تغییر قیمت سهام بعد از تقسیم سود

برای بررسی میزان پول لازم برای خرید ۱ سهم از شرکت کافیست سود سال‌های آینده را جمع کنید:

سوالات متن درس دوم اقتصاد دهم انسانی ویرایش ۱۴۰۰

در این نوشته با سوالات متن درس دوم اقتصاد دهم همراه شما دهمی های انسانی هستیم. کامل ترین و جامعه ترین جزوه پرسش و پاسخ درس دوم اقتصاد پایه دهم رشته انسانی را در ادامه نوشته می توانید مشاهده کنید.

سوالات متن درس دوم اقتصاد دهم

1 – انواع روش های شروع کسب وکار ازنظر سازمان تولید را بنویسید:

3 :کسب وکار شرکت

4 :کسب وکار تعاونی

5 :کسب وکار غیرانتفاعی وخیریه

2 – اکثرکسب وکارها درایران با چه عناوینی مشغول به فعالیت هستند؟

اکثر کسب و کارها در ایران به عنوان کسب وکاری شخصی، شرکتی سهامی یا تعاونی مشغول به فعالیت اند.

3 – امروزه اغلب کسب وکار ها درایران به چه شکلی هستند؟

4 – کسب وکارهای شخصی دارای چه ویژگی هایی هستند؟

1:متعلق به یک شخص است.

2:بیشتر آنها کوچک مقیاس اند.

3:به صورت خویش فرما هستند.(یعنی یک نفرمالک وکارفرما است)

4 :طیف وسیعی از مشاغل را دربرمی گیرد.( تعمیرکاران خودرو و لوازم خانگی، بنگاه های معاملات ملکی، خرده فروشان، کشاورزان، صنعتگران خرد و هنرمندان، نمونه هایی از کسب و کارهای شخصی هستند؛ حتی در زمینه های تخصصی مانند پزشکی، دندان پزشکی، وکالت و حسابداری اغلب کسب وکارها شخصی اند.)

5 – درچه صورتی شما یک کارفرماهستید؟ وچه وظایفی برعهده دارید؟

اگر کسی را برای کارتان به کار گرفتید، شما کارفرمای او هستید و بایدحقوق او را طبق قانون کار پرداخت کنید و او را بیمه کنید.

6 – کسب وکارهای شخصی دارای چه مزایایی هستند ؟

1 :راه اندازی آسان و هزینه های نسبتا اندک

2 :آزادی عمل و سهولت در تصمیم گیری( تصمیم گیری در مورد بازاریابی، تغییر شرایط بازار و)…

3 :مالکیت کامل سود

4 :منافع مالیاتی( فقط یک بار مالیات بر درآمد می دهید)

7 – کسب وکارهای شخصی دارای چه معایبی هستند؟

1 :بار سنگین مسئولیت(همه چیز به شما برمی گردد، حتی در ناخوشی و سفر)

2 :مشکل تأمین مالی( پس انداز شخصی و قرض از دوستان وخانواده

3 :مسئولیت نامحدود در مقابل بدهی ها و دعاوی

8 – شراکت چیست؟

شراکت، کسب وکاری متعلق به دو نفر یا بیشتر است که شریک نامیده می شوند؛ هرکدام هم متناسب باسهمشان در سود کسب وکار سهیم اند .کسب وکارشخصی شما، مشابه بیشتر کسب وکارهای شراکتی کوچک، مانند برخیا ز مغاز هها، رستورا نها و پیمانکاران است.

9 -کسب وکارهای شراکتی چه شباهت وتفاوتی با کسب وکارهای شخصی دارند؟

شباهت:کسب وکارهای شراکتی همانند کسب و کارهای شخصی بسیار آسان راه اندازی می شوند؛گام های اولیه راه اندازی آنها کاملا مشابه کسب وکار شخصی است، از جمله ثبت اسم، اخذپروانه ها و مجوزها و . …تفاوت: آن هم نگارش قرارداد شراکت بین افراد است.

10-در قراردادهای شراکت بین افراد،چه مواردی مطرح می شود؟

مواردی از جمله محدودۀ اختیارات و وظایف افراد، نحوۀتقسیم سود یا زیان، حل اختلافات بین آنها، تصمیم گیری در مورد انحلال و …مطرح می شود. اگرچه برای وجود این قرارداد، الزامی قانونی وجود ندارد؛

ولی از جهت روشن شدن حقوق وتکالیف شرکا، به داشتن آن توصیه می شود؛ ضمن اینکه در صورت ثبت رسمی قرارداد، عملبه محتوای آن الزام قانونی پیدا می کند.

11 – کسب وکارهای شراکتی دارای چه مزایایی هستند؟

راه اندازی نسبتا آسان،دسترسی به منابع و سرمایه های مالی بزرگ تر،تقسیم بار مسئولیت و هم افزایی توانایی ها،

12 – کسب وکارهای شراکتی دارای چه معایبی هستند؟

افزایش برخی هزینه ها جهت تنظیم قرارداد و مشاوره حقوقی با وکیل ،مسئولیت نامحدود در مقابل بدهی ها و دعاوی،آزادی عمل محدود تر افراد و تصمیم گیری سخت تر به دلیل لزوم توافق شرکا

13 -نوع کسب وکار شرکت را توضیح دهید:

پیچیده ترین نوع کسب وکار شرکت است . شرکت کسب وکاری است که خودش هویت قانونی دارد؛ یعنی قانون با یک شرکت، مشابه با یک فرد و یا انسان رفتار می کندو یک شرکت شخصیت حقوقی دارد. برای مثال، یک شرکت می تواند دارایی داشته باشد، با دیگرشرکت ها یا افراد وارد قرارداد شود و حتی علیه آنها شکایت کند و مورد شکایت قرار بگیرد.

دارایی هر شرکت به تعداد معینی سهم تقسیم می شود و هر کس با خرید سهام شرکت به سهام دار آن تبدیل می شود که به اندازه سهمش مالکیت نسبی آن را دارد و در منافع و مسئولیت ها به همان اندازه سهیم است.

14 -منظور از سهام چیست؟

سهام یک سند مالکیت است و نشان می دهد که دارندۀ آن، بخشی از مالکیت شرکت را در اختیار دارد و درسود و زیان آن، شریک است؛ مثال اگر دارایی شرکتی به 100000سهم تقسیم شده باشد، سرمایه گذاری که 10000سهم آن را خریداری می کند، مالک 10 درصد شرکت است.

15 -یک شرکت فرضی دارای یک میلیون سهم به ارزش 811 میلیارد تومان است، طبق جدول زیر درصد مالکیت و میزان ارزش هریک از سهام داران رامشخص کنید.

سوالات متن درس دوم تغییر قیمت سهام بعد از تقسیم سود اقتصاد دهم

1 6 -شرکت سهامی عام چگونه شرکتی است؟

یکی از انواع شرکتهای سهامی است که قسمتی از سرمایهی آن از طریق فروش سهام به غیر مؤسسان یعنی مردم تأمین شود.سهام شرکت سهامی عام در بورس اوراق بهادار داد و ستد میشود . تعداد شرکا در شرکت سهامی عام زیادتر از سایر انواع شرکت های سهامی است؛

این امر میتواند منجر به جمع شدن سرمایه های کوچک و ایجاد یک سرمایه بزرگ بشود که انجام فعالیت های اقتصادی سنگین را میسر میسازد. در این نوع شرکت ها نقل و انتقال سهام آسان است و محدود به رضایت دیگر سهامداران نیست .

17 -اساسنامه شرکت چیست؟

مجموعه قوانینی که بیان می کندکه شرکت برای چه کسب وکاری تشکیل شده است؛سهام آن چه میزان است و چگونه تقسیم و فروخته می شود؛ چگونه شرکت سرمایه اولیۀ خود را تأمین می کند و چگونه سود و زیان تقسیم می شود؛ سهام داران چه حقوق و مسئولیت هایی در شرکت دارند؛ شرکت چگونه منحل می شود و. …

18 -شرکت سهامی خاص چگونه شرکتی است؟

نوعی شرکت سهامی است که سهام آن قابل داد و ستد در بورس اوراق بهادار نیست . هنگام تشکیل چنین شرکتی باید تمام سرمایه آن در موقع تأسیس توسط مؤسسان تأمین شده باشد . مدیر شرکت سهامی خاص نمیتواند خارج از سرمایه گذاران شرکت باشد .

19 -شرکت با مسئولیت محدود چگونه شرکتی است؟

شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل شده وهر یک از شرکا ، بدون این که سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد، فقط تا میزان سرمایه ی خود در شرکت، مسئول قروض و تعهدات شرکت است .

20 -ساختارسازمانی شرکت سهامی چگونه است؟

ساختارسازمانی به نحوه ورود وارتباط بین اعضای یک شرکت گفته می شود. از بین سهام داران تعدادی به عنوان هیئت مدیره انتخاب می شوند وازبین هیئت مدیره رییس هیئت مدیره انتخاب می شود و به انتخاب هیئت مدیره ،مدیر عامل منصوب می شود.مدیر عامل مدیران بخش های شرکت را انتخاب می کند.

مناسب‌ترین زمان خرید سهام قبل از مجمع چه زمانی است؟؟!

خرید سهام قبل از مجمع چه فوایدی دارد و چه زمانی برای خرید سهام قبل از مجمع باید اقدام کرد ازجمله سؤالاتی است که قرار است در این مقاله به آن‌ها پاسخ دهیم؛ اما قبل از این‌که بدانیم خرید سهام قبل از مجمع آیا فایده‌ای دارد یا نه و مناسب‌ترین زمان خرید سهام قبل از مجمع چه زمانی است بهتر است با چند مفهوم به شکل کلی آشنا شویم.

خرید سهام قبل از مجمع چیست؟

اولین مفهوم و موضوع مهم قبل از بیان موارد و نکات خرید سهام قبل از مجمع این است که در دنیای سرمایه‌گذاری بورس در همه جای دنیا، از بورس ایران تا بورس آمریکا و اروپا دو نوع سرمایه‌گذاری و معامله‌گری به شکل کلی واصلی وجود دارد. اولین و قدیمی‌ترین نوع سرمایه‌گذاری در بازار بورس اوراق بهادار بدین‌صورت است که شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار در سود و ضرر شرکت سرمایه‌گذاری شده سهیم خواهید بود.

در کلام بهتر شما با سرمایه‌گذاری روی یک نماد و شرکت بخشی از شرکت را به نام درآورده‌اید. ازاین‌رو در کلیه فعالیت این شرکت سهیم خواهید بود. درگذشته نه‌چندان دور دید کلی و عمومی به بازار بورس بدین شکل بوده است؛ یعنی افراد تنها و تنها برای گرفتن سود سالانه سهام یک شرکت را خریداری می‌کردند؛ اما رفته‌رفته مفهوم جدیدی در بازار بورس به وجود آمد و آن این بود که خود سهم به‌عنوان دارایی قابلیت خریدوفروش دارد و هر چیزی که قابلیت خریدوفروش را داشته باشد مسلماً همیشه یک قیمت ثابت نخواهد داشت. ازاین‌رو فرد با خرید یک سهم و فروش آن سهم در قیمتی بالاتر سود خوبی به دست می‌آورد.

این نوع سرمایه‌گذاری و معامله در کشورهای مختلف دنیا ازجمله ایران وجود دارد. البته در ایران به دلیل این‌که بیشتر سهامداران خرد هستند و با سرمایه‌های نه‌چندان بالا در این بازار حضور دارند به این نوع معامله‌گری‌ها دل‌خوش کرده‌اند و افرادی با سرمایه بزرگ‌تر معمولاً به دنبال سود تقسیمی سالانه شرکت‌ها هستند که این راه مطمئن‌تری برای سهام‌داران محسوب می‌شود. علت این موضوع را در پایین‌تر بیان خواهیم کرد.

بهترین زمان خرید سهم در افزایش سرمایه

سود اصلی در خرید سهام قبل از مجمع نهفته است

سود تقسیمی شرکت‌ها بر اساس نوع سودآوری و تولیدی که دارند متفاوت است. معمولاً این سود به ازای هر سهم بین ۱ تا چند صد تومان است. حال شما بر اساس بزرگی سرمایه که دارید می‌توانید تعداد سهام مشخصی خریداری کنید. به‌طور مثال سرمایه شما به‌اندازه ۱۰۰ سهم یک شرکتی است که می‌تواند ۱۰۰ تومان سود نقدی تقسیم کند؛ بنابراین شما در انتهای سال مالی ۱۰ هزار تومان سود دریافت خواهید کرد.

کاملاً مشخص است که این مقدار سود کاملاً ناچیز است و هیچ سهامداری را راضی نمی‌کند ازاین‌رو کاملاً غیرمنطقی است که بخواهیم در این مورد خرید سهام قبل از مجمع را موردبررسی قرار دهیم؛ اما فردی که از همین نماد ۱۰۰ هزار سهم دارد ۱۰ میلیون تومان سود برداشت می‌کند که سود نسبتاً خوبی است و می‌توان برای آن خرید سهام قبل از مجمع را بررسی کرد. شاید تا این جای کار کمی از سود سالانه و سهامداری ناامید شده‌اید؛ اما ناراحت نباشید برخی از نمادها هستند که سود سازی خوبی نسبت به قیمت سهم دارند و این می‌تواند فرصت مناسبی برای خرید سهام قبل از مجمع باشد. بهترین راه تشخیص این سهام استفاده از مفهوم p/e هست. (در ادامه مقاله ارزش بازار سهام را مطالعه کنید)

این مفهوم قیمت هر سهم نسبت به سود پیش‌بینی‌شده را بیان می‌کند. بر اساس این تناسب هرچه قیمت سهم کمتر و سود ساخته‌شده بیشتر باشد این نسبت کمتر خواهد بود و فرصت خوبی برای سهامداری برای شما ایجاد می‌کند. در این‌گونه نمادها شما می‌توانید تعداد سهام بیشتری خریداری کنید و به ازای هر سهم سود قابل‌توجهی برداشت کنید؛ بنابراین در همین‌جا اولین واصلی‌ترین نکته برای خرید سهام قبل از مجمع را بیان کردیم؛ یعنی شما اگر قصد دارید در سود سالانه یک شرکت سهیم باشید نمادهایی بهتر هستند که p/e پایین‌تری دارد. (در ادامه برای اینکه بدانید آموزش معاملات آتی زیره سبز چیست این مقاله را هم بخوانید)

به‌طورمعمول گفته می‌شود این نسبت نمایش‌دهنده تعداد سال‌هایی است که شما اصل پول خودتان را از طریق سود سالانه زنده می‌کنید؛ یعنی اگر p/e یک شرکت ۵ است، شما طی حدود ۵ سال سودی برابر با اصل سرمایه اولیه خود برداشت خواهید کرد. عموماً p/e بانک‌ها نیز ۵ هست؛ اما فرق اصلی بین بانک و یک نماد بورسی این است که سود ساخته‌شده شرکت مدام در حال تغییر است و اگر شرکت درستی را انتخاب کرده باشید خیلی سریع‌تر به سود اصلی خودتان خواهید رسید. این مهم‌ترین نکته‌ای است که باید در خرید سهام قبل از تغییر قیمت سهام بعد از تقسیم سود مجمع به آن دقت کرد.(مقاله فیلتر کد به کد حقوقی به حقیقی را هم بخوانید)

قیمت سهام چگونه محاسبه می‌شود

این روزها بحث‌های زیادی درباره‌ی سهام و سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار می‌شنویم. بنابراین داشتن اطلاعاتی درباره‌ی بازار سهام و مهم‌تر از آن، روش‌های تعیین قیمت سهام بسیار مفید خواهد بود.

شرکت‌ها و سازمان‌های امروزی به سرمایه‌های هنگفتی نیاز دارند که فراتر از دارایی‌های یک یا چند نفر است. بازار سهام به جذب سرمایه و تأمین مالی این شرکت‌ها کمک می‌کند. همچنین سرمایه‌گذاران همگی و به طور جمعی ارزش سهام این شرکت‌ها را تعیین می‌کنند. وقتی عده‌ی انبوهی هر یک برای خود اقدام به ارزش‌گذاری سهمی می‌کند، قیمت سهام آن شرکت به قیمت ایده‌آل نزدیک می‌شود. این مقاله را بخوانید تا با نحوه‌ی ارزش‌گذاری آن آشنا شوید.

تاریخچه‌ی بازار سهام

در گذشته‌ی دور شرکت‌ها فقط با پول صاحبان شرکت راه‌اندازی و اداره می‌شدند. کسب‌وکارهای کوچک به سرعت رشد کرده و تنها با تکیه بر سودآوری‌شان به حیات خود ادامه می‌دانند. اما ممکن نیست بتوان همه‌ی کسب‌وکارها را تنها با بهره گرفتن از آورده‌ی بنیان‌گذاران راه‌اندازی کرد. مثلا برای ساختن یک کارخانه به پول هنگفتی نیاز دارید! اگر بانک‌ها به شما وام ندهند و نتوانید از دوست و آشنا هم چنین پولی قرض بگیرید، چه خواهید کرد؟
با آغاز اکتشافات اروپاییان در قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی، نیاز آنها به پول افزایش پیدا کرد، اما پادشاهان علاقه‌ای به پشتیبانی از آنها نداشتند. مالکین و ثروتمندان با بهره‌های بالا حاضر به دادن وام بودند. بنابراین آنها تصمیم گرفتند از مردم عادی کمک بگیرند. و به این ترتیب شرکت هلندی هند شرقی، در سال ۱۶۰۲ نخستین شرکت سهامی‌ای بود که اوراق سهامش در بازار سهام آمستردام منتشر و معامله شد.

سهام چیست؟

برگه‌ی سهام یک شرکت شما را به نسبت میزان سرمایه‌گذاری‌تان (خرید برگه سهام) در سود آتی آن شرکت سهیم می‌کند. مثلا اگر شما یک سهم را از سهام شرکت اپل بخرید، با توجه به تعداد سهام ۱ میلیاردی آن، به اندازه یک میلیاردم از سود سالانه‌ی شرکت اپل نصیب شما خواهد شد.

فهرست شرکت‌ها

شرکت‌های عرضه‌کننده‌ی سهام در قالب فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار سهام (و تغییر قیمت سهام بعد از تقسیم سود یا بورس اوراق بهادار) معرفی می‌شوند. پذیرش این شرکت‌ها دارای شرایطی بوده و آنها را موظف به ارائه و انتشار کلیه‌ی اطلاعات مهم و اثرگذار به عموم مردم می‌کند. در مقابل نام (یا نماد) این شرکت‌ها در تابلوی سهام قرار می‌گیرد و هر سهمی که توسط بازدیدکنندگان بازار خریداری شود به تأمین مالی آنها کمک خواهد کرد. پدیدار شدن سهام یک شرکت برای نخستین بار در بازار سهام، «عرضه‌ی اولیه» نام دارد.

کارگزاران سهام

کارگزاران سهام بین شرکت‌های پذیرفته‌شده (فروشندگان) و خریداران رابطه برقرار می‌کنند (همانند یک فروشگاه اینترنتی). معامله‌ی میلیون‌ها سهم در روز، مواجهه‌ی مستقیم شرکت‌ها با خریداران را غیرممکن کرده است. بنابراین کارگزاری‌ها به عنوان رابطی بین شرکت‌ها و خریداران بالقوه عمل می‌کنند.

ارزش‌گذاری سهام

مفاهیم اولیه

یکی از مفاهیم پایه‌ای در تعیین ارزش یک سهم «سود هر سهم» یا همان EPS است. همان‌طور که از نامش پیداست مقدار سود متعلق به یک سهم شرکت، از تقسیم کل سود سالانه‌ی شرکت بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید. مثلا اگر شرکتی ۱ میلیون سهم داشته باشد و سود سالانه‌ی آن ۵ میلیون تومان باشد، از تقسیم ۵ میلیون بر ۱ میلیون به سود ۵ تومانی برای هر سهم می‌رسیم.

محاسبه‌ی قیمت سهام

برای بررسی میزان پول لازم برای خرید ۱ سهم از شرکت کافیست سود سال‌های آینده را جمع کنید:

قیمت سهام = EPS سال اول + EPS سال دوم + …

البته می‌دانیم که ارزش ۱ تومان امروز با ۱ تومانِ ۱۰ سال بعد یکی نیست. به دلیل نرخ سود (i)، پول شما پس از ۱۰ سال ارزش کمتری خواهد داشت. پس فرمول پیشین نیاز به بهبود دارد:

… + (۲^(EPS ÷ (i+۱ سال دوم) + ((EPS) ÷ (i+۱ سال اول)) = قیمت سهام

حالا که بحث کمی پیچیده شد، کار را ساده می‌کنم و راه میانبری برای دو وضعیت نشان می‌دهیم:
۱. شرکت‌های بالغ به حدی بزرگ شده‌اند که به سختی و کندی رشد می‌کنند

نرخ سود ÷ EPS = قیمت سهام

نرخ سود مورد انتظار را می‌توان با توجه به میزان ریسک مربوط به شرکت، ریسک بازار و نرخ سود درازمدت اعلام‌شده توسط دولت محاسبه کرد.
قیمت سهام این شرکت‌ها معمولا به کندی تغییر می‌کند. تنها تغییر نرخ سود رسمی، ریسک‌های مربوط به شرکت (مثل سیل یا حمله‌ی آفات برای شرکت‌های حوزه‌ی کشاورزی) و یا تغییر ریسک بازار (مانند بحران مالی سال ۲۰۰۸) است که باعث تغییر قیمت قابل توجه می‌شود. اما در شرایط عادی هیجان چندانی وجود نخواهد داشت.

۲. شرکت‌های در حال رشد

(نرخ رشد مورد انتظار شرکت – نرخ سود) ÷ EPS سال بعد = قیمت سهام

اجازه دهید از یک مثال ساده استفاده کنیم. فرض کنیم EPS سال آینده شرکتی ۴۸ تومان است، نرخ سود مورد انتظار را با توجه به ریسکی که برای آن محتمل می‌دانیم، ۲۰ درصد در نظر می‌گیریم و نرخ رشد سالانه‌ی شرکت هم ۵ درصد است. بنابراین طبق فرمول، قیمت ایده‌آل سهام ۳۲۰ تومان خواهد بود:
۳۲۰ = (۵٪ – ۲۰٪) ÷ ۴۸
اما نرخ رشد (در اینجا ۵٪) را چگونه پیدا کنیم؟

یافتن نرخ رشد

برای یافتن نرخ رشد شرکت، سود آن در سال آینده و سال‌های بعدی، روش علمی دقیق و پاسخ کاملی وجود ندارد. به همین دلیل ما به بازار سهام نیاز داریم. در این بازار همه‌ی بازیگران هوش‌شان را به کار می‌گیرند تا میزان نرخ رشد شرکت‌ها و در نتیجه قیمت فعلی سهام آنها را کشف کنند.
برای تحقق پیش‌بینی جامع و روشن کردن مسیر آینده، همیشه به داده‌های جدید و پروژه‌های پیش‌ِ رو نیاز داریم. مثلا اگر شرکتی مدیر خلاق و باهوشی استخدام کند، آینده‌ی روشنی را برایش پیش‌بینی می‌کنیم. اطلاعات سودمند دیگری هم برای سرما‌یه‌گذاران وجود دارد؛ از جمله:
۱. صورت‌های مالی دوره‌ای شرکت‌ها که شِمایی از شرایط کاری و مالی شرکت به ما می‌دهد
۲. صورت‌های مالی شرکت‌های مشابه (شرکت‌های یک صنعت) یا شرکت‌های اثرگذار بر شرکت مورد نظر. مثلا اگر شرکت‌های تولید و عرضه‌ی فلزات اساسی دچار مشکل شوند، می‌توان انتظار بروز مشکل تغییر قیمت سهام بعد از تقسیم سود را در شرکت‌های تولیدکننده‌ی انواع محصولات فلزی و آلیاژها داشت.
۳. تغییر روند‌ها. مثلا وقتی گزارشاتی مبنی بر میل روزافزون مردم به استفاده از گوشی‌های هوشمند دریافت می‌شود، می‌توان انتظار رشد شرکت‌های نرم‌افزاری فعال در زمینه‌های اپلیکیشن‌های موبایل را داشت.
۴. بروز تغییرات در بازارهای گسترده‌تر
۵. تغییرات در اقتصاد جهانی

پیش‌بینی شرایط بازار

بنابراین ما سعی می‌کنیم تا جایی که می‌توانیم اطلاعات کسب کنیم و با تکیه بر آنها نرخ رشد شرکت و قیمت سهام آن را تعیین کنیم. مثلا اگر اخباری مبنی بر کاهش فروش آی‌پد منتشر شود، نه تنها اپل بلکه احتمالا سامسونگ هم به مشکل خواهد خورد زیرا می‌دانیم فروش گلکسی‌تبِ سامسونگ کمتر هم خواهد شد.
پیش‌بینی و تخمین نرخ رشد بیش از اینکه مبتنی بر علم باشد، یک هنر است و این کاری‌ است که میلیون‌ها نفر به طور جمعی در بازار سهام انجام می‌دهند. چون نرخ رشد بر اساس اطلاعات جدید پیوسته تغییر می‌کند، قیمت سهام هم به طور مداوم در حال تغییر است.

مزیت‌های بازار سهام

۱. راه‌اندازی کسب‌وکار: بازار سهام امکان جذب و تأمین سرمایه را از طریق فروش سهام به عده‌ی زیادی از مردم فراهم می‌کند که به معنای افزایش گزینه‌های موجود برای تأمین مالی یک کسب‌وکار است.
۲. تقسیم ریسک: در بازار سهام ریسک یک شرکت را میان انبوهی از مردم (سهام‌داران) تقسیم می‌کنید. چون افراد بخش کوچکی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند، در صورت ورشکستگی آن شرکت هر کس به اندازه‌ی میزان سهام خود متضرر می‌شود.
۳. پیش‌بینی جمعی ارزش سهام

وارن بافِت می‌گوید:

«بازار سهام در کوتاه‌ مدت یک ماشین نظرسنجی و در درازمدت یک ترازوی دیجیتال است.»

رشد صوری شاخص بورس | بسته حمایتی جدید می‌تواند بورس را درمان کند؟

درحالی‌که شاخص بورس تهران دیروز برای دومین روز متوالی با رشد مواجه شد، شتاب خروج نقدینگی از بورس شتاب بیشتری گرفته و شاخص کل هم وزن که نمای واقعی بازار را نشان می‌دهد، همچنان نزولی است.

به گزارش همشهری آنلاین، شاخص کل بورس تهران دیروز برای دومین روز متوالی و بعد از اجرای بسته ۱۰بندی حمایت از بورس افزایش یافت اما با وجود رشد شاخص کل که عمدتا ناشی از حمایت از سهام شرکت‌های بزرگ بوده است، شاخص کل هم وزن، که به زعم تحلیلگران نمای واقعی‌تری از بازار ارائه می‌کند با افت سنگین مواجه شده و روند خروج نقدینگی از بورس نیز رکوردهای تازه‌ای ثبت کرده است.

روند نزولی بازار سهام در هفته گذشته که به افت ۳۳۵هزار میلیارد تومانی بازارسهام منجر شد سازمان بورس را بر آن داشت تا در روز پنجشنبه با تشکیل یک جلسه اضطراری بسته تازه‌ای را برای حمایت از بورس تصویب و از روز شنبه اجرا کند که شامل تزریق نقدینگی و انتشار اوراق تبعی یا طرح بیمه سهام است. اجرای این طرح در طول روزهای شنبه و یکشنبه به رشد شاخص کل بورس جمعا به میزان ۱۳هزارو ۳۹۲واحد معادل یک درصد منجر شد.

با وجود رشد شاخص کل، شاخص هم وزن که به زعم تحلیلگران نمای واقعی‌تری از بازار نشان می‌دهد ۵۱۱۸واحد یعنی ۱.۴درصد افت کرد. این موضوع موجب شده تا تحلیلگران و فعالان بازار سرمایه روند رو به رشد شاخص بورس را صوری بدانند و از آن با نام رشد شاخص دولت و افت شاخص ملت در شبکه‌های اجتماعی یاد کنند. اما چرا اینگونه است؟

رشد واقعی یا صوری

شاخص کل بورس تهران براساس فرمولی محاسبه می‌شود که در آن میزان رشد قیمت سهام شرکت‌ها و سود تقسیمی آنها تعیین‌کننده است. به این معنا که ۲مولفه اصلی برای محاسبه شاخص بورس میزان رشد یا کاهش روزانه قیمت سهام شرکت‌ها و میزان سود سالانه است که آنها تقسیم می‌کنند.

نکته اصلی اما این‌جاست که در فرمول محاسبه شاخص کل بورس تهران وزن یا اثر شرکت‌های بزرگ بر نوسان‌های این شاخص بیشتر از سایر شرکت‌هاست و تأثیر شرکت‌های کوچک در محاسبه این شاخص در مقایسه با تأثیر شرکت‌های بزرگ این بازار با یکدیگر برابر نیست. به این معنا که چون ارزش بازار شرکت‌های بزرگ بیشتر از شرکت‌های دیگر است هر نوع نوسان قیمت سهام این شرکت‌ها می‌تواند به افت یا رشد قابل توجه شاخص کل بورس منجر شود. اما در مقابل نحوه محاسبه شاخص کل هم وزن اینگونه نیست.

در این شاخص همه شرکت‌های بورس وزن یا اثر یکسانی بر شاخص بورس دارند و تغییر قیمت سهام بعد از تقسیم سود به همین دلیل تحلیلگران اعتقاد دارند این شاخص نمای واقعی‌تری از بازار سهام نشان می‌دهد و در واقع نشان می‌دهد سهام چه تعداد از شرکت‌های بورس با رشد یا کاهش مواجه شده‌اند.

به‌دلیل این تفاوت در نحوه محاسبه شاخص کل بورس و شاخص هم وزن در گذشته و در برخی دوره‌ها برخی مدیران وقت سازمان بورس برای اینکه نمای بهتری از وضعیت بازار سرمایه به نمایش بگذارند از طریق حمایت از سهام شرکت‌های بزرگ تلاش کرده‌اند که قیمت سهام این شرکت‌ها رشد کند تا از طریق رشد قیمت سهام شرکت‌های بزرگ شاخص کل بورس تهران نیز با رشد مواجه شود.

این همان موضوعی است که موجب شده برخی سهامداران خرد شاخص کل بورس تهران را شاخص دولت و شاخص کل هم وزن را شاخص ملت بنامند. به این معنا که هرگاه مسئولان سازمان بورس در تلاشند عملکرد بهتری از خود در مقابل دیدگان دولت به نمایش بگذارند از طریق حمایت از سهام شرکت‌های بزرگ زمینه رشد شاخص کل بورس تهران را فراهم می‌کنند و اغلب برای آنها رشد شاخص هم وزن مهم نیست.

آمارها چه می‌گویند؟

مروری بر آمارهای ۲روز گذشته نیز نشان می‌دهد در مبادلات روز شنبه با وجود رشد شاخص بورس قیمت سهام بیش از ۷۵درصد از شرکت‌های بورس افت کرده است. در روز شنبه جمعا قیمت سهام ۴۵۵شرکت افت کرد و فقط قیمت سهام ۱۴۲شرکت با رشد مواجه شد.

در مبادلات دیروز نیز در بهترین حالت قیمت سهام نیمی از شرکت‌های بورس رشد و نیمی دیگر کاهش یافت اما شاخص بورس با رشد نزدیک به ۱۰هزار واحدی مواجه شد. این اما همه ماجرا نیست.

اطلاعات دقیق‌تر نشان می‌دهد که روند خروج نقدینگی از بازار سهام در روز شنبه رکورد تازه‌ای ثبت کرده است، زیرا در این روز بیش از ۹۱۴میلیارد تومان نقدینگی سهامداران حقیقی از بازار سهام خارج شد و با خروج این میزان پول از سوی سهامداران حقیقی نسبت خروج پول سهامداران حقیقی به ارزش معاملات خرد به رقم ۳۴.۶درصد رسید که رقم کم سابقه‌ای در بورس تلقی می‌شود. این نسبت در مبادلات دیروز نیز ۲۱.۵درصد بود که یکی از بالاترین رقم‌ها در سال‌جاری محسوب می‌شود.

این ارقام نشان می‌دهد سهامداران در طول روزهای شنبه و یکشنبه با وجود رشد یک درصدی شاخص بورس جمعا هزارو ۴۱۳میلیارد تومان پول از بازار سهام خارج کرده‌اند و نه فقط وضعیت بازارسهام بهبود نیافته بلکه روند خروج پول از بورس نسبت به هفته قبل که بازار سهام با افت سنگین ۷میلیارد دلاری مواجه شده بود، شتاب بیشتری تغییر قیمت سهام بعد از تقسیم سود گرفته است.
طبق آمارهای موجود با افزایش شتاب خروج پول از بازار سهام از ابتدای هفته جاری جمع کل نقدینگی که از بازار سهام از ابتدای امسال تاکنون خارج شده است به رقم ۳۰هزار میلیارد تومان رسیده است.

این روند خروج نقدینگی از بورس در حالی شتاب بیشتری گرفته که روند نزولی بورس ۲۵ماه است که ادامه دارد و اعداد نشان می‌دهد از ۲۰مردادماه ۱۳۹۹که این روند آغاز شده، سهامداران ۱۶۰هزار میلیارد تومان نقدینگی از بورس خارج کرده‌اند. اهمیت این ارقام زمانی نمایان می‌شود که بدانیم کل پول‌های تازه‌ای که از ابتدای سال ۱۳۹۸وارد بورس شد و رشدهای اعجاب آوری را تا مرداد سال ۱۳۹۹برای بورس به ارمغان آورد و به خلق رکورد ۲میلیون و ۱۰۰هزار واحدی برای شاخص بورس در آن سال منجر شد، رقمی بالغ بر ۱۱۰هزار میلیارد تومان بوده است.

برخی تحلیلگران هشدار می‌دهند سیاست‌های فعلی برای نجات بازار از طریق ارائه یک بسته ۱۰بندی صرفا یک راهکار موقت است و برای بهبود واقعی شاخص‌های بورس باید سیاستگذاری‌های اقتصادی در ابعاد کلان ترمیم شود، که ازجمله آنها می‌توان به حذف قیمت‌گذاری دستوری، کاهش نرخ بهره، بهبود شاخص‌های تولید، کاهش عوارض صادراتی و شفاف شدن نرخ خوراک صنایع اشاره کرد.

تماشا کنید: مقصر حال و روز آشفته بورس کیست؟

بورس تهران این روز‌ها حال و روز آشفته‌ای دارد و از چند ماه پیش دائما در مسیر نزولی و افت ارزش سیر می‌کند. برای فهم بورس ایران باید به ساختار کلی اقتصاد ایران نگاه کنیم. سهم اصلی بورس تهران را شرکت‌های بزرگ دولتی و صادرکننده تشکیل می‌دهند و این شرکت‌ها عمدتا یا زیر نظر وزارت نفت هستند و یا زیر نظر وزارت صنعت و معدن؛ بنابراین می‌توان این گزاره را مطرح کرد که بورس تهران کاملا دولتی است و به همین جهت مجرای اصلی سیاست‌های دولت از مجرای همین بورس عبور می‌کند.

سرویس اقتصادی «انتخاب»: بورس تهران این روز‌ها حال و روز آشفته‌ای دارد و از چند ماه پیش دائما در مسیر نزولی و افت ارزش سیر می‌کند. با این حال این پرسش مطرح می‌شود که مقصر اصلی این وضعیت بورس تهران چیست؟ برای فهم بورس ایران باید به ساختار کلی اقتصاد ایران نگاه کنیم. سهم اصلی بورس تهران را شرکت‌های بزرگ دولتی و صادرکننده تشکیل می‌دهند و این شرکت‌ها عمدتا یا زیر نظر وزارت نفت هستند و یا زیر نظر وزارت صنعت و معدن؛ بنابراین می‌توان این گزاره را مطرح کرد که بورس تهران کاملا دولتی است و به همین جهت مجرای اصلی سیاست‌های دولت از مجرای همین بورس عبور می‌کند.

وضعیت آشفته اقتصاد ایران و انزوای اقتصادی ناشی از تحریم‌های بین‌المللی ساختار اقتصاد ایران را متزلزل کرده و بورس نیز خارج از این وضعیت قرار ندارد؛ بنابراین در این شرایط طبیعتا بورس ایران نمی‌تواند رونق داشته باشد چرا که رونق بورس از مسیر رونق اقتصادی عبور می‌کند. در اقتصادی که اکنون در شرایط رکود تورمی قرار دارد نمی‌توان انتظار یک بورس پررونق را داشت. اما در هر حال چند فاکتور مهم در این شرایط بورس طی دو سه سال اخیر نقش مهمتری ایفا کرده‌اند و در اینجا قصد داریم به طور خلاصه‌وار این موارد را بررسی کنیم.

نرخ بهره بین‌بانکی
بورس به طور عام نسبت به نرخ بهره و به طور اخص نسبت به بهره بین‌بانکی به شدت حساس است و نگاهی به روند نرخ بهره نشان می‌دهد که یکی از عوامل اصلی افت این روز‌های بورس تهران روند صعودی نرخ بهره بوده است. نرخ بهره بین‌بانکی از ۲۰.۳۶ درصد اکنون به ۲۰.۸۰ رسیده [تا تاریخ درج این گزارش، نرخ بهره بین بانکی به ۲۰.۹۸ رسیده است] و در مقطعی نیز حتی از مرز ۲۱ درصد نیز عبور کرد و این در حالی بود که حداکثر نرخ بهره در قانون بودجه ۱۴۰۱ رقم ۲۰ درصد بوده است.

نرخ بهره در تمامی اقتصاد‌های جهان تاثیر منفی روی بازار سهام می‌گذارد و نمونه آن را در سیاست چند ماه اخیر فدرال رزرو مشاهده می‌کنیم. از زمانی که نرخ بهره آمریکا از صفر به ۳.۲۵ درصد رسیده بازار سهام نیز روند نزولی طی کرده و دلیل افزایش نرخ بهره آمریکا نیز تورم حدودا ۱۰ درصدی این کشور است که در چهار دهه اخیر بی‌سابقه بوده است. اما نکته اینجاست که اقتصاد‌های توسعه یافته یا در قطب رونق و تورم قرار دارند و یا در قطب رکود و کساد، بنابراین در این شرایط نرخ بهره مهمترین ابزار تنظیم‌گری در اقتصاد است. اما در اقتصادی که هم رکود دارد و هم تورم نرخ بهره به جای تنظیم‌گری موجب آشفتگی و هرج و مرج اقتصادی می‌شود.

این استدلال که نرخ بهره باید برای کنترل تورم در ایران رشد کند غیرکارشناسانه است چرا که ایران نه تورم بلکه رکود را هم با خود یدک می‌کشد و بالارفتن نرخ بهره موجب تعمیق رکود و پایین آوردن آن نیز موجب رشد تورم خواهد شد. به همین دلیل نباید در اقتصاد ایران روی نرخ بهره به عنوان ابزار تنظیم‌گری حساب باز کرد.

برجام و تعلیق اقصادی
یکی دیگر فاکتور‌های اثرگذار در وضعیت بورس وضعیت تعلیق در توافق هسته‌ای ایران است به طوری که این تعلیق موجب سردرگمی سهامداران و سرمایه‌گذاران در بورس شده است. بدترین مسئله برای اقتصاد عدم پیش‌بینی مؤلفه‌هاست و اکنون اقتصاد ایران نمونه بارز تعلیق و پیش‌بینی‌ناپذیری است. خیلی ساده است سرمایه‌گذاران می‌خواهند بدانند تحریم‌های اقتصادی لغو می‌شوند یا نه تا بتوانند چشم‌انداز سرمایه‌گذارانه خود را تعریف کنند. اما در زمانی که هیچ نقطه قابل اتکایی در مذاکرات هسته‌ای وجود ندارد طبیعتا احتیاط در بازار دست بالا را خواهد گرفت و می‌شود آن چیزی که نباید بشود.

بورسی که زمانی ارزش معاملات خرد آن حتی از ۲۰ هزار میلیارد تومان نیز عبور می‌کرد اکنون در بهترین حالت در محدوده‌های ۲ هزار میلیارد تومان سیر می‌کند. توافق هسته‌ای می‌تواند چشم‌انداز مثبتی را برای بورس تهران ایجاد کند چرا که لغو تحریم‌ها، باز شدن مجرا‌های انتقال ارز، دسترسی شرکت‌های ایرانی به بازار‌های بین‌المللی، افزایش صدور نفت و محصولات پتروشیمی و همچنین محصولات فلزی – معدنی که بخش عمده بورس تهران را تشکیل می‌دهند می‌تواند منجر به سودآوری و رشد ارزش سهام شرکت‌ها شود.

اگر توافق هسته‌ای صورت نگیرد ممکن است که شرکت‌های دلاری در نتیجه رشد تورم و نرخ ارز با افزایش ارزش مواجه شوند، اما این افزایش یک رشد پرریسک است و نه ناشی از رونق که همین امر ریسک‌های سیستماتیک سال ۱۳۹۹ را دوباره از پنجره وارد خواهد کرد. از طرف دیگر رشد بیش از حد نرخ دلار که برای اقتصاد کشور خطرآفرین است حتی در نقطه‌ای ممکن است باعث غلبه روند نزولی بر بازار شود چرا که سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند از ریسک دوری کنند و به همین خاطر ممکن است سرمایه خود را خارج کنند.

قیمت‌گذاری دستوری
یکی از شعار‌های دولت حذف قیمت‌گذاری دستوری از اقتصاد کشور بود، اما به محض اینکه با سیل تورم مواجه شدند اولین و آخرین راهکار را در قیمت‌گذاری دستوری با شعار حمایت مصرف‌کنندگان دیدند. این قیمت‌گذاری دستوری تقریبا در تمامی ارکان اقتصادی کشور از جمله خودرو، فولاد، پتروشیمی، انرژی و حتی محصولات غذایی و کشاورزی دیده می‌شود. حتی نرخ ارزی که برای عرضه ارز صادرکنندگان تعیین کرده‌اند نیز دستوری است و به همین دلیل اگرچه در ظاهر شاهد آزادسازی قیمت‌ها هستیم، اما نرخ دستوری قیمت در سطوح دیگری همچنان جریان دارد. عمده شرکت‌های بورس تهران نیز دولتی هستند و همین امر باعث می‌شود که دولت به راحتی هر چه تمام‌تر قیمت‌های مورد نظر خودش را تحمیل کند. حتی طرح بزرگ نهضت ملی مسکن نیز بر مبنای قیمت‌گذاری دستوری مواد و مصالح بنا شده است و به این ترتیب دولت برای اینکه بتواند از عهده این قیمت‌های دستوری بر بیاید ناچار است که روند چاپ پول را ادامه دهد. به عنوان مثال دولت قصد دارد که برای اینکه مسکن را برای مردم به صرفه کند به سود یارانه بدهد یا اینکه خط اعتباری از طریق کانال بانک مرکزی را افتتاح کند که این نیز نوعی نرخ‌گذاری دستوری در اقتصاد است. حتی اجبار بانک‌ها به پرداخت تسهیلات نیز یکی از عوامل مهم ایجاد ناترازی در حساب‌های بانکی است و آشفتگی کنونی بانک‌ها نیز محصول همین سیاست‌گذاری‌های دولتی است.

بورس کالا که تقریبا در تمامی کشور‌های دنیا نقش یک تنظیم‌کننده قیمت بر اساس عرضه و تقاضا دارد در ایران یک حاشیه‌ای بیش بر اقتصاد کشور نیست و حتی محصولاتی نیز که در این بورس عرضه می‌شوند نیز بعضا مشمول قیمت‌گذاری دستوری می‌شوند. به عنوان مثال دامنه نوسان بورس که سال‌های سال است بر بورس تهران حاکم است یکی از نتایج مخرب اقتصاد دستوری است و خود این امر نه تنها جلوی سرمایه‌گذاری بلندمدت در بورس تهران را می‌گیرد بلکه باعث غلبه فعالیت‌های سفته‌بازانه بر فعالیت‌های سرمایه‌گذارانه شده است و همگی می‌دانیم که دولت خود بزرگترین سفته‌باز بورس تهران است و از این شرایط کاملا منتفع می‌شود. نمونه آن قیمت‌گذاری صندوق‌های دولتی دارایکم و پالایش و سوء استفاده از اعتماد عمومی مردم برای انتقال مجرای پول از فقیرترین اقشار جامعه به سمت دولت بود.

این روند قیمت‌گذاری دستوری تاثیر غیرقابل انکاری بر بورس تهران نه فقط طی ماه‌های اخیر بلکه طی سال‌های گذشته داشته است. قیمت‌گذاری دستوری طبیعتا باعث کاهش حاشیه سود شرکت‌ها می‌شود و سهامداران از قبل این نرخ‌ها متضرر خواهند شد.

جدیدا حتی سازمان بورس شرکت‌ها را ملزم کرده که تنها ۲۰ درصد از فروش پرتفوی خود را بین سهامداران تقسیم کنند و این در حالیست که اگرچه در ظاهر این سیاست برای خود شرکت‌ها مفید است، اما نوعی مداخله در تصمیمات هیئت مدیره شرکت‌ها و هلدینگ‌ها محسوب می‌شود. این سهامداران هستند که باید تصمیم بگیرند چه مقدار سود تقسیم شود و چه مقدار تقسیم نشود.

عوارض صادراتی وارداتی
یکی از شکایت‌های مهم شرکت‌های بزرگ تعیین عوارض عجیب و غریب در شرایط مازاد تولید بود و همین امر باعث شده که ثبات فعالیت از شرکت‌ها گرفته شود. به عنوان مثال عوارضی که اردیبهشت ماه روی شرکت‌های فلزی – معدنی و پتروشیمی بسته شد منجر به کاهش شدید حاشیه سود شرکت‌ها شد و این مصوبه دوباره دو ماه بعد لغو شد. این بی‌ثباتی در سیاست‌گذاری فعالیت ادامه‌دار شرکت‌ها را با اختلال مواجه می‌کند و از آنجایی که عمده شرکت‌ها دولتی هستند چاره‌ای جز تمکین از این سیاست‌های تعیین‌شده ندارند. این وضعیت ادامه فعالیت را برای بسیاری از شرکت‌ها از جمله معادن ناممکن می‌کند و نتیجه آن چیز جز تعطیلی معادن در این شرایط نیست. گا‌ه دولت به صورت بلندمدت صادرات شرکت‌ها را محدود می‌کند و این موضوع بار‌ها شکایت فعالان اقتصادی را در بر داشته است.

حل و فصل موارد فوق در واقع نیازمند تعریف دوباره ساختار اقتصادی کشور است، اما قرار است که بورس تهران روی ریل نرمال خود قرار بگیرد این اتفاق باید بیفتد. قیمت‌گذاری دستوری یکی از عوامل مهم کاهش نرخ سرمایه‌گذاری در کشور است چرا که در این شرایط سرمایه‌گذاران ریسک کاهش سود از طریق نرخ‌های دولتی را نمی‌پذیرند و به این ترتیب ترجیح می‌دهند یا سرمایه خود را خارج کنند و یا اینکه در بازار‌های ارز و طلا و مسکن وارد می‌شوند که در نهایت این امر نتیجه‌ای جز کاهش تولید شرکت‌ها و به تبع آن سودآورری ندارد.