کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست

سهامدارانی که قصد حضور در بازار را دارند سعی کنند مقداری از سبد سهام خود را به سهم‌های کوچک اختصاص دهند و مقداری دیگر را از سهم‌های بنیادی بچینند و تا شش ماه الی یک سال حتی به آن‌ها نگاه هم نکنند کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست

بازارگردان‌ها به جای ابرو، چشم بازار را کور کردند| بهترین استراتژی روزهای آلوده دی چیست؟

صادقی کارشناس بازار سرمایه می‌گوید که مقصر اصلی ریزش بازار سرمایه عملکرد نامناسب بازارگردان‌ها و حقوقی‌های بازار است.

پژمان مرادی؛ بازار: با وجود اینکه سازمان بورس شرکت‌های پذیرفته شده را ملزم به بازیگردانی سهام کرده بود، تعداد زیادی از صاحب‌نظران بازار سرمایه یکی از دلایل ریزش بازار را نوسانگیری همین بازیگردان‌های سهام‌ها می‌دانند. معمولا این موضوع در بازار بورس ایران مرسوم است که بعد از یک اصلاح چند ماه برای بازگشت شاخص به حالت تعادل بازار به صورت نوسانی حرکت می‌کند و این مسئله را بسیاری از با سابقه‌های بازار پذیرفته‌اند اما آنچه که سبب گلایه مندی این سهامداران شده بازی بازیگردان‌هایی است که به خاطر منافع خودشان اقداماتی انجام می‌دهند که نوسانی کردن بازار را شدیدتر می‌کند.

مدتی است که بازار بورس تهران، در حال درجا زدن در دامنه یک میلیون و ۴۰۰ تا یک میلیون و ۵۰۰هزار واحد است. برخی از فعالان بازار منفی بودن بازار را ناشی از انتظارات کاهش قیمت دلار با نزدیک شدن به جا به جای قدرت در آمریکا می‌دانند و برخی دیگر تحرکات منطقه را یکی از اخبار مهم در ریزش بازار معرفی می‌کند اما آنچه که هم تابلوی بورس ایران نشان می‌دهد و هم کارشناسان این بازار به آن اعتقاد دارند، فراهم بودن شرایط بنیادی مناسب برای رشد بازار است.

صادقی کارشناس بازار سرمایه می‌گوید که چند روزی ما شاهد نوسانگیری بازیگردان‌های سهم‌ها بودیم و سازمان بورس به عنوان یک نهاد ناظر باید جلوی این رفتار بازیگردان‌ها را می‌گرفت. با این حال امیر تقی‌خان تجریشی رییس هیات ‌مدیره شرکت بورس، نوسانات این بازار را در کوتاه مدت نسبت به سایر بازارها بیشتر عنوان کرده و گفته که در کوتاه مدت ممکن است هر اتفاقی رخ دهد. او برای ایجاد تمایز بین بازار سرمایه و سایر بازار نگاه بلند مدت به بازار را به سهامداران توصیه کرده است.

سهامدارانی که قصد حضور در بازار را دارند سعی کنند مقداری از سبد سهام خود را به سهم‌های کوچک اختصاص دهند و مقداری دیگر را از سهم‌های بنیادی بچینند و تا شش ماه الی یک سال حتی به آن‌ها نگاه هم نکنند

با وجود تورم بالا در کشور و کاهش روز افزون پول ملی توقع داشتن نگاه بلند مدت برای سهامداران به خصوص کسانی که تازه وارد این بازار شدند مشکل است. به نظر می‌رسد به تعادل رسیدن بازار با وجود سهامداران تازه وارد کمی سختتر و گاهی تا زمان طولانی دور از انتظار کرده است. فعالان با سابقه بازار سرمایه می‌گویند اینکه منتظر باشیم دولت یا حقوقی‌ها بازار را به تعادل برسانند یک خطای راهبری است چرا که سود آن‌ها در نوسانی بودن بازار است، تا سهامداران خرد نخواهند بازار از حالت نوسانی خارج نمی‌شود و خواست سهامداران خرد هم در افزایش دانش در مورد بازار سرمایه است.

بازیگردان‌ها مقصر اصلی زیان به سهامداران
قاسم صادقی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بازار شرایط کنونی شاخص کل بورس را در ناحیه حمایتی خوبی دانست و گفت: در کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست این مدت شاهد مقداری اصلاح در بازار سرمایه بودیم و شاخص کل به ناحیه خوبی برای حمایت رسیده و انتظار داریم چند روزی روی این شاخص در جا زدن را داشته باشیم و در واقع از هیجان فروش بازار کمی کاسته شود تا به سمت کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست مقاومت ۱میلیون ۴۶۰هزار واحد بتوانیم حرکت کنیم.

صادقی در تحلیل رفتار سهامداران خرد توضیح داد: در این روزها رفتار عجیب و غریبی از سهامداران خرد ندیدم، با وجود اینکه کلیت بازار منفی بود اما آنچنان صف‌های فروش سنگینی را مشاهده نکردیم و دلیل آن هم این بود که بسیاری از سهامداران حد ضرر سهمشان فعال می‌شود و باید سهم را به فروش برسانند در نتیجه با کمی منفی شدن بازار و رسیدن به حد ضرر سهم خود را نقد می‌کردند.

وی در مورد عملکرد بازیگردان‌های بازار و حقوقی‌ها افزود: کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست حقوقی‌های بازار و بازیگردان‌ها سهم آنچنان فعالیت مثبتی در بازار انجام ندادند که منجر به کاهش ریزش بازار شود، البته ممکن اینکه در بازار نوسانی، سهم‌های چند روزی منفی بخورند، اما سهم‌های بزگ، سهم مهمی در این داستان دارند مثل سهم شرکت ایران خودرو، سایپا و پالایشی‌ها که انتظار می‌رفت که بازاریگردان‌ها و حقوقی‌ها بهتر عمل کنند که شاهد متضرر شدن بسیاری از سهامداران در این روزها نباشیم. با وجود اینکه سهامداران میزان زیادی ضرر کردند، دوباره در این روزها متحمل ضررهای زیادی می‌شوند که این موضوع برای بازار جالب نیست.

صادقی ادامه داد: بازیگردان‌ها تاثیر زیادی بر روند منفی بودن بازار دارند، چرا که چندین روز شاهد نوسانگیری بازیگردان‌ها بودیم و این موضوع باید کنترل می‌شد و نهادهای ناظر به عنوان متولی بازار سرمایه در این مسئله باید ورود پیدا می‌کردند اما این کار را انجام ندادند.

زمانی که بازار چندین ماه با یک اصلاح سریع و پر قدرت یا همان شارپی روبه رو باشد، نباید انتظار داشته باشیم که روند نزولی به سرعت به روند صعودی تبدیل شود که از منظر روانشناسی بازارهای مالی اگر به سرعت به حالت صعودی برگردد بازار دچار زیان می‌شود در نتیجه بعد از چنین اصلاح بزرگ، نوسانی بودن بازار یک امر طبیعی است

این کارشناس بازار در پاسخ به این سوال که آیا عوامل بنیادی در ریزش بازار دخیل بودند؟ گفت: از نظر بنیادی دلیل خاصی را نمی‌بینم، از نظر بازارهای جهانی که ما سیگنال‌های مثبت خوبی را دریافت می‌کنیم. مسئله دیگری که این روزها مطرح است موضوع تحرکات آمریکا می‌باشد که جو منفی کوتاه مدت، آن هم روی افراد خاص داشتف ولی به نظر بنده نمی‌تواند تاثیرات چندانی داشته باشد به همین ترتیب اخبار بنیادی منفی نداشتیم که منجر به منفی شدن بازار شود و اتفاقی که افتاد ناشی از عملکرد نامناسب حقوقی‌ها و بازیگردان‌های بازار بود.

او حرکت نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک را برای مثبت دانست و گفت: زمانی که نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک می‌رود، می‌تواند برای بازار خوب باشد و یکی از تاثیری مهمی که می‌تواند داشته باشد گردش نقدینگی بین این سهم‌ها باشد. تکلیف سهم‌های بزرگ و شاخص ساز در این بین چه می‌شود؟ سهم‌های بزرگ و شاخص ساز معمولا با رفتار بازیگردان‌ها کنترل می‌شوند و زمانی که این سهم کنترل شوند کم کم هیجان بازار کاهش پیدا می‌کند و سهم‌های بزرگ هم در نقاط حمایتی خوبی برگشت خواهند زد و این یک اتفاق مثبت برای بورس است. در کل حرکت نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک بازار تاثیر منفی نخواهد داشت.

صادقی پاسخ این سوال را که تا چه زمانی بازار به این شکل کار خود را ادامه می‌دهد؟ این گونه توضیح داد: زمانی که بازار چندین ماه با یک اصلاح سریع و پر قدرت یا همان شارپی روبه رو باشد، نباید انتظار داشته باشیم که روند نزولی به سرعت به روند صعودی تبدیل شود که از منظر روانشناسی بازارهای مالی اگر به سرعت به حالت صعودی برگردد بازار دچار زیان می‌شود در نتیجه بعد از چنین اصلاح بزرگ، نوسانی بودن بازار یک امر طبیعی است، البته ناگفته نماند تا جای طبیعی است و بعد از آن اشخاص حقیقی بزرگ، حقوقی‌ها و بازیگردان‌ها اثرات خود را بر بازار می‌گذارند.

او بهترین رویکرد در بازار بورس را مدیریت سرمایه می‌داند و می‌گوید: سهامدارانی که قصد حضور در بازار را دارند سعی کنند مقداری از سبد سهام خود را به سهم‌های کوچک اختصاص دهند و مقداری دیگر را از سهم‌های بنیادی بچینند و تا شش الی یک سال حتی به آن‌ها نگاه هم نکنند.

ممنوعیت فروش بازارگردان‌ها بازار سرمایه را تقویت کرد

به گزارش بانک اول قاسم صادقی کارشناس بازار سرمایه گفت: در روز شنبه شاهد سقوط شدید بازار سهام بودیم به طوری که تقریبا می‌توان گفت تمام نماد‌ها قرمز پوش شدند این موضوع موجب شد تا در روز کاری بعد یعنی در روز دوشنبه سازمان بورس ممنوعت فروش بازارگردان‌ها را به اجراء بگزارد.

صادقی گفت: این مصوبه سازمان بورس جو مثب ذهنی را در معامله گران بازار سهام را ایجاد کرد به طوری که شاخص کل بورس در روز دو شنبه و روز چهار شنبه مثبت شد.

این کارشناس بازار سرمایه بیان داشت: در سبز پوش شدن بازار سهام تاثیر خودرو ساز‌ها بسیار مشهود بود به طوری که می‌توان عنوان کرد که شاخص کل بورس سوار بر نماد‌های خودرویی سبز پوش شده است.

این تحلیل گر بازار‌های مالی افزود: اما باید دقت کرد سبز پوش شدن خودرو ساز‌ها دلیل بنیادی ندارد بلکه عامل سبز پوش شدن خودرو ساز‌ها خبر‌هایی است که در حاشیه خودرو ساز‌ها به وجود آمده است.

صادقی گفت: دو نماد سایپا و ایران خودرو دو لیدر بازار سهام به شمار می‌رود که با تقویت واگذاری این دو شرکت به بخش خصوصی موجب شده است اقبال آن‌ها برای رشد قیمتی افزایش یابد. از طرف دیگر این دو نماد بورسی حاشیه‌های زیادی دارند و با خبر بالا و پایین می‌شوند بنابراین ریسک آن‌ها زیا داست و احتمالا رشد قیمتی خودرو ساز‌ها موقتی است.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به این که یکی از ریسک‌های بازار سرمایه کاهش شدید قیمت نفت است گفت: کاهش شدید قیمت نفت موجب خواهد شد تا کرک اسپرد برخی از محصولات پالایشگاهی کاهش یابد و این مضوع کاهش سود آوری شرکت‌های پالایشی را در بر خواهد داشت.

وی افزود: بازار سرمایه در حال حاضر منتظر صورت‌های مالی شرکت‌های پالایشی است تا تاثیر کاهش قیمت نفت بر شرکت‌های بورسی را بررسی کند. همچنین در این زمینه فروش ماهیانه نماد‌های پالایشی کمک زیادی برای برآورد سود آوری پالایشگاه‌ها خواهد داد.

این مدرس بازار سرمایه با اشاره به این که یکی از عوامل تقویت شاخص کل بورس در2 روز کاری گذشته جلوگیری از افزایش نرخ سود سپرده بوده است گفت: معاون نظارت بانک مرکزی در روز دوشنبه خبر داده بود که بانک‌های متخلف در زمینه عدم رعایت نرخ سود علی الحساب سپرده سرمایه گذاری مدت‌دار، به هیأت انتظامی بانک‌ها معرفی می‌شوند. با این اقدام بانک مرکزی یکی از ریسک‌های بزرگ بازار سرمایه در حال مرتفع شدن است و اگر سیاست جلوگیری از افزایش نرخ سود سپرده تداوم یابد احتمالا شاهد ادامه تقویت شاخص کل بازار سرمایه خواهیم بود.

لازم به ذکر است که در آخرین روز معاملاتی هفته شاخص کل بورس با ۱۲ هزار و ۱۱۵ واحد افزایش به یک میلیون و ۳۴۶ هزار واحد رسید. شاخص کل با معیار هم‌وزن نیز با رشد ۴۴۶۶ واحدی، رقم ۳۹۲ هزار و ۴۹۸ واحد را ثبت کرد. در این بازار ۲۵۶ هزار معامله انجام شد که ۲۷ هزار و ۱۸۷ میلیارد ریال ارزش داشت. شاخص کل فرابورس نیز با رشد ۱۷۸ واحدی همراه شد و روی رقم ۱۸ هزار و ۳۶۲ واحد ایستاد./ایبنا

کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست

معاون توسعه کانون نهاد‌های سرمایه‌گذاری ایران گفت: در حال حاضر کار بازارگردان در بازارسرمایه به هر چیز شبیه است به جز بازارگردانی. در شرایطی که دامنه نوسان برای بازارگردان به عدد مشخصی محدود و عملا در صف‌های خرید و فروش گرفتار است نمی‌تواند وظیفه خود را انجام دهد بنابراین باید این اجازه را داشته باشد که دامنه نوسان مورد نظر خود را اعلام کند.
به گزارش اقتصاد۲۴- همزمان با ریزش بازار در روز‌های گرم تابستان ۱۳۹۹ ناشران بورسی و فرابورسی ملزم به معرفی بازارگردان فعال و موثر کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست شدند به همین دلیل بسیاری از سهامداران به اشتباه هدف بازارگردانی را حمایت از بازار تصور کردند درصورتی که هدف از بازارگردانی افزایش نقدشوندگی از طریق سفارش‌گذاری همزمان در دامنه نوسان مشخص است، تعبیری که باعث شد بازارگردان نتواند وظیفه اصلی خود را به درستی انجام دهد. همان زمان که این تعبیر اشتباه اجباری شد اکثر کارشناسان و فعالان بازار سرمایه با آن مخالف کردند ضمن آنکه سوءبرداشت‌هایی نیز اتفاق افتاد مانند اینکه عده‌ای عقیده داشتند از قیمت سهم حمایت می‌کند درصورتی که بازارگردان چنین وظیفه‌ای ندارد حتی گاهی اوقات آن را متهم می‌کردند که چرا در صف خرید، می‌خرد و در فروش، می‌فروشد یعنی بازارگردان را بابت انجام کاری که وظیفه‌اش بود بازخواست می‌کردند.
کارشناسان معتقدند روش فعلی بازارگردانی کارا نیست و نمی‌تواند باعث عمق بخشی به بازار شود. براساس اعتقاد صاحب‌نظران زمانی بازارگردانی می‌تواند فعالیتی سودآور و در راستای منافع بازار سهام باشد که امکان استقراض سهام وجود داشته باشد.
علیرضا توکلی‌کاشی، معاون توسعه کانون نهاد‌های سرمایه‌گذاری ایران درمورد ارزیابی خود از شیوه فعلی بازارگردانی در بازار سرمایه ایران گفت: در حال حاضر کار بازارگردان در بازارسرمایه به هر چیز شبیه است به جز بازارگردانی، چون بازارگردان کسی است که باید با ارسال سفارش‌های متعدد خرید و فروش کاری کند بازار از نقدشوندگی کافی برخوردار شود، نه متعهد به خرید یک طرفه است و نه فروش یک طرفه بلکه باید همزمان خرید و فروش را با فاصله قیمت کوچک که به دامنه مظنه معروف و عددی بین ۱ تا ۳ درصد است، انجام دهد.
وی افزود: طبیعتا برای اینکه بازارگردان این کار را انجام دهد باید خیال آن راحت باشد که درصورت افزایش حجم عرضه یا تقاضا و یا نوساناتی که در بازار به خاطر عوامل بیرونی اثرگذار اتفاق می‌افتد، می‌تواند آزادانه و به سرعت قیمت خود را تعدیل کند.
توکلی‌کاشی تصریح کرد: درشرایطی که دامنه نوسان برای بازارگردان به عدد مشخصی محدود و عملا در صف‌های خرید و فروش گرفتار است نمی‌تواند وظیفه خود را انجام دهد بنابراین باید این اجازه را داشته باشد که دامنه نوسان مورد نظر خود را اعلام کند یا اینکه مانند برخی کشور‌های دنیا دامنه نوسان باز و یا ترکیبی از دامنه نوسان پویا و ایستا باشد که کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست با ترکیب آن‌ها بتواند در صورت لزوم با برگزاری چند حراج میان بازاری و رعایت قوانین بورس قیمت را به تعادلی برساند. در دنیا مسئولیت ایجاد نقدشوندگی در اوراق بهادار با راه‌اندازی بازار ثانویه در بورس‌ها انجام می‌شود، معمولا بورس‌ها برای افزایش بیشتر نقدشوندگی مناقصه برگزار و برای بازارگردانی نماد‌های مختلف از بازارگردان‌ها دعوت می‌کنند همچنین باتوجه به نوع اوراق ممکن است پاداشی هم برای آن‌ها در نظر بگیرند در حقیقت کارمزدی که بورس‌ها از محل معاملات دریافت می‌کنند برای ایجاد نقدشوندگی است.
به گفته توکلی‌کاشی تامین منابع مالی بازارگردان به عهده خودش است و نباید کسی منابع مالی و اوراق بهادار را در اختیار آن قرار دهد همچنین درخواست از ناشر یا هیئت مدیره شرکت برای تامین منابع مالی کاری اشتباه است حتی تامین اوراق بهادار توسط سهامدار عمده هم غلط است، چون سهامدارعمده در نوسان قیمت ذی‌نفع است و چه بسا تمایل داشته باشد قیمت را به سطح خاصی برساند که شاید با تامین منابع بازارگردان را مجبور به این کار کند، درمجموع اصولا بازارگردان مستقل از ناشر و سهادار عمده از طریق انعقاد قرارداد با بورس کار نقدشوندگی را انجام می‌دهد.

جرایم بورسی و مراجع رسیدگی به آنها

با گسترش بازار بورس شکل‌گیری نهادهای مالی جدید، گسترش دامنۀ فعالیت و تنوع فعالیت شرکت‌های کارگزاری، ورود ابزارهای جدید مالی به معاملات بورس، گسترش حجم بازارسرمایه و توسعۀ عملیات و معاملات اوراق بهادار ناهنجاریها و جرایم خاصی تحت عنوان جرایم بورسی را ایجاد نموده که باید تحت عناوین مجرمانه مورد حکم قانونگذار قرار گیرند و مجازاتهایی در قانون برای آنها در نظر گرفته شود.

در ادامه به انواع جرایم بورسی و مراجع رسیدگی به آنها می پردازیم.

جرایم بورسی

انواع جرایم بورسی

حسب قانون بازار اوراق بهادار مصوب ۱۳۸۴ و قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مصوب ۱۳۸۸ قانونگذار برخی از افعال و ترک فعل ها در حوزه بازار اوراق بهادار را جرم شناخته و برای آن مجازات تعیین کرده است .که به شرح ذیل می باشند:

1. جرم معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی : اطلاعات نهانی: “بند ٣٢ ماده یک این قانون نیز اطلاعات نهانی را هرگونه اطلاعات افشا نشده‌ای برای عموم می‌داند که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می‌شود و در صورت انتشار، بر قیمت یا تصمیم سرمایه‌گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوط تأثیر می‌گذارد.” اعضای شورا، اعضای هیات مدیره سازمان، مدیران وشرکاء موسسه حسابرسی سازمان و اشخاص تحت تکفل آنها را دارنده اولیه اطلاعات نهانی می باشند.
2. جرم سوء استفاده از اطلاعات نهانی :سوءاستفاده از اطلاعات نهاني زمانی اتفاق میافتد كه دارنـدة اطلاعـات بـا علـم بـه اينكه اطلاعات مذكور هنوز در بازاربورس منتشر نشده و در دسـترس عمـوم قـرار نگرفتـه است و در صورت انتشار، بر قيمت اوراق بهادار شركت تأثير خواهـد گذاشـت، آن اطلاعات را به ديگران ارائه مي كند تا بر اساس آن به خريد يا فروش آن اوراق اقدام نمایند. چراکه این جرم می تواند منجر به سلب اعتماد از بازار و خسارت به سرمایه گذاران وسلب اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه گردد.
3. جرم فراهم کردن موجبات افشاء و انتشارات در غیر موارد مقرر :مبنای تصمیم‌گیری در معاملۀ اوراق بهادار و به طور کلی سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار وابسته به اطلاعاتی است که شخص معامله‌کننده یا سرمایه‌گذار آن اطلاعات را درخصوص اوراق بهادار خاص کسب می‌کند. بنابراین اطلاع رسانی در فرآیند پذیره‌نویسی اوراق بهادار و یا معاملات ثانویه مربوط به آنها اهمیت به‌سزایی دارد. بخش عمده‌ای از جرایم و مجازاتها نیز به اقدامات مجرمانه مربوط به افشا یا عدم افشای اطلاعات یا سوء استفادۀ از اطلاعات در غیر موارد مصرح قانونی اختصاص دارد.
4. جرم دستکاری بازار :توسل به اقداماتی مانند معاملات صوری، سفارش چینی در یک حجم مشخص، افزایش قیمت سهام یک شرکت خاص با شایعه سازی و جمع‌آوری سهام در قیمت پایین به منظور کسب سود از مصادیق بارز جرم دستکاری در قیمت ها است که خود باعث تاثیر گذاری برقیمت و یا تصمیم سرمایه گذاران می گردد.
5. جرم انتشار آگهی یا اعلامیه پذیره نویسی بدون تائید سازمان بورس : با تصویب قانون اوراق بازار اوراق بهادار در آذر ماه1384انتشار هر گونه آگهی یا اعلامیه پذیره نویسی به قصد عرضه عمومی اوراق بهادار باید پس از اخذ تاییدیه سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شود در غیر اینصورت موسسان شرکت ویا مدیران ناشر مرتکب جرم شده اند
6. جرم عدم ارائه اطلاعات مهم به سازمان بورس یا بورس مربوطه :در بازار سرمایه، ارایه اطلاعات توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس ها از دو لحاظ بررسی می گردد اول از لحاظ تأثیر آن بر تصمیم سرمایه گذاران برای معامله اوراق بهادار خاص با تکیه بر اطلاعات مالی منتشر شده؛ دوم از لحاظ رعایت اصل عدالت و برابری و عدم تبعیض کلیه سرمایه گذاران در استفاده به موقع از اطلاعات مالی شرکت .
7. جرم سوء استفاده کارگزاران ، معامله گران ، یا بازارگردانان از اوراق بهادار و وجوه مشتریان : بدین صورت که کارگزار، معامله گر یا بازارگردان از اوراق بهادار و وجوهی که برای انجام معامله به وی سپرده شده به نفع خود یا دیگری برخلاف قانون استفاده نماید.

برخی دیگر از مصادیق جرایم بورسی ..

• جرم سوء استفاده از اطلاعات، اسناد و یا گزارش های خلاف واقع مربوط به اوراق بهادار
• جرم مبادرت به فعالیت های مستلزم اخذ مجوز یا معرفی خود تحت آن عناوین
• جرم افشای مستقیم یا غیر مستقیم اطلاعات نهانی توسط اعضای شورا ، سازمان ، مدیران و شرکای موسسه حسابرسی سازمان
• جرم عدم ارائه گزارش لازم به سازمان توسط کارگزاران ، معامله گران ، بازارگردانان ، مشاوران سرمایه گذاری و سایر تشکل های مشابه
• مبادرت به انجام فعالیت کارگزاری ، معامله گری ، بازارگردانی، مشاوره بدون اخذ مجوز
• جرم تخلف از مقررات در تهیه ، بررسی اظهارنظر و تصدیق اسناد و مدارک جهت ارائه به سازمان
• تخلف درتهیه گزارش های مورد نظر قانون بازار اوراق بهادار و عدم رعایت مقررات قانونی،استانداردهای حسابداری و گزارش دهی مالی،آیین نامه ها ودستورالعمل های اجرایی ابلاغی سازمان بورس و اوراق بهادار

مجازات کیفری و مدنی متخلفین در بازار اوراق بهادار

مجازات کیفری هر یک از جرایمی که ذکر شد به موجب بند 3 ماده 46 قانون بورس و اوراق بها‌دار مصوب آذرماه 1384 :

“3 ماه تا 1سال حبس تعزیری یا پرداخت جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر سود بدست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات پیش بینی شده است”.

در خصوص ضمانت اجرای مدنی یا حقوقی به موجب ذیل ماده 52 قانون بازار اوراق بهادار هم چنانچه در اثر جرایم مذکور ، ضرر و زیانی متوجه سایر اشخاص شود، شخص زیان دیده می‌تواند برای جبران آن به مراجع ذی‌صلاح قضایی مراجعه و وفق مقررات آئین دادرسی مدنی دادخواست ضرر و زیان تسلیم کند.

مراتب تعقیب جرایم بورسی

بنا به ماده ۵۲ قانون بازار اوراق بهادار ، سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است مستندات و مدارک مربوط به جرایم را حسب اعلام وصول گزارش و اخبار از فعالان مشمول قانون و یا سایر اشخاص و یا مقامات قضایی و انتظامی و اداری و معاونت حقوقی سازمان را گردآوری کرده و به مراجع قضایی ذی صلاح اعلام نموده و حسب موضوع مورد را به عنوان کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست شاکی پیگیری نماید.

تفاوت جرم با اختلاف در بورس اوراق بهادار

• جرم نقض قوانین کیفری موضوعه مجلس است در حالی که اختلاف از نقض قراردادهای طرفینی یا قوانین غیر کیفری همچون مدنی بازرگانی و مالیاتی شکل می گیرد
• ضمانت اجرایی که برای شخصی که مرتکب جرم در بازار بورس شود، مجازات کیفری در نظر گرفته می شود در حالی که ضمانت اجرا برای اختلاف جبران خسارت و ضرر زیان محکوم یا درنهایت رد دعوای خواهان است.

مرجع رسیدگی به جرایم و اتهامات دربازار بورس

مرجعی که صلاحیت رسیدگی به جرایم در این خصوص را دارد، مراجع قضایی اعم از دادسرا و دادگاه عمومی کیفری است حال آنکه اختلافات در حوزه بازار اوراق بهادار در مراجع اختصاصی غیر دادگستری چون هیات داوری حل و فصل می گردند مانند اختلافات بین کارگزاران و بازارگردانان و مشاوران سرمایه گذاری و ناشران و دیگر سرمایه گذاران و اشخاص ذی ربط در راستای فعالیت حرفه ای آنها که در صورت عدم سازش در کانون ها توسط هیات داوری رسیدگی می شود.بنابراین کاربران و اشخاصی که در اثر جرایم بورسی ضرر و زیان دیده باشند می توانند برای جبران خسارت به مراجع قضایی مراجعه نمایند و وفق مقررات دادخواست ضرو زیان تسلیم نمایند

بر این اساس به موجب ماده 32 قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی همچنین اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی، قوه قضاییه مکلف گردید تا شعب ویژه ای به نام « شعبه اول بازپرسی دادسرای امور اقتصادی در مجتمع قضایی امور اقتصادی » برای رسیدگی نمودن به دعاوی و شکایات حاصل از تخلفات و جرایم در راستای اجرای قانون بازار اوراق بهادار تعیین نماید.

اما در خصوص اتهامات، علاوه بر مرحله تعقیب جرایم در دادسرای ویژه، به اتهامات نیز در « دادگاه بدوی و تجدیدنظر مجتمع قضایی امور اقتصادی » رسیدگی می گردد.

صندوق قابل معامله یا ای تی اف چیست و دولت ایران چطور سهام بانک‌ها و بیمه‌ها را می‌فروشد؟

آن طور که حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران و فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی گفته، دولت عزم خود را جزم کرده است تا بخشی از سهام شرکت‌های دولتی شامل سه بانک و دو بیمه را از میانه اردیبهشت ماه ۹۹، در قالب سهام "صندوق کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست قابل معامله" در بورس یا اصطلاحا ETF به بازار عرضه کند. این نخستین بار در تاریخ بورس ایران است که یک صندوق قابل معامله به بازار عرضه می‌شود.

اما صندوق قابل معامله (ای‌تی‌اف) چیست؟

صندوق‌های قابل معامله همچون دیگر انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در بورس هستند، هر چند تفاوت‌هایی با آنها دارند.

مجموعه‌ای از سهام شرکت‌های مختلف یا دیگر انواع دارایی در قالب یک صندوق جمع می‌شود تا خریداران با خرید یک یا چند واحد از سهام این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری مطمئن‌تری انجام دهند.

در واقع خریداران سهام این صندوق‌ها، سبدی از سهام شرکت‌های متفاوت و انواع اوراق بهاداری را خریداری می‌کنند که یک تیم، مدیریت این سبد دارایی یا پرتفولیو را عهده دار است.

عملکرد بازارگردانان این صندوق‌ها باعث می‌شود تا خریداران نسبت به خرید یا فروش سهم یا سهام این صندوق‌ها اقدام کنند.

تفاوت کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست سرمایه گذاری در صندوق‌های قابل معامله (ای‌تی‌اف) با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در چیست؟

مهم ترین ویژگی صندوق‌های قابل معامله، خرید و فروش آسان سهام این صندوق‌هاست که به لحظه و برخط همچون سهام شرکتی می‌توان آن را خرید و فروخت و نقدشوندگی آن همچون سهام معمولی است.

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک باید در پایان هر روز کاری ارزش خالصی دارایی‌های صندوق که اصطلاحا NAV نامیده می‌شود، محاسبه شود تا بر اساس آن ارزیابی، ارزش سهام صندوق تعیین شود.

با این حساب ارزش خالص دارایی صندوق‌های قابل معامله یا ای‌تی‌اف‌ها با سرعت بیشتری محاسبه، اعلام و تعیین می‌شود. توان بالای نقدشوندگی، سادگی، سهولت و سرعت بالای معامله از مهم‌ترین ویژگی‌های این صندوق‌ها به شمار می‌آید.

درباره بورس تهران بیشتر بخوانید:

نخستین صندوق قابل معامله در بورس ایران شامل سهام چه شرکت‌هایی می‌شود؟

بر اساس اعلام فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی، سهام باقی‌مانده دولت در بانک‌های "تجارت"، "ملت" و "صادرات ایران" و همچنین سهام شرکت‌های "بیمه البرز" و "بیمه اتکایی امین"، دارایی‌های این صندوق خواهند بود.

نکته قابل توجه در فروش این سهام، بی‌نیازی از دریافت کد سهامداری است یعنی افراد حقیقی با دردست داشتن کارت ملی و ارایه کد ملی می‌توانند سهام این صندوق را از شعب منتخب همین بانک‌ها نیز خریداری کنند.

آیا محدودیتی برای میزان خرید هر نفر وضع شده است؟

بله، دولت برای این کار محدودیت‌هایی در نظر گرفته است. هر فرد حقیقی با کد ملی می‌تواند تا سقف دو میلیون تومان از سهام این صندوق خریداری کند.

دیگر محدودیت موجود بر سر راه فروش این سهام، مجاز بودن خرید سهام تنها از سوی افراد حقیقی است و شرکت‌ها یا همان افراد حقوقی در عرضه نخست مجاز به خرید سهام نیستند.

دیگر محدودیتی که از آن سخن گفته شده است، ممنوعیت فروش سهام خریداری شده در عرضه اولیه به مدت دو ماه است، در این بازه زمانی بلوکه ماندن دو ماهه افراد می‌توانند برای دریافت کد سهامداری در سامانه "سجام" اقدام کنند.

منبع تصویر، FARSNEWS

دولت چه شرایط دیگری برای عرضه این سهام قایل شده است؟

بر اساس اعلام وزیر اقتصاد، در مرحله پذیره‌نویسی سهام این صندوق، ۲۰ درصد تخفیف برای خریداران درنظر گرفته شده است تا "میزان جذابیت و سوددهی این سهام بالاتر باشد."

این اقدام دولت البته غیر معمول است چراکه اصولا سهام شرکت‌های حاضر در سبد دارایی‌های این صندوق پیشتر در بورس عرضه شده، قیمت مشخص دارند و اصطلاحا از مرحله کشف قیمت گذر کرده‌اند. در واقع قیمت سهام آنها هر روز بر اساس سازوکار بورس معلوم و مشخص است، از این رو ارایه تخفیف برای فروش سهام صندوقی متشکل از سهام این شرکت‌ها، رویکردی غیر معمول است.

ارزش کلی این عرضه چقدر است؟

بر اساس اعلام مسوولین دولتی، قرار است سهامی به ارزش ۱۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان با این سازوکار فروخته شود که با توجه به تخفیفی ۲۰ درصدی و دیگر هزینه‌های عملیاتی عرضه سهام در قالب صندوق قابل معامله، رقمی در حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان به عنوان درآمد این عرضه نصیب دولت خواهد شد.

چه انتقادهایی به این تصمیم دولت وارد است؟

علاوه بر تخفیف درنظر گرفته شده برای فروش سهام صندوق، مهم‌ترین انتقادی که بر این تصمیم وارد آمده است، قصد دولت از این واگذاری‌هاست.

منتقدان خصوصی سازی در تمام سال‌های گذشته، اعلام کرده‌اند که خصوصی‌سازی تنها با هدف کسب درآمد، مهم‌ترین آفت خصوصی‌سازی به حساب می‌آید.

این منتقدان شیوه عمل دولت در واگذاری سهام دولتی و فروش شرکت‌ها به این نکته اشاره می‌کنند که در این نوع از واگذاری‌ها، "مدیریت ناکارآمد و غیربهینه بخش دولتی بر شرکت‌ها به بخش خصوصی منتقل می‌شود."

در واقع بخش خصوصی یا مردم کار بازارگردانان در روزهای بورس چیست سهام و مالکیت شرکت‌هایی را در اختیار می‌گیرند که همچنان عزل و نصب مدیران و تعیین خط مشی مدیریتی آن واحدها و شرکت‌ها در اختیار دولت است اما تبعات این مدیریت حال بر دوش کسانی سنگینی می‌کند که برگه‌های سهام آن شرکت‌ها به نام آنهاست.