسفانه گاهی اوقات، به علت ترسی که در دل افراد به دلیل عقب ماندن از کسب یک سود از بازاری مثل دلار (طلا یا بورس و. ) می افتد، افراد به صورت هیجانی وارد آن بازار می شوند. باید بدانیم که بعد از هر روند صعودی، طبیعت بازار یک روند اصلاحی یا حتی ریزشی را می طلبد. این یعنی ممکن است رفتار هیجانی شما باعث شود در نقطه ای وارد یک سهم یا بازار شوید که موجب ضرر کردنتان شود.
علاوه بر این، وقتیکه یک بازار را نشناسید و بدون آگاهی در آن سرمایه گذاری کنید و یا اینکه سرمایه ای که وارد کردید را نیاز داشته باشید یا آن را از کسی قرض گرفته و یا از بانک وام گرفته باشید، ممکن است باعث بروز رفتار هیجانی در شما شود.
یک مثال از رفتار هیجانی در بازارهای مالی
فرض کنید شما پولی که به آن نیاز دارید، یا پولی که از کسی قرض کرده اید را برای سرمایه گذاری در یک بازار وارد کنید. مثلا مبلغ 20 میلیون تومان از بانک وام گرفته باشید و برای اینکه این مبلغ را افزایش بدهید و به علاوه اقساط آن را هم پرداخت کنید، آن پول را وارد بورس می کنید. چون شما نیاز دارید که هر ماه مبلغی را به عنوان اقساط به بانک بپردازید، با اولین ضرر شما دچار ترس شده و می خواهید با معامله بعدی ضرر را جبران کنید و از روی هیجان و بدون تحلیل کافی وارد معامله بعدی شده و با معامله بعدی اتفاقا بیشتر وارد ضرر می شوید. این جریانات نهایتا احتمالا باعث ضرر بیشتر شما و رفتار هیجانی بیشتر در معاملات شما می شود.
جلوگیری از رفتار هیجانی در بازارهای مالی
اکنون که می دانید رفتار هیجانی در بازارهای مالی چیست، چگونه می توانیم از آن جلوگیری کنیم؟
در گام اول شما باید بدانید که همه سود بازار برای شما نیست. این اصل یکی از اصول مهم تمامی بازارهای مالی دنیا است. اگر برآیند یک بازار در طول یک سال 100 درصد سود باشد، شما نه می توانید این مقدار سود را کسب کنید و نه باید به دنبال این باشید که حتما به این اندازه سود سازی کنید.
این نکته را در نظر داشته باشید که اگر سود بانکی مثلا حدود 20 درصد سالیانه باشد و شما بتوانید با سرمایه گذاری در بازار بورس، 30 درصد سود کنید، در واقع فارغ از تورم موجود در جامعه که ارزش دارایی شما را کاهش می دهد، 10 درصد از سود بانکی نیز بیشتر سود کسب کرده اید و از باقی کسانی که پولشان را در بانک سپرده گذاری کرده اند، جلو افتاده اید.
در گام دوم، نکته مهمی که باید همیشه به آن توجه کنید این است که اصلاح قیمت ها همیشه و در هر بازاری اتفاق می افتد. این یعنی اگر به پولی نیاز دارید (مثلا اگر قرار است تا انتهای ماه پولی را به شخصی برگردانید) بهتر است آن را وارد بازار نکنید و همواره با سرمایه مازاد خود اقدام به سرمایه گذاری کنید. مثلا هیچ وقت با فروش خانه، ماشین و. اقدام به سرمایه گذاری نکنید.
در گام سوم، پیشنهاد ما به شما این است که بازاری که در آن درحال معامله هستید را بشناسید و روی آموزش خودتان سرمایه گذاری کنید. بعد از اینکه بازار را شناختید، برای خودتان یک استراتژی داشته باشید و براساس آن استراتژی معامله کنید. داشتن استراتژی معاملاتی باعث می شود که تا حد ممکن از رفتار هیجانی دوری کنید.
البته اینکه استراتژی معاملاتی داشته باشید یک نکته است و اینکه خودتان را پایبند به آن استراتژی کنید یک بحث دیگر؛ توصیه ما به شما این است که اگر براساس مطالعات و آموزش هایی که داشته اید، به یک استراتژی معاملاتی رسیده اید، به هر قیمتی که شده است به آن پایبند باشید و از رفتار هیجانی در بازارهای مالی دوری کنید. این کار حتی برای معامله گران با تجربه هم گاهی اوقات کار سختی است اما با کار کردن روی خودتان می توانید به این قابلیت برسید.
آیا رفتار هیجانی در بازارهای مالی در تحلیل تکنیکال دیده می شود؟
همانطور که در مطالب مربوط به تحلیل تکنیکال خوانده ایم، می دانیم که یکی از اصول تحلیل تکنیکال این است که همه چیز در قیمت ها لحاظ شده است؛ پس ممکن است این سوال برای شما ایجاد شده باشد که آیا رفتارهای هیجانی بازار هم در این تحلیل دیده می شود؟
پاسخ ما به شما مثبت است، یعنی در تحلیل تکنیکال می توانید اثرات رفتارهای هیجانی را در بازار ببینید. بسیاری از تئوری هایی که اساس و پایه تحلیل تکنیکال هستند، روی این مطلب تاکید کرده اند و از جمله آن ها می توان به تئوری امواج الیوت و تئوری داو اشاره کرد.
جمع بندی
در این مقاله با مفهوم رفتار هیجانی در بازارهای مالی از جمله بورس آشنا شدیم. رفتارهای هیجانی در واقع یکی از ریسک های سرمایه گذاری می باشد که با تمرین و کار کردن روی خود، می توانیم آن را تا حد بسیار خوبی کاهش داده و کنترل کنیم. در این مقاله تعدادی از راهکارها و نکات را برای جلوگیری از بروز رفتار هیجانی بیان کردیم که برای داشتن یک سرمایه گذاری موفق، درک آن ها و پیروی از آن ها بسیار می تواند مفید باشد. بنابراین، برای عملکرد بهتر در معاملات خود بایستی از انجام رقتارهای هیجانی دوری کنید.
کنترل هیجانات معامله‌گری در ۱۰ دقیقه
اگر معامله‌گر هستید توصیه می کنم این مقاله را مطالعه کنید! چطور بعنوان یک معامله‌گر هیجانات خود را کنترل می کنید؟ عدم کنترل هیجانات یکی از مهم‌ترین عوامل بازدارنده در انجام یک معامله موفق است.
در این مقاله به شکلی گسترده به آموزش نحوه کنترل هیجانات در حین، قبل و بعد معامله خواهیم پرداخت.
چطور مانند یک معامله‌گر حرفه ای عمل کنیم!
برای داشتن یک معامله هوشمندانه علاوه بر تسلط کافی بر روی دو مبحث تحلیل بازار و مدیریت سرمایه، باید بر روی موضوعات روانشناسی بازار نیز تسلط داشته باشیم. صرف تسلط بر تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و مدیریت سرمایه نمی‌تواند شما را به موفقیت در بازارهای مالی برساند.
علم روانشناسی بازار شامل آنالیز احساسات و واکنش‌های معامله‌گران در طی فرایند معامله است. حتی معامله‌گران خبره نیز دچار هیجانات گوناگون در بازار می‌شوند؛ اما تنها ویژگی قابل تامل، توانایی آن‌ها در کنترل احساساتشان است.
اهمیت پایبندی به استراتژی معامله‌گری
بسیاری از معامله‌گران با توجه به آموزش‌هایی که دیده‌اند، استراتژی معاملاتی مخصوص به خود را تدوین می‌کنند. تدوین استراتژی خوب یک طرف ماجرا است اما در طرف دیگر ماجرا توانایی معامله‌گر در اجرای درست استراتژی قرار دارد.
حین اجرای استراتژی‌های معامله‌گری فقط تعداد کمی از معامله‌گران می‌توانند طبق اصول تدوینی خود به پیش روند. دلیل اصلی عدم پیروی معامله‌گران از استراتژی معامله‌گری علی‌رغم اطمینان بر صحت آن، عدم توانایی آن‌ها در کنترل هیجاناتشان است.
شناخت موانع در معامله‌گری به سبک حرفه ای های بازار
در ادامه به بررسی دقیق احساساتی خواهیم پرداخت که مانع انجام معاملات سودآور در بازار می‌شوند. کنترل هر یک از این پارامترها می تواند عملکرد شما را بعنوان یک معامله‌گر بازارهای مالی افزایش دهد.
ترس از ابهام ناشی می‌شود؛ انسان از هر چیزی که شناختی به آن نداشته باشد، خواهد ترسید. انسان از مرگ، تاریکی و. می‌ترسد؛ چون نمی‌داند در پس این اتفاقات چه چیزی انتظار او را می‌کشد. در معامله‌گری نیز ترس جزو احساسات مشهود معامله‌گران است.
انواع ترس‌های غالب در معامله‌گران
ترس از دست دادن سرمایه؛
ترس از انجام تحلیل نادرست؛
ترس جا ماندن از سودهای بازار؛
ترس از اخبار و نحوه واکنش سایر معامله‌گران؛
راهکار مقابله
برای مقابله با ترس از دست دادن سرمایه باید دانش خود را در زمینه مدیریت سرمایه و تحلیل تکنیکال بالا ببرید. تلفیق این دو دانش به شما کمک خواهد کرد تا به‌درستی نقاط ورود و خروج را تشخیص دهید و با مدیریت صحیح سرمایه، تمام دارایی خود را درگیر یک معامله نکنید. با داشتن مدیریت سرمایه صحیح حتی اگر در چندین معامله دچار زیان شوید، هرگز تمام سرمایه و دارایی شما از بین نخواهد رفت.
برای مقابله با انجام تحلیل نادرست، سعی کنید استراتژی معاملاتی خود را متناسب با روحیاتتان تنظیم کنید و مدتی آن را در معرض امتحان قرار دهید. بدین شکل شما مطمئن خواهید شد که استراتژی به کار رفته میتواند جواب‌گوی بازار باشد.
برای مقابله با واکنش هیجانی و معامله‌گری در تایم فریم‌های بلندمدت‌تری سرمایه‌گذاری کنید.
برای مقابله با ترس جا ماندن از سودهای بازار به یاد داشته باشید که بازار بورس یا سایر بازارهای مالی همیشه برقرار است. ممکن است مدتی روند بازار مثبت یا منفی باشد، اما به‌طور کلی معامله‌گران خبره در هر زمانی می‌توانند از بازار سود کسب کنند. حال ممکن است در برهه‌ای این سود بسیار کم و در برهه دیگر بسیار زیاد باشد.
برای مقابله با واکنش هیجانی سایر معامله‌گران به اخبار بازار، سعی کنید در تایم فریم‌های بلندمدت‌تری سرمایه‌گذاری کنید. معامله در بازه زمانی کوتاه، نیاز به تجربه بالا و توانایی واکنش صحیح و به‌موقع به تحولات بازار دارد.
طمع یکی از اساسی‌ترین آفت‌های معامله‌گری است. معامله‌گر طمع‌کار شاید در کوتاه‌مدت بتواند از بازار سود کسب کند؛ اما در بلندمدت ضربه بسیار بزرگی خواهد خورد.
معامله‌گران طمع‌کار رویای یک‌شبه ثروتمند شدن را در سر می‌پرورانند؛ به همین دلیل در مدت زمان کوتاه معاملات زیادی انجام داده و با هر نوسان بازار پوزیشن معاملاتی خود را تغییر می‌دهند. نتیجه تمامی این اعمال چیزی جز از دست دادن سرمایه نیست.
over trade یا انجام معامله به تعداد بالا یکی از آفات معامله‌گری حرفه‌ای است که متاسفانه در بازار بورس ایران به‌وفور شاهد آن هستیم.
از دلایل over trade به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
جبران زیان‌های قبلی با انجام معاملات پی‌درپی؛
اطمینان بیش از حد به تحلیل‌های خود؛
تفکر غلط انجام معامله بالا برابر با سود بالا؛
برای مقابله با حس طمع در معامله‌گری باید استراتژی متناسب با روحیات خود را تدوین کرده و ملزم به رعایت آن باشید.
امید یکی از احساسات مثبت انسانی است؛ اما داشتن امید بیش از حد در انجام معامله میتواند باعث زیان بسیار بالایی شود. برخی از معامله‌گران از سوی دیگر بام می‌افتند؛ برای مثال تحلیل خود را با توجه به نمودار سهم انجام داده‌اند و با پایبندی به استراتژی معاملاتی خود، نقاط سود و زیان را مشخص کرده‌اند. اما روند نمودار شروع به حرکت در جهت خلاف تحلیل می‌کند و حد ضرر فعال می‌شود؛ اما معامله‌گر همچنان امیدوار است که قیمت برگشته و نمودار در جهت تحلیل حرکت کند.
این امیدواری در بازار سراسر قرمز تابستان سال 1399 هم باعث زیان بسیاری از معامله‌گران شد. بسیاری از نشانه‌های ریزش چون قدرت فروش بالا و صف‌های فروش سنگین خبر از ریزش پرشتاب بازار می‌داد؛ اما همچنان برخی از تحلیل‌گران در شبکه‌های اجتماعی به کوتاه‌مدت بودن روند نزولی بازار اشاره می‌کردند و برای شاخص بازار هدف‌های بسیار نجومی ارائه می‌دادند. تمامی این تحلیل‌ها باعث گرفتار شدن بیشتر معامله‌گران در باتلاق زیان شد.
ناامیدی
ناامیدی نیز دقیقا عکس امیدواری است. بسیاری از معامله‌گران کم‌تجربه با انجام چند معامله زیان‌ده به‌طورکلی ناامید شده و با زیان از بازار خارج می‌شوند.
برای مقابله با این احساس باید یادآور شوم که انجام معاملات زیان‌ده در ابتدای راه معامله‌گری امری بدیهی است. همچنین ممکن است به‌عنوان یک معامله‌گر باتجربه چندین معامله شما زیان‌ده باشد و چند معامله بعدی سودده، مجموع نتایج معاملات مهم است که در یک بازه زمانی مشخص سودده بوده یا نه؟
اضطراب
یک معامله‌گر حرفه‌ای باید تمامی معاملات خود را به دور از هیجان انجام دهد. اگر متوجه عدم کنترل اضطراب خود شدید، بهتر است سلامتی روحی و روانی خود را در اولویت قرار دهید.
دلایل ایجاد اضطراب در معامله‌گران
عدم رعایت اصول سرمایه‌گذاری؛
معامله در حجم‌های بسیار بالا؛
عدم دانش کافی؛
عدم تسلط بر مهارت‌های معامله‌گری؛
عدم اطمینان به استراتژی و تحلیل خود؛
برای مقابله با اضطراب در کنار تمارین روانشناسی بهتر است در پی افزایش مهارت‌ها و دانش خود از بازار باشید.
وفاداری بیش از اندازه به معامله
وفاداری در روابط انسانی یکی از اخلاقیات با ارزش است؛ اما وفاداری در شغل معامله‌گری میتواند به زیان شما تمام شود.
برای مثال من به عنوان معامله‌گر می‌خواهم وارد سهم ومهان شوم؛ نمودار را زیر نظر گرفته و در پایین‌ترین قیمت ممکن آن را خریداری میکنم. پس از ورود به سهم منتظر شروع حرکت سهم می‌مانم؛ اما برخلاف تحلیل من، سهم شروع به ادامه روند نزولی می‌کند. در ابتدا خود را قانع میکنم که فقط کمی زودتر وارد سهم شده‌ام، پس منتظر می‌مانم تا اصلاحات لازم را انجام دهد و بعد روند صعودی شروع شود.
بعد از انجام اصلاحات، روند نزولی باز هم تغییری پیدا نمی‌کند، در این هنگام دست به دامن تحلیل‌های مثبت دیگران می‌شوم و خود را قانع میکنم که بازار هنوز به ارزش ذاتی سهم پی نبرده است. این روند به قدری ادامه پیدا می‌کند که ناگهان به خود آمده و می‌بینم تا سینه در باتلاق زیان فرو رفته‌ام.
نتیجه‌گیری
یادگیری و رعایت اصول روانشناسی چه در روابط انسانی و چه در معامله‌گری میتواند راه‌گشای مسیر موفقیت باشد. به یاد داشته باشید تمامی افراد حاضر در بازار دارای احساسات انسانی هستند. شما به‌راحتی با فرا گرفتن مهارت‌های مربوط به روانشناسی بازار میتوانید بهترین واکنش را نسبت به تحرکات بازار انجام داده و هیجانات خود را کنترل کنید.
میتوانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.
کنترل احساسات در ترید چگونه است؟
ریسک در ذات بازارهای مالی وجود دارد چراکه هرجا سودی در کار باشد، معمولا به همان اندازی ریسک نیز به همراه خواهد داشت، به این خاطر است که کنترل احساسات در ترید بسیار اهمیت پیدا می کند. کنترل احساسات در ترید بدین معنی است که در زمان هایی که بازار قصد دارد ما را به اشتباه بیاندازد و احساساتی مثل ترس، هیجان، طمع و حس هایی از این دست در روند انجام معاملات و به صورت کلی در ذهن ما جاری شده است، بتوانیم همه این حواس و هیجانات را مدیریت کنیم و بهترین تصمیم را اتخاذ نماییم. وقتی که روی حواس خود در هنگام معامله در بازارهای مالی کنترل کافی را داشته باشیم، دیگر اثرات طمع، ترس، امید، حرص، پشیمانی، احساس جاماندگی از بازار و … در معاملات ما به شدت محدود می شود و این موضوع در روند سودآوری، کنترل ضررها و همین طور مدیریت آرامش در زمان معامله تاثیر بسزایی خواهد داشت.
کنترل احساسات در ترید
تهیه و گسترش یک برنامه مدیریت ریسک موفقیت آمیز برای کاهش نتایج غیرمنتظره بسیار حائز اهمیت است، به این خاطر که در آخر باعث کاهش سطح کلی ضررهای مالی شما خواهد شد. یک برنامه مدیریت ریسک موفق باید موازی و هم مسیر با سوابق تجارت ارز دیجیتال وجود داشته باشد، تا بتوان از هر دو جهت مهار رفتارهای ضعیف تجاری و در عین حال توجیه انتظارات اساسی شما استفاده کرد. بعضی اوقات وسوسه باعث می شود تا انتخاب های ضعیفی را انجام دهید، که لذا یک بازار پر از ترس و حرص و طمع و رسیدن به ضرر مالی و سقوط آنی پیش رو دارید. با کاهش عادات تجاری مضر و منفی، می توانید امیدوار باشید که بدون به خطر انداختن بخش زیادی از دارایی، به سود و درآمد قابل توجه دست پیدا کنند.
در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین ، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛
تریدرها و کاربران تازه کار صنعت ارز دیجیتال، معمولا موفق به انتخاب یک استراتژی خروج مناسب نمی شوند. این کاربران به صورت معمول پس از مراجعه به کامپیوترهای شخصی خود متوجه می شوند که سبد ارزهای دیجیتال تحت مدیریت آن ها با کاهش ۲۰ درصدی روبرو شده و امروزه در یک روند نزولی جدید گرفتار شده اند. استفاده از یک استراتژی خروج مناسب نه تنها باعث کاهش خطر و ریسک می شوند، بلکه این امکان را در اختیار شما قرار می دهد تا کنترل بیشتری بر روی ضرر مالی احتمالی داشته باشید.
بنابراین استفاده از یک استراتژی خرید و نگهداری که در آن شما بر روی یک ارز دیجیتال سرمایه گذاری کرده و برای مدت طولانی آن را به فروش نرسانید، می تواند فریب دهنده باشد. این رویکرد منفعلانه به صورت معمول به خاطر سادگی، برای تریدرهای مبتدی وسوسه انگیز به نظر می رسد و غالبا با کاهش ریسک همراه است. با این حال بعید است که با استفاده از این استراتژی و خطر نکردن در بازار ارز دیجیتال به سود چشم گیر دست یابید. لذا وارد بازار شوید، از ریسک و خطر ترسی نداشته باشید و از برنامه ریزی مناسب برای انجام مبادلات مطمئن شوید، به این خاطر که در صورت اجرای صحیح مبادله ارز دیجیتال، این فعالیت تجاری می تواند سرگرم کننده و سودآور باشد.
۱) امید
امید حس خطرناکی برای معامله گر محسوب می شود! شاید درک و تشخیص این حس کار آسانی برای معامله گر نباشد، به این خاطر که به صورت کلی حس امید، حس خوبی است. ولی در حرفه معامله گری حس امید میتواند کشنده باشد. امید بدین معنی است که شخص انتظار دارد که اتفاقی بالاخره بیفتد. زمانی که معامله گر تحت تأثیر حس امید معامله می کند، اغلب به این نتیجه می رسد که حتما سود می کند. شاید این حس موجب گردد تا معامله گر دستور حد ضرر را تغییر دهد و یا اصلا دستورات حد ضرر را حذف کند! به این خاطر که معامله گر امید دارد که بازار به نفع او تغییر می کند. حس امید می تواند به حس طمع تغییر یابد و معامله گر به سودهای سریع یا غیر واقعی امیدوار شود. در بهترین حالت معامله گری که به آینده امید دارد با سودهای کمتری از بازار خارج می شود.
در حقیقت زمانی که معامله سود خوبی دارد، معامله گر به امید سودهای بیشتر از بستن آن خودداری می کند! این که معامله گر امیدوار باشد هر معامله ای که باز می کند با سود بسته خواهد شد، دیدگاه غلطی است. امیدوار بودن به معاملات می تواند احساسات دیگری را هم زنده کند. معامله گری که به یک معامله امید دارد، چنانچه با زیان از بازار خارج شود، دچار سرخوردگی می شود. ناراحتی، خشم و پشیمانی از پیامدهای امید واهی است. معامله گر باید همواره دیدگاه واقع بینانه داشته باشد و کاملا درک کند که هر معامله ای قرار نیست در بهترین سناریو به اتمام برسد در عملکرد معامله گران موفق و حرفه ای همیشه شاهد ترکیبی از معاملات سودده و زیان ده هستیم. این برآیند معاملات است که حائز اهمیت است، نه نتیجه تک تک معاملات.
۲) طمع
تمامی افراد مفهوم طمع را می شناسند. تمایل بیش از حد انسان به تصاحب پول یا ثروت در واقع نامش طمع است. در حرفه معامله گری، طمع می تواند در ظاهر انتظارات غیر واقعی از بازار نمود پیدا کند. بدین شکل که تریدر خواسته غیر واقعی از معاملات داشته باشد. چنانچه شما هم در حین فعالیت در بازار احساس کنید که از معامله انتظار سود غیرمعمولی دارید و یا قصد دارید سود خوبی را در زمان کم به دست آورید، اطمینان داشته باشید که طمع به سراغ شما آمده است. از اولین پیامدهای طمع، تغییر حجم معاملات است، بدین صورت که شما ریسک معاملات را افزایش می دهید. تشخیص چنین حسی کار آسانی نیست، چنانچه حس کردید مشکلی با افزایش ریسک معاملات ندارید، بدانید که طمع باعث زیان و ضرر شما خواهد شد.
هر چقدر هم که استراتژی شما سفت و سخت باشد، حس طمع می تواند شما را متقاعد کند که سیستم معاملاتی و استراتژی معاملاتی خود را بی خیال شوید! هر چند حرف زدن از تشخیص طمع کار آسانی است، ولی در عمل شاید معامله گر حتی متوجه این حس هم نباشد. به عنوان مثل شاید معامله باز با سود خوبی داشته باشید و به آن نگاه کنید و فکر کنید که با باز نگهداشتن آن چقدر دیگر هم می توانید سود به دست آورید. ولی حتما فراموش می کنید که سود معامله باز قطعی نیست! یعنی این سود اگر تثبیت نشود، می تواند به سادگی نابود شود و حتی معامله سودده به معامله زیان ده تبدیل شود. یعنی تا وقتی معامله بسته نشده، سودده یا زیان ده بودن آن مشخص نیست! بسیاری از معامله گران با نگاه کردن به لیست معاملات باز خود دچار اشتباه می شوند. آن ها فکر می کنند که سود یا زیان معاملات قطعی است.
همین تصور غلط موجب می شود تا معامله گران با زیر پا گذاشتن سیستم معاملاتی خود دست به تغییر دستورات حد ضرر و حد سود بزنند. همین حس طمع به سادگی عملکرد معامله گر را تحت الشعاع قرار می دهد. بسیار مشاهده کردیم که معامله گر با نزدیک شدن بازار به حد سود خود، طمع کرده و حد سود را دوباره تغییر داده و در فاصله دور تری از اهداف قبلی قرار داده است. در بیشتر اوقات چنین کاری فقط موجب دستیابی سود کمتر خواهد شد! خروج از معامله ای که سود خوبی را نشان می دهد، کار آسانی نیست. در واقع معامله را باید دقیقا زمانی بست که سود خوبی دارد و وضعیت معامله هم امیدوار کننده است. بسیاری از معامله گرانی که با سود کم تری از بازار خارج می شوند، افرادی هستند که معامله را بیش از حد معمول باز نگه داشته اند، حد سود را تغییر داده اند و یا اهداف غیر واقعی برای معامله تعیین کرده اند. همه این عوامل نتیجه حس طمع است!
۳) ترس
تمامی معامله گران حرفه ای و تازه کار در دوره ای از کار خود ترس را حس می کنند. ترس می تواند اثرات خوب و بد داشته باشد، بر خلاف حس طمع که همواره به ضرر معامله گر خواهد بود. ترس حس قوی تری است. در واقع ترس یک واکنش غریزی برای حفظ بقاست. ترس از دست دادن پول می تواند هم خوب باشد و هم بد، از همین روی در مواجه با حس ترس، معامله گر بایستی به دنبال حفظ توازن باشد.
ترس از دست دادن حساب معاملاتی واقعی موجب می شود تا معامله گر در همه معاملات خود از حد ضرر استفاده نماید. در این مورد ترس به نفع معامله گر عمل می کند. ولی ترس می تواند به ضرر معامله گر هم تمام شود. معامله گری که ترس دارد احتمالا از ورود به بازار خودداری می کند و فرصت ها را از دست می دهد. یکی از عوامل دیگری که باعث ترس معامله گر می شود، ریسک بیش از حد در معاملات می باشد.
به صورت کلی به منظور مدیریت حس ترس باید دو کار انجام دهید؛ در گام نخست باید درک کنید که معامله قبلی شما تاثیری بر نتیجه معامله بعدی ندارد. و دوم این که باید میزان حجم معامله ای که با آن راحت هستید را پیدا کنید. گوش دادن به اخبار یا گزارش های اقتصادی هم می تواند معامله گران را بترساند. اخبار و گزارش های اقتصادی می توانند معامله گر را متقاعد کنند که وارد معامله جدیدی شود، یا معامله فعلی را ببندد، بدون این که اصلا توجهی به وضعیت تکنیکال بازار داشته باشد. در واقع بررسی اخبار و گزارش های اقتصادی بسیار لازم است، ولی چنین اطلاعاتی برای ورود لحظه ای به بازار یا بستن معاملات فعلی کاربردی ندارند.
۴) پشیمانی
حس پشیمانی وقتی به سراغ معامله گر می آید که معامله ای را با زیان بسته باشد و یا این که فرصت معاملاتی خوبی را از دست داده باشد. اغلب حس پشیمانی نتیجه احساساتی مانند طمع و ترس است که در بالا آن ها را مورد بررسی قرار دادیم. معامله گران مبتدی بیش از حد به معاملات قبلی خود تمرکز کنترل هیجان در سرمایه گذاری می کنند. هر معامله گری باید این را در نظر داشته باشد که هیچ گاه دو معامله یکسان نستند، از همین روی توجه بیش از حد به معاملات قبلی کار سودمندی نیست. در واقع نتیجه معامله پیشین، تأثیری بر معاملات بعدی شما نخواهد داشت.
شما هیچ وقت قادر نیستید نتیجه معاملات قبلی خود را عوض کنید، ولی می توانید با ارزیابی آن ها از اشتباهاتی که پیش از این انجام داده اید، خودداری نمایید. همواره معامله گر می بایست در لحظه زندگی کند و به معاملات بعدی تمرکز نماید. حس پشیمانی می تواند موجب شود تا معامله گر پس از دست دادن فرصت معاملاتی وارد بازار شود. چنانچه فرصت از دست رفت و وارد بازار شدید، احتمالا نسبت ریسک به ریوارد غیرمنطقی خواهد بود. در حقیقت زمانی که فرصت معاملاتی از دست رفت، ورود به معامله کار را کمی سخت خواهد کرد و سود کردن از چنین معامله ای کار آسانی نخواهد بود. معامله گران حرفه ای به جای این که حسرت فرصت از دست رفته را بخورند، منتظر می مانند و بازار را رصد می کنند، تا شاید فرصت معاملاتی دیگری را برای ورود پیدا کنند.
۵) احساس جاماندگی از بازار
احساس جاماندگی از صعودها و سودهای بازارهای مالی نیز یکی دیگر از مواردی است که در مبحث کنترل احساسات در ترید جای می گیرد. به عنوان مثال کنترل احساسات در ترید در این مورد به شما کمک می کند تا در روند صعودی بازار وارد هر سهم حبابی نشوید و در روند های نزولی بازار نیز هر سهام آینده داری را برای فروش نگذارید. یا مثلا به واسطه هجوم سرمایه گذاران به سمت بازار کریپتو و سودهایی که بیت کوین، اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال داده اند، به بازار ارزهای دیجیتال ورود نکنیم در حالی که هیچ گونه دیدی نسبت به ریسک های این بازار نداریم!
به بیان دیگر احساس جاماندگی از بازار موجب می شود که تصمیمات ما محدودتر شود و بخواهیم خودمان را قانع کنیم که همچنان مثلا بیت کوین ۱۰۰ هزار دلاری ارزش خرید را دارد و این در حالی باشد که قیمت بیت کوین قدرت عبور مجدد از این سقف قیمتی را پیدا نکند و به سطوح ۶۰ یا ۷۰ هزار دلار بازگردد و ما متضرر شویم! این را در نظر داشته باشید که فرصت های سرمایه گذاری و خرید و فروش همواره در بازارهای مالی وجود دارند و اصلا نباید فکر کنیم که اگر فرصت سودآوری را از دست دادیم، دیگر فرصت مناسبی پیدا نخواهیم کرد و چرا از افرادی که سرمایه گذاری های پرسودی دارند عقب تر هستیم!
راهکارهای طلایی کنترل احساسات در ترید
- ورزش کنید.
- شما میزبان باشید.
- تلفن تان را کنار بگذارید.
- با احساسات مقابله کنید.
- طمع خود را سرکوب کنید.
- کارها را تقسیم بندی کنید.
- مدیریت زمان را تمرین کنید.
- اولویت های خود را مرتب کنید.
- زمانی برای استراحت در نظر بگیرید.
- ضررها فرصتی برای یادگیری هستند.
- ارزش زمان بیشتر از ارزش پول است.
- برنامه ریزی کنید و به آن وفادار بمانید.
- منبع اصلی درآمد شما نباید از معاملات باشد.
- ساعت های خاصی برای انجام معاملات تعیین کنید.
- برای یادگیری مطالب بیشتر، زمان مشخصی در نظر بگیرید.
نتیجه گیری و کلام آخر
وضعیت ذهنی و روانی معامله گر تاثیر زیادی بر نتیجه معاملات و عملکرد او در بازار دارد. احساسات و غرایز انسانی به سادگی می توانند عملکرد معامله گر را تحت تاثیر قرار دهند و حتی بهترین استراتژی ها و تحلیل های معاملاتی را بی اثر سازند. هر معامله گری باید در نظر داشته باشد که چگونه احساسات خود را تشخیص دهد و در سریع ترین زمان ممکن آن ها را کنترل نماید. شما به عنوان معامله گر همواره با چهار حس مخرب درگیر هستید و حتی اگر به سطح حرفه ای معامله گری هم دست یابید، باز هم با این چهار حس روبرو می شوید.
ترس/عصبی بودن : دلیل عمده ترس، تجارت بسیار بزرگ است. تجارت با اندازه نامناسب بی ثباتی را افزایش خواهد داد. موجب می شود که اگر تحت فشار قرار نگیرید که خطر ضررهای بزرگ تر از حد طبیعی را نداشته باشید، به میزان قابل قبولی که معمولا انجام نمی دهید، نخواهید رسید. مقصر دیگر ترس این است که شما در یک تجارت اشتباه هستید، بدین معنی که با برنامه تجارت شما متناسب نیست.
محکومیت/هیجان : محکومیت و هیجان احساساتی کلیدی هستند که قصد دارید آن ها را تغذیه کنید. این احساسات را باید در هر معامله ای که انجام می دهید، احساس کنید. محکومیت قطعه نهایی هر تجارت خوب است. چنانچه سطح هیجان یا محکومیتی ندارید، احتمال دارد که در تجارت مناسب خود نباشید. منظور ما از درست تجارت صحیح بر اساس برنامه تجارت شما است. معاملات خوب می توانند بازنده باشند همانطور که معاملات بد می توانند برنده باشند. ایده این است که تنها در معاملات خوب، برنده و باخت باشید. اطمینان از محکومیت در تجارت به اطمینان از این امر کمک خواهد کرد.
طمع/اعتماد به نفس بیش از حد : حرص را کنار بگذارید. حرص و طمع شما امکان دارد در نتیجه کار خوب باشد، اما چنانچه مواظب نباشید این امکان وجود دارد که بلغزید و در نهایت به سقوط کشیده خواهید شد. همیشه این را در نظر داشته باشید که از مکانیک تجارت مناسب استفاده می کنید. معامله شلخته در نتیجه اعتماد به نفس بیش از حد می تواند روند قوی را به پایان برساند.
همان طور که قول داده بودیم، همه راهکارهای کنترل احساسات در ترید را به به زبان ساده به شما یاد دادیم.
همچنین اگر دوست دارید بدانید معیارهای مهم برای خرید سهام در بورس ایران چیست، می توانید این مطلب را مطالعه نمایید.
اگر هم هرگونه سوالی در مورد نحوه کنترل احساسات در ترید در بازارهای مالی مختلف داشتید، میتوانید آن را در بخش نظرات عنوان کنید تا به آن پاسخ دهیم.
رفتار هیجانی در بورس چیست؟
بسیار پیش آمده است که بشنوید، رفتار هیجانی سهامداران در بورس باعث فلان موارد شد!؟ ولی آیا می دانید رفتار هیجانی در بورس چیست و چه تاثیری می تواند در روند قیمتی سهام های مختلف داشته باشد؟ رفتار هیجانی در بورس همه آن دسته از اقداماتی است که بدون فکر، منطق و به دور از هر گونه تحلیلی و در نتیجه هیجانات بازار و احساسات فرد یک سرمایه گذار انجام می دهد که مطمئنا می تواند ضرر و زیان بسیاری برای فرد و همین طور بازار بورس به همراه داشته باشد و همین عدم آگاهی کافی و غلبه هیجانات بر منطق سرمایه گذاری، موجب شده است که افراد زیادی از این موضوع سواستفاده کرده و سهام های بی ارزش را با قیمت بالا به ما بفروشند و سهام های با ارزش ما را در کف قیمت خریداری کنند! پس بررسی و آگاهی از رفتار هیجانی در بورس می تواند ما را از این گونه رفتارهای غیر حرفه ای در بورس دور کند، لذا این مطلب با شما کمک می کند تا همه چیز درباره کنترل رفتار هیجانی در بازار بورس را یاد بگیرید، پس با کد بورسی همراه شوید تا به زبان ساده این مهارت را کسب کنید.
رفتار هیجانی در بورس
شواهد حاکی از آن است که سرمایه گذاران به منظور مشخص کردن ارزش سهام از روش های کمی بهره نمی گیرند و قضاوت ها مبتنی بر تصورات ذهنی و اطلاعات غيرعملی و شرایط روانی و هيجانی در بورس حاصل می شود. متغيرهای هيجانی که طبق محدودیت های شناختی ایجاد می شوند، شرایط روانی فعالان بازار بورس را تحت تاثیر قرار می دهند و ما در این مطلب کد بورسی قصد داریم تا به بررسی رفتار هیجانی در بازار سرمایه بپردازیم و راهکارهایی را به شما معرفی کنیم تا بتوانید رفتار و احساسات هیجانی و غیرمنطقی خود را در مواقع لزوم، به بهترین شکل مدیریت کنید و درگیر شایعات و اخبار تقلبی نشوید.
همانطور که تا به این جا متوجه شده اید، کنترل هیجان در بازار سرمایه بسیار حائز اهمیت است، چرا که از اتخاذ تصمیم های نادرست در مورد خرید، فروش و یا نگهداری سهام های مختلف در بازه های زمانی مختلف جلوگیری می کند و به شما دیدی می دهد تا دیگر درگیر هیجانات ناشی از اخبار، شایعات و احساسات خود نشوید و سعی کنید مسیر منطقی که برای سهام مورد نظر خود در نظر گرفته اید و مبنی آن هم تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی بوده است را دنبال کنید و مثل یک ربات تنها تصمیم های منطقی بگیرید و با جوی که به دلایل مختلف در بازار ایجاد شده است، بی توجه باشید و تنها مسیر ذهنی و منطقی خود را در سرمایه گذاری دنبال کنید.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
البته باید گفت که کنترل هیجان در بورس کار ساده ای نیست و نیاز به تمرین دارد؛ به عنوان مثال شما وقتی در مورد برجام خبری می شنوید و اخبار به صورت کلی مبنی بر این است که توافق صورت می گیرد و قرار است همه چیز ارزان شود و … ناخودآگاه به فکر نقد کردن سرمایه های خود در بازارهای مالی مختلف به خصوص بورس می افتید و در این بین، هیجان در بازار بورس و سایر بازارهای مالی کاملا به چشم می خورد و امکان دارد که تا چند روز آینده، این هیجان جای خود را به منطق دهد که توافق شاید در بازه های زمانی کوتاه بتواند تاثیرات اندکی در بازار داشته باشد، ولی در بلندمدت تا زیرساخت های اقتصادی بهبود پیدا نکنند، هیچ چیز نمی تواند از تورم های بیشتر سال های آینده ما را حفظ کند.
بنابراین نیاز به فروش دارایی های نیست و تنها تشکیل سبد سرمایه گذاری است که می تواند ریسک سرمایه گذاری های ما در بازارهای مالی و به خصوص بازار سرمایه را کاهش دهد، پس باید پذیرفت که رفتار هیجانی سهامداران در بورس در مواقعی محتمل است و باید تمرین کرد که در این مواقع که هیجان در بورس به بیشترین حد خود می رسد، ما رفتار هیجانی نکنیم و سعی کنیم به خودمان و احساساتمان مسلط باشید و شرایط را مدیریت کنیم تا اوضاع دوباره به حالت ثبات برگردد و آن زمان است که می توانیم تصمیم های به مراتب منطقی تر و به دور از احساس بگیریم.
رفتار هیجانی در بازارهای مالی از کجا می آید؟
به صورت معمول دلیل این رویداد این است که مردم یک اصل مهم را در نظر نمی گیرند که می گوید؛ بازار همیشه هست! طبق این اصل، همیشه قادر به کسب سود از بازار هستیم و سرمایه خودمان را با سرمایه گذاری آگاهانه افزایش دهیم. متاسفانه بعضی مواقع به علت ترسی که در دل افراد از عقب ماندن از کسب یک سود از بازاری مانند بورس، طلا، دلار و … می افتد، افراد به شکل هیجانی برای ورود به بازار و سهام های مختلف اقدام می کنند.
این را همواره باید در نظر داشته باشیم که پس از هر روند صعودی، طبیعت بازار یک روند اصلاحی یا حتی ریزشی را نیاز دارد و این بدین معنی است که امکان دارد رفتار هیجانی شما موجب گردد در نقطه ای وارد یک سهم یا بازار شوید که جز ضرر چیزی برایتان به ارمغان نیاورد. همچنین زمانی که بازاری را نشناسید و بدون آگاهی برای سرمایه گذاری کردن در آن اقدام کنید و یا این که سرمایه ای که وارد کردید را احتیاج داشته باشید یا آن را از کسی قرض گرفته و یا از بانک وام گرفته باشید، این امکان وجود دارد که موجب بروز رفتار هیجانی در شما گردد.
این طور فرض کنید که شما پولی که آن را نیاز دارید و یا پولی که از کسی قرض کرده اید را برای سرمایه گذاری در یک بازار وارد نمایید؛ به عنوان مثال مبلغ ۲۰ میلیون تومان از بانک وام گرفته باشید و به این منظور که این مبلغ را افزایش بدهید و به علاوه اقساط آن را هم پرداخت کنید، آن پول را وارد بورس می نمایید.
به این خاطر که شما نیاز دارید هر ماه مبلغی را به عنوان اقساط به بانک پرداخت کنید، با اولین ضرر، ترس به سراغ شما می آید و شما هم تصمیم می گیرید که با معامله بعدی تان، ضررها را جبران کنید و از روی هیجان و بدون تحلیل کافی وارد معامله بعدی شده و با معامله بعدی اتفاقا بیشتر وارد ضرر خواهید شد. این جریانات در نهایت ضرر بیشتر شما شما را به همراه خواهد داشت. در بخش بعدی عمیق تر به این که رفتار هیجانی در بورس چیست و چطور می تواند اثرگذار باشد نگاه می کنیم تا در ادامه راهکارهای کنترل احساسات در بورس را به شما آموزش دهیم؛
رفتار هیجانی در بورس چیست؟
پیش از این که بخواهیم راهکارهایی برای کنترل هیجان در بازار سرمایه ارائه کنیم، باید بدانیم رفتار هیجانی سهامداران شامل چه مواردی می شود تا در زمان مواجه با آن موارد، دید بهتری نسبت به کاری که باید انجام دهیم داشته باشیم؛ پس در این بخش تصمیم گرفتیم تا ببینیم رفتار هیجانی در بورس شامل چه مواردی می شود و در بخش های بعدی به ارائه راهکار برای مدیریت هیجان در بورس خواهیم پرداخت؛
خوش بینی و اطمینان بیش از حد : از نخستین خطاهای سهامداران بورسی، خوش بینی و اطمینان بیش از حد است و این بدین معنی است که سرمایه گذاران بسیاری به بازار خوش بین بوده و همه اصطلاحات بازار را تصادفی دانسته و روش تحلیل های واقعی را قبول نمی کنند. بعضی از افراد هم اطمینان بیش از اندازه به اطلاعات خود دارند و با پیش بینی بیش از حد سودها و جریانات نقدی، آینده واحدهای تجاری چشم انداز مثبتی از ریسک و بازده آینده دارند.
انکار و تصدیق : خطای دیگری که سهامداران بسیار مرتکب آن می شوند، خطاب تصدیق و یا انکار می باشد! این افراد باوری به یک موضوع پیدا کرده و نمی خواهند آن را تغییر دهند، نهایتا تنها به دنبال صحبت هایی هستند که در تایید آن است. این خطا در سهام زیان ده و سوده ده بسیار مرسوم می باشد. برای مثال با استناد به اخبار و اطلاعاتی برای خرید سهامی اقدام کرده اند ولی نتایج تحلیل نشان دهنده این امر است که سهام روند صعودی دارد ولی این افراد به انکار واقعیت می پردازند و به دنبال صحبت هایی است که باور خوذشان را تایید می کنند و برعکس!
پیروی از استراتژی گله ای : پیروی کورکورانه از صف های خرید و فروش در بورس یکی دیگر از اشتباهاتی است که سهامداران و به خصوص تازه واردان در بورس درگیر آن می شوند و اثرات این موضوع، گریبان افراد باتجربه و حرفه ای بورس را نیز خواهد گرفت. چرا که این افراد بدون آگاهی و بدون آشنایی از روش ها تحلیل و تنها با استناد به صف های سنگین خرید و فروش برای ثبت سفارش اقدام می کنند و هیچ دلیل منطقی برای خرید سهام مورد نظر که مورد استقبال بازار قرار گرفته است، ندارند.
عدم کنترل هیجان سرمایه گذاری در بورس چه پیامدهایی دارد؟
اگر سرمایه گذار نتواند هیجانات خود را در بازارهای بورسی کنترل کنترل هیجان در سرمایه گذاری نماید، مطمئنا با پیامدهایی منفی روبرو می شود که نه تنها او بلکه دیگر سرمایه گذاران را با ضرر مواجه خواهد ساخت. از جمله این پیامدهای منفی می توان به ایجاد حباب هایی در بورس و سرمایه گذاری اشاره داشت که ضرر آن نه تنها متوجه خود شخص می باشد، بلکه به دیگر سرمایه گذاران بورسی نیز صدمه خواهد زد.
البته این را هم باید گفت که این عدم کنترل هیجانات می تواند افت و ریزش شدیدی را در سهام و شاخص های بورسی به همراه داشته باشد و سهامداران این بازار را نسبت به سرمایه گذاری بی اعتماد نماید. ریزش قیمت نمادهای گوناگون در بورس یکی دیگر از پیامدهای اخذ تصمیمات هیجانی می باشد و البته نمی توان از بزرگترین صدمه این رفتار هیجانی که متضرر شدن سهامداران است، چشم پوشی کرد.
نکات جالب در مورد کنترل هیجان در بازار سرمایه
- تنها کم تر از یک دهم از معامله گران بورسی، همواره تصمیمات مالی عقلانی می گیرند!
- سرمایه گذاران بازارهای مالی بر اساس الگوی انسان هوشمند اقتصادی در بازار بورس عمل نمی کنند!
- فاصله میان تصمیمات مالی اولیه افراد و تصمیمات آن ها بعد از اطلاع از نظر جمع بسیار بزرگ و معنادار می باشد!
- استراتژی های عقلانی در خلق مثبت و خلق منفی بیش از خلق خنثی به وسیله معامله گران بورس اتخاذ می شود!
- کم تر از یک سوم تصمیمات مالی اتخاذ شده به وسیله معامله گران بازار بورس مطابق با استراتژی عقلانی انجام می شود!
- اصلاح نظر و تغییر در راستای رفتار گله ای در خلق خنثی با ۳۹ درصد فراوانی بسیار بیش از کنترل هیجان در سرمایه گذاری خلق مثبت و خلق منفی می باشد!
- به سختی نشانه ای از مقابله با رفتار گله ای در معامله گران بورس دیده می شود. تنها ۳ درصد از اصلاحات تصمیم گیری مالی خلاف راستای تصمیمات جمع هستند!
- در بیش از یک سوم اوقات، معامله گران بورسی بعد از مطلع شدن از تصمیمات جمعی، نظر خود را به سمت تصمیمات جمعی تغییر می دهند!
آموزش کنترل هیجان در بورس
- به نظر می آید که رابطه رفتار گله ای و رفتار هیجانی در بازارهای مالی به صورتی کاملا متفاوت از تصورات پیشین ماست.
- آموزش مهارت های مدیریت هیجانی، حل مسئله و تصمیم گیری کمک بسیاری به کاهش رفتار گله ای در بازارهای مالی به خصوص بورس می کند.
- نداشتن هیجان غالب مثبت یا منفی، دقیقاً منجر به افزایش الگوی رفتار گله ای و تبعیت کورکورانه از رفتار اکثریت در بازار بورس می شود.
- در واقع بیشترین میزان بروز رفتار گله ای در افراد بی تفاوت هیجانی نسبت به بورس انجام می شود؛ حدود ۴۵ درصد بیش از افراد از هیجانات مثبت و کنترل هیجان در سرمایه گذاری منفی برخوردارند.
- به صورت کامل این طور به نظر می آید که معامله گران و سرمایه گذاران بورسی با داشتن هیجانات مثبت و شادکامی، به میزان کم تری رفتار گله ای و تبعیت کورکورانه از جو عمومی عموم بازار را دارند.
- هیجانات مثبت و منفی درگیری ذهنی بیشتر افراد با پیامدهای مرتبط با پیش بینی قیمت سهام را به همراه می آورد و نهایتا به اندازه بیشتری به کاهش رفتار گله ای در آن ها کمک می کند.
جلوگیری از رفتار هیجانی در بورس
در مرحله نخست شما باید در نظر داشته باشید که همه سود بازار برای شما نیست! این اصل یکی از اصول حائز اهمیت کل بازارهای مالی جهان می باشد. چنانچه برآیند یک بازار در طول یک سال ۱۰۰ درصد سود باشد، شما نه قادرید این مقدار سود به دست آورید و نه باید به دنبال این باشید که حتما به این اندازه سود به ارمغان بیاورید. البته توجه به این نکته نیز الزامی است که سود بانکی در سال در نهایت می تواند ۲۰ درصد سود برایتان به همراه داشته باشد؛ بنابراین چنانچه شما به عنوان مثال ۲۵ درصد سود در در یک بازار در سال داشته باشید، از باقی افرادی که پولشان را در بانک سپرده گذاری کرده اند، پیشی گرفته اید.
نکته حائز اهمیت دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که اصلاح قیمت ها همواره وجود دارد و این بدین معنی است که چنانچه به پول نیاز دارید؛ به عنوان مثال چنانچه قرار است تا انتهای ماه پولی را به شخصی برگردانید، بهتر است آن را وارد بازار نکنید و همیشه با سرمایه مازاد خود اقدام به سرمایه گذاری نمایید. به عنوان مثال هیچ وقت با فروش خانه، ماشین و … برای سرمایه گذاری اقدامی انجام ندهید. همچنین به شما توصیه داریم که بازاری که در آن در حال معامله هستید را بشناسید و روی آموزش خودتان سرمایه گذاری نمایید.
پس از این که با ماهیت بازار بیشتر ارتباط برقرار کردید، برای خودتان یک استراتژی داشته باشید و طبق آن استراتژی خرید و فروش نمایید. داشتن استراتژی معاملاتی موجب خواهد شد تا حد ممکن از رفتار هیجانی دوری کنید. البته این را هم باید در نظر داشت که این که استراتژی معاملاتی داشته باشید یک نکته است و این که خودتان را پایبند به آن استراتژی نمایید یک بحث دیگر؛ توصیه می شود که چنانچه بر اساس مطالعات و آموزش هایی که داشته اید، به یک استراتژی معاملاتی دست پیدا کرده اید، به هر قیمتی که شده است به آن پایبند باشید و از رفتار هیجانی دوری فرمایید. این کار حتی برای تریدرهای با تجربه نیز بعضی اوقات کار ساده ای نست ولی با کار کردن روی خودتان قادرید به این توانایی دست پیدا کنید.
نتیجه گیری و کلام پایانی
می توان این طور نتیجه گیری کرد که شما می بایست سبد سرمایه گذاری یا همان پرتفوی سهام تشکیل دهید؛ در این راستا توصیه ما این است که چند سهم خوب از حداقل ۵ صنعت مناسبی که شناسایی شده در سبد سهام خود داشته باشید. همچنین سعی کنید در معالمات خود استراتژی مشخصی داشته باشید و آن را رعایت کنید؛ به این صورت که اهداف خود از سرمایه گذاری، بازه زمانی سرمایه گذاری و مواردی این کنترل هیجان در سرمایه گذاری چنینی را تعیین نمایید.
از دارایی مازاد خود برای سرمایه گذاری استفاده کنید؛ به عبارتی به منظور معامله سهام هیچ وقت از وام یا سرمایه قرضی استفاده نکنید. ترجیحا سرمایه گذاری خود را با مبالغ کم تر شروع کنید. به فکر فرصت هایی که از دست داده اید نباشید؛ از جمله مواردی که باعث تصمیمات هیجانی و احساسی در بازار سرمایه می شود، داشتن فکر و احساس از دست رفتن فرصت هاست.
برای سرمایه گذاری در بورس، دید بلندمدت داشته باشید؛ بیشترین سودها نصیب کسانی خواهد شد که در سرمایه گذاری دید بلند مدت دارند و به دنبال سود سریع و به اصطلاح نوسان گیری نیستند. در کنار داشتن تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی از سهام هم باید مورد استفاده قرار گیرد.
علم و دانش سرمایه گذاری خود را بهبود بخشید و پیوسته آموزش ببینید و یادگیری را در خود متوقف نکنید. همچنین نباید از بررسی گزارشات مالی منتشر شده توسط شرکت ها در سامانه کدال نیز غافل شد، چرا که بررسی آن ها می تواند مسیر حرکتی شرکت سهامی مورد نظر در آینده را برای شما ترسیم کند.
همان طور که قول داده بودیم، در این مطلب سعی کردیم اطلاعاتی در مورد رفتار هیجانی در بورس در اختیارتان قرار دهیم که واقعا به آن نیاز دارید.
همچنین اگر دوست دارید روش های تقویت هوش مالی را نیز به صورت رایگان یاد بگیرید، توصیه می کنم حتما این مطلب را مطالعه کنید.
راهکارهایی برای کنترل هیجان در سرمایه گذاری
برای داشتن یک سرمایه گذاری خوب در بازارهای بورسی باید با هیجانات این بازار آشنایی داشته باشیم و راه کارهایی را برای کنترل آن‌ها به کار ببریم. چرا که عدم کنترل هیجانات در بورس میتواند موجب شود تا شما بسیار متضرر شوید و خطاهایی جبران ناپذیر را در این راه مرتکب شوید. راه کارهایرمختلفی برای کنترل هیجان در سرمایه گذاری وجود دارد که در حین سادگی می‌توانند به شما کمک کنند از طریق کنترل احساسات خود موفق شوید تصمیمات مناسبی بگیرید. روش‌هایی که در ادامه برای کنترل هیجان در سرمایه گذاری به شما آموزش خواهیم داد نه تنها در زمینه فعالیت‌های بورسی برای شما کارآمد خواهد بود بلکه میتوانید آن را برای خرید سکه، طلا یا رمز ارزها و… مورد استفاده قرار دهید.
کنترل هیجان در سرمایه گذاری
توانایی کنترل هیجان در سرمایه گذاری تنها برای افراد تازه کار لازم نیست؛ چرا که حتی افراد حرفه‌ای ممکن است در حوزه سرمایه گذاری تحت تاثیر هیجانات خاصی قرار بگیرند و نتوانند استراتژی خوبی را در معاملات خود اتخاذ کنند. یکی از موارد مهمی که میتواند به عدم کنترل احساسات و هیجانات شما منجر شود، نداشتن استراتژی مشخص و کارآمد است. برای کنترل هیجان در سرمایه گذاری بهتر است موارد مختلفی از جمله حد ضرر، حد سود، تعداد پله‌های خرید و… را از قبل مشخص کنید. رعایت این حدکد میتواند به انجام یک معامله موفق منجر شود و در واقع چنان چه معامله‌گری موفق به رعایت این چند حد نشده باشد، در معامللت خود دچار هیجان شده و متضرر می‌شود.
پیامدهای عدم کنترل هیجان سرمایه گذاری در بورس چیست؟
چنان چه سرمایه گذار نتواند هیجانات خود را در بازارهای بورسی کنترل کند، مسلما با پیامدهایی منفی مواجه خواهد شد که نه تنها او بلکه سایر سرمایه گذاران را متضرر خواهند کرد. از جمله این پیامدهای منفی می‌توان به ایجاد حباب‌هایی در بازارهای بورس و سرمایه گذاری اشاره کرد که ضرر آن نه تنها متوجه خود شخص خواهد بود بلکه به سایر سرمایه گذاران بازار بورس آسیب خواهد رساند. همچنین این عدم کنترل هیجانات میتواند افت و ریزش شدیدی را در سهام و شاخص‌های بورسی ایجاد کند و سهامداران این بازار را نسبت به سرمایه گذاری بی‌اعتماد کند. ریزش قیمت نمادهای مختلف در بورس یکی دیگر از پیامدهای اخذ تصمیمات هیجانی است. و البته نمی‌توان از بزرگترین آسیب این رفتار هیجانی که متضرر شدن سهام دار است چشم پوشی کرد.
چه راهکارهایی برای کنترل هیجان در سرمایه گذاری وجود دارند؟
در این جا چند راهکار بسیار کاربردی برای کنترل هیجانات سرمایه گذاری را به شما معرفی می‌کنیم که می‌توانند برای شما کارآمد باشند. این راهکارها شامل موارد زیر هستند:
- سرمایه گذاری خود را با پول زیاد آغاز نکنید
در ابتدای سرمایه گذاری و زمانی که هنوز به قدر کافی برای انجام این کار ماهر نیستید، بهتر است سرمایه کمی را به بازار وارد کنید. خیلی‌ها در ابتدای سرمایه گذاری خود می‌خواهند یک شبه به ثروت زیادی برسند و از این رو سرمایه گذاری خود را با پول زیادی آغاز می‌کنند. همین مسئله موجب می‌شود که در صورت خطا و متضرر شدن آن‌ها هیجان زدع و غمگین شوند و گاه حتی برای جبران این ضرر، پول بیشتری را باز هم به اشتباه سرمایه گذاری کنند.
- از شلوغ کردن بیش از حد پرتفوی بورسی خود بپرهیزید
یکی دیگر از عواملی که میتواند به افزایش هیجانات دامن بزند، شلوغی بیش از اندازه پرتفوی بورسی است. درست است که سرمایه گذاری در چند حوزه مختلف میتواند برای افزایش سود آوری مفید باشد؛ اما اگر چنان چه شما در بیش از ۵ سهم مختلف سرمایه گذاری کنید، مسلما قادر به کنترل تمامی آن‌ها نخواهید بود و ممکن است در این باره دچار مشکل شوید. بهتر است که تمام سرمایه مورد نظر خود را تنها روی ۵ سهم متمرکز کنید تا بتوانید با تسلط بیشتری آن‌ها را کنترل کنید و سودآوری راحت‌تر، بهتر و مطمئن‌تری داشته باشید.
برای داشتن یک سرمایه گذاری بهتر و سودآورتر بهتر است که روزانه تمامی گزارش‌های مالی که در سامانه کدال منتشر می‌شوند را بخوانید و با دقت بررسی کنید.
میزان سواد و سطح اطلاعات شما از بازارهای بورسی میتواند به سرمایه گذاری بهتر شما کمک کند. چنان چه همواره اطلاعات خود را در حوزه سرمایه گذاری افزایش دهید و تجربیات جدیدی را بیاموزید، خواهید دید که تا چه حد سرمایه گذاری شما در این بازارها متحول خواهد شد.
خیلی‌ها گمان می‌کنند که تحلیل تکنیکال به تنهایی میتواند برای داشتن یک سرمایه گذاری سودآور مناسب باشد؛ اما بهتر است بدانید که شما به عنوان یک سرمایه گذار، هم به تحلیل بنیادی و هم تکنیکال نیاز خواهید داشت.
- برای سرمایه گذاری از دارایی‌های مازاد استفاده کنید
همیشه بهتر است که پول‌های مازاد خود را به بازارهای سرمایه وارد کنید و هیچ گاه با پولی که از راه وام یا قرض به دست آمده یا پولی که به آن احتیاج دارید در بازارهای بورسی سرمایه گذاری نکنید.
- برای انجام معاملات حتما از استراتژی استفاده کنید
داشتن استراتژی در معاملات موجب می‌شود که شما تا حد امکان از هیجانات حاکم بر بازارهای بورسی در امان باشید. به این منظور میتوانید هدف خود از سرمایه گذاری و بازه سرمایه گذاری خود را از قبل تعیین کنید تا دچار مشکل نشوید.
- با دیدگاهی بلند مدت سرمایه گذاری کنید
برای سرمایه گذاری در بازارهای بورسی یا هر بازار دیگری بهتر است یک دیدگاه بلند مدت اتخاذ کنید. اکثر افرادی که از سرمایه گذاری خود سود زیادی کسب می‌کنند، افرادی هستند که سرمایه خود را مدت‌های طولانی در بازار نگه می‌دارند و به دنبال یک شبه پولدار شدن نیستند.
- فرصت‌های از دست رفته را فراموش کنید
چسبیدن به موقعیت‌های از دست رفته گذشته هیچ پیامدی به جز اخذ تصمیمات آنی و هیجانی برای شما به دنبال نخواهد داشت و میتواند به تصمیمات احساسی شما و از دست دادن سرمایه بیشتر منجر شود.
سخن نهایی
در این مقاله در رابطه با راه‌های کنترل هیجان در سرمایه گذاری با شما صحبت کرده و از اهمیت آن گفتیم. چنان چه می‌خواهید یک سرمایه گذاری سودآور داشته باشید، نباید از اهمیت این موضوع غافل شوید و بهتر است موارد نامبرده در این مقاله را حتما رعایت کنید.
دیدگاه شما