سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟

منظور از تک سهم بودن در بورس چیست؟

فرصت‌های معاملاتی در بازار بورس بسیار جذاب می‌باشند و گاهی سرمایه‌گذاران شاهد آن هستند که یک سهم رشد چشمگیری داشته و حسرت خرید مقدار بیشتری از آن سهم را داشته‌اند.

به وضعیتی که تمام سرمایه خود را روی یک سهم متمرکز کنید و پرتفوی شما فقط شامل همان یک سهم باشد، تک سهم شدن در بورس گفته می‌شود. اما چرا این روش را توصیه نمی‌کنند؟ چرا تمام سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، از این کار اجتناب دارند؟ در ادامه برخی از مهم‌ترین معایب تک سهم شدن در بورس را بررسی می‌کنیم.

چرا باید از تک سهم شدن خودداری کنیم؟

از نظر اصول سرمایه‌گذاری و مدیریت سرمایه، تک سهم شدن در بورس مشکلات و معایب فراوانی دارد. به صورتی که خطر این کار در میان‌مدت بسیار بالا ارزیابی می‌شود. در ادامه برخی از مهم‌ترین مواردی که از دلایل اصلی خودداری از تک سهم بودن است را شرح می‌دهیم.

بالا رفتن ریسک

یکی از مهم‌ترین معایب تک سهم بودن در بورس، افزایش ریسک است. وقتی شما تنها یک سهم از بازار را دارید، تمام سرمایه شما تحت تأثیر یک صنعت و گروه محدود است. در این صورت، کوچک‌ترین خبر یا اتفاقی می‌تواند تمام سرمایه شما را تهدید کند. اگر سهم بزرگی داشته باشید و بازار نزولی شود، شما با تمام قوا منفی می‌خورید! همچنین اگر سهم کوچکی باشد، احتمال قفل شدن آن در صف فروش زیاد است.

اما برای مثال فرض کنید که دو سهم از دو صنعت متفاوت داشته باشید. در این حالت اگر قیمت نفت جابه‌جا شود یا عامل بنیادی دیگری تغییر کند، هر دو سهم شما تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند و نصف سرمایه شما حاشیه امن بهتری دارد. همین فرض را برای سه تا پنج سهم از صنایع مختلف و از سهام کوچک و بزرگ تصور کنید. ریسک شما به صورت منطقی کاهش می‌یابد. به همین علت است که تک سهم بودن در بورس ریسک بالایی دارد و هرگز توصیه نمی‌شود.

جا ماندن از رشد صنایع دیگر

وقتی تنها یک سهم داشته باشید، در بخش‌های دیگر بازار شریک نخواهید شد. برای مثال، اگر سهم بانکی داشته باشید، بالا رفتن قیمت کامودیتی سود چندانی به شما نمی‌رساند، یا افزایش قیمت دلار و محصولات شیمیایی روی سرمایه شما تأثیری نمی‌گذارد. این یکی دیگر از معایب تک سهم بودن در بورس است که در یک بازار صعودی، از بقیه بازار جا می‌مانید.

کاهش نقدشوندگی سبد بورسی شما

وقتی تمام سرمایه خود را در یک سهم سرمایه‌گذاری کنید، در هنگام نیاز نمی‌توانید به سادگی آن را نقد کنید. نقدشوندگی سهم، به اندازه شرکت و میزان سرمایه سرمایه‌گذار وابسته است و اگر سرمایه زیادی را وارد شرکت کوچکی کنید، شاید فروختن آن حجم زیاد سهم در یک یا دو روز ممکن نباشد.

آسیب تک سهم بودن برای تازه‌واردان

کسانی که به تازگی وارد بازار سرمایه شده‌اند و هنوز تحت آموزش هستند، باید از تک سهم شدن خودداری کنند. تک سهم بودن در بورس خطری جدی برای تازه‌واردان محسوب می‌شود، چرا که می‌تواند آن‌ها را از معامله‌گری پشیمان کند یا باعث سرخوردگی‌شان شود. در حالی‌که معامله بر اساس اصول حرفه‌ای مدیریت سرمایه، منجر به ضررهای هنگفت نمی‌شود و با یادگیری و صبر می‌توان پرتفویی سبز را رقم زد.

چگونه پرتفوی مناسب بچینیم؟

حالا که دانستیم داشتن تک سهم مناسب نیست، باید چه کار کنیم؟ چگونه می‌توانیم پرتفوی خود را متنوع اما مختصر بچینیم؟ به نحوی که بر تمام بازار احاطه داشته باشیم و از نقطه‌ای غافل نمانیم؟ در ادامه چند نکته مهم را به شما یادآوری می‌کنیم تا بتوانید پرتفوی بهتری داشته باشید.

سرمایه خود را متناسب توزیع کنید

اولین نکته‌ای که در داشتن سبد سهام مناسبی باید به خاطر داشته باشید، توزیع متناسب سرمایه است. همان‌طور که گفته شد، تک سهم شدن مناسب نیست. همچنین نباید درصد بالایی از سرمایه شما روی یک سهم بماند. بلکه بهترین کار، تهیه سبدی از انواع سهام و توزیع سرمایه در میان آن‌هاست.

توجه به صنایع استراتژیک

همیشه باید به صنایع استراتژیک اقتصاد که شامل فلزات اساسی، شیمیایی و پالایشی از صنایع مادرند، توجه داشته باشید. هر کدام از این موارد، سهم به‌سزایی در اقتصاد کشور دارند و سودسازی آن‌ها نیز با رشد اقتصادی همراه است. به همین دلیل، شاخص بورس تحت تأثیر این صنایع رشد یا افت می‌کند. بنابراین، همواره باید این صنایع مهم را پایش نموده و در بازار صعودی، بخشی از پورتفو را به سهام این صنایع مهم و شاخص‌ساز، اختصاص داده و پوشش ریسک مناسبی برای سبد خود در نظر گرفت.

تشکیل سبدی از ترکیب سهام بزرگ و کوچک

توجه به سهم‌های بزرگ، نباید ما را از شرکت‌های کوچک اما ارزنده که در حد و اندازه خود، سودسازی خوبی دارند و دارای آینده روشنی هستند، غافل کند. در میان صنایع کوچک بازار، باید صنایعی که تحلیل بنیادی خوبی دارند را جدا کرده و در میان آنها به دنبال سهم‌های ارزنده بگردید. می‌توانید این سهم‌ها را در دیده‌بان یا واچ لیست خود داشته باشید تا با رصد آن‌ها، موقعیت‌های مناسب ورود و خروج را پیدا کنید.

نگاه بلندمدت را فراموش نکنید

در هنگام چیدن سبد، فراموش نکنید که بخشی از سبد را با دید بلندمدت بچینید. این موضوع می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری شما را تا حد زیادی کاهش داده و به بهره وری و سوددهی بیشتر شما کمک کند. برای نگاه بلندمدت می‌توانید روی صندوق‌های سرمایه‌گذاری حساب کنید که مدیریت سهام شما را برعهده گرفته و مقداری بیش از میانگین رشد بازار نصیب شما می کنند. با این وجود، خرید سهم‌های پرپتانسیل با دید بلندمدت، نیز می تواند سود خوبی را در برداشته باشد.

چرا چند سهم بودن از تک سهم بودن بهتر است؟

حال که از معایب تک سهم در بورس گفتیم و دانستیم که یک پرتفوی مناسب را چگونه بچینیم، شاید بد نباشد که درباره مقایسه بین تک سهم و چند سهم بودن نیز صحبت کنیم.

کاهش ریسک پرتفوی

همانطور که قبلا اشاره کردیم، داشتن چند سهم به جای یک سهم می‌تواند ریسک سبد ما را به صورت ملموسی کاهش دهد. اگر یک سهم داشته باشید، یا صعود می‌کنید یا سقوط. در شرایطی که سهم درجا بزند یا نماد بسته شود، نیز کل سرمایه شما معطل می‌ماند. اما با داشتن چهار تا شش سهم، اوضاع به کلی متفاوت می‌شود. بدین ترتیب، ریسک بازار میان سهم‌های مختلف تقسیم شده و شما می‌توانید در کل بازدهی مثبتی را ثبت کنید.

نقدشوندگی بهتر

تفاوت دیگر، بحث نقدشوندگی است. در شرایطی که چند سهم دارید، اگر به پول خود نیاز داشته باشید، ساده‌تر می‌توانید با فروش سهم آن را به دست بیاورید. در حالیکه با یک سهم شاید نتوان هر لحظه که اراده کنید، به سرمایه خود دسترسی داشته باشید.

همراهی با بازار

تفاوت دیگر میان تک سهم و چند سهم بودن این است که وقتی چند سهم دارید، بهتر می‌توانید بازار را رصد کنید. داشتن چند سهم شما را مجاب می‌کند تا بیشتر حواس‌تان به بازار باشد. اما وقتی تک سهم در بورس بمانید، شاید بی‌حوصلگی اجازه ندهد که اوضاع بازار را رصد کرده و به موقع از اتفاقات مهم باخبر شوید.

مزایا و معایب تک سهم بودن در بورس چگونه است؟

وقتی از تک سهم بودن در بورس صحبت می‌کنیم، شاید به ذهن‌مان برسد که این کار مزایایی هم برای ما دارد. از جمله اینکه می‌توانیم روی تحرکات آن سهم تمرکز بیشتری داشته باشیم، تغییرات بنیادی آن را زیر ذره‌بین گرفته و فعالیت‌های شرکت را کنترل کنیم. همچنین وقتی تک سهم باشیم، امکان حضور فیزیکی در تمامی مجامع‌ شرکت نیز برای‌ ما امکان‌پذیر است.

اما نکته واقعی این‌جا است که اگر قصد دریافت نقش مدیریتی در را شرکت ندارید، تک سهم بودن در بورس به عنوان سرمایه‌گذاری و معامله‌گری، معایبی نیز به دنبال دارد. پس حتماً به خاطر داشته باشید که ریسک سبد شما با تک سهم شدن در بورس افزایش می‌یابد. همچنین با تک سهم ماندن در بورس ، کمتر در جریان فراز و فرودهای بازار قرار می‌گیرید و از فضای معاملاتی دور می‌شوید.

جمع‌بندی

از نظر اصول مدیریت سرمایه، تک سهم ماندن در بورس کار عاقلانه‌ای نیست. بزرگان بورس و سرمایه‌گذاری نیز این روش را پیشنهاد نمی‌کنند. اگر توانایی یا فرصت تحلیل بازار را ندارید، تک سهم شدن راه مناسبی برای فعالیت در بازار سرمایه نیست و می‌توانید با صندوق‌ها یا سبدگردان‌ها ارتباط برقرار کنید.

سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟

سرمایه‌گذاری موفق با کسب بیشترین بازدهی و به حداقل رساندن ضرر در بازار بورس، نیازمند کسب دانش، مهارت و اطلاعات درباره برخی از پارامترها است. هدف ما در این مقاله بیان سهام شاخص‌ ساز بورس می باشد، به تعبیر دیگر منظور از سهام شاخص‌ساز چیست و این سهم‌ها کدامند؟

به گزارش نیکاکورپ به نقل از اچ.ای.ام.سی، برای داشتن یک سرمایه‌گذاری موفق با کسب بیشترین بازدهی و به حداقل رساندن ضرر و کاهش ریسک به کمترین میزان خود در بازار بورس، نیازمند کسب دانش و مهارت و همچنین کسب اطلاعات درباره برخی از پارامترها هستیم. لازم است به اطلاعاتی همچون حجم و ارزش معاملات، تغییرات نرخ ارز و قیمت‌های جهانی، میزان ورود و خروج سهاداران حقیقی و حقوقی از سهام، شناخت سهم‌های بزرگ و بنیادی، شناخت شرکت‌های بزرگ بورسی، پارامترهایی که روزانه تحت تاثیر معاملات قرار دارند و. دست پیدا کنیم.

هدف ما در این مقاله بیان سهام شاخص‌ ساز بورس می باشد، به تعبیر دیگر منظور از سهام شاخص‌ساز چیست و این سهام‌ها کدامند؟ قبل از پاسخ به سوال مطروحه لازم است تعریفی از خود شاخص داشته باشیم. شاخص عددی است که میانگین ارزش مجموعه‌ای از اقلام مرتبط با یکدیگر را برحسب درصدی از همان میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان می کند. حال در معاملات بورس اوراق بهادار چون دارایی اصلی مورد داد و ستد "سهام" است بنابراین قیمت سهام به عنوان متغیر اصلی تعریف شده است .

توجه داشته باشید بر این اساس انواع شاخص‌های بورس تعریف می گردد، به تعبیر دیگر در بورس چند نوع شاخص داریم. حال در خصوص سهام شاخص‌ساز باید بگوییم شرکت‌‌های بزرگ بورس عموما به عنوان سهام شاخص‌ساز شناخته می شوند. از آنجایی که ارزش بازار و ارزش معاملات این شرکت‌ها بسیار بیشتر از شرکت‌های کوچک است، بنابراین تاثیرگذاری هر کدام از این شرکت‌ها نیز بر شاخص کل به مراتب بیشتر از شرکت‌های کوچک خواهد بود.

سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟

در بورس تهران 8 شاخص مهم وجود دارد که از جایگاه تحلیلی بالایی نزد سرمایه‌گذاران برخوردار هستند. این شاخص‌ها عبارتند از: شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ. چون هدف ما در این مقاله ذکر سهام شاخص ساز می باشد، فقط به تعریف" شاخص کل" بازار سهام می پردازیم.

شاخص کل قیمت چیست؟

شاخص نماگری است که سطح عمومی قیمت یا بازدهی را برای گروه یا کل سهام نشان می دهد. بنابراین "شاخص کل" قیمت نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت کلیه سهام موجود در بازار بورس می باشد. نکته مهمی که باید در رابطه با شاخص کل در نظر گرفته شود و به آن توجه داشت این است که شاخص کل در بازار بورس، پارامتری است که تحت تاثیر عواملی دستخوش تغییرات قرار می گیرد یا به تعبیر دیگر عواملی موجب افزایش و کاهش عدد شاخص کل می شوند. این عوامل به شرح زیر می باشد:

زمانی که شرکت‌ها از محل آورده نقدی سهامداران افزایش سرمایه می دهند، شاخص کل تعدیل می گردد.
زمانی که تعداد شرکت‌ها در بورس کم یا زیاد می شود، شاخص کل مورد تعدیل قرار می گیرد.
مواقعی که سهمی بخاطر شفاف‌سازی و یا برگزاری مجامع بسته می شود، قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی به عنوان مبنای قیمتی آن سهم در شاخص منظور می شود.
از آنجایی که شاخص کل از تعداد سهام شرکت‌های مختلف تاثیر می پذیرد، بنابراین شرکتی هرچه بزرگ‌تر و تعداد سهامش بیشتر باشد، نسبت به دیگر شرکت‌ها، تغییرات بیشتری را در شاخص کل بجود می آورد. به عنوان مثال فرض کنید روند بازار نزولی است اما چون 3 تا 5 سهم بزرگ بازار صعود سنگین و چشمگیر داشته‌اند، شاخص کل رشد قابل توجهی را ثبت می کند. سهام پذیرش شده در بازار بورس را بر اساس میزان نقدشوندگی، درصد شناوری سهام، وضعیت سودآوری، تعداد سهام و … در دو بازار اول و دوم تقسیم‌بندی می‌کند. شاخص قیمت کل برای سهام پذیرفته‌شده در هر کدام از این بازارها به تفکیک محاسبه می‌گردد و از آن به عنوان شاخص بازار اول و بازار دوم یاد می‌گردد.

حال که میدانیم شاخص کل چیست و تحت تاثیر چه عواملی قرار دارد، به بیان سهام شاخص ساز بپردازیم و بگوییم سهام های شاخص ساز بورس ایرن کدام ها هستند؟

منظور از سهام شاخص‌ساز چیست؟

یکی از استراتژی‌هایی که همواره بین معامله‌گران مختلف مورد بحث است، بزرگی و کوچکی شرکت‌هاست. سهام شرکت‌های بزرگ به راحتی می توانند شاخص کل را تحث تاثیر خود قرار دهند. از طرفی شرکت‌های بزرگ بازار تعداد معاملات بیشتر و نقدشوندگی بالاتری نیز دارند. حال منظور از سهام‌های شاخص‌ساز سهامی هستند که بازدهی مثبت یا منفی آنها بیشترین تاثیر را بر روی شاخص کل دارد، در واقع صعود یا نزول سنگین سهام شاخص‌ساز، به تغییرات چشمگیر شاخص کل منجر می شود.

سهام‌های شاخص‌ساز را سهام شرکت‌های بزرگ پذیرفته شده در بورس تشکیل می دهند، سهامی که بیشترین تعداد سهام و بیشترین ارزش بازار و بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داده‌اند. شرکت‌‌های بزرگ بورس عموما به عنوان سهام شاخص‌ساز شناخته می شوند. از آنجایی که ارزش بازار و ارزش معاملات این شرکت‌ها بسیار بیشتر از شرکت‌های کوچک است، بنابراین تاثیرگذاری هر کدام از این شرکت‌ها نیز بر شاخص کل به مراتب بیشتر از شرکت‌های کوچک خواهد بود. به عنوان مثال در تاریخ 11 مرداد، سهمی مانند بکاب با وجود صف خرید بودن، تنها 0/31 واحد بر شاخص کل تاثیر گذاشت ولی در مقابل سهمی مانند شستا، 5301 واحد در رشد شاخص موثر بود.

شاخص بورس تا کجا بالا می‌رود؟

هر روز در مورد شاخص بورس اخباری را می‌شنویم. عددی که بالا و پایین می‌رود و بر تصمیم افراد مبنی بر ورود به بازار سرمایه تاثیر می‌گذارد. اما شاید خیلی‌ها به درستی ندانند شاخص بورس چیست؟ و چه تاثیری بر سرمایه افراد می‌گذارد.

از وقتی که یادم می‌آید، این سوال در بازار سرمایه مطرح بود که شاخص تا کجا می‌رود؟ زمان‌هایی بود که شاخص 100 هزار واحد، یک رویا بود. بعدها سوال شد که آیا شاخص به 200 هزار می‌رسد؟ 800هزار یا یک میلیون واحد چطور؟

در این نوشته در مورد شاخص‌های موجود در بازار سرمایه حرف خواهیم زد و عوامل موثر بر آن‌ها را بررسی می‌کنیم. امیدواریم که بتوانیم کمک کنیم که بتوانید شاخص را بهتر و موثرتر درک کنید.

شاخص کل بورس چیست

معمولا وقتی از شاخص بورس حرف می‌زنند، منظورشان شاخص کل یا شاخص بازدهی و قیمت TEDPIX است.

در این شاخص قیمت و سود تعدادی از سهم‌های برگزیده و بزرگ با ضرایب متفاوت، میانگین گرفته می‌شود. یعنی شرکت‌های بزرگ تاثیر بیشتری در شاخص دارند تا شرکت‌های کوچک.

تفاوت وزن سهم‌ها در شاخص، یک نکته خوب و یک نکته بد دارد. نکته خوب این است که درک ما از وضعیت عمومی بازار سهام را بهتر می‌کند. طبیعی است که پرداخت سود از سوی یک شرکت بزرگ، تاثیر بیشتری داشته باشد تا پرداخت عددی به مراتب کم‌تر از سوی یک شرکت کوچکتر.

“شرایطی قابل تصور است که رشد شاخص بیشتر یا کم‌تر از بازدهی پرتفوی شخصی افراد باشد.”

اما مشکل اینجا است که ما در پرتفوی شخصی خود، متناسب با وزن منظور شده در شاخص سهام نمی‌خریم. برای همین شرایطی قابل تصور است که رشد شاخص بیشتر یا کم‌تر از بازدهی پرتفوی شخصی افراد باشد.

به سهم‌های حاضر در شاخص کل بورس، سهم‌های شاخصی یا شاخص‌ساز می‌گویند.

شاخص بورس چطور رشد می‌کند؟

همان‌طور که گفتیم، شاخص کل از دو قسمت ساخته شده است. قیمت سهم‌ها و بازدهی آن‌‌ها.

اگر اتفاقی رخ دهد که به موجب آن قیمت سهم‌ها رشد کند، شاخص بالا می‌رود. در این صورت نسبت P/E بازار هم افزایش پیدا می‌کند. یعنی مردم برای گرفتن یک میلیون بازدهی، ملزم به پرداخت عددی بالاتر خواهند بود.

اما از طرف دیگر، اگر قیمت سهم‌ها ثابت بماند و سود شرکت‌ها افزایش پیدا کند نیز شاخص بالا می‌رود. با این حال افزایش شاخص کل بیشتر تحت تاثیر تغییر قیمت‌ها است.

در این صورت، P/E بازار کاهش پیدا می‌کند.

در مجموع شاخص کل می‌خواهد نشان بدهد که به طور میانگین، سرمایه‌گذاران از بورس چه بازدهی‌ای را می‌گیرند.

عوامل متعددی می‌توانند قیمت و بازدهی سهم‌ها را تغییر دهند. برای مثال تورم می‌تواند دارایی‌های شرکت را گران کند و همین موضوع (به صورت تجدید ارزیابی) در سرمایه شرکت نمود پیدا می‌کند.

هدایت نقدینگی به سمت بازار (کشش تقاضا) از سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟ سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟ دیگر عواملی است که قیمت‌ها را بالا می‌برد.

تغییر در نرخ ارز (سامانه نیما) سودآوری شرکت‌ها را تغییر می‌دهد. بهبود اوضاع اقتصادی هم می‌تواند باعث تعدیل مثبت در سودآوری شرکت شود.

شاخص کل هم‌وزن

یک شاخص دیگر در بورس، شاخص کل هم‌وزن است. در این شاخص بورس بجای در نظر گرفتن وزن متفاوت برای شرکت‌ها، تمام سهم‌ها با یک وزن در شاخص منظور می‌شوند.

یعنی اگر نیمی از سهم‌های شاخص‌ساز مثبت 5 و نیمی منفی 5 باشند، مستقل از این که کدام بزرگ و کدام کوچک است، شاخص کل هم‌وزن بدون تغییر باقی می‌ماند.

این شاخص درک بهتری از تغییرات بازار به دست می‌دهد. چرا که مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث بالا رفتن شاخص کل می‌شود اما ممکن است اثر آن را در پرتفوی شخصی خود نبینید.

شاخص قیمت

وقتی از شاخص بورس حرف می‌زنیم، منظورمان تغییر سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟ در قیمت و بازدهی شرکت‌ها است. یعنی اگر قیمت تمام سهم‌ها ثابت بماند، اما سود تقسیمی آن‌ها به طور سالانه افزایش داشته باشد، شاهد بالارفتن شاخص بورس خواهیم بود.

با این وجود برای بیشتر سرمایه‌گذاران حقیقی، تغییر قیمت سهم مهم‌تر از تغییر در سود تقسیمی شرکت‌ها است.

به همین دلیل شاخص دیگری به اسم شاخص قیمت تعریف می‌شود که در آن مستقل از تغییر در سود تقسیمی، تنها تغییر در قیمت سهم‌ها منظور شده است. گاهی به این شاخص، شاخص TEPIX هم می‌گویند.

شاخص شناور آزاد

تمام سهم شرکتی که در سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟ بورس پذیرفته شده، به صورت روزانه معامله نمی‌شود. بخشی از سهم یک شرکت، در اختیار سهام‌داران عمده‌ای است که قصد فروش سهم در کوتاه مدت را ندارند. این افراد می‌خواهند در مدیریت شرکت نقش داشته باشند. به قسمت دیگری از سهم که توسط دیگر سهام‌داران خرید و فروش می‌شود، سهام شناور آزاد می‌گویند.

تصور کنید که تنها دو شرکت در شاخص بورس حضور داشته باشند. شرکت اول یک شرکت بزرگ است که ده درصد سهام شناور آزاد دارد. شرکت دوم، یک پنجم این شرکت ابعاد دارد، اما همه سهم‌هایش شناور آزاد هستند. اگر قیمت این دو شرکت تغییر کند، تاثیر شرکت اول بر شاخص بورس بیشتر خواهد بود.

سهامداران حقیقی و خرد، معمولا در بخش شناور آزاد قرار می‌گیرند. برای آن‌ها شرکتی کوچک که سهام شناور آزاد بیشتری دارد، موثرتر است تا شرکتی بزرگ که بیشتر سهم آن در اختیار عده‌ای خاص است.

به همین دلیل توجه به شاخص شناور آزاد برای حقیقی‌ها اهمیت پیدا می‌کند.

شاخص صنعت

یکی از شاخص‌هایی که در بورس به آن پرداخته می‌شود، شاخص صنعت است. این شاخص، خود از شاخص‌های کوچک‌تری ساخته می‌شود.

هر صنعت موجود در بورس، برای خود یک شاخص دارد. مثلا شاخص صنعت خودرو، شاخص صنعت بانک‌ها و شاخص صنعت کانی‌های غیرفلزی.

این شاخص‌ها ابزاری بسیار مفید در بررسی و انتخاب سهم هستند.

از یک سو، به طور معمول سرمایه‌گذاران باتجربه، تلاش می‌کنند که سهم‌هایی خوب از صنایع قوی را انتخاب کنند. بسیاری از سرمایه‌گذاران هرگز سراغ یک صنعت نمی‌روند، حتی اگر یک سهم در این صنعت وضعیت خوبی داشته باشد.

مثلا وارن بافت علاقه زیادی به بانک‌های سرمایه‌گذاری ندارد و به غیر از سالامون برادرز، چندان سراغ این صنعت نرفته است. سالامون برادرز هم به او ضربه بزرگی زد.

یک وضعیت مهم زمانی است که شاخص یک صنعت رشد کرده، اما سهم خوبی در این گروه، از شاخص صنعت جا مانده است. معمولا در ایران، سهم به دنبال صنعت حرکت می‌کند. برای همین پیدا کردن چنین سهم‌های جامانده‌ای برای سرمایه‌گذاران ارزشمند خواهد بود.

توصیه می‌شود که همواره علاوه‌بر بررسی نمودار سهم، نمودار صنعت آن را هم بررسی کنید.

شاخص 30 شرکت بزرگ و 50 شرکت فعال‌تر

در شاخص بورس تعداد بسیار زیادی شرکت حضور دارند. برخی از آن‌ها شرکت‌هایی بزرگ و برخی دیگر سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟ کوچک و متوسط هستند. برای مثال اخابر، جم، وبملت، شتران، وصندوق و خودرو شرکت‌های بزرگ به حساب می‌آیند. اما خلنت، غالبر و ومشان شرکت‌هایی کوچک هستند.

سوال اینجا است که چطور می‌توانیم بفهمیم که رشد شاخص، به خاطر رشد شرکت‌های بزرگ است یا کوچک و متوسط؟ گفتیم که یک راه، توجه به شاخص هم‌وزن بجای شاخص بورس است. اما از طرف دیگر می‌توانید تغییرات 30 شرکت بزرگ بازار را در شاخصی جداگانه مشاهده کنید.

یک موضوع جالب دیگر، تاثیر شرکت‌هایی با حجم معاملات کم‌تر در شاخص کل است. ممکن است سهمی بسته باشد، یا به تعدادی بسیار اندکی معامله شود، اما بر شاخص بورس اثر بگذارد.

سرمایه‌گذاران حقیقی و فعال، معمولا به سمت سهم‌هایی با نقدشوندگی و فعالیت بیشتر کشیده می‌شوند. به همین دلیل می‌شود شاخصی جدید تعریف کرد که در آن فقط شرکت‌های فعال‌تر منظور شده باشد.

آیا شاخص کل گویای همه‌چیز است؟

همان‌طور که دیدیم، در شاخص کل سهم‌های متعددی حضور دارند. عملکرد پرتفوی شما در هر روز می‌تواند بهتر، بدتر یا مشابه روند تغییرات شاخص باشد. به بیان ساده، تغییرات شاخص کل، همان چیزی نیست که شما در پرتفوی خود می‌بینید.

اگر شما روی صندوق شاخصی سرمایه‌گذاری کرده باشید، باید بازدهی صندوق معادل شاخص کل شوند. صندوق شاخصی صندوقی است که سهم‌های شاخص‌ساز را با رعایت وزن در خود دارد. در این صورت رشد شاخص بورس دقیقا در حساب سرمایه‌ای شما نیز منعکس سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟ خواهد شد.

درست است که شاخص کل و دیگر شاخص‌ها روند حرکت بازار را به شما نشان می‌دهند، اما می‌شود در بازه‌هایی که شاخص بورس روندی نزولی دارد، پرتفوی سودآوری داشت.

به بیان دیگر، بجای آن که تمام تمرکز خود را متوجه تغییرات شاخص کنید، بهتر است برای ساختن یک پرتفوی ایمن و سودآور وقت بگذارید. در این صورت حتی اگر شاخص منفی باشد هم میتوانید سود کنید.

آیا شاخص بورس دماسنج اقتصاد است؟

شاید بارها شنیده باشید که شاخص بورس دماسنج اقتصاد است. یعنی اگر شرایط اقتصادی خوب شود، شاخص هم بالا می‌رود.

این حرف به هزاران دلیل اشتباه است. یک نمونه بسیار خوب، خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق برجام است.

با این تصمیم ترامپ، قیمت ارز در ایران بالا رفت، شرکت‌ها در تامین سرمایه، تامین مواد اولیه و فروش با مشکل مواجه شدند و اقتصاد ایران با مشکلاتی جدی روبرو شد.

از آن تاریخ تا به امروز (آبان 97 تا اردیبهشت 99)، شاخص نزدیک به 800 درصد رشد داشته است. این در حالی است که از نرخ بازار آزاد از آن تاریخ، نزدیک به 300 درصد بالا رفت.

اگر شاخص را با نرخ دلار تنظیم کنیم، می‌بینیم که یک سرمایه‌گذار توانسته در بازار سهام، 125 درصد سود دلاری بگیرد. (توجه کنید که یک میلیون تومان یا 250 دلار، به 9 میلیون تومان یا 562 دلار تبدیل شده است.) اما آیا می‌شود ادعا کرد که اقتصاد ایران از سال 96 تا به امروز، 125 درصد پیش‌رفت داشته؟

برای این منظور می‌توانیم آمار رشد اقتصادی در سال‌های 97 و 98 را ببینیم، یا به تغییرات نرخ بیکاری، نرخ تورم و دیگر شاخص‌های اقتصادی نگاه کنیم تا متوجه شویم رشد 125 درصدی بازار سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟ سرمایه، به معنای بهبود اوضاع اقتصادی نیست.

به زبان ریاضی، بین نمودار GDP و شاخص کل، هیچ ارتباط معناداری وجود ندارد.

شاخص تا کجا بالا می‌رود؟

سال 92، زمانی که همه از بالا رفتن نجومی شاخص حرف می‌زدند، شاخص کل نتوانست از مرز 100 هزار واحد عبور کند. 4 سال طول کشید تا بالاخره سقف 100 هزار واحد شکسته شود. در آن زمان این عدد، بی‌اندازه بزرگ و سرسام‌آور بود.

در ابتدای سال 99 صحبت از میلیونی شدن شاخص بورس است. بعید نیست که چند سال دیگر از خودمان بپرسیم که آیا شاخص، می‌تواند از میلیارد عبور کند یا نه؟

ریسک های بازار را بشناسیم

بورس ایران علی‌رغم عبور از سطح 1500 واحد همچنان بی‌ثبات است و سایه‌ی ترس سهام‌داران پشت روند شاخص کل این بازار معاملاتی دیده می‌شود.

با وجود روند جاری بازار سرمایه، چه ریسک‌هایی پیش روی این بازار قرار دارد؟ سهام‌دارن چه روندی را برای سرمایه‌گذاری در پیش بگیرند؟

عرفان هودی کارشناس بازار سرمایه در این خصوص به گفتگو با پاداش سرمایه پرداخته است.

قفل سهم‌های کوچک

وی بیان داشت: رشد بازار در چند وقت گذشته بیشتر ناشی از رشد سهم‌های بزرگ و شاخص‌ساز بورس تهران بوده است و نه در سهم‌های کوچک آن.

هنوز بسیاری از سهم‌های کوچک روندی منفی در پیش دارند و برخی همچنان در صف فروش خود قفل شده‌اند در حالی که سهم‌های بزرگ در کانال صعودی خود در حال حرکت هستند.

ریسک‌های بازار

هودی ضمن اشاره به ریسک‌های مثبت و منفی بازار گفت: همچنان ریسک‌هایی سر راه بازار سرمایه قرار دارند که با خبری کوچک می توانند سمت و سوی بازار را تغییر دهند.

از جمله این ریسک‌ها می توان به برجام و شیب تحریم‌ها اشاره کرد و می‌توان گفت که درواقع ریسک اول بازار سرمایه محسوب می‌شوند.

اکر مذاکرات برجام به نتیجه نرسد سهم‌های برجامی و سهم‌‌هایی که وابسطه به صادرات هستند دچار مشکل خواهند شد.

ریسک مثبت؟!

این فعال بازار سرمایه ادامه داد: در کنار ریسک‎های منفی، بازار سرمایه دارای ریسک‌های مثبتی نیز هست اینگونه نیست که ریسک بازار همواره منفی باشد.

افزایش قیمت دلار هم برای بسیاری از نمادهای بورس تهران نوعی ریسک به شمار می‌رود و برای بسیاری از نمادهای بازار سرمایه سودآور خواهد بود.

همچنین باید به این نکته توجه داشت که افزایش نرخ دلار از طرف دیگر می‌تواند بر برخی نمادهای وارداتی و یا صادراتی بازار سرمایه تاثیری معکوس بگذارد. در این میان شرکت‌هایی که موجب واردات ارز بشوند به سودآوری بهتری خواهند رسید.

جریان نقدینگی

او در پایان افزود: با روند کنونی سرمایه‌گذاران بهتر است تا نمادهای بزرگ و جریان نقدینگی را دنبال کنند. نمی‌توان گفت اگر در زمان کنونی پالایشی‌ها می‌توانند بهترین گروه برای خرید باشند زیرا نقدینگی در بازار سرمایه در گردش است. سرمایه‌گذاران بهتر است برای خرید نماد از یک صنعت، نمادهای بزرگ آن صنعت را خریداری نمایند به عنوان مثال در صنعت خودرو شرکت‌های بزرگ این صنعت را برای سرمایه‌گذاری انتخاب نمایند.

برای خواندن مصاحبه با کارشناسان روی گفتگو و مصاحبه کلیلک کنید.

گزارشات روزانه‌ی بازار سرمایه در گزارش روز بخوانید.

مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها چیست؟ آموزش بورس را در مقالات آموزشی بخوانید

صندوق شاخصی هم‌وزن کیان

صندوق شاخصی هم‌وزن کیان به عنوان اولین صندوق شاخصی هم‌وزن بازار سرمایه، با هدف ارائه‌ی عملکردی مشابه شاخص هم‌وزن بورس ایجاد شده است. با توجه به مشکل بودن خرید مستقیم تمام سهم‌‌‌های موجود در بازار بورس با وزن‌های مساوی توسط افراد، سرمایه‌گذار می‌تواند با سرمایه‌گذاری در صندوق شاخصی هم‌وزن کیان، بازدهی متناسب با شاخص هم‌وزن کسب کند و همزمان در کارمزد خرید و فروش نیز صرفه‌جویی کند

سرمایه‌گذاری در صندوق شاخصی هم‌وزن