تغییر روند به چه معنا است؟

یک نمودار چند خطی بلافاصله در ورک‌شیت شما درج می‌شود و هم اکنون می‌توانید روند فروش سال‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید.

رسم نمودار خطی در اکسل

نمودار خطی یکی از ساده‌ترین و آسان‌ترین نمودارها در اکسل است. اما ساده بودن به معنای بی ارزش بودن نیست. همان‌طور که هنرمند بزرگ لئوناردو داوینچی گفت، «سادگی بزرگ‌ترین شکل پختگی است». نمودارهای خطی در آمار و علم بسیار پرطرفدار هستند زیرا روند را به وضوح نشان می‌دهد و به راحتی طراحی می‌شوند.

بنابراین، بیایید نگاهی بیندازیم که چگونه می‌توان نمودار خطی را در اکسل درست کرد، چه وقتی به ویژه مؤثر است، و چگونه می‌تواند به شما در درک مجموعه‌های پیچیده‌ی داده کمک کند.

نمودار خطی در اکسل (line chart)

نمودار خطی یک نمایش بصری است که مجموعه ای از نقاط داده را که توسط یک خط مستقیم متصل می‌شوند، نشان می‌دهد. معمولاً برای نمایش بصری داده‌های کمی در یک دوره‌ی زمانی خاص استفاده می‌شود.

به طور معمول، مقادیر مستقل مانند فواصل زمانی در محور افقی x ترسیم می‌شوند در حالی که مقادیر وابسته مانند قیمت‌ها، فروش و موارد مشابه به محور عمودی y می‌روند. در صورت وجود مقادیر منفی در زیر محور x ترسیم می‌شود.

افتان و خیزان خط در نمودار، روندهای موجود در مجموعه داده‌ی شما را نشان می‌دهد: شیب صعودی افزایش مقادیر را نشان می‌دهد و شیب رو به پایین نشان‌دهنده‌ی کاهش است.

چه موقع از نمودار خطی استفاده کنیم

نمودارهای خطی در شرایط زیر به خوبی کار می‌کنند:

1. تجسم خوب روندها و تغییرات. از بین انواع نمودارهای اکسل، نمودار خطی برای نشان دادن چگونگی تغییر چیزهای مختلف در طول زمان مناسب است.
2. آسان برای ایجاد و خواندن. اگر به دنبال روشی ساده و بصری روشن برای تجسم داده‌های بزرگ و پیچیده هستید، یک نمودار خطی انتخابی مناسب است.
3. نمایش روابط بین چندین مجموعه داده. یک نمودار چند خطی می‌تواند به شما کمک کند روابط بین دو یا چند متغیر را آشکار کنید.

چه موقع از نمودار خطی نباید استفاده کنیم

چند مورد وجود دارد که یک نمودار خط مناسب آن نیست:

1. برای مجموعه داده‌های بزرگ مناسب نیست. نمودارهای خط بهتر است برای مجموعه‌های داده‌های کوچک زیر 50 مقدار استفاده شوند. مقادیر بیشتر خواندن نمودار شما را دشوارتر می‌کند.
2. برای داده‌های پیوسته بهترین است. اگر داده‌های گسسته‌ای در ستون‌های جداگانه دارید، از یک نمودار میله‌ای استفاده کنید
3. برای درصد و نسبت مناسب نیست. برای نمایش داده به صورت درصد کل، بهتر است از نمودار پای یا ستونی جمع‌شده استفاده کنید.
4. برای زمان‌بندی توصیه نمی‌شود. در حالی که نمودارهای خطی برای نشان دادن روندها در یک دوره‌ی خاص عالی هستند، نمای بصری از پروژه‌هایی که به مرور زمان برنامه‌ریزی شده‌اند، بهتر است توسط نمودار گانت انجام شود.

نحوه‌ی رسم نمودار خطی در اکسل

برای ایجاد نمودار خطی در اکسل 2019، 2016، 2013 و نسخه‌های قبلی، لطفاً این مراحل را دنبال کنید:

1. داده‌های خود را تنظیم کنید
   نمودار خط به دو محور احتیاج دارد، بنابراین جدول شما باید حداقل دو ستون داشته باشد: فواصل زمانی در سمت چپ ستون و مقادیر وابسته در ستون (های) سمت راست (بدیهی است برای شیت‌های راست به چپ برعکس باید باشد).
   در این مثال، ما می‌خواهیم یک نمودار تک خطی رسم کنیم، بنابراین مجموعه داده‌های نمونه‌ی ما دارای دو ستون زیر است:
   
2. داده‌هاتان را انتخاب کنید تا در نمودار قرار گیرند
   در بیشتر شرایط، فقط انتخاب یک سلول برای اکسل کافی است تا کل جدول را بطور خودکار انتخاب کند. اگر می‌خواهید فقط بخشی از داده‌های خود را ترسیم کنید، آن قسمت را انتخاب کنید و حتماً هدر ستون‌ها را در این انتخاب وارد کنید.
3. نمودار خطی را درج کنید
   با انتخاب داده‌های منبع، به تب Insert > سپس Charts بروید، روی آیکن Insert Line یا Area Chart کلیک کنید و یکی از انواع نمودار موجود را انتخاب کنید.
   همان‌طور که نشانگر ماوس را روی یک الگوی نمودار می‌برید، اکسل توضیحی از آن نمودار و هم‌چنین پیش‌نمایش آن را به شما نشان می‌دهد. برای درج نوع نمودار انتخابی در ورک‌شیت خود، به سادگی روی الگوی آن کلیک کنید.
   در تصویر زیر نمودار 2-D Line را درج می‌کنیم:
   به طور کلی، نمودار خطی اکسلی شما آماده است، و شما می‌توانید در این مرحله به کار پایان دهید… مگر این‌که بخواهید سفارشی‌سازی‌هایی انجام دهید تا کار زیباتر و شیک‌تر به نظر برسد.

نحوه‌ی ایجاد نمودار چندخطی در اکسل

برای ترسیم نمودار چند خطی، همان مراحل را برای ایجاد نمودار تک خطی انجام دهید. اما جدول شما باید حداقل 3 ستون از داده‌ها را داشته باشد: فواصل زمانی در ستون سمت چپ و مشاهدات (مقادیر عددی) در ستون‌های سمت راست. هر سری داده به صورت جداگانه ترسیم می‌شود.

با داده‌های مبدأ هایلایت‌شده، به تب Insert بروید، روی نماد Insert Line یا Area Chart کلیک کنید، و سپس بر روی 2-D Line یا نوع دیگری از نمودار مورد نظر خود کلیک کنید:

یک نمودار چند خطی بلافاصله در ورک‌شیت شما درج می‌شود و هم اکنون می‌توانید روند فروش سال‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید.

هنگام ایجاد نمودار چند خطی، سعی کنید تعداد خطوط را به 3-4 محدود کنید زیرا خطوط بیشتر باعث می‌شوند نمودار شما به‌هم‌ریخته و خواندن آن دشوار باشد.

انواع نمودار خطی در اکسل

در اکسل انواع نمودار خطی زیر موجود است:

Line: نمودار خطی 2-D (٢ بعدی) کلاسیک در بالا نشان داده شده‌است. بسته به تعداد ستون‌های موجود در مجموعه داده‌های شما، اکسل نمودار تک خطی یا نمودار چند خطی را ترسیم می‌کند.

Stacked Line: این نمودار طراحی شده‌است تا نشان دهد که چگونه بخش‌هایی از یک کل با گذشت زمان تغییر می‌کند. خطوط موجود در این نمودار تجمعی هستند، به این معنی که هر سری داده‌ی بعدی به اولی اضافه می‌شود، بنابراین بالاترین خط، جمع کل خطوط زیر آن است؛ بنابراین، خطوط هرگز از هم عبور نمی‌کنند.

100% Stacked Line: این شبیه به نمودار Stacked Line است، با این تفاوت که محور y درصدها را به جای مقادیر مطلق نشان می‌دهد. خط اول همیشه جمع کل 100٪ را نشان می‌دهد و مستقیماً در بالای نمودار حرکت می‌کند. این نوع نمودار به طور معمول برای تجسم جزء از کل در طول زمان استفاده می‌شود.

Line with Markers: نسخه‌ی مارکدار از نمودار خطی با نشانگرها در هر نقطه داده. نسخه‌های مارکدار نمودارهای Stacked Line و 100% Stacked Line نیز موجود هستند.

3-D Line (خطی 3 بعدی): نوع 3 بعدی از نمودار خط پایه.

نحوه‌ی شخصی‌سازی و بهبود نمودار خطی در اکسل

نمودار خطی پیش‌فرض ایجادشده توسط اکسل در حال حاضر خوب به نظر می‌رسد، اما همیشه جایی برای بهبود وجود دارد. برای ایجاد نمودار منحصربه‌فرد و حرفه‌ای خود، منطقی است که با شخصی سازی‌های متداول زیر شروع کنید:

• افزدن، تغییر یا قالب‌بندی عنوان نمودار.
• حرکت دادن یا مخفی کردن راهنمای نمودار (legend).
• تغییر مقیاس محور یا انتخاب قالب عددی دیگر برای مقادیر محور.
• نمایش یا مخفی کردن خطوط شبکه.
• تغییر سبک و رنگ نمودار.

به طور کلی، شما می‌توانید هر عنصر از نمودار خود را اصلاح کنید.

علاوه بر این، می‌توانید چند مورد سفارشی‌سازی خاص برای یک نمودار خطی را مانند آن‌چه در زیر توضیح داده شده‌است، انجام دهید.

نحوه‌ی نمایش تغییر روند به چه معنا است؟ و پنهان کردن خط‌ها در نمودار

در حالی که می‌توانید یک نمودار چند خطی ایجاد کنید، ممکن است بخواهید همه‌ی خطوط را به طور هم‌زمان نشان ندهید؛ بنابراین، می‌توانید یکی از روش‌های زیر را برای مخفی کردن یا حذف خطوط بی‌ربط استفاده کنید:

1. مخفی کردن ستون‌ها: در ورک‌شیت خود، روی ستونی که نمی‌خواهید در نمودار ترسیم شود، کلیک راست کرده و Hide را کلیک کنید. پس از مخفی شدن ستون، خط مربوطه بلافاصله از نمودار ناپدید می‌شود. به محض این‌که ستون را غیر مخفی کنید، خط به جای خود باز خواهد گشت.
2. مخفی کردن خطوط در نمودار: اگر نمی‌خواهید داده‌های منبع را بهم بریزید، روی دکمه‌ی Chart Filters در سمت راست نمودار کلیک کنید، تیک سری داده‌ای را که می‌خواهید پنهان کنید، بردارید و روی Apply کلیک کنید.:
   
3. حذف کردن خط. برای حذف دائمی یک خط از نمودار ، روی آن راست کلیک کرده و از منوی محتوا Delete را انتخاب کنید.
   
4. نمودار خطی داینامیک با چک باکس: برای نشان دادن و پنهان کردن خطوط در پرواز، می‌توانید برای هر خط یک چک باکس وارد کنید، و نمودار خود را با انتخاب و پاک کردن چک باکس‌ها پاسخ‌گو کنید. دستورالعمل‌های دقیق برای ایجاد چنین نموداری را می‌توان در این‌جا یافت.
   

تغییر نشانگر (Marker) داده‌ها در نمودار خطی

هنگام ایجاد نمودار خطی با نشانگر، اکسل از نوع نشانگر پیش‌فرض Circle (دایره‌ای) استفاده می‌کند، که به نظر بهترین انتخاب است. اگر این گزینه با طراحی نمودار شما مطابقت ندارد، می‌توانید گزینه‌ی دیگری را انتخاب کنید:

1. در نمودار خود، روی خط دوبار کلیک کنید. با این کار خط انتخاب می‌شود و صفحه Format Data Series در سمت راست پنجره‌ی اکسل باز می‌شود.
2. در قسمت Format Data Series، روی تب Fill & Line بروید، روی Marker کلیک کنید، Marker Options را باز کنید، دکمه رادیویی Built-in را انتخاب کنید و در کادر Type نوع نشانگر مورد نظر را انتخاب کنید.
3. در صورت لزوم، با استفاده از جعبه‌ی Size، نشانگرها را بزرگ‌تر یا کوچک‌تر کنید.

تغییر رنگ و ظاهر یک خط

اگر رنگ خط پیش‌فرض برای شما زیاد جذاب به تغییر روند به چه معنا است؟ نظر نمی‌رسد، در این‌جا چگونگی تغییر آن‌ها آورده شده‌است:

1. روی خطی که می‌خواهید دوباره رنگ کنید، دوبار کلیک کنید.
2. در قسمت Format Data Series، روی تب Fill & Line بروید، روی جعبه‌ی Color drop کلیک کنید و رنگ جدیدی را برای خط انتخاب کنید.

اگر پالت رنگ استاندارد برای نیازهای شما کافی نیست، روی More Colors… کلیک کنید و سپس رنگ RGB مورد نظر خود را انتخاب کنید.

در این صفحه هم‌چنین می‌توانید نوع خط، شفافیت، نوع خط تیره، نوع پیکان و موارد دیگر را تغییر دهید. به عنوان مثال، برای استفاده از خط تیره در نمودار خود، روی کادر کشویی نوع Dash کلیک کرده و الگوی مورد نظر خود را انتخاب کنید:

نکته. حتی گزینه‌های قالب‌بندی بیشتری نیز در تب Chart Tools (Design and Format) وجود دارد که هنگام انتخاب نمودار یا عناصر آن فعال می‌شوند.

زاویه‌های صاف در نمودار خطی

به طور پیش‌فرض، نمودار خطی در اکسل با زوایایی ترسیم می‌شود که بیشتر اوقات خوب عمل می‌کند. با این حال، اگر نمودار خطی استاندارد به اندازه‌ی کافی برای نمایش یا مواد چاپی شما زیبا نیست، یک روش آسان برای صاف کردن زوایای خط وجود دارد. در این‌جا آن‌چه انجام می‌دهید آمده است:

1. بر روی خطی که می‌خواهید صاف شود تغییر روند به چه معنا است؟ دو بار کلیک کنید.
2. در صفحه‌ی Format Data Series، روی تب Fill & Line بروید و چک باکس Smoothed line را انتخاب کنید. انجام شد!

در صورت وجود نمودار چند خطی، مراحل فوق را برای هر خط به صورت جداگانه انجام دهید.

محو کردن خطوط شبکه‌ای (gridlines)

نمودار استاندارد اکسل شامل خطوط شبکه‌ای افقی است که خواندن مقادیر برای نقاط داده را آسان‌تر می‌کند. با این حال، آن‌ها لزوماً نیازی به نمایش قابل توجهی ندارند. برای این‌که خطوط شبکه کمتر مزاحم شوند، تنها کاری که باید انجام دهید تغییر شفافیت آن‌هاست. در این‌جا نحوه‌ی کار آمده‌است:

1. در نمودار خود، بر روی یکی از خطوط شبکه‌ای دو بار کلیک کنید. نقاط آبی در انتهای هر خط شبکه‌ای ظاهر می‌شوند و نشان می‌دهد که همه‌ی خطوط شبکه‌ای انتخاب شده‌اند (لطفاً تصویر زیر را مشاهده کنید).
تغییر روند به چه معنا است؟
2. در تب Fill & Line از صفحه‌ی Format Major Gridlines، سطح شفافیت را روی 50% - 80% قرار دهید.

تمام! خطوط شبکه‌ای در پس‌زمینه‌ی نموداری که به آن تعلق دارند، محو می‌شوند:

ایجاد نمودار خطی برای هر ردیف (Sparkline)

برای تجسم روند در یک سری از داده‌های واقع در ردیف‌ها، می‌توانید تعدادی نمودار خطی بسیار کوچک ایجاد کنید که در داخل یک سلول منفرد مستقر شوند. این کار را می‌توان با استفاده از ویژگی Sparkline اکسل انجام داد (انتخاب Line از تب Insert گروه Sparklines).

نتیجه چیزی شبیه به این خواهد بود:

بدین صورت است شما می‌توانید یک نمودار خطی را در اکسل ترسیم کنید. از شما متشکرم که این مطلب را خواندید و امیدواریم باز شما را در وب‌سایت‌مان ببینیم!

ارتوپد کیست و ارتوپدی چیست

ارتوپدی Orthopedics شاخه ای از جراحی است که در حیطه سیستم حرکتی بدن فعالیت دارد. سیستم حرکتی شامل استخوان ها، مفاصل، عضلات و دیگر بافت هایی است که در اندام های حرکتی وجود دارند.

ارتوپدی گرچه یک شاخه از علم جراحی است ولی این بدان معنا نیست که کار متخصص ارتوپد فقط جراحی باشد. او هر بیماری که به نحوی بر سیستم حرکتی یا لوکوموتور بدن انسان تاثیر میگذارد را مورد توجه قرار میدهد.

دست ها و پاها و کمر و گردن و لگن و دردهای این مناطق و محدودیت های حرکتی و تغییر شکل اندام ها و لنگش همه و همه در دایره فعالیت ارتوپدی است.

وظیفه اصلی ارتوپدی چیست

متخصص ارتوپدی که به آن متخصص استخوان و مفاصل یا جراح استخوان و مفاصل یا ارتوپد هم میگویند سعی میکند تا با استفاده از روش های جراحی و غیر جراحی به تشخیص و درمان مشکلات سیستم حرکتی بدن اهتمام ورزد. مشکلاتی مانند :

• آسیب های استخوان ها و مفاصل بدنبال ضربات مثل شکستگی، در رفتگی، کشیدگی و رگ به رگ شدن، پاره شدن تاندون ها و رباط ها و …

• آسیب‌های ورزشی

• خراب شدن مفاصل بدن مثل آرتروز و ساییدگی مفصل

• عفونت اندام‌ها

• تومورهای استخوان و بافت‌های نرم اندام

• بیماری‌های مادرزادی اندام‌ها

روند درمان به توسط ارتوپد چیست

بیماران معمولا با یک علامت به پزشک ها مراجعه میکنند. شایعترین این علامت ها درد است. در ارتوپدی هم همینطور است. بیمار معمولا در مراجعه به پزشک ارتوپد به او میگوید مثلا کمرش درد میکند یا دچار درد زانو است.

خوب قطعا میدانید که درد زانو یک علامت است و بیماری نیست. بیماری های زیادی هستند که موجب دردر زانو میشوند و درمان هر کدام از این بیماری ها متفاوت است. پس برای هر کسی که درد زانو دارد نمیتوان درمان ثابتی را در نظر گرفت.

پزشک ارتوپد ابتدا باید تشخیص دهد چه بیماری است که موجب درد زانو شده است. یک متخصص ارتوپدی این کار را با صحبت با بیمار و گرفتن اطلاعات از او و سپس معاینه او و بعد از آن انجام آزمایش های خاص و روش های تصویربرداری انجام میدهد.

پس از تشخیص بیماری درمان صورت میگیرد. حالا این درمان میتواند جراحی یا غیر جراحی باشد. بنابراین با وچود اینکه نام ارتوپد با نام جراحی قرین شده است ولی درمان هایی که او ارائه میدهد لزوما جراحی نیست.

اتفاقا غالب بیمارانی که مشکلاتی در سیستم حرکتی خود دارند را میتوان با روش های غیر جراحی مانند انجام نرمش های طبی خاص، مصرف دارو، فیزیوتراپی و دیگر روش ها درمان کرد. ولی گاهی اوقات هم نیاز به عمل جراحی ارتوپدی وجود خواهد داشت.

بنابراین پزشک ارتوپد باید ارتباط نزدیکی با دیگر همکاران حوزه تشخیص و درمان داشته باشد. او برای تشخیص بیماری ها نیاز به همکاری با متخصصین ازمایشگاه و پاتولوژی و تصویربرداری هایی مانند رادیوگرافی ساده، سی تی اسکن، ام آر آی، اسکن رادیوایزوتوپ و سونوگرافی دارد.

همچنین در حوزه درمان باید از کمک همکارانی مانند فیزیوتراپ ها و متخصصین روماتولوژی کمک بگیرد.

تشخیص و درمان همه بیماری های اندام

بسیاری فکر میکنند متخصص ارتوپدی یا جراح ارتوپد فقط جراح استخوان بوده و مسئول رسیدگی به استخوان های اندام ها است. این غلط است.

بسیاری از دردهایی که در دست و پا احساس میشوند به علت مشکلاتی در بافت های غیر استخوانی اندام ایجاد شده اند.

بطور مثال تاندون ها از علل مهم دردهای اندام هستند. تاندون ها طناب های بافتی هستند که بین عضلات و استخوان ها قرار گرفته و آنها را به هم متصل میکنند.

در حین ورزش و حتی کارهای روزمره این تاندون ها میتوانند کشیده شوند که نتیجه آن ایجاد التهاب در آن و در نتیجه درد است.

اعصابی که در دست و پا قرار دارند میتوانند منشا درد باشند. این اعصاب میتوانند بر اثر فشار بافت های مجاور بر آنها کشیده و تحریک شوند و این تحریک موجب درد میشود.

عضلاتی که در دست و پا و کمر وجود دارند میتوانند منشا درد باشند. این عضلات در هنگام ورزش یا کارهایی که ممکن است کمی برای ما سنگین باشند میتوانند کشیده شوند و این کشیدگی موجب اسپاسم و درد میشود.

کشیدگی های شدید حتی میتوانند منجر به پارگی عضلات گردند. از طرف دیگر ضعف عضلات هم میتواند موجب بروز درد شود.

وقتی عضلات قدرت کافی برای نگه داشتن مفاصل و استخوان ها در وضعیت مناسب را نداشته باشند فشار زیادی به آنها آمده و موجب بروز درد میشوند.

لیگامان ها هم میتوانند منشا درد باشند. لیگامان ها نوارهای بافتی محکمی هستند که دو سر استخوان ها را در محل مفاصل به هم متصل میکنند. وقتی فشار زیادی به مفصل وارد میشود این لیگامان ها کشیده و ملتهب میشوند و موجب بروز درد میشوند.

پس میبینیم علل فراوانی میتوانند درد در دست و پا ایجاد کنند. همه این عوامل را یک متخصص ارتوپد بررسی میکند. هر کدام علت درد بود آن را پیدا میکند ولی این لزوما به معنای جراحی نیست.

اینطور نیست که هر کدام از بافت هایی که گفته شد مشکل داشته باشد درمان آن عمل جراحی باشد. اتفاقا درمان غالب دردهای دست و پا وکمر با عمل جراحی نیست.

تنها درمان معدودی از مشکلات استخوان، مفصل، تاندون ها یا اعصاب اندام ها نیاز به عمل جراحی دارد. اگر درمان نیازمند جراحی باشد این کار را جراح ارتوپد انجام میدهد ولی اگر درمان با روش های غیر جراحی قابل درمان باشد این را هم جراح ارتوپد انجام میدهد.

پس میبینیم با وجود اینکه عنوان یک ارتوپد، جراح است و به او جراح ارتوپد میگویند ولی دامنه فعالیت او بسیار وسیع تر بوده و طیف وسیعی از مشکلات دست و پا و کمر و گردن را در بر میگیرد که مهمترین آنها درد هایی هستند که در این نواحی ایجاد میشوند.

ریشه کلمه ارتوپدی

کلمه ارتوپدی ریشه یونانی داشته و اولین بار آنرا آقای نیکولاس آندری Nicolas Andry در سال ۱۷۴۱ میلادی از ادغام دو لغت ارتو Orthos به معنای صاف و مستقیم و لغت پدی Paideion به معنای کودک و بچه درست کرد.

علت این ترکیب آن بود که در ابتدا کسانی که این حوزه از فعالیت درمانی را پایه گذاری کردند کارشان صاف کردن اندام‌ها در بچه هایی بود که دست و پا یا ستون فقرات کج داشتند.

آموزش ارتوپدی

در ایران افرادی که مدرک دکترای پزشکی دارند با طی یک دوره تخصصی چهار ساله در دانشکده های پزشکی مدرک تخصصی ارتوپدی را دریافت می‌کنند.

دوره چهار ساله تخصصی ارتوپدی را دوره رزیدنتی Residency میگویند و پزشکی که در حال طی این دوره است را رزیدنت Resident می‌نامند.

پس از طی این دوره چهار ساله از فرد رزیدنت امتحانی به نام بورد تخصصی ارتوپدی Orthopedic board گرفته می‌شود و کسانی که در این امتحان قبول می‌شوند را صاحب بورد تخصصی می‌نامند.

تا حدود بیست سال قبل کسی که در رشته ارتوپدی فارغ التحصیل میشد میتوانست مشکلات مربوط به هر اندام حرکتی را درمان کند ولی اوضاع به سرعت تغییر کرد.

تغییرات در رشته ارتوپدی

به علت گسترش انفجارگونه علوم در همه شاخه ها من جمله ارتوپدی، پزشکی ارتوپدی به زیر شاخه هایی تقسیم شده است و بسیاری از متخصصین ارتوپدی فعالیت کاری خود را به یک زیر شاخه محدود کرده‌اند.

آنها به این طریق سعی می‌کنند بیشترین تمرکز خود را در یک زمینه بگذارند تا علم و تجربه بیشتری را در آن زمینه کسب کنند.

دانشی که در هر روز در هر کدام از زیر شاخه ها ایجاد میشود چنان با شتاب در حال افزایش است که ممکن است دسترسی به همه آنها حتی برای کسی که فقط در آن زیرشاخه کار میکند هم مقدور نشود. بنابراین خود زیرشاخه ها هم به سرعت در حال شکسته شدن و تقسیم شدن به زیرشاخه های دیگر هستند.

زیر شاخه های اصلی ارتوپدی عبارتند از

• جراحی دست

• جراحی شانه و آرنج

• جراحی ستون مهره

• جراحی لگن و مفصل ران

• جراحی زانو

• جراحی پا

• جراحی ارتوپدی کودکان

• حراجی تومورهای سیستم حرکتی

• جراحی تروما و آسیب‌های اسکلتی

• جراحی آسیب‌های ورزشی

با این حال همانطور که ذکر شد اوضاع به سرعت در حال تغییر است. بطور مثال کسی که در حوزه جراحی لگن و مفصل ران کار میکند ممکن است فعالیت خود را تنها در زمینه شکستگی های این ناحیه یا در زمینه تعویض مفصل ران یا آرتروسکوپی مفصل ران متمرکز کند.

هم پوشانی در رشته های جراحی

گاهی اوقات زیرشاخه های رشته های جراحی با هم تداخل پیدا میکنند. در ارتوپدی هم همین وضعیت وجود دارد.

بطور مثال متخصصین جراحی عمومی یک زیر شاخه تخصصی بنام جراحی دست دارند. بنابراین یک پزشک میتواند متخصص جراحی عمومی بشود و بعد فوق تخصص درست بگیرد و در آن قسمت فعالیت کند و یا میتواند متخصص ارتوپدی شود و سپس فوق تخصص دست بگیرد.

همین وضعیت در مورد جراحی های ستون فقرات وجود دارد. این اعمال جراحی را هم متخصصین جراحی اعصاب و هم متخصصین ارتوپدی انجام می‌دهند.

در بعضی از این زیر شاخه ها و در بعضی از کشورها دوره های تخصصی چند تغییر روند به چه معنا است؟ ماهه تا یک ساله ای وجود دارد که به آنها فلوشیپ Fellowship میگویند. متخصصین ارتوپدی با گذراندن این دوره ها در دانشکده های پزشکی، سعی می‌کنند مهارت‌های عملی خود را در درمان بیماری‌های یک زیر گروه تخصصی خاص بیشتر کنند.

انواع اعمال جراحی ارتوپدی

همانطور که گفته شد یکی از روش های درمانی که یک متخصص ارتوپد از آن استفاده میکند جراحی است. انوع مختلفی از اعمال جراحی وجود دارد که از هرکدام از آنها میتوان در جای مناسب استفاده کرد.

نمودارهای رشد این امکان را به شما می دهند که رشد فرزند خود را ثبت کنید و آن را با محدوده رشد طبیعی مربوط به سن او مقایسه کنید. آهنگ رشد تا حدی از عوامل موروثی و تا حدی از وضعیت پزشکی کودک تاثیر می پذیرد. اگر هر یک از اندازه گیری ها در تغییر روند به چه معنا است؟ مورد فرزند شما در خارج از محدوده طبیعی قرار گرفت یا منحنی رشد غیر عادی بود به پزشک مراجعه کنید.

برای استفاده از نمودارهای رشد ابتدا سن کودک خود را در پایین نمودار پیدا کنید و یک خط فرضی عمودی رسم کنید، محیط سر، قد یا وزن را نیز در سمت چپ نمودار پیدا کنید و یک خط افقی رسم کنید. در محل تقاطع دو خط عمودی و افقی مذکور نقطه ای رسم کنید. اندازه گیری را در فواصل منظم انجام دهید و خطی رسم کنید، نقطه های رسم شده را به هم وصل کنید. این خط همان منحنی رشد فرزند شما است. این نمودارها به شما نشان خواهد داد که رشد کودک شما در مقایسه با میانگین همه کودکان سن او چگونه است. میانگین مذکور همان خط صدک پنجاهم است. صدک به این معنا است تغییر روند به چه معنا است؟ که مثلا اگر پسر سه ماهه شما در صدک چهلم برای وزن قرار دارد، 40 درصد پسران سه ماهه همان وزن یا کمتر از فرزند شما را دارند و 60 درصد وزن بیشتری دارند.

اگر منحنی رشد کودک را به طور مرتب بررسی می کنید در صورت تغییر ناگهانی در صدک بهتر است به پزشک مراجعه نمایید، مثلا اگر فرزندتان همواره در صدک چهلم قرار داشت ولی به صدک 15 کاهش یافت پزشک به دنبال علت این تغییر خواهد گشت. تا جایی که هم قد و هم وزن به صورت متناسب با هم رشد کنند و افزایش وزن فقط اندکی کمتر از حد مورد انتظار باشد لازم نیست نگران شوید. کودکی که مادر یا پدرش کوتاه تر از حد میانگین است ممکن است به کندی رشد کند و کوچک تر از همسالانش باشد.

سرعت افزایش بتا در بارداری چیست و سرعت کم آن به چه معناست؟

احتمالا اولین نشانه ای که فرشته کوچک شما با کمک آن اعلام وجود می کند وجود هورمون βhCG در جریان خونتان است که شما با کمک آن بارداریتان را تشخیص داده و آن را تحت عنوان عدد بتا می شناسید. پس از مثبت شدن تست بارداری، مساله بعدی سرعت افزایش بتا در بارداری است که می تواند در تعیین سلامتی حاملگی تان موثر باشد. در ادامه این مطلب نکاتی را درمورد سرعت افزایش بتا در بارداری برای شما بیان می کنیم.

چرا سرعت افزایش بتا در بارداری در اوایل بارداری مهم است؟

وقتی پزشک شما در مورد βhCG صحبت می‌کند، وی به هورمون گنادوتروپین کوریونی انسانی که بدن شما در دوران بارداری تولید می‌کند، اشاره دارد. به همین دلیل آن را "هورمون بارداری" می‌نامند.

عقیده عمومی بر این است که در اوایل بارداری، سطح βhCG در یک آزمایش خون برای سنجش βhCG ، باید هر دو تا سه روز دو برابر شود. اما اگر سرعت این امر در شما کندتر باشد، هنوز برای وحشت کردن زود است. اعداد فقط یک راهنما هستند و تغییر میزان آن ممکن است از تعداد واقعی مهم‌تر باشد.

چه زمان می‌توان سرعت افزایش بتا در بارداری را بررسی کرد؟

جفت، مسئول ساختن هورمون βhCG است و آزمایش خون می‌تواند حدود ۱۱ روز پس از آغاز بارداری وجود این هورمون را مشخص کند. آزمایش ادرار و دستگاه‌های تست بارداری خانگی که از داروخانه می‌خرید، می‌توانند در حدود ۱۴ روز پس از باردار شدن وجود βhCG را مشخص کند.

دلیل سرعت کم افزایش بتا در بارداری چیست و چرا باید زمان دو برابر شدن βhCG را بررسی کنید؟

زمان‌های دو برابر شدن βhCG یک شاخص خوب است برای بررسی اینکه آیا بارداری تا ۶ هفته پس از آخرین قاعدگی پیشرفت طبیعی دارد یا نه. در یک بارداری معمولی، میزان βhCG شما هر ۷۲ ساعت دو برابر می‌شود. سطح این هورمون در طی ۸ تا ۱۱ هفته اول بارداری شما به نقطه اوج خود می‌رسد، سپس کاهش یافته و میزان آن ثابت می‌ماند. هرچه دوران بارداری به پیش می‌رود، این دوره ۷۲ ساعته تا ۹۶ ساعت نیز افزایش پیدا می‌کند.

پس از هفته ۵ تا ۶ بارداری، سونوگرافی به بهترین وسیله برای به دست آوردن اطلاعات در مورد نحوه پیشرفت بارداری تبدیل شده است و بسیار دقیق‌تر از اعداد βhCG هستند.

انجمن بارداری آمریکا (APA) سخت گیری های بیش از حد و وارد کردن استرس در برابر "زیاد شدن مقدار βhCG " هشدار می‌دهد، زیرا بانوان با میزان کمتر βhCG می‌توانند یک بارداری طبیعی و نوزاد کاملا سالم داشته باشند.

علت سرعت کم افزایش بتا چیست؟ سرعت کم افزایش هورمون بتا در بارداری چه معنایی دارد؟

کند شدن روند دو برابری هورمون βhCG می‌تواند نشانه‌ای از سقط جنین یا علائم بارداری خارج رحمی باشد، اما این همیشه صادق نیست. طبق اعلام انجمن بارداری آمریکا، تاخیر دو تا سه روز در ۸۵ درصد از بارداری‌های طبیعی معمول است. بنابراین این بدان معنا است که حدود ۱۵ درصد از بارداری‌های طبیعی ممکن است روند کندتری در دو برابر شدن هورمون داشته باشند.

سرعت زیاد افزایش بتا به چه معنا است؟

میزان بالای بتا βhCG نیز می تواند دلایل مختلفی داشته باشد از جمله:

• شما یا پزشک‌تان تاریخ باردار شدن را اشتباه محاسبه کرده‌اید.

کمترین میزان افزایش ثبت شده برای یک بارداری طبیعی

در یک مطالعه در سال ۲۰۰۴، محققان دریافتند که βhCG می‌تواند در مدت زمان دو روز حتی در بارداری طبیعی به میزان ۵۳ درصد افزایش یابد، اگرچه افزایش کند سطح βhCG در بارداری طبیعی کمتر شایع است.

۵۳ درصد افزایش، کمترین میزان افزایش ثبت شده βhCG در اوایل بارداری است و کند شدن افزایش میزان βhCG معمولاً به معنای وجود مشکلات است.

اطلاعات بیشتر در مورد سرعت افزایش بتا در بارداری

در اینجا برخی از اطلاعات مفید درباره سرعت افزایش بتا در بارداری وجود دارد:

فیبروز کبد چیست ؛ علل، علائم، تشخیص و درمان فیبروز کبدی

فیبروز کبد چیست و به چه علت به وجود می‌آید؟ علائم این بیماری چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد.

در ابتدا به معرفی بیماری فیبروز کبد خواهیم پرداخت و سپس مراحل مختلف این بیماری را برخواهیم شمرد. با ادامه مطلب همراه باشید.

فیبروز کبد چیست؟

«فیبروز کبد (Liver Fibrosis)» هنگامی رخ می‌دهد که بافت سالم کبد فرد دچار التهاب و زخم می‌شود، فیبروز اولین مرحله از زخم کبد است.

اگر علت به وجود آورنده فیبروز درمان و برطرف نشود و میزان فیبروز بعدا بیشتر شود، به آن «سیروز (Cirrhosis)» یا التهاب شدید کبد ختم می‌شود.

با اینکه برخی پژوهش‌های انجام گرفته در مدل‌های حیوانی نشان داده‌اند که کبد خود به خود قادر به ترمیم و بازسازی است، اما در صورت آسیب دیدن کبد انسان، این عضو معمولا ترمیم سخت و دشواری دارد .

با وجود این، مصرف برخی داروها و تغییر شیوه زندگی می‌توانند از وخیم‌تر شدن فیبروز جلوگیری کند. التهاب و سرطان کبد در حال حاضر در میان ۱۰ عامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان قرار تغییر روند به چه معنا است؟ دارند. در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته بیماری‌ کبد، یکی از 5 عامل اصلی مرگ و میر در میانسالی است.

فیبروز کبد زمانی به وجود می‌آید که که صدمه‌ای مکرر یا دراز مدت یا التهاب باعث بروز زخم در کبد شود. اکثر انواع بیماری‌های مزمن کبدی سرانجام می‌تواند موجب بروز التهاب شدید کبد و در نهایت سیروز شود. برخلاف سلول‌های سالم کبد، سلول‌های آسیب دیده قادر به ترمیم طبیعی خود نیستند و نمی‌تواند به عملکرد عادی خود بپردازند. در نتیجه فیبروز می‌تواند از عملکرد کلی کبد کاسته و توانایی بدن در بازسازی این عضو را مختل کند.

همین‌طور بافت زخم ناشی از فیبروز می‌تواند جریان خون درون کبد را مسدود یا محدود کند. این امر می‌تواند در نهایت موجب مرگ سلول‌های کبد شده و بافت زخم بیشتری را به وجود بیاورد. برای درمان این حالت باید علت زمینه ای مشخص و درمان شود .

انواع هپاتیت های ویروسی از جمله B و C و هپاتیت اتوایمیون و کبد چرب می توانند سبب فیبروز شوند. باید علت زمینه ای درمان شود و تغییراتی در شیوه زندگی فرد داده می‌شود و داروهای خاصی نیز مصرف می‌شود. روش‌های درمانی که نام بردیم روند پیشرفت فیبروز خفیف تا متوسط کبد را معکوس می‌کنند.

اما اگر التهاب شدید ادامه یابد، احتمالا به دلیل عدم درمان فرد است. در نتیجه، فیبروز کبدی می‌تواند به عوارض جدی‌تر کبدی منتهی شود.

مراحل مختلف فیبروز کبدی

پزشکان برای تشخیص فیبروز کبد، نمونه‌ کوچکی از بافت کبد را برمی‌دارند. بعدا با بررسی نمونه‌ در زیر میکروسکوپ، میزان و نوع آسیب‌دیدگی به کبد مشخص می‌شود. با این حال، مشخص کردن میزان فیبروز کبد دشوار است. پزشکان مختلف از روش‌های مختلفی برای ارزیابی فیبروز کبد بهره می‌برند.

برای بررسی میزان و مراحل آسیب‌های ناشی از فیبروز کبد، چندین مقیاس استاندارد وجود دارند. این مقیاس‌های شدت فیبروز کبد عبارتند از؛ «مقیاس متاویر (Metavir)»، «ایشاک (Ishak)» و مقیاس «بتس-لودویک (Batts-Ludwig)». این روش‌ها و سایر مقیاس‌بندی‌های مشابه میزان تاثیر فیبروز بر سیاهرگ کبدی را بررسی می‌کنند. سیاهرگ کبدی یا ورید پورت سیاهرگی است که خون را از روده‌ها به کبد منتقل می‌کند. همین‌طور بسیاری از مقیاس‌ها میزان فیبروز و محل یا تعداد سپتا (دیواره‌های بافت فیبروز) در نمونه‌ها را اندازه‌گیری می‌کنند.

مقیاس متاویر میزان پیشرفت فیبروز را از درجه‌ی A0 تا A3 ارزیابی می‌کند. در این روش مقیاس‌بندی، شدت پیشرفت بیماری به ترتیب عبارت است از:

1. A0: بدون فعالیت
2. A1: فعالیت خفیف
3. A2: فعالیت متوسط
4. A3: فعالیت شدید

همین‌طور مقیاس متاویر، میزان فیبروز را از نمره‌ی F0 تا F3 ارزیابی می‌کند.

1. F0: عدم وجود فیبروز
2. F1: فیبروز بدون سپتا
3. F2: فیبروز با سپتای کم
4. F3: سپتای زیاد اما بدون التهاب شدید کبد
5. F4: بدون التهاب شدید کبد

بدون التهاب شدید کبد که همان تجمع بافت زخم در کبد است، می‌تواند به دلیل عدم درمان فیبروز کبد رخ دهد. پیشرفته‌ترین نوع فیبروز که می‌تواند قبل از ابتلا به التهاب شدید کبد بروز پیدا کند، طبق مقیاس متاویر مرحله A3F3 است.

مقیاس‌ نمره‌دهی ایشاک پیچیده‌تر است و معمولا در آن به شدت پیشرفت‌ بیماری نمره ۰ تا ۶ داده می‌شود:

1. 0: نبود فیبروز
2. 1: گسترش بافت‌های زخم، احتمالا با سپتای ریشه‌دار و کوتاه
3. 2: گسترش بیشتر نواحی بافت‌های زخم، احتمالا با سپتای ریشه‌دار و کوتاه
4. 3: گسترش نواحی نواحی زخم با پل‌های زخم پراکنده
5. 4: گسترش نواحی نواحی زخم با پل‌های قابل‌توجه زخم و زخم‌های قابل‌توجه تا نواحی مرکزی کبد
6. 5: پل‌های قابل‌توجه زخم تا مرکز کبد با برآمدگی‌های قابل توجه
7. 6: بافت زخم قطعی

در مقیاس ایشاک، پیشرفته‌ترین مرحله‌ی فیبروز در فرد قبل از بروز التهاب شدید کبد، مرحله ۵ است.

علائم فیبروز کبد

در صورت پیشرفت فیبروز و تبدیل شدن آن به التهاب شدید کبد، فرد ممکن است دچار خستگی بی‌دلیل و کم‌اشتهایی شود. از آنجایی که علائم بیماری به ندرت بروز پیدا می‌کنند، افراد مبتلا به فیبروز معمولا تا قبل از عود بیماری از وجود آن اطلاعاتی ندارند.با این حال، در کبد، فیبروز می‌تواند شامل علائم زیر باشد:

• از عملکرد کلی، از جمله تصفیه خون، ذخیره‌سازی انرژی و پاک‌سازی عفونت‌ها در بدن می‌کاهد.
• محدود کردن قابلیت کبد برای بازسازی خود.
• گردش خون در کبد را کاهش یا محدود می‌کند.

فرد معمولا هنگام پیشرفت فیبروز کبد به التهاب شدید، علائم خاصی را تجربه‌ می‌کند. این علائم اولیه ممکن است در هر فرد متفاوت باشند، اما برخی از شایع‌ترین این علائم شامل موارد زیر هستند:

• کم اشتهایی
• احساس ضعف
• خستگی بی‌دلیل
• کاهش وزن بی‌دلیل
• تهوع و استفراغ
• ناراحتی یا درد خفیف در ناحیه‌ی فوقانیِ راست شکم

برخی از علائم متداول التهاب شدید کبد عبارتند از:

• به سهولت دچار کبودی یا خونریزی شدن فرد
• ادم یا تجمع مایعات در نواحی تحتانی پا، ساق، مچ یا قوزک
• یرقان که باعث زردی پوست و چشم می‌شود
• آسیت شکم
• خارش بسیار شدید پوست
• افزایش حساسیت به داروها و عوارض جانبی آن
• بروز مشکلات شناختی مانند مشکل حافظه، تمرکز یا خوابیدن
• تیرگی ادرار

علل فیبروز کبد

شایع‌ترین علل فیبروز کبد عبارتند از:

• سوء‌مصرف مشروبات الکلی
• هپاتیت ویروسی C یا B
• بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
• استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) که از زیرگروه‌های بیماری کبد چرب غیر الکلی است.

کبد چرب غیر الکلی و استئاتوهپاتیت غیر الکلی در افرادی که دچار اضافه وزن، دیابت یا پیش‌دیابت (عارضه عدم تحمل گلوکز) و دارای سطح بالای چربی و کلسترول در خون هستند بروز پیدا می‌کند. پزشکان از حالت دوم به نام «سندرم متابولیک (Metabolic Syndrome)» یاد می‌کنند. سایر علل شایع فیبروز کبد عبارتند از:

• هموکروماتوز یا ازدیاد آهن
• بیماری ویلسون که باعث تجمع مس در بدن فرد می‌شود
• انسداد مجرای صفراوی
• نارسایی مزمن قلبی

همین‌طور برخی داروهای خاص می‌توانند منجر به فیبروز کبد شوند، از جمله از این داروها عبارتند از:

• آمیودارون (Amiodarone)
• کلرپرومازین (Chlorpromazine)
• متوترکسات (Methotrexate)
• تولبوتامید (Tolbutamide)
• ایزونیازید (Isoniazid)
• متیل دوپا (Methyldopa)
• اکسی‌فنیساتین (Oxyphenisatine)

راه‌های تشخیص بیماری فیبروز کبد

چند روش برای تشخیص بیماری فیبروز کبد وجود دارد که عبارتند از :

نمونه‌ برداری از کبد: پزشکان، روش نمونه برداری از کبد را به عنوان یک روش مناسب و استاندارد برای تشخیص فیبروز کبد می‌دانند. همانطور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، در این روش پزشک از طریق جراحی، از بافت کبد نمونه برداری می‌کند. پس از نمونه برداری از بافت کبد، یک پزشک متخصص آسیب شناسی (پاتولوژیست) نمونه را بررسی کرده و وجود زخم یا فیبروز در کبد را تشخیص می‌دهد.

الاستوگرافی گذرا: یکی دیگر از روش‌هایی که برای تشخیص فیبروز کبدی مورد استفاده قرار می‌گیرد، یک آزمایش تصویربرداری تحت عنوان الاستوگرافی گذرا است؛ در این آزمایش میزان سفت بودن کبد ارزیابی می‌شود.

هنگامی که یک شخص به فیبروز کبد مبتلا می‌شود، سلول‌های زخمی باعث سفت شدن بافت کبد می‌شوند. در این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس پایین، برای تشخیص میزان سفتی بافت کبد استفاده می‌شود.

آزمایش الاستوگرافی گذرا ممکن است گاهی اوقات به اشتباه، ناحیه‌ای از بافت کبد را سفت تشخیص دهد که در صورت تشخیص اشتباه در این آزمایش، روش نمونه برداری هیچ گونه زخمی در بافت کبد نشان نخواهد داد.

روش‌های بدون جراحی: پزشکان می‌توانند از تست‌هایی که نیازی به جراحی ندارند نیز برای تشخیص احتمال ابتلای یک شخص به فیبروز کبد استفاده کنند.

یکی از روش‌های تشخیص فیبروز کبد بدون نیاز به جراحی، تست خون است؛ تست خون برای تشخیص این عارضه، برای افرادی تجویز می‌‎شود که به عارضه هپاتیت C مبتلا هستند؛ زیرا افراد مبتلا به هپاتیت C استعداد بالایی در ابتلا به فیبروز کبد دارند.

از جمله فاکتورهایی که در تست خون برای تشخیص فیبروز کبد استفاده می‌شوند می‌توان به سطح سرم هیالورونیک، ماتریکس متالوپروتئیناز (MMP) و بازدارنده بافت موجود در ماتریکس متالوپروتئیناز (TIMP) اشاره نمود.

پزشکان علاوه بر تست‌های مختلف، می‌توانند از روش‌های محاسباتی نیز برای بررسی وضعیت فیبروز کبد در بدن بیمار خود استفاده کنند؛ به عنوان مثال، یکی از این روش‌ها بدست آوردن نسبت آمینوترانسفراز به پلاکت در خون (APRI) است.

در نمونه دیگری از این قبیل تست‌ها که فیبروشور (Fibrosure) نام دارد، شش شاخص مختلف از عملکرد کبد محاسبه شده و اندازه شاخص‌ها مطابق الگوریتم مشخصی بدست می‌آید. نکته‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که یک پزشک نمی‌تواند به کمک این آزمایش‌ها متوجه شود که فیبروز کبدی در چه مرحله‌ای از پیشرفت خود قرار دارد.

در بهترین حالت، پزشک باید فیبروز کبدی بیمار را در مراحل ابتدایی خود تشخیص دهد، زیرا در این مراحل، درمان عارضه بسیار ساده‌تر است؛ اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که فیبروز کبدی در مراحل اولیه خود، علائم خاصی را در بدن فرد ایجاد نمی‌کند، بنابراین معمولا پزشکان موفق به تشخیص آن در ابتدای کار نخواهند شد.

عوارض فیبروز کبد

مهمترین پیامدی که ابتلا به فیبروز کبدی می‌تواند برای فردی داشته باشد، مبتلا شدن به سیروز کبدی یا زخم کبد شدید است که با آسیب رساندن به کبد، فرد را بیمار می‌کنند؛ البته معمولا این اتفاق در بلند مدت (به عنوان مثال طی یک یا دو دهه) رخ می‌‎دهد.

کبد یکی از اعضای حیاتی انسان بوده و یک فرد برای ادامه زندگی خود به این عضو نیازمند است. کبد در بدن، علاوه بر اینکه مواد مضر خون را جدا کرده و مانند یک فیلتر عمل می‌کند، نقش‌های بسیار مهم دیگری نیز در بدن ایفا می‌کند؛ در نتیجه در صورتی که فیبروز کبد یک شخص پیشرفت کرده و به سیروز یا نارسایی کبد منجر شود، می‌تواند برای شخص مورد نظر پیامدهایی زیر را داشته باشد:

• آسیت یا آب آوردگی شکم (تجمع مایع اضافی در شکم و ورم کردن آن)
• انسفالوپاتی کبدی (اختلال مغزی پیچیده‌ای که از نارسایی کبد و افزایش سموم بدن ایجاد می‌شود)
• سندرم هپاتورنال یا کبدی کلیوی (نارسایی کلیه در افرادی که به نارسایی کبد مبتلا هستند)
• فشار خون بالا
• خونریزی واریسی

هرکدام از عوارض ذکر شده، به تنهایی می‌تواند باعث مرگ فرد مبتلا به نارسایی کبد شوند، بنابراین سعی کنید از عاداتی که به کبدتان آسیب می‌رسانند دوری کنید، زیرا همواره پیشگیری بهتر از درمان است.

درمان فیبروز کبد

بهترین راه برای درمان فیبروز کبد برطرف کردن علت اصلی بیماری است. در صورتی که فیبروز کبد زودهنگام یا متوسط با موفقیت درمان شود، بیشتر آسیب‌های وارده در اثر این بیماری قابل برگشت هستند.

تقریبا هر بیماری مزمن کبد در نهایت منجر به فیبروز می‌شود، چرا که هر بیماری در این ناحیه موجب بروز التهاب پایدار می‌شود. این التهاب می‌تواند منجر به شکل گرفتن بافت زخم شود.

هنگامی که پزشک علت اصلی بروز بیماری فیبروز کبد را پیدا کند، یک دوره درمانی خاص را برای بیمار تجویز می‌کند. برخی از متداول‌ترین روش‌های درمانی شامل موارد زیر هستند:

• قطع یا کاهش مصرف مشروبات تغییر روند به چه معنا است؟ الکلی و استفاده از روش‌های حمایتی برای کمک به ترک اعتیاد به الکل در درازمدت
• درمان عفونت‌های مزمن هپاتیت ویروسی به‌وسیله داروهای ضد ویروسی
• درمان کبد چرب غیر الکلی و استئاتوهپاتیت غیر الکلی با متوازن کردن رژیم غذایی فرد، کاهش حداقل ۷ درصدی وزن بدن طی ۱ سال و کنترل سطح چربی، کلسترول و قند خون
• مصرف داروهایی که فلزات سنگین مانند آهن و مس را از بدن دفع می‌کند
• تحلیل یا رفع انسداد مجاری صفراوی
• قطع داروهای مرتبط با فیبروز کبد
• مصرف داروهایی که باعث کاهش فعالیت دستگاه ایمنی بدن می‌شوند

دانشمندان هنوز موفق به توسعه داروهایی نشده‌‌اند که کاملا آسیب‌های مرتبط به فیبروز کبد را بازگردانده یا معالجه کنند.

با این حال، هم‌اکنون پژوهش‌های در خصوص آنتی‌بیوتیک‌هایی که باعث کاهش یا جلوگیری از روند پیشرفت این بیماری در فرد می‌شود در حال پیگیری است. دانشمندان همین‌طور به دنبال روش‌های مؤثرتری برای درمان برخی از علل اصلی فیبروز کبد، مانند مصرف الکل یا استئاتوهپاتیت غیر الکلی هستند.

به عنوان مثال، برخی پژوهش‌های اولیه نشان داد که «پیوگلیتازون (Pioglitazone)»، داروی دیابت نوع 2 برای بهبود استئاتوهپاتیت غیر الکلی در افرادی که به دیابت مبتلا نیستند، موثر است. ورای داروهای معمول، پژوهش‌ها نشان می‌دهد که چند داروی طبیعی نیز ممکن است در شرایط خاص به کاهش فیبروز کبد کمک کنند.

برخی از این راهکارهای طبیعی شامل موارد زیر هستند:

• نوشیدن مقدار متوسط قهوه
• نوشیدن کافی مایعات
• مصرف عصاره گل‌خار که حاوی مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان سیلیمارین است (پزشکان به هیچ‌وجه این داروی طبیعی را برای افرادی که باید به طور مداوم داروهای هپاتیت C مصرف کنند توصیه نمی‌کنند)
• مصرف ویتامین E برای استئاتوهپاتیت غیر الکلی

هنگامی که فردی دچار فیبروز کبد یا التهاب کبد پیشرفته می‌شود، اغلب به درمان‌های بیشتری نیاز دارد و متاسفانه آسیب‌‌های کبدی در چنین بیمارانی تا حد زیادی غیرقابل برگشت هستند.

گزینه‌های درمانی رایج برای فیبروز پیشرفته یا التهاب شدید کبد عبارتند از:

• مصرف داروهای خاصی برای از خارج کردن مایعات اضافی از بدن
• پرهیز از مصرف نمک
• مصرف داروهای خاصی برای از بین بردن سموم مغزی
• مصرف داروهایی که باعث کاهش فشار در رگ‌های معده و مری می‌شوند
• پیوند عضو برای جایگزینی کبد آسیب دیده با یک کبد سالم از فرد اهداکننده

سخن پایانی

در فیبروز کبد خفیف تا متوسط، اغلب برطرف کردن علل اصلی بیماری می‌تواند برخی یا تمامی آسیب‌های بیماری را بازگرداند. بسته به علت بروز فیبروز و شدت آن، کبد ممکن است آهسته‌تر یا سریعتر بهبود یابد.

تشخیص و درمان فیبروز به‌موقع، یعنی زمانی که بیماری هنوز در مراحل اولیه‌ است، تا حد زیادی احتمال بهبودی کامل در فرد را افزایش می‌دهد. اگرچه در مراحل اولیه‌ی فیبروز کبد، آسیب ممکن است محدود و برگشت‌پذیر باشد، اما فیبروز پیشرفته‌تر، منجر به آسیب‌دیدگی گسترده‌تر و غیرقابل برگشتی در فرد می‌شود که در نهایت منجر به التهاب شدید کبد می‌شود.

فیبروز پیشرفته و التهاب کبد همین‌طور می‌توانند عوارض جدی مانند سرطان کبد، نارسایی کبد و در نهایت مرگ را به دنبال داشته باشند.